Εκλογές και ψυχολογία του εκλογικού σώματος

Ακρόαση άρθρου......

Στις επερχόμενες εκλογές οι Έλληνες θα έχουν για ακόμη μια φορά την δυνατότητα να εκλέξουν τους κυβερνητικούς άρχοντες που θα ορίσουν το παρόν και το μέλλον της χώρας για την επόμενη τετραετία. Στο μυαλό όλων, η εκλογική αναμέτρηση της 7ης Ιουλίου είναι βαρύνουσας σημασίας η οποία θα καθορίσει τη μελλοντική πορεία της χώρας μας, η οποία προέρχεται από μια 10ετία μνημονίων, έλλειψης σταθερότητας, δραστική μείωση μισθών και καθίζηση της ποιότητας ζωής.

Η λεγόμενη «μεσαία τάξη» είναι πλέον συρρικνωμένη, αν όχι ανύπαρκτη, και μεγάλο μέρος του ενεργού πληθυσμού ζει κάτω από αυξημένο άγχος τόσο στο εργασιακό περιβάλλον όσο και στην προσωπική του ζωή. Μέσα σε αυτή την καθόλου ευχάριστη πραγματικότητα, για ακόμη μια φορά, θα ζητηθεί από τους Έλληνες να παραμερίσουν τις καθημερινές αγωνίες τους, ώστε να έχουν καθαρό μυαλό «ικανό» να πάρει μια σωστή απόφαση για το μέλλον της χώρας.

Η ψυχολογία των ψηφοφόρων

Στην «δεξαμενή» των ψηφοφόρων δεν έχουν θέση, φυσικά, οι άνθρωποι που είναι ταγμένοι σε ένα κόμμα, οι οποίοι έχουν ήδη προαποφασίσει τι θα ψηφίσουν αλλά έχουν θέση όλοι εκείνοι που αποφασίζουν ανάλογα με το ποιος υποψήφιος τους φαίνεται πιο ικανός και πιο κόμμα έχει καλύτερες προτάσεις για την διακυβέρνηση της χώρας.

Η γενικότερη τάση που επαληθεύεται συχνά σε πολλές εκλογικές αναμετρήσεις είναι ότι οι Έλληνες «θέλουν να ακούν». Θέλουν να ακούνε υποσχέσεις και μεγαλεπήβολα σχέδια, θέλουν να πιστεύουν ότι από την επομένη των εκλογών θα ξημερώσει μια νέα μέρα που θα φέρει τη χώρα στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων. Φυσικά, απογοητεύονται μετά από κάποιους μήνες αλλά ίσως για κάποιους να ήταν αρκετή αυτή η «χαρά της εκλογικής νίκης».

Επιπρόσθετα, η πόλωση που τεχνηέντως δημιουργείται σε κάθε προεκλογική εκστρατεία είναι άνευ προηγουμένου, χωρίζοντας για αυτόν τον ένα μήνα της εκστρατείας τη χώρα σε πολλά στρατόπεδα με διαφορετικά χρώματα το καθένα. Μπλε, κόκκινο, πράσινο, μαύρο. Η ανάγκη για το «ανήκειν» ήταν και είναι, ανέκαθεν, μεγάλη για όλους τους ανθρώπους αλλά στην περίπτωση των εκλογών παίρνει την χειρότερη μορφή της. Βλέπουμε ανθρώπους όλων των ηλικιών και μορφωτικών επιπέδων να μην προσπαθούν να έχουν έναν εποικοδομητικό διάλογο αλλά αντιθέτως, προσπαθούν να μειώσουν και να προσβάλλουν τους ανθρώπους που υποστηρίζουν άλλο κόμμα, ακολουθώντας το παράδειγμα των υποψηφίων πολιτικών που λασπολογούν χωρίς μέτρο στα τηλε-παράθυρα.

