Τα βασικά στοιχεία της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής θεραπείας μπορούν να ομαδοποιηθούν σε εκείνα που συμβάλλουν στην καλλιέργεια ενός περιβάλλοντος αμοιβαίας συνεργασίας και σε αυτά που υποστηρίζουν τη δομημένη και εστιασμένη στο πρόβλημα θεραπεία.

Κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως κοινωνικοοικονομικού επιπέδου και μόρφωσης, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, μπορεί να υποφέρει από άγχος. Χρησιμοποιούμε διαφορετικές λέξεις, για να το περιγράψουμε στην καθημερινότητά μας, όπως πανικός, νεύρα, ένταση.

Αν κάποιος ανοίξει μια τηλεόραση ή ψάξει τις ειδήσεις στο ίντερνετ θα βρει νέα σχετικά με κάποιο στιγέρο έγκλημα ή κάποια πολεμική σύγκρουση.

Θα περίμενε κανείς στη σημερινή εποχή λόγω της προόδου της τεχνολογίας και του πολιτισμού παγκοσμίως ότι θα έπρεπε να έχουμε ξεπεράσει τέτοιες συμπεριφορές όμως αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει.

Το κύριο συμπεριφοριστικό μοντέλο ανάπτυξης και διατήρησης του άγχους διατυπώθηκε από τον Mowrer (1947). Το μοντέλο των δύο σταδίων του Mowrer υποστηρίζει ότι ο φόβος για ένα συγκεκριμένο ερέθισμα αποκτάται μέσω της κλασικής εξαρτημένης μάθησης και διατηρείται μέσω της συντελεστικής εξαρτημένης μάθησης.

Το Coaching είναι μια σύγχρονη μέθοδος ενδυνάμωσης και υποστήριξης, στην οποία χρησιμοποιούνται γνώσεις, μοντέλα και τεχνικές από πολλές και διαφορετικές επιστήμες, που στοχεύουν στη μελέτη και την αποτελεσματική κατανόηση της συμπεριφοράς του ανθρώπου, με σκοπό την επίλυση των προβλημάτων του και τη βελτίωση της ζωής του. 

«Οι άνθρωποι ταράζονται όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν, αλλά από την άποψή τους γι’ αυτά που συμβαίνουν», είχε πει ο στωικός φιλόσοφος Επίκτητος. Και αυτή ακριβώς είναι η βασική αρχή του Γνωστικού μοντέλου: δεν είναι τα γεγονότα που μας κάνουν να υποφέρουμε, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τα ερμηνεύουμε.

Στρες είναι η κατάσταση στην οποία ένας οργανισμός εκτίθεται σε κάποιο στρεσογόνο παράγοντα. Μπορεί να εμφανιστεί με την μορφή αυξημένης δραστηριότητας του αυτόνομου νευρικού συστήματος και μακροχρόνια μπορεί να προκαλέσει βλάβη σε κάποιο όργανο ή να οδηγήσει στην ανάπτυξη μιας ψυχικής διαταραχής.

Μια σχέση δεν είναι δύο μισά που συμπληρώνουν το ένα το άλλο, αλλά δύο ολόκληρα που μοιράζουν και μοιράζονται. Δηλαδή, μια κοινή πορεία που δεν καταργεί την αυτονομία αλλά ενισχύει την ανταλλαγή και την εξέλιξη.

Η κατάθλιψη ανήκει στις διαταραχές διάθεσης και εμποδίζει τα άτομα να ακολουθήσουν μια ομαλή ζωή σε κοινωνικό, οικογενειακό και εργασιακό επίπεδο.

Η ζήλια, θεωρητικά, είναι ένα ανθρώπινο, φυσιολογικό συναίσθημα που απορρέει από τις ανθρώπινες επιθυμίες. Μέσα σε μια σχέση, οι σύντροφοι συχνά δικαιολογούν τις αντιδράσεις και τις σκηνές ζηλοτυπίας ως φυσιολογικές ενδείξεις ενδιαφέροντος και αγάπης, που ενισχύουν την εγγύτητα. Κάποια άτομα μάλιστα κολακεύονται από τέτοιου είδους συμπεριφορές.

Μια αποτελεσματική σχέση θεραπευτή-πελάτη είναι σημαντική για τη θεραπεία, γεγονός που τεκμηριώνεται ερμηνευτικά με συσχετίσεις της ποιότητας της σχέσης με το θεραπευτικό αποτέλεσμα (Orlinsky et al., 1994). Ωστόσο, στη ΓΝΘ η θεραπευτική σχέση θεωρείται απαραίτητο αλλά όχι επαρκές στοιχείο για ένα καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με έρευνες που δημοσιεύτηκαν, η αποτελεσματικότητα της ΓΝΘ δεν φάνηκε να εξαρτάται από την ύπαρξη μιας καλής θεραπευτικής σχεσης (Roth & Fonagy, 2005).

