Όλες οι διαταραχές προσωπικότητας

Ακρόαση άρθρου......

Η διαταραχή της προσωπικότητας είναι μια χρόνια διαταραχή, η οποία συμβαίνει στο 10-20% του γενικού πληθυσμού και περιλαμβάνει διάφορους τύπους σύμφωνα με την κατάταξη κατά DSM -IV:

Παρανοειδής διαταραχή της προσωπικότητας

Οι άνθρωποι με παρανοϊκή προσωπικότητα προεκτείνουν τις δικές τους συγκρούσεις και εχθρότητες στους άλλους. Συνήθως είναι ψυχροί και απόμακροι στις σχέσεις τους. Έχουν την τάση να ανακαλύπτουν εχθρικές και μοχθηρές προθέσεις πίσω από συνήθεις, αθώες ή ακόμα και θετικές πράξεις των άλλων και αντιδρούν με καχυποψία στις μεταβολές των καταστάσεων.

Σχιζοειδής διαταραχή της προσωπικότητας

Οι άνθρωποι με σχιζοειδή προσωπικότητα είναι εσωστρεφείς, συνεσταλμένοι και μοναχικοί. Είναι συναισθηματικά ψυχροί και κοινωνικά απόμακροι. Τον περισσότερο χρόνο είναι απορροφημένοι από τις ιδέες και τα αισθήματά τους και είναι άτομα μοναχικά, αντικοινωνικά δεν έχουν φίλους και φαίνονται ψυχρά και απόμακρα.

Μιλούν λίγο, παρασύρονται σε ονειροπολήσεις και προτιμούν τη θεωρία από την πράξη. Η φαντασίωση είναι ένας συνήθης μηχανισμός αντιμετώπισης. Εμφανίζεται στο 7,5% του γενικού πληθυσμού, και σε διπλάσια αναλογία στους άντρες από τις γυναίκες.

Σχιζότυπη διαταραχή της προσωπικότητας

Τα άτομα με σχιζότυπη προσωπικότητα, όπως και αυτά με σχιζοειδή προσωπικότητα, είναι κοινωνικά και συναισθηματικά απομονωμένα. Επιπλέον, εμφανίζουν εκκεντρικότητες στη σκέψη, στην αντίληψη και στην επικοινωνία.

Παρόλο που αυτές οι εκκεντρικότητες είναι όμοιες με εκείνες των ατόμων που έχουν σχιζοφρένεια, οι περισσότεροι ενήλικοι με σχιζότυπη προσωπικότητα δεν αναπτύσσουν σχιζοφρένεια. Τα άτομα με σχιζότυπη προσωπικότητα μπορεί να έχουν και παρανοϊκές ιδέες.

Αποκτήστε το βιβλίο Δομημένη κλινική συνέντευξη για τις διαταραχές προσωπικότητας από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας.

Αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας

Οι άνθρωποι με αντικοινωνική προσωπικότητα δείχνουν προκλητική αδιαφορία για τα δικαιώματα και τα αισθήματα των άλλων. Εκμεταλλεύονται τους άλλους για υλικό όφελος ή προσωπική ευχαρίστηση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τέτοια άτομα εξωτερικεύουν την αντιπαλότητα τους αυθόρμητα και ανεύθυνα, ενώ δίνουν τόπο στην οργή τους και μερικές φορές είναι εχθρικά ή βίαια. Παρά τα προβλήματα ή το κακά που κάνουν στους άλλους, συνήθως δεν αισθάνονται τύψεις ή ενοχές. Η ατιμία και η απάτη κυριαρχούν στις σχέσεις τους. Η απογοήτευση και η τιμωρία σπάνια τους κάνει να αλλάξουν συμπεριφορά και ρέπουν προς τον αλκοολισμό και τα ναρκωτικά.

Μεταιχμιακή διαταραχή της προσωπικότητας

Οι άνθρωποι με μεταιχμιακή προσωπικότητα, κυρίως γυναίκες, είναι ασταθείς στην εικόνα του εαυτού τους, στην ψυχική διάθεση, στη συμπεριφορά και στις διαπροσωπικές σχέσεις (οι οποίες συχνά είναι θυελλώδεις και έντονες). Η μεταιχμιακή προσωπικότητα γίνεται εμφανής στην αρχή της ενήλικης ζωής, αλλά η ελαττώνεται με την πάροδο της ηλικίας. Τα άτομα με μεταιχμιακή προσωπικότητα συχνά έχουν στερηθεί τις κατάλληλες φροντίδες στην παιδική ηλικία και κατά συνέπεια, αισθάνονται κενό, θυμό και έλλειψη στοργής.

