Τα βασικά χαρακτηριστικά της διαταραχής αυτής είναι μια έντονη δυσκολία και ανεπάρκεια στις διαπροσωπικές σχέσεις και διάφορες ιδιορρυθμίες, εκκεντρικότητες και παραξενιές της σκέψης, της αντίληψης, της ομιλίας, της εμφάνισης και της συμπεριφοράς, που δεν είναι όμως αρκετά σοβαρές ώστε να φτιάξουν τα κριτήρια της Σχιζοφρένειας.
Διαγνωστικά Κριτήρια Σχιζότυπης Διαταραχής Προσωπικότητας
Σύμφωνα με τα κριτήρια του DSM-IV τα άτομα με σχιζότυπη διαταραχή παρουσιάζουν τα εξής:
- Ιδέες συσχέτισης
- Παράδοξες πεποιθήσεις ή μαγική σκέψη που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και που είναι ασύμβατες με τις πολιτισμικές σταθερές (π.χ. δεισιδαιμονία, πίστη σε μαντική ικανότητα, τηλεπάθεια κτλ)
- Ασυνήθιστες αντιληπτικές εμπειρίες συμπεριλαμβανόμενων και σωματικών παραισθήσεων
- Παράδοξο τρόπο σκέψης και παράδοξο λόγο (π.χ. ασαφή, περιστασιακό, μεταφορικό, υπερεπεξεργασμένο ή στερεότυπο)
- Καχυποψία ή παρανοειδή ιδεασμό
- Μη κατάλληλο ή συρρικνωμένο συναίσθημα
- Συμπεριφορά ή εμφάνιση που είναι παράξενη, εκκεντρική ή περίεργη
- Ελλειψη στενών ή έμπιστων φίλων εκτός από τους συγγενείς πρώτου βαθμού
- Υπερβολικό κοινωνικό άγχος που δεν ελαττώνεται με την οικειότητα και τείνει να συνδέεται με παρανοειδείς φόβους παρά με αρνητική εκτίμηση για τον εαυτό.
Στη συνέντευξη τα άτομα με αυτή τη διαταραχή παρουσιάζονται αποσυρμένα, με ιδιαίτερη δυσκολία στην πρόσωπο με πρόσωπο διαντίδραση, με ελάχιστο ή απρόσφορο συναίσθημα, με περίεργη εμφάνιση και ομιλία, με παράξενες σκέψεις που συχνά χρειάζονται διευκρινίσεις, με εκκεντρικές πεποιθήσεις.
Θεραπεία Σχιζότυπης Διαταραχής Προσωπικότητας
Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή πιο συχνά προσέρχονται στη θεραπεία για κάποια Διαταραχή της Διάθεσης ή για κάποια Αγχώδη Διαταραχή, παρά για τα δυσπροσαρμοστικά στοιχεία της προσωπικότητας τους.
Η διαταραχή αντιμετωπίζεται με συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας. Τα αντιψυχωσικά φάρμακα φαίνεται πως βοηθούν τόσο στην ανακούφιση του άγχους όσο και στον μετριασμό του παράξενου-ιδιότυπου λόγου αλλά των ασυνήθιστων αντιληπτικών εμπειριών.
Η ψυχοθεραπεία πρέπει κατά βάση να είναι υποστηρικτικού τύπου. Γνωσιακές προσεγγίσεις που εκπαιδεύουν το άτομο σε κοινωνικές δεξιότητες, μπορούν επίσης να είναι βοηθητικές.
Αντίθετα, διαδικασίες όπως η ομαδική ψυχοθεραπεία δημιουργούν πρόσθετο άγχος ή/και απόσυρση στο άτομο και σπανίως λειτουργούν θεραπευτικά.
Σημείωση: Η τυποποίηση στοιχείων προσωπικότητας δεν σημαίνει παθολογικότητα. Κοιτώντας μέσα μας, θα μπορούσαμε αρκετά εύκολα να ανακαλύψουμε στοιχεία ψυχαναγκαστικά, υστερικά, παρανοϊκά κτλ. Για να συνιστούν τα στοιχεία αυτά διαταραχή προσωπικότητας χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα δυσπροσαρμοστικά και δύσκαμπτα, ώστε να προκαλούν σημαντική προσωπική ενόχληση ή σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας του ατόμου.
Μην μπαίνετε στον πειρασμό της αυτοδιάγνωσης μέσω άρθρων που διαβάζετε στο διαδίκτυο. Αν υποπτεύεστε κάποια διαταραχή ή αν ταλαιπωρείστε από μια σειρά συμπεριφορών, σκέψεων και συναισθημάτων, απευθυνθείτε σε ειδικό ψυχικής υγείας προκειμένου να διερευνήσετε το θέμα.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Επιμέλεια & μετάφραση άρθρων, Τμήμα Σύνταξης Πύλης Ψυχολογίας psychology.gr
Επικοινωνία: editorial @psychology.gr