Έχει υποστηριχθεί ότι η θεραπευτική σχέση είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην ψυχοθεραπεία. Επί του παρόντος, η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία και η αξία της θεραπευτικής σχέσης λαμβάνουν ολοένα και περισσότερη προσοχή στη βιβλιογραφία και στην έρευνα.

Για τις διαταραχές της προσωπικότητας η διαμόρφωση μιας πιο στενής και θερμής θεραπευτικής σχέσης είναι πιο σημαντική από τις διαταραχές του Άξονα I, καθώς απαιτούν θεραπεία μεγάλης διάρκειας και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (Beck & Freeman, 1990). Στις διαταραχές προσωπικότητας τα φαινόμενα της μεταβίβασης δίνουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα σχήματα του θεραπευόμενου.

Κρίσεις πανικού.. Συχνά αποτελούν αντικείμενο άρθρων από μένα και από πολλούς συναδέλφους. Συχνά αποτελούν τον απόλυτο φόβο πολλών ανθρώπων.
Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια οι κρίσεις πανικού γίνονται αντικείμενο πολυπαραγοντικής μελέτης, καθώς εξετάζονται όχι μόνο τα κλινικά συμπτώματα, αλλά οι σκέψεις που προηγούνται, τα συναισθήματα που προκαλούν.

Η ψυχοθεραπεία, όπως οι περισσότεροι τομείς της φροντίδας υγείας, αποτελούν σύνθεση της επιστημονικής τεχνικής και της καλλιτεχνικής έκφρασης (Hofmann & Weinberger, 2007)

Κι ας μη στο έχουν μάθει. Κι ας ήταν από νωρίς βροχή η ανατροφοδότηση από ανθρώπους που και αυτούς κάποιος τους φόβισε να το διεκδικήσουν κι έμειναν να στέκουν πιστοί, σκυφτοί στο δεν αξίζω να είμαι καλά.

Υπήρξαν φορές που παραδέχτηκες μέσα σου πως ενώ εσύ επέμενες ότι «δεν είσαι καλά», τα δεδομένα στην πραγματική τους διάσταση να αποδείκνυαν πως πρόκειται πράγματι για μια όμορφη ημέρα ή άνθρωποι που να σε πλησίασαν, δίνοντας σου το χέρι για να νιώσεις καλά κι όμως εσύ τους το άφησες γιατί «πως γίνεται να είμαι καλά»;

Αμερικανός ψυχίατρος και ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια. Θεωρείται ο πατέρας της γνωσιακής θεραπείας.

Ένας από τους επιδραστικούς ψυχολόγους και ψυχοθεραπευτές του 20ού αιώνα, ο Αμερικανός δρ Άαρον Μπεκ, «πατέρας» της γνωστικής-συμπεριφορικής θεραπείας, που αποτέλεσε το αντίπαλο δέος στη φροϋδική ψυχανάλυση, πέθανε σε ηλικία 100 ετών στο σπίτι του στη Φιλαδέλφεια.

Οι ψυχολόγοι χρησιμοποιούν τον όρο αυτόματες αρνητικές σκέψεις για να περιγράψουν τις ιδέες που ξεπροβάλλουν μέσα από τα κεφάλια μας, σαν απρόσκλητοι διαρρήκτες κι αφήνουν πίσω ένα χάος από άβολα συναισθήματα.

Στη δεκαετία του 1960, ένας από τους ιδρυτές της γνωστικής θεραπείας, ο Aaron Beck, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ΑΑΣ (Αυτόματες Αρνητικές Σκέψεις) σαμποτάρουν τον καλύτερο εαυτό μας, και μας οδηγούν σε ένα φαύλο κύκλο μιζέριας: δημιουργώντας μια γενική νοοτροπία που είναι ποικιλοτρόπως είτε συνώνυμη με την δυστυχία είτε το άγχος ή τον θυμό (επιλέξτε ελεύθερα) και η οποία είναι (ως εκ τούτου) όλα και πιο πιθανό να δημιουργήσει ΑΑΣ.

Ο Ααρον Μπεκ, ένας από τους πρωτοπόρους της Γνωσιακής Συμπεριφορικής θεραπείας, είχε εκπαιδευτεί στη ψυχανάλυση το 1956, όταν αποφάσισε να μελετήσει τα όνειρα των καταθλιπτικών ασθενών σε μια προσπάθειά του να πείσει τους ακαδημαικούς συναδέλφους του στα τμήματα ψυχολογίας, που εκείνει την εποχή, σε εκείνο το Πανεπιστήμιο, ήταν πολύ επιφυλακτικοί απέναντι στην ψυχανάλυση.