Όταν τα άτομα με μεταιχμιακή προσωπικότητα αισθάνονται ότι τα φροντίζουν, παρουσιάζονται μοναχικά και εγκαταλειμμένα ενώ συχνά χρειάζονται βοήθεια για την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως είναι κατάθλιψη, χρήση ναρκωτικών, διαταραχές στη λήψη της τροφής και παλαιά κακομεταχείριση.

Ωστόσο, όταν αισθάνονται ότι έχουν εγκαταλειφθεί από το πρόσωπο που τα φροντίζει, η ψυχική τους διάθεση αλλάζει δραματικά. Κατά καιρούς είναι τόσο πολύ εκτός πραγματικότητας ώστε έχουν σύντομα επεισόδια ψυχωτικών σκέψεων, παράνοιας και ψευδαισθήσεων.

Δραματική διαταραχή της προσωπικότητας

Τα άτομα με δραματική (υστερική) προσωπικότητα επιδιώκουν με προκλητικό τρόπο την προσοχή και ενεργούν θεατρικά. Με τον πολύ εκφραστικό τρόπο που έχουν, κάνουν εύκολες αλλά πολλές φορές επιφανειακές σχέσεις Τα συναισθήματα τους μερικές φορές φαίνονται υπερβολικά, ανόητα και προσποιητά, για να αποσπάσουν τη συμπάθεια ή προσοχή (συχνά με ερωτικό ή σεξουαλικό περιεχόμενο) των άλλων.

Έχουν την τάση να επιδεικνύουν σεξουαλικά προκλητική συμπεριφορά ή να δίνουν σεξουαλικό περιεχόμενο σε μη ερωτικές σχέσεις. Στην πραγματικότητα μπορεί να μη θέλουν σεξουαλικές σχέσεις και μάλλον, η σαγηνευτική τους συμπεριφορά συχνά συγκαλύπτει την επιθυμία τους για εξάρτηση και προστασία.

Μερικοί άνθρωποι με δραματική προσωπικότητα είναι επίσης υποχόνδριοι και υπερτονίζουν τα φυσικά τους προβλήματα για να αποσπάσουν την προσοχή που χρειάζονται. Με ζωντάνια προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή πάνω τους και στην αρχή ο ενθουσιασμός τους, και η διάθεση τους για φλερτ γοητεύουν τους άλλους.

Γρήγορα, όμως, οι ιδιότητες αυτές χάνουν τη σημασία τους, καθώς η απαίτηση τους για προσοχή είναι συνεχής και επίμονη και γίνεται κουραστική.

Ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας

Τα άτομα με ναρκισσιστική προσωπικότητα έχουν ένα αίσθημα ανωτερότητας και μία υπερβολική εντύπωση για την αξία ή τη σημασία τους, αυτό που οι ψυχίατροι ονομάζουν “ιδέα μεγαλείου”. Οι άνθρωποι με αυτή την προσωπικότητα είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στην αποτυχία, την ήττα ή την κριτική και, όταν δεν κατορθώνουν να ικανοποιήσουν τη μεγάλη ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους, εξοργίζονται ή παθαίνουν βαθιά κατάθλιψη.

Επειδή πιστεύουν στην ανωτερότητα τους στις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, περιμένουν να τους θαυμάζουν και συχνά υποπτεύονται ότι οι άλλοι τους ζηλεύουν. Η συμπεριφορά τους συχνά είναι επιθετική εναντίον των άλλων και θεωρούνται εγωκεντρικοί, αλαζόνες και εγωιστές.