Επίσης, μια άλλη παράμετρος που χαρακτηρίζει το μεγαλύτερο βαθμό του ελληνικού εκλογικού σώματος είναι «κοντή μνήμη». Είναι πλέον δεδομένο ότι κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών μιας κυβέρνησης, ξεκινούν πάντα οι παροχολογίες και οι μεγάλες υποσχέσεις για το άμεσο μέλλον. Η κυβέρνηση σε μια απέλπιδα προσπάθεια να κρατήσει ή να κερδίσει νέους ψηφοφόρους υπόσχεται επιδόματα, αυξήσεις, νέες θέσεις εργασίας και μείωση φόρων. Παρόλο που τα τελευταία χρόνια είναι ευρέως γνωστό ότι καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει ούτε τα μισά από όσα υπόσχεται, το εκλογικό σώμα έχοντας μα κρυφή ελπίδα ότι οι υποσχέσεις αυτές θα πραγματοποιηθούν, οδηγείται στην κάλπη ξεχνώντας τα προηγούμενα χρόνια και τις κενές υποσχέσεις που προηγήθηκαν.

Η μέθοδος της ψήφου τιμωρίας

Άλλη μια παράμετρος που μπορεί να αλλάξει κατά πολύ το εκλογικό αποτέλεσμα είναι η «ψήφος τιμωρίας». Η συγκεκριμένη μέθοδος επιλέγεται κυρίως από τους νέους ψηφοφόρους που ψηφίζουν πρώτη ή δεύτερη φορά στην ζωή τους και δεν έχουν κατασταλάξει ακόμα ως προς ποιο κόμμα τους εκφράζει περισσότερο και έχοντας στο μυαλό τους τα αποτελέσματα που έφερε ο δικομματισμός στη χώρα, τείνουν να εκλέγουν υποψηφίους από τον ακραίο χώρο της αριστεράς ή της δεξιάς ή ακόμα και υποψηφίους που πριν κάποια χρόνια δε θα είχαν καμία ελπίδα εκλογής θεωρούμενοι ως γελωτοποιοί ή γραφικοί.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εκλογή του Ντόναλντ Τράμπ ως Προέδρου της Αμερικής ο οποίος εκμεταλλεύτηκε την θέληση του λαού της Αμερικής να αλλάξει άρδην την στάση της σε θέματα ασφάλειας και μετανάστευσης και χρησιμοποιώντας την πληθωρική παρουσία του σε συνδυασμό με τη αγανάκτηση των Αμερικάνων για δραστικές αλλαγές έφεραν ως αποτέλεσμα την εκλογή του, που θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες εκλογικές εκπλήξεις που έχουν συμβεί στην Αμερική.

Διαβάστε ακόμη το σχετικό άρθρο Οι ψυχολογικές συνιστώσες της επιτυχίας και της αποτυχίας που αφορά την ψυχολογία του ψηφοφόρου.

Στην Ευρώπη, το 2016, οι πολίτες της Αγγλίας ψήφισαν μέσω δημοψηφίσματος να βγουν από την Ευρωζώνη, θεωρώντας ότι το Brexit, ήταν η πιο σωστή λύση για την χώρα τους γιατί ένιωθαν ότι ζημιώνονταν πολιτικά, οικονομικά και ηθικά όντας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όταν όμως άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι η παραμονή τους είχε περισσότερα θετικά αποτελέσματα από τη φυγή τους, ξεκίνησαν να μιλούν για «παραπληροφόρηση» από τους υπέρμαχους του Brexit και μάλιστα ένα μεγάλο ποσοστό ζήτησε να ξαναγίνει δημοψήφισμα. Με αυτό το παράδειγμα βλέπουμε την ικανότητα του πολιτικού συστήματος να αποκρύπτει ή να παραλείπει πληροφορίες ανάλογα με τα συμφέροντα που υπηρετεί, για αυτό είναι πολύ σημαντικό για όλους μας, να ξέρουμε τι θέλουμε ή τι δε θέλουμε να ψηφίσουμε στις επερχόμενες εκλογές.

Τα γυαλιστερά παπούτσια, τα ακριβά κουστούμια και τα φωτεινά χαμόγελα των υποψηφίων μπορούν εύκολα να ξεγελάσουν τους ψηφοφόρους, κάνοντας τους να ξεχάσουν τα προβλήματα τους και οδηγώντας τους στην κάλπη «αναγκασμένους» να ψηφίσουν προς μια κατεύθυνση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι η εκλογική διαδικασία είναι ένα πολύ μεγάλο όπλο στα χέρια του λαού, ώστε με την ψήφο του να διεκδικήσει ένα καλύτερο μέλλον που θα αφορά την χώρα του, «σταυρώνοντας» τους υποψηφίους που θεωρεί, τεκμηριωμένα, καλύτερους για την εκπροσώπηση του στην Βουλή.