Για να μπορέσεις να αγαπήσεις τους άλλους είναι απαραίτητο πρώτα να αγαπήσεις εσένα. Αν δεν αγαπάς τον εαυτό σου, δεν μπορείς να αγαπήσεις άνευ όρων κανέναν. Όταν αρχίζουμε να αγαπάμε πραγματικά, αυτό που κάνουμε είναι να θαυμάζουμε. Ο θαυμασμός είναι μόνο ένα συσταστικό του έρωτα.

Το 1981, η Colette Dowling έγραψε το The Cinderella Complex: Women's Hidden Fear of Independence , ένα βιβλίο που διερεύνησε τους λόγους και τους τρόπους που μια γυναίκα μπορεί να φοβάται να ζήσει μόνη της και να έχει μια έμφυτη επιθυμία να «σωθεί» από έναν άντρα.

Αποκλειστική συνέντευξη παραχώρησε στο PSYCHOLOGY.GR η Ολυμπία Μαρία Ποντίκη, με την οποία συζητήσαμε για τη συντροφικότητα τόσο γενικότερα όσο και για το πώς έχει επηρεαστεί την εποχή της πανδημίας.

Αν και η αποτύπωση που έχει παρατηρηθεί στα παπάκια και στα πτηνά γενικότερα, δεν έχει παρατηρηθεί στο ανθρώπινο είδος, έχουν ωστόσο μελετηθεί σε μεγάλο βαθμό οι θεωρίες δεσμού που αφορούν  την ανάπτυξη του δεσμού μεταξύ μητέρας, ή προσώπου φροντίδας, και βρέφους.

Ακούγοντας τη λέξη εθισμός κατευθείαν στο νου μας έρχονται τοξικές ουσίες, αλκοόλ, τζόγος και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να κάνει την ύπαρξη μας να κρέμεται από την ηδονή που παίρνει κάνοντας τη χρήση τους. η κοινωνία καταδικάζει, οι ίδιοι οι εθισμένοι και οι οικείοι τους, στιγματίζονται και η ζωή τους βαδίζει χέρι χέρι με την εξάρτηση.

Με τον όρο Συνεξάρτηση εννοούμε την περίπτωση, που ένα άτομο είναι συναισθηματικά εξαρτημένο από ένα άλλο άτομο ή αντικείμενο, σε τέτοιο σημείο, που το συνεξαρτημένο άτομο διατηρεί ελάχιστα την ταυτότητα του εαυτού του.
Πότε μπορούμε να καταλάβουμε αν κάποιος είναι συνεξαρτημένος;

Γιατί σας είναι τόσο δύσκολο να επιστρέψετε στο κατάστημα τα γιαούρτια που έχουν λήξει, ένα μπλουζάκι που ξέβαψε με την πρώτη πλύση ή τα σάπια αχλάδια που βρήκατε στη σφραγισμένη συσκευασία; Αμφιταλαντευόμαστε πάντα ανάμεσα στα δικαιώματα που έχουμε ως καταναλωτές και στο να νιώθουμε πως πρέπει να ζητήσουμε συγγνώμη όταν διεκδικούμε το δίκιο μας.

Τα άτομα που κάνουν εξαρτητικές σχέσεις σχεδόν ποτέ δεν λένε όχι. Καταλαβαίνουν τους άλλους και έχουν την ικανότητα να κάνουν τους άλλους να νιώθουν όμορφα. Το πρόβλημα είναι ότι το «δόσιμο» είναι μονόπλευρο και τόσο έντονο που ταλαιπωρεί αυτόν που δίνει.

Ποια είναι τα συναισθήματα, που πηγάζουν από μέσα σας όταν βρίσκεστε με τον καλύτερό σας φίλο, το συγγενή σας, τον εργοδότη σας ή το σύντροφό σας; Νιώθετε ασφάλεια, αποδοχή και αγάπη; Ή αντιθέτως, είστε μονίμως εξαντλημένοι, δίχως αυτοπεποίθηση και δύναμη να προχωρήσετε στη ζωή σας;

Ως άνθρωποι όλοι έχουμε την ανάγκη της αγάπης και της συντροφικότητας και την αναζητούμε μέσα από τις προσωπικές μας σχέσεις. Υπάρχουν όμως και τύποι σχέσεων που δε βασίζονται πραγματικά σε αυτές τις ανάγκες αλλά στην ανάγκη της εξάρτησης. Κάποιοι άνθρωποι νιώθουν ολοκληρωμένοι ζώντας μέσα από τη ζωή του άλλου και προσκολλώντας σε αυτόν/ή.

Η συνεξάρτηση (codependency) είναι μια έννοια που εισήχθη τη δεκαετία του 1980 για να περιγράψει ένα ευρύ φάσμα σχεσιακών συμπεριφορών που αναστέλλουν την προσωπική λειτουργία. Δημιουργήθηκε μέσα στο κίνημα θεραπείας κατάχρησης ουσιών με την αναγνώριση ότι όχι μόνο οι αλκοολικοί, αλλά και οι οικογένειες των αλκοολικών χρειάζονταν θεραπεία (Krestan & Bepko, 1990).

Τι είναι οι εξαρτημένες σχέσεις;
‘Εχουν τόσα ειπωθεί για το θέμα της αγάπης σε μία σχέση, χωρίς να δίνεται έμφαση στο ότι, ο τρόπος με τον οποίο ένας άνθρωπος αγαπά, εξαρτάται από την προσωπικότητά του, και όχι από τον σύντροφό του.  Όλοι οι άνθρωποι λένε ότι αγαπούν, η έκφανση της αγάπης τους όμως είναι μοναδική και διαφορετική, όπως η προσωπικότητα κάθε ατόμου.

Ο Χόρχε Μπουκάι στο βιβλίο του «Ο δρόμος της αυτοεξάρτησης» αναλύει και προτείνει ένα δρόμο γνωριμίας με τον εαυτό μας. Στο δρόμο αυτό η αυτοεξάρτηση αποτελεί βασική προϋπόθεση για να μπορέσω στη συνέχεια να σχετιστώ ενήλικα με τους άλλους.

Όταν ρωτάω τους ανθρώπους που ζητούν ψυχοθεραπεία, «γιατί διαλέξατε εμένα ως ψυχοθεραπευτή σας;», κάποτε κάποιοι μου απαντούν: «Γιατί καταλάβαμε, απ’ τον τρόπο που γράφετε στα βιβλία σας πως είστε άνθρωπος του Θεού. Πως είστε ψυχολόγος με Χριστό. Επειδή συνδέετε την πνευματικότητα με την ψυχοθεραπεία…»