Αποφευκτική διαταραχή της προσωπικότητας

Τα άτομα με αποφευκτική προσωπικότητα είναι υπερευαίσθητα στην απόρριψη και φοβούνται να αρχίσουν κάποια σχέση ή κάτι άλλο νέο επειδή φοβούνται την απόρριψη και την απογοήτευση. Τα άτομα με αποφευκτική προσωπικότητα έχουν έντονη επιθυμία για στοργή και αποδοχή. Είναι εμφανώς στενοχωρημένα από τη μοναξιά τους και την αδυναμία τους να συναναστρέφονται άνετα με τους άλλους. Νιώθουν ανεπαρκή, είναι ντροπαλά, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση και φοβούνται να μιλήσουν για να μην τα κοροϊδέψουν. Η διαταραχή της αποφευκτικής προσωπικότητας είναι όμοια με την κοινωνική φοβία.

Εξαρτημένη διαταραχή της προσωπικότητας

Τα άτομα με εξαρτημένη προσωπικότητα εναποθέτουν τις μεγάλες αποφάσεις και τις ευθύνες στους άλλους και επιτρέπουν τις ανάγκες αυτών από τους οποίους είναι εξαρτημένα να υπερισχύουν των δικών τους. Στερούνται αυτοπεποίθησης και αισθάνονται μεγάλη ανασφάλεια σχετικά με την ικανότητα τους να φροντίσουν τον εαυτό τους. Συχνά διαμαρτύρονται ότι δεν μπορούν να πάρουν αποφάσεις και δεν ξέρουν τι να κάνουν και πώς να το κάνουν. Είναι απρόθυμοι να εκφέρουν γνώμες, ακόμα κι όταν έχουν, από φόβο μην προσβάλουν άτομα που τα έχουν ανάγκη. Εύκολα νιώθουν πληγωμένα από την κριτική των γύρω τους.

Ψυχαναγκαστική διαταραχή της προσωπικότητας

Τα άτομα με ψυχαναγκαστική προσωπικότητα είναι τελειοθηρικά, υπεύθυνα, αξιόπιστα, τακτικά και μεθοδικά, αλλά συχνά δεν μπορούν να προσαρμοστούν στις αλλαγές. Είναι υπερβολικά ευσυνείδητα, προσεκτικά και αναλύουν όλες τις πλευρές ενός προβλήματος, πράγμα που δυσχεραίνει τη λήψη αποφάσεων. Μολονότι αυτά τα χαρακτηριστικά εμπίπτουν στα πρότυπα του Δυτικού πολιτισμού, τα άτομα με ψυχαναγκαστική προσωπικότητα αναλαμβάνουν τόσο σοβαρά τις ευθύνες τους που δεν ανέχονται τα λάθη και δίνουν τόσο μεγάλη σημασία στη λεπτομέρεια που δεν ολοκληρώνουν το έργο τους.

Συνεπώς, αυτά τα άτομα μπορεί να «κολλήσουν» στον τρόπο επίτευξης μιας εργασίας και να ξεχάσουν το σκοπό της. Η ευθυνοφοβία τους προκαλεί άγχος και σπάνια αισθάνονται ικανοποίηση από τα επιτεύγματά τους. Τα άτόμα με ψυχαναγκαστική προσωπικότητα συχνά είναι πολύ επιτυχημένα, ειδικά στον τομέα των επιστημών και σε άλλα απαιτητικά πεδία, στα οποία η τάξη και η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι απαραίτητα.

Παθητική-επιθετική προσωπικότητα

 Η συμπεριφορά ενός ατόμου με παθητική-επιθετική προσωπικότητα (αρνητισμός) υποκρύπτει την επιθυμία ελέγχου ή τιμωρίας των άλλων. Η παθητική-επιθετική συμπεριφορά συχνά εκδηλώνεται ως αναβλητικότητα, ανικανότητα και δυστροπία.

Συχνά, τα άτομα με παθητική-επιθετική προσωπικότητα συμφωνούν να κάνουν πράγματα που στην πραγματικότητα δεν θέλουν να κάνουν και μετά συνεχίζουν υπονομεύοντας κρυφά την ολοκλήρωση τους. Αυτή η συμπεριφορά συνήθως εκφράζει συγκαλυμμένη εχθρότητα.

Πηγή

Κοινοτική Πρωτοβουλία, INTERREG III/CARDS, Διοίκηση 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας (Μακεδονίας)

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αγγελίδου Ασημίνα - Ψυχολόγος

Αγγελίδου Ασημίνα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος, Εξειδικευμένη σε πρόγραμμα ψυχοθεραπείας - Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία, μεταπτυχιακά στη Ψυχολογία Υγείας και Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων.

2510.211540

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού