Διαχείριση του στρες

Ακρόαση άρθρου......

Στρες είναι η κατάσταση στην οποία ένας οργανισμός εκτίθεται σε κάποιο στρεσογόνο παράγοντα. Μπορεί να εμφανιστεί με την μορφή αυξημένης δραστηριότητας του αυτόνομου νευρικού συστήματος και μακροχρόνια μπορεί να προκαλέσει βλάβη σε κάποιο όργανο ή να οδηγήσει στην ανάπτυξη μιας ψυχικής διαταραχής.

Η διαχείριση του στρες είναι ένα σύνολο τεχνικών που χρησιμοποιούνται, προκειμένου να βοηθηθούν  πολλά άτομα ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της καθημερινής ζωής. Χρησιμοποιείται επίσης αποτελεσματικά και σε συγκεκριμένες ασθένειες, όπως ο καρκίνος, ο χρόνιος πόνος,  η υπέρταση, η στεφανιαία νόσος.

Τεχνικές Διαχείρισης Στρες

Η διαχείριση του στρες περιλαμβάνει μια σειρά από τεχνικές, ενώ συνήθως χρησιμοποιούνται περισσότερες από μία τεχνικές ταυτόχρονα. Στις τεχνικές αυτές περιλαμβάνονται:

• Μείωση της διέγερσης. Σε αυτή την τεχνική το άτομο εκπαιδεύεται στην μυϊκή χαλάρωση. Η εκπαίδευση των ατόμων στην βαθιά χαλάρωση και στην εφαρμογή αυτών των δεξιοτήτων μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη για την μείωση του επιπέδου του στρες που βιώνουν όταν αντιμετωπίζουν πραγματικές στρεσογόνες καταστάσεις. Επίσης, η εκπαίδευση στην χαλάρωση μπορεί να λειτουργήσει θετικά αυξάνοντας την αυτοαποτελεσματικότητα του ατόμου σε απρόβλεπτες στρεσογόνες καταστάσεις, την πεποίθηση του δηλαδή ότι δεν είναι έρμαιο ανεξέλεγκτων δυνάμεων, ενώ υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να βελτιωθεί μέσω της εκπαίδευσης στην χαλάρωση. 

• Γνωστική αναδόμηση. Στη τεχνική αυτή γίνεται προσπάθεια μέσω κάποιων θεραπευτικών προσεγγίσεων (Ellis, 1962 και Βeck, 1976) να αλλάξει το σύστημα πεποιθήσεων του ατόμου και να βελτιωθεί ο εξορθολογισμός των ερμηνειών του ατόμου σχετικά με τις εμπειρίες του. Η γνωστική αναδόμηση βασίζεται στην παραδοχή ότι η νοητική λειτουργία μπορεί να επηρεάσει τα συναισθήματα και τον τρόπο συμπεριφοράς του ατόμου.  Συνεπώς, οι ενέργειες, που γίνονται με σκοπό να μειωθεί η αβεβαιότητα του ατόμου και να ενισχυθεί η αίσθηση του ελέγχου, μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά στην μείωση του στρες. 

• Εκπαίδευση σε συμπεριφορικές δεξιότητες. Είναι λογικό να αισθάνεται κανείς έντονο στρες όταν καταπιάνεται με ένα απαιτητικό έργο, εάν δεν διαθέτει τις κατάλληλες δεξιότητες που χρειάζονται για να το εκτελέσει επιτυχώς. Έτσι, η διαχείριση του στρες μέσω της εκπαίδευσης συμπεριφορικών δεξιοτήτων περιλαμβάνει εκπαίδευση και εξάσκηση του ατόμου σε απαραίτητες δεξιότητες, όπως η διαχείριση του χρόνου, η ικανότητα να θέτει κανείς προτεραιότητες, η ικανότητα να εκφράζει το άτομο αυτά που επιθυμεί χωρίς να καταπατά τα δικαιώματα και τις επιθυμίες των άλλων. 

• Προσεγγίσεις που στοχεύουν στην αλλαγή του περιβάλλοντος. Ενώ οι προηγούμενες τεχνικές έχουν ως στόχο να βοηθήσουν το άτομο να προσαρμοστεί και να διαχειριστεί καλυτέρα ένα δεδομένο περιβάλλον, μια δεδομένη συνθήκη, οι συγκεκριμένες προσεγγίσεις θεωρούν ότι ορισμένες φορές το περιβάλλον είναι το ίδιο το πρόβλημα που δημιουργεί το στρες στο άτομο και ότι το καλύτερο που έχει να κάνει κάποιος είναι να προσπαθήσει να το αλλάξει. Οι αλλαγές μπορεί να σχετίζονται με το οικογενειακό ή εργασιακό περιβάλλον του ατόμου, αλλά και με παρεμβάσεις στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο και στις κοινωνικές συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν.

Οι πρώτες έρευνες για τις γνωστικές-συμπεριφορικές παρεμβάσεις έχουν δείξει ότι είναι επιτυχείς σε πολλές ομάδες ατόμων με χρόνια προβλήματα υγείας, ενώ οι παρεμβάσεις διαχείρισης του στρες βοηθούν τα άτομα στα οποία δεν έχει διαγνωσθεί κάποιο ιατρικό πρόβλημα να επωφεληθούν από τεχνικές που τους βοηθούν να διαχειρίζονται το στρες της καθημερινότητας τους και έτσι να μπορούν να μειώσουν και το αντίκτυπο που έχει το στρες στον οργανισμό τους.