Πώς φτάνει να τιμωρείται τελικά μια μάνα που απλώς σέβεται το παιδί της;

Πάνε πια κάποιοι μήνες που συνάντησα τυχαία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μερικά ποστ που μιλούσαν για μια μάνα που βρίσκεται σε άγρια δικαστική διαμάχη με τον πρώην άντρα της, επειδή το μικρότερο παιδί της είναι τρανς.

Οι πρώτες σκέψεις που μου δημιουργήθηκαν αντανακλαστικά είναι πως το θέμα είναι τραβηγμένο. Είναι δυνατόν ένα παιδί τόσο μικρό, που καλά-καλά δεν πάει σχολείο, να ξέρει από φύλα και τέτοιες προτιμήσεις; Άλλη μια woke προπαγάνδα θα είναι.

Κι όμως, παρότι προσπάθησα να προσπεράσω αυτά που διάβασα, δεν γινόταν. Γυρνούσαν συνεχώς στο μυαλό μου. Λες και το σύμπαν αποφάσισε να με τσιγκλήσει, κι εκεί που έβαζα την υπόθεση στην άκρη, να σου και πετάγονταν ξανά νέα ποστ σχετικά μ’ αυτήν. Τότε κατάλαβα πως μέσα μου ξυπνούσε ένα αδηφάγο κουτσομπόλικο τέρας, που ήθελε να μάθει όλο και περισσότερες λεπτομέρειες. 

Αυτό ακριβώς ήταν και το σημείο κλειδί. Αυτή η μοχθηρή περιέργεια που κινητοποιήθηκε μέσα μου με τρόμαξε. Παρά την προσπάθεια για προσωπική καλλιέργεια και τη σταθερότητα του χαρακτήρα μου, συνειδητοποίησα πως άγομαι και φέρομαι τόσο αβίαστα από κοινωνικές νόρμες, που παρότι με βρίσκουν συνειδητά αντίθετη, δεν μου είναι τελικά και τόσο ξένες, και μια χαρά ζουν και βασιλεύουν κάτω από το δέρμα μου.

Τότε κατάλαβα για ακόμα μια φορά πόσο βαθιά ενσταλαγμένος είναι μέσα μου ο μισογυνισμός. Ασυναίσθητα, έπιανα τον εαυτό μου να σκέφτεται επικριτικά «Μα καλά, τι μάνα είναι αυτή; Πώς είναι δυνατόν να κάνει κάτι τέτοιο στο παιδί της;» ή «Πώς είναι δυνατόν ένα τόσο δα παιδάκι να είναι τρανς; Αυτά είναι υπερβολές της εποχής μας, του το έχουν επιβάλει! Ένα παιδί δεν μπορεί να ξέρει από τέτοια πράγματα σ’ αυτήν την ηλικία! Ας το ντύσει με το ζόρι όπως όλα τα παιδιά στο σχολείο να τελειώνουμε. Σιγά το πρόβλημα. Εδώ ο κόσμος πεινάει».

Και να που, όσο περνούσε ο καιρός, τόσο πιο πολύ εκνευριζόμουν με αυτήν τη μάνα και με έπιανε, μάλιστα – δεν ντρέπομαι να το πω – αηδία που ένα παιδί αναγκαζόταν να παίξει αυτόν τον ρόλο, σε έναν κόσμο τόσο κατάφωρα χωρισμένο σε woke και altright, όπου οι άνθρωποι δεν είναι πια άνθρωποι, όπου ακόμη και τα παιδιά είναι στρατιωτάκια μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής ατζέντας αλληλοεξόντωσης και φανατισμού. 

Μετά, όμως, άρχισα να μαλακώνω. Θύμωσα πάρα πολύ με τον εαυτό μου, που μου επέτρεψα να κρίνω κάτι το οποίο ουσιαστικά γνώριζα μόνο επιδερμικά, μόνο από πένες και ειδήσεις άλλων, μόνο από δικά μου εσωτερικευμένα κοινωνικά στερεότυπα. Θύμωσα επειδή αυτό που μου συνέβαινε, τα συναισθήματα που μου γεννιούνταν και οι σκέψεις που με κυρίευαν, συνοδευόμενες πάντα από τη δέουσα επίκριση, δεν ήταν αυτά που εγώ η ίδια θα ήθελα να έχω.

