ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ: Πρόκειται για διαταραχές στις οποίες τα πρότυπα εμπειριών και συμπεριφοράς του ατόμου δεν είναι φυσιολογικά και προκαλούν δυσλειτουργία στην ζώη του, τη σκέψη, τη διάθεση, τις διαπροσωπικές σχέσεις ή τον έλεγχο των παρορμήσεών του.
Παρανοειδής Διαταραχή της Προσωπικότητας
Η Παρανοειδής Διαταραχή της Προσωπικότητας χαρακτηρίζεται από μια διαρκή, αβάσιμη καχυποψία και δυσπιστία προς τους άλλους ανθρώπους. Παράλληλα, το άτομο με Παρανοειδή Διαταραχή της Προσωπικότητας είναι συναισθηματικά αποστασιοποιημένο. Για να λάβει αυτή τη διάγνωση, το άτομο πρέπει να θεωρεί ότι οι άλλοι έχουν κακές προθέσεις, από την αρχή της ενηλικίωσής του, και σε διάφορες καταστάσεις, όπως υποδεικνύεται από διάφορους παράγοντες.
Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν:
καχυποψία ότι οι άλλοι τους εκμεταλλεύονται ή τους εξαπατούν, ότι οι άλλοι μπορεί να μην είναι ειλικρινείς και αξιόπιστοι, πεποιθήσεις ότι γίνονται απειλές ή επιθέσεις προς το άτομό τους σε αθώες δηλώσεις που οι άλλοι δεν βλέπουν, και το ότι κρατάνε επίμονα κακία.
Η διάγνωση αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αν το άτομο έχει επίσης Παρανοειδή Σχιζοφρένεια για παράδειγμα, ή μια άλλη ξεχωριστή διάγνωση που θα απέκλειε την Παρανοειδή Διαταραχή της Προσωπικότητας.
Διαγνωστικά κριτήρια
- Υποπτεύεται χωρίς επαρκή βάση ότι οί άλλοι το εκμεταλλεύονται, το βλάπτουν ή το εξαπατούν.
- Δεν συγχωρεί προσβολές, τραυματισμούς ή την υποτίμηση από άλλους.
- Ασχολείται επίμονα με αδικαιολόγητες αμφιβολίες για την αξιοπιστία φίλων, συγγενών και συνεργατών.
- Δεν εμπιστεύεται.
- Διατηρεί έναν αδικαιολόγητο φόβο ότι οι πληροφορίες που δίνει για προσωπικά θέματα, θα χρησιμοποιηθούν κακόβουλα εναντίον του.
- Διαστρεβλώνει το νόημα των λόγων. Εφευρίσκει κρυμμένα μειωτικά ή απειλητικά μηνύματα σε καλοήθη σχόλια.
- Αντιλαμβάνεται επιθέσεις κατά του χαρακτήρα του που δεν είναι εμφανείς στους άλλους. Αντιδρά με θυμό.
- Εχει επανειλημμένες υποψίες, χωρίς προφανή αιτία για τον σύντροφο του.
Θεραπεία Παρανοειδούς Διαταραχής
Τα άτομα που πάσχουν από παρανοειδή διαταραχή πολύ σπάνια προσέρχονται για θεραπεία. Μάλιστα, είναι πολύ εύκολο να εμπλέξουν στα σενάρια καχυποψίας τον θεραπευτή τους.
Ο θεραπευτής καλείται να έχει μια υπομονετική και σταθερή στάση, αποδεχόμενος τον κόσμο του πάσχοντα. Θεραπευτές που ιδιοσυγκρασιακά είναι εκδηλωτικοί, αποκαλυπτικοί και με υψηλή αίσθηση της ενσυναισθητικής ικανότητας, ενδέχεται να γίνουν απειλητικοί για τον πάσχοντα ο οποίος πιθανότατα θα τους δει με καχυποψία και θα διακόψει την θεραπεία.
Η ομαδική θεραπεία δεν συνίσταται, μιας και τα άτομα αυτά πολύ εύκολα θα θεωρήσουν τις συμπεριφορές και τα σχόλια των άλλων συμμετεχόντων ως επιθετικά, υποτιμητικά και ύποπτα.
Σημείωση: Η τυποποίηση στοιχείων προσωπικότητας δεν σημαίνει παθολογικότητα. Κοιτώντας μέσα μας, θα μπορούσαμε αρκετά εύκολα να ανακαλύψουμε στοιχεία ψυχαναγκαστικά, υστερικά, παρανοϊκά κτλ. Για να συνιστούν τα στοιχεία αυτά διαταραχή προσωπικότητας χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα δυσπροσαρμοστικά και δύσκαμπτα, ώστε να προκαλούν σημαντική προσωπική ενόχληση ή σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας του ατόμου.
Μην μπαίνετε στον πειρασμό της αυτοδιάγνωσης μέσω άρθρων που διαβάζετε στο διαδίκτυο. Αν υποπτεύεστε κάποια διαταραχή ή αν ταλαιπωρείστε από μια σειρά συμπεριφορών, σκέψεων και συναισθημάτων, απευθυνθείτε σε ειδικό ψυχικής υγείας προκειμένου να διερευνήσετε το θέμα.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Επιμέλεια & μετάφραση άρθρων, Τμήμα Σύνταξης Πύλης Ψυχολογίας psychology.gr
Επικοινωνία: editorial @psychology.gr