Το φαινόμενο του μισογυνισμού

Ακρόαση άρθρου......

Όλες οι ομάδες ανθρώπων βάλλονται, συχνά πυκνά, από στερεότυπες αντιλήψεις που αφορούν είτε τις ικανότητές τους, είτε την ηθική τους, είτε οτιδήποτε άλλο. Στο παρόν άρθρο, θα αναφερθούμε ειδικότερα στο φαινόμενο του μισογυνισμού, της αντίληψης εκείνης που θεωρεί πως η γυναίκα ως ύπαρξη και ως οντότητα, είναι υποδεέστερη από τον άνδρα.

Τι είναι ο μισογυνισμός

Ο μισογυνισμός είναι η πεποίθηση η οποία θεωρεί πως η γυναίκα είναι ηθικά, συναισθηματικά, ως άνθρωπος και ως ύπαρξη κατώτερη από τον άνδρα.

Η εξελικτική πορεία του μισογυνισμού

Η χαρτογράφηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και η ανατροπή της πατριαρχικής εξουσίας, ώθησε στο να αναδυθούν στην επιφάνεια πολλές αντιλήψεις οι οποίες χαρακτηρίζουν τη γυναίκα κατώτερη. Υπάρχει όμως και η αντίστοιχη αρνητική στάση απέναντι στoν άνδρα, η οποία ορίζεται ως μισανδρισμός, εκφραζόμενη ως φόβος και αποστροφή προς τους άνδρες.

Η πρόοδος και η κατάκτηση περισσότερων ανθρώπινων δικαιωμάτων, βοήθησε τον κάθε άνθρωπο που ανήκει σε μία ομάδα, η οποία κοινωνικά ήταν περισσότερο καταπιεσμένη, να αποκτήσει σθένος και μεγαλύτερη αξία ως οντότητα.

Οι κοινωνικές πεποιθήσεις ανά τους αιώνες, ήθελαν τη γυναίκα να είναι κατώτερη και να στερείται βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Η λογοτεχνία, η ποπ κουλτούρα, ο κινηματογράφος, η ποίηση και η τέχνη προέβαλλαν τη γυναίκα ως φοβισμένη και αδύναμη, η οποία προσπαθούσε να ολοκληρωθεί από το σκληρό και αρρενωπό άνδρα. Όλοι γνωρίζουμε το διάσημο γυναικοκατακτητή Δον Ζουάν, ο οποίος είναι γνωστός για τις κατακτήσεις του. Η αλήθεια είναι πως ο συγκεκριμένος ήρωας, σε αντίθεση με αυτό που ευρέως πιστεύεται, δεν αγαπούσε τις γυναίκες. Τις χρησιμοποιούσε ως σκεύη ηδονής για να αντλεί την επιβεβαίωση.

Αν ανατρέξουμε στην αρχαιότητα, θα δούμε διάφορες φράσεις ανθρώπων του πνεύματος, οι οποίες υποβιβάζουν τη γυναίκα (χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Θαλής, ο οποίος θεωρούσε τον εαυτό του τυχερό επειδή γεννήθηκε άνδρας και όχι γυναίκα). Ακόμα και αν ανατρέξουμε στην ηθική των κοινωνιών ανά τους αιώνες, θα δούμε πως υπήρχε δαιμονοποίηση της γυναικείας σεξουαλικότητας, πολιτιστική εμμονή με την παρθενία πριν το γάμο και η αντίληψη πως η γυναίκα ευθύνεται για την ηθική ιλαρότητα του κόσμου σε αντίθεση με τον άνδρα, ο οποίος παραδοσιακά θεωρούταν κατακτητής και έπρεπε να έχει πολλές εμπειρίες.

Και ενώ στις περισσότερες περιοχές του κόσμου κυριαρχούσε η πατριαρχία, μπορούμε να δούμε μερικούς πολιτισμούς ήδη από την αρχαιότητα (Μινωικός πολιτισμός), στους οποίους κυριαρχούσε η μητριαρχία. Φυσικά, οι πολιτισμοί αυτοί ήταν λιγότεροι στην αρχαιότητα, αλλά υπήρχαν.

Η ψυχαναλυτική άποψη του Freud

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ, ο πατέρας της Ψυχανάλυσης