Άρχισα, λοιπόν, να μαλακώνω και η υπόθεση να παίρνει στο μυαλό μου άλλη μορφή. Άρχισα να σκέφτομαι πως ζούμε πια ξεκάθαρα σε μια εποχή όπου κυριολεκτικά βομβαρδιζόμαστε από βίντεο στο τικτοκ και αναρτήσεις σε σόσιαλ μίντια και τηλεόραση σχετικά με τον ρόλο του σωστού και καλού γονέα. Υπάρχει ένας τρομακτικός θόρυβος εκεί έξω για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να λέει και να κάνει ένας γονιός, για το πόσα φριχτά και αδιόρθωτα, σχεδόν, λάθη έκαναν οι προηγούμενοι γονείς και τώρα έχουμε γενιές ολόκληρες τραυματισμένων ψυχικά ανθρώπων.

Υπερδιαφήμιση σχολών για γονείς, σεμιναρίων για γονείς, συνεδρίων για γονείς, συμβουλευτικής για γονείς, εκπαιδευτικών συνεδριών για γονείς, εκπαιδευτικών προγραμμάτων για γονείς, βιβλία αυτοβελτίωσης για γονείς και όλα όσα πρέπει να κάνουν τελικά οι γονείς για να μπορέσουν να βγουν τα παιδιά δεκαοχτώ χρονών αλώβητα από αυτήν την κόλαση που προκαλεί η γονική φροντίδα κι από αυτές τις μόνιμες ψυχικές παραμορφώσεις που προσφέρει απλόχερα η αδαώς εκφρασμένη γονική αγάπη. 

Κι εκεί είναι που είδα πως, όπως συμβαίνει συχνά, υπήρχε μία ακόμα φρενίτιδα για την υποστήριξη των μαμάδων που δεν αντέχουν να είναι τέλειες και μπορούν να ταΐζουν τα παιδιά τους τηγανιτές κοτομπουκιές, γιατί πια δεν μαγειρεύουν και είναι εντάξει να είναι κουρασμένες, και δεν πειράζει άμα δεν κάνεις αποτρίχωση, κι εντάξει, μωρέ, πήγαινε και με το κλάμερ στα μαλλιά στο σούπερ μάρκετ – αλλά όχι στη λαϊκή, γιατί αυτή είναι για την πλέμπα – γιατί, οκ, είσαι μάνα και δε χρειάζεται να είσαι σαν τη δική σου μάνα.

Και δωσ’ του μετά άρθρα για γονείς που δεν την παλεύουν που έκαναν δεύτερο παιδί, και είναι οκ να το πεις ότι το μετάνιωσες, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν το αγαπάς, αλλά σου τη δίνει που κλαίει στο μουσείο, γιατί ως σωστός γονιός μεσοαστός έχεις χρόνο να τα σκεφτείς όλα αυτά, επειδή μόνο σε εσένα απευθύνονται αυτά τα άρθρα, κι αν όχι, γίνε σαν αυτόν τον γονιό που περιγράφουν αυτά τα άρθρα για να είσαι in, γιατί αλλιώς η ταχύτητα και οι απαιτήσεις τις εποχής θα σε πετάξουν έξω και θα κριθείς μέχρι να συντριβείς. 

Α, και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έχουμε και την έξαρση των ειδικών, που στην πλειοψηφία διδάσκονται την ίδια γνώση-κονσέρβα, για το πόσο σημαντικό είναι πια το παιδί και πως οι κοινωνίες, αν δεν έχουν γίνει ακόμα, πρέπει να γίνουν επιτέλους παιδοκεντρικές, και πώς το βίωμα του παιδιού είναι πια το επίκεντρο της επιστημονικής κοινότητας, αφού όλα ξεκινάνε από την παιδική μας ηλικία, κι αν η ανθρωπότητα δεν είχε δείξει ποτέ ως τώρα τη «δέουσα» σημασία στο παιδί, είναι γιατί και οι πρόγονοί μας μάλλον ήταν όλοι ηλίθιοι που τους διέφυγε μια τέτοια τρομερή γνώση, όπως ηλίθιοι είναι και όσοι δεν την ασπάζονται.  

