Σήμερα ήθελα να συζητήσουμε ένα περίεργο δίλημμα σχετικά με την ευτυχία. Αυτές τις εποχές, τις πολύ δύσκολες, που η επιδημία εξαπλώνεται, κάποιοι είναι κλεισμένοι σπίτια τους, άλλοι είναι έξω και διασκεδάζουν.

Η μάχη για κοινωνική δικαιοσύνη δεν σταματά ποτέ, το οικονομικό και πολιτικό τοπίο συνεχώς αλλάζει.

Στο σημερινό άρθρο θα αναφερθούμε στις συχνότερες ερωτήσεις σχετικά με τα ψυχοτρόπα φάρμακα.

Στην θεραπεία είναι πολύ πιθανόν πχ ο ναρκισσιστικός τύπος να φανεί ως λογικός, ο μεθοριακός ως αδύνατος, επιθετικός ο «κακός» της υπόθεσης. Ο θεραπευτής ‘οφείλει’ να είναι αμερόληπτος και προς τους δύο, ερμηνεύοντας με ενσυναίσθηση την προβλητική ταύτιση. 

Μέσα στο ρεπερτόριο των παρεμβάσεων ενός ψυχοθεραπευτή βρίσκεται μια από τις πιο παράδοξες, υποτιμημένες αλλά και παρεξηγημένες έννοιες. Η σιωπή. Μάλιστα μερικές από τις πιο ισχυρές στιγμές σε μια «ομιλούμενη θεραπεία» μπορεί να μην περιλαμβάνουν καν την ομιλία. Η έννοια της σιωπής έχει αναπτυχθεί και αλλάξει με το χρόνο.

Στις μέρες μας είναι αρκετά γνωστή η ψυχοθεραπεία μέσω της κλινικής ύπνωσης. Η συγκεκριμένη μέθοδος, μάλιστα, χρησιμοποιείται ήδη από τους αρχαίους χρόνους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Αίγυπτο.

Έχει υποστηριχθεί ότι η θεραπευτική σχέση είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην ψυχοθεραπεία. Επί του παρόντος, η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία και η αξία της θεραπευτικής σχέσης λαμβάνουν ολοένα και περισσότερη προσοχή στη βιβλιογραφία και στην έρευνα.

Τα εμπόδια για τη θεραπευτική σχέση και η σημαντικότητά της.
Αναμφισβήτητα η θεραπευτική σχέση στην ψυχοθεραπεία μεταξύ θεραπευομένου/θεραπευτή είναι μια πολύ ιδιαίτερη και μοναδική σχέση.

Η προσωποκεντρική συμβουλευτική, μαζί με τις γνωστικο-συμπεριφοριστικές και ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις, συγκαταλέγεται, στις πιο σημαντικές και αποτελεσματικές θεραπευτικές μεθόδους. Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1940 όταν πρωτοεμφανίσθηκε από τον Αμερικανό ψυχολόγο Carl R. Rogers (τον μόνο μη ευρωπαίο θεμελιωτή θεραπευτικής μεθόδου). Η μετέπειτα εξέλιξή της συνδέεται άρρηκτα με το έργο του.

Η κατάθλιψη έιναι μία ψυχική νόσος που χαρακτηρίζεται από  συναισθήματα έντονης θλίψης και μελαγχολίας. Συνήθως εμφανίζεται στη ζωή ενός ατόμου μετά από κάποιο τραυματικό γεγονός. Ίσως κάποιος ξαφνικός θάνατος, η απώλεια ενός έρωτα, η λήξη μιας φιλίας, οι δύσκολες επαγγελματικές συνθήκες.

Εκατομμύρια άνθρωποι βασανίζονται καθημερινά από καταθλιπτικές συμπεριφορές και συνήθειες. Για κάποιους η κατάθλιψη αποτελεί ένα σύντομο επεισόδιο που εμφανίζεται μόνο μια φορά στη διάρκεια της ζωής τους…Για άλλους όμως, είναι είτε χρόνιο φαινόμενο είτε υποτροπιάζουσα ανά τα έτη κατάσταση που επηρεάζει σημαντικά την έκβαση της ζωή τους.

Είναι άξιο αναφοράς να ειπωθούν σε αυτό το σημείο, πριν ακόμα μπούμε σε λεπτομέρειες, ορισμένες γενικότερες πληροφορίες, οι οποίες σχετίζονται με το θέμα του παρόντος άρθρου και συγκεκριμένα με τη λέξη «πανικός».

Η συγκεκριμένη λέξη προέρχεται από το όνομα ενός αρχαίου Θεού, του Πάνα, ο οποίος ήταν μεταξύ των γνωστών θεοτήτων της αρχαίας Ελλάδας.

