Το άγχος είναι πλέον διαδεδομένο συναίσθημα. Κανείς μπορεί να το συναντήσει στη δουλειά, αλλά και στην κοινωνική ζωή του. Τί συμβαίνει, όμως, με το άγχος του αθλητή; Για όσους ασχολούνται με τον αθλητισμό το άγχος, σε ένα βαθμό, μπορεί να αποτελεί εμπόδιο στην επίδοση του αθλήματος τους. Γενικότερα η ψυχολογική κατάσταση ενός αθλητή πριν τον αγώνα είναι καθοριστικής σημασίας.
Ποιοί είναι οι παράγοντες άγχους που καταβάλλουν έναν αθλητή/τρια
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες ή πηγές άγχους για έναν αθλητή, όμως, οι σημαντικότεροι και ίσως πιο συχνοί είναι οι εξής:
- Η αβεβαιότητα πριν τον αγώνα που σχετίζεται με το αποτέλεσμα του και η σημασία του αποτελέσματος
- Η μειωμένη αυτοπεποίθηση που συνήθως είναι η αμφιβολία των ικανοτήτων του
- Το αίσθημα ότι δεν είναι έτοιμος πριν τον αγώνα
Για αθλητές που αποτελούν μέλη ομάδων η σχέση των μελών της είναι ένας παράγοντας άγχους. Εάν η σχέση των μελών είναι καλή, τότε ο αθλητής έχει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αυτό ενισχύει θετικά τον αθλητή.
Η "κερκίδα" που αποτελείται από φίλους, γονείς και προπονητές από τους οποίους ο αθλητής μπορεί να νιώθει πίεση λόγω των προσδοκιών τους.
Δείτε στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο Ψυχολογίας της Πύλης μας, το νέο βιβλίοΑθλητική ψυχολογία.
Ποια είναι, ωστόσο, η σχέση του άγχους με την απόδοση;
Πληθώρα ερευνών έχει μελετήσει αυτή τη σχέση, και τα αποτελέσματα δείχνουν πως στην πλειοψηφία τους το άγχος πριν τον αγώνα συμβάλλει αρνητικά στο αποτέλεσμα του, καθώς και το εάν ο αθλητής είναι μέλος ομάδας, εάν είναι γυναίκα, νεαρός/ή και εάν είναι νέος αθλητής.
Η αυτοπεποίθηση στην ψυχοσύνθεση του αθλητή/τριας και από τί επηρεάζεται
Μεγάλης σημασίας, ωστόσο, είναι όπως αναφέρεται και παραπάνω η αυτοπεποίθηση. Τί είναι, όμως, η αυτοπεποίθηση για έναν αθλητή; Αυτοπεποίθηση μπορεί να χαρακτηριστεί η πίστη του αθλητή στον εαυτό και τις δυνάμεις του. Είναι η γνώση των ορίων του και των δυνατοτήτων του ότι μπορεί να αποδώσει αυτό για το οποίο έχει προετοιμαστεί.
Τί επηρεάζει αρνητικά την αυτοπεποίθηση του αθλητή;
- Άγχος και φόβος αποτυχίας
- Ελλιπής συγκέντρωση στον στόχο
- Ανησυχία για το τι προσδοκούν οι άλλοι
- Σύγκριση με άλλους αθλητές
Η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τις εμπειρίες του αθλητή. Από την προπόνηση, την ποιότητα της προετοιμασίας και την ενθάρρυνση από προπονητές και το περιβάλλον όπως και από προηγούμενες επιτυχίες καθώς και μέσω της προσωπικής θεραπείας του.
Μέσω της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας ο αθλητής μπορεί να μάθει να διαχειρίζεται το άγχος του, να τονώσει την αυτοπεποίθησή του και ως αποτέλεσμα να μεγιστοποιήσει την απόδοσή του. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της γνωστικής αναδόμησης, του εντοπισμού γνωσιακών λαθών και της εκμάθησης τεχνικών χαλάρωσης για το άγχος.