Και να που, μέσα σε όλον αυτόν τον πανζουρλισμό και τη φασαρία, ακόμα η μάνα είναι αυτή που σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος της ανατροφής των παιδιών. Πώς αλλιώς θα παρέμενε πάντα η πρώτη επιλογή για να την κατηγορήσουμε όλοι απανταχού για τα λάθη και τις δυσκολίες μιας οικογένειας;

Από τα άρθρα που μιλάνε για το ποια πρέπει να είναι, πόσο οκ είναι ή δεν είναι η εμφάνισή της, τα συναισθήματά της, οι σκέψεις ή/και οι επιθυμίες της, μέχρι τα καλέσματα σωστής διαπαιδαγώγησης που ενίοτε απευθύνονται σε αυτήν ή εφαρμόζονται μόνο από εκείνη, από την εκκωφαντική σιωπή αντίστοιχων μηνυμάτων για μπαμπάδες που είναι οκ να πάνε με γκλίτερ και φτερά στη δουλειά, αλλά δεν είναι οκ να αισθάνονται ανεπαρκείς – από όλα αυτά, λείπει η ουσία.

Τόσες πολλές φαμφάρες γύρω από ένα ΘΑ και ένα ΔΕΝ... «Θα πρέπει να ακολουθήσεις αυτήν την παιδαγωγική μέθοδο με το παιδί, για να μην το τραυματίσεις», «10 φράσεις που ΔΕΝ πρέπει να ξαναπείς ποτέ στο παιδί σου αν θέλεις να..» και τελικά πού είναι το παιδί, πού είναι κι ο γονιός και δη, πια, αυτή η έρμη η μάνα σήμερα; 

Σε πόσους ρόλους την κόψαμε, τη ράψαμε, τη σκίσαμε, την φάγαμε και, τελικά, είναι πάντα επί ξύλου κρεμάμενη, έτοιμη να απορροφήσει τους κραδασμούς μιας βαθιά μισογυνικής και πατριαρχικής κοινωνίας του Νότου και συγκεκριμένα της Ελλάδας.

Κι αν τελικά αυτή η μάνα, η κατακρεουργημένη από τις επιβολές της κοινωνίας και τη βία της καθημερινότητας, υψώσει ανάστημα και αποφασίσει ενάντια σε όλους να κάνει αυτό για το οποίοι όλοι γύρω μας κόπτονται: ΝΑ ΣΕΒΑΣΤΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ; Τι θα γίνει αν σεβαστεί το παιδί της στην πιο ασυνήθιστη, δύσκολη κι ίσως κοινωνικοπολιτικά επικίνδυνη επιλογή του, στην αλλαγή της ταυτότητάς του; Θα της το πάρουν. Κι αυτή η πληγή έχει πολύ μακρά συνέχεια μέσα στην ανθρώπινη Ιστορία. Από τις πρόσφατες καθ’ ημάς μνήμες με τις αρπαγές των Γενίτσαρων ως τα παιδιά της Φρειδερίκης, η πληγή της αρπαγής των παιδιών είναι ανοιχτή.

Όμως ποιος ή τι είναι αυτό που αρπάζει αυτό το παιδί από τη μάνα του;

Άραγε, έχει νόημα να μπούμε σε διαδικασίες αναζήτησης βιβλιογραφίας, στοιχειοθέτησης επιχειρημάτων, γνώμες ειδικών και κόντρα ειδικών, όταν η ίδια η Ιστορία μέχρι τώρα έχει αποδείξει περίτρανα πως ο ακαδημαϊκός χώρος και τα ευρήματά του παρασύρονται από μόδες, από κυρίαρχες αντιλήψεις κι από προσωπικές πεποιθήσεις; Μην πάτε μακριά. Πάνε μόλις λίγες δεκαετίες από τότε που οι γυναίκες θεωρούνταν πιο ανόητες από τους άντρες διότι ο εγκέφαλός τους ζύγιζε λιγότερο από των αντρών. Αυτό τότε αποδείκνυε περίτρανα πως είναι και βιολογικά κατώτερες. Άλλωστε, το ίδιο δεν συνέβη και τότε που οι ειδικοί διαρρήγνυαν τα ιμάτιά τους και διατείνονταν πως η ομοφυλοφιλία είναι ψυχική διαταραχή;