Η έννοια της ψυχικής ασθένειας έχει δεχθεί αρκετό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Παρά την συχνή χρήση του όρου υπάρχουν πολλοί που διαφωνούν με την ύπαρξη αυτού, επεξηγώντας τους διάφορους λόγους για τους οποίους μία τέτοια έννοια είναι γεμάτη ψεγάδια. Οι κριτικές της έννοιας της ψυχικής ασθένειας προέρχονται από διαφορετικούς πληθυσμούς: από τους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας, από το ευρύ κοινό και από τους ίδιους τους χρήστες υπηρεσιών.

Από τα πανάρχαια χρόνια ήταν γνωστό ότι οι ανθρώπινες επαφές και σχέσεις έχουν τη δύναμη να ανακουφίσουν τον ψυχικό πόνο, να αλλάξουν τον τρόπο συμπεριφοράς, να μεταβάλουν την εσωτερική εικόνα του εαυτού ή και του κόσμου και, γενικά, να συμβάλουν στη λύση των ψυχικών προβλημάτων.

Η μοναξιά του θεραπευόμενου (Μέρος Α')
Η συνειδητοποίηση του τραύματος, μέσω της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, είναι μια πράξη επαφής τόσο με τον εαυτό όσο και με τους άλλους, η οποία αναμένεται να μειώσει τη μοναξιά, δηλαδή την εμπειρία του ανθρώπου ότι είναι μόνος, απομονωμένος, αποκομμένος από τους άλλους (περισσότερα για τη μοναξιά βλ. Γαλανάκη, 2014α).

Η μοναξιά στην ψυχοθεραπευτική σχέση (Μέρος 2ο - Η μοναξιά του θεραπευτή

Εκτός από τον θεραπευόμενο και ο θεραπευτής νιώθει μοναξιά, βιώνει δηλαδή την εμπειρία ότι είναι μόνος, απομονωμένος, αποκομμένος από τους άλλους (περισσότερα για τη μοναξιά βλ. Γαλανάκη, 2014α). Βρίσκεται ενώπιον του αιτήματος του θεραπευόμενου, πιθανώς και της οικογένειάς του.

Ντροπή.. ένα συναίσθημα βαθιά υπαρξιακό και γνώριμο. Εκδηλώνεται μέσα από ένα ευρύ φάσμα, από την ελαφριά αμηχανία που όλοι μας πολλές φορές έχουμε βιώσει μέχρι την κατάσταση πανικού και την παράλυση. 
Συχνά συνοδεύεται με την ενοχή, ωστόσο είναι σημαντικό να τη διαχωρίσουμε  από την ντροπή καθώς η δεύτερη είναι το συναίσθημα που συνδέεται με το “being”, δηλαδή ότι δεν είμαι επαρκής , δεν είμαι αρκετός, ενώ η ενοχή με το“ doing”, κάνω κάποιο κακό ή πληγώνω κάποιον κ.α.

Η οικογένεια αποτελεί το περιβάλλον μέσα στον οποίο τα μέλη της έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με συμπεριφορές και στάσεις που διαμορφώνουν, σύμφωνα με έρευνες, τον τρόπο με τον οποίο θα συνδεθούν αργότερα στη ζωή τους με άλλους ανθρώπους αλλά και την εικόνα και ιδέα που θα έχουν για την οικογένεια.

Η ανάγκη μας για αλλαγή ενεργοποιείται όταν διαπιστώνουμε ότι κάποια πράγματα στον εαυτό μας και στην καθημερινότητά μας δεν πηγαίνουν όπως τα θέλουμε ή μας δημιουργούν δυσάρεστες συνέπειες στην ψυχική ή/ και σωματική μας υγεία και στις σχέσεις μας.

Η PSP είναι μία προσέγγιση για την ενσώματη αυτοσχεδιαστική αλληλεπίδραση. Ο στόχος της είναι να υποστηρίξει την ανάπτυξη της ικανότητας του ατόμου να αντιλαμβάνεται πολυεπίπεδα αυτό που συμβαίνει στη δική του υποκειμενική φυσική και ψυχολογική πραγματικότητα, καθώς συντίθεται στιγμή-στιγμή η ροή της προσωπικής του εμπειρίας (η ικανότητα αυτή λέγεται “επίγνωση”).

Η παροιμία «η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει» περιγράφει ακριβώς την ικανότητα της γλώσσας να μη μπορέσει να κατανοηθεί, να μην αποδώσει ορθά, να αλλάζει συνεχώς και να μην ενημερώνει για τις αλλαγές και ως εκ τούτου να πληγώνει, να συνθλίβει, να τσακίζει και εν γένει να προκαλεί αρνητικά συναισθήματα στους δέκτες των μηνυμάτων της.