Πόσους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες πρέπει ακόμα να δώσουμε για να έχει αξία η αγάπη; Κι η μητρική αγάπη; Αυτή, ντε, που μας κατακρεούργησε ο Φρόιντ. Αυτή που δεν έρχεται πάντα στην πιο εύκολη συσκευασία, αλλά μπορεί και ζεσταίνει την ύπαρξή μας όλη όταν ρέει ελεύθερη.

Ουφ, ξέρω ήδη τι ακολουθεί. Δεν είναι όλες οι μητέρες ίδιες, ούτε όλες καλές. Μην γενικεύεις. Ξέρω, ξέρω. Ζούμε στην εποχή του not all men, not all mothers και τα λοιπά και τα λοιπά.

Όμως, αυτή η μάνα που ύψωσε ανάστημα κόντρα σε τόσο μεγάλες δυνάμεις, όπως αυτές που ενεργοποιήθηκαν γύρω από την υπόθεση του τρανς παιδιού της, είναι μια μάνα που παλεύει να κάνει στην πράξη αυτό που όλες οι φωνές ουρλιάζουν γύρω μας.

Παλεύει να σεβαστεί τις επιθυμίες του παιδιού της, να ακούσει τη φωνή του, να γίνει ασπίδα γύρω του και να το προστατέψει από τις σκέψεις που γεννήθηκαν αντανακλαστικά στο μυαλό μου και στο μυαλό χιλιάδων άλλων ανθρώπων, αφού από κοινού μάθαμε ωσμωτικά να επικρίνουμε πρώτα και μετά να αποδεχόμαστε. Αυτή η μάνα παλεύει να αποδείξει στην πράξη πρώτα στο ίδιο της το παιδί πως το αγαπά, το αποδέχεται και το στηρίζει όπως είναι.

Του αφήνει ελευθερία να εκφραστεί και να εξερευνήσει το πώς θέλει να είναι, χωρίς να το εξαναγκάζει να κάνει πράγματα που είναι κόντρα στη φύση του, χωρίς να το βιάζει με ψυχολογικές και πρακτικές μεθόδους μεταστροφής, χωρίς να το κακοποιεί συναισθηματικά προκειμένου να κοπεί και να ραφτεί όπως πρέπει, κι έτσι να χωρέσει μέσα στις κοινωνικές νόρμες που επιτίθενται με λύσσα σε εκείνη για να τη διαλύσουν. 

Είμαι σίγουρη πως δεν είναι εύκολο για κανέναν άνθρωπο να ξυπνήσει ένα πρωί και να πει είμαι τρανς. Σίγουρα προηγήθηκαν πολλές σκέψεις, πολλές εμπειρίες και βιώματα πριν εξωτερικευτεί μια τέτοια δήλωση. Κι αν βιαζόμαστε να πούμε πως ένα μικρό παιδί δεν είναι σε θέση να κάνει τέτοιες σκέψεις, πού να ξέρει αυτό, μα είναι παιδί!

Πέφτουμε στην παγίδα να εργαλειοποιούμε τελικά το παιδί για χάριν της μοδάτης παιδοκεντρικής αφήγησης της εποχής. Αν έχουμε τόσο πολλές θεωρίες, εργαλεία, μεθόδους και πληροφορίες γύρω μας για το πώς να μεγαλώσει ένα παιδί με υγεία και να γίνει ένας ολοκληρωμένος ψυχικά και σωματικά άνθρωπος, γιατί μας τρομάζει τόσο όταν δηλώνει την επιλογή του για το πώς νιώθει και βλέπει τον εαυτό του;

Είναι ο φόβος μας για την απόπειρα αυτοδιάθεσής του ή τα κοινωνικά στερεότυπα που επιβάλλουν μια βαθιά πατριαρχική και μισογυνική τρανσοφοβία, που μας ωθεί με τη σειρά της να το φιμώσουμε και να κονιορτοποιήσουμε τη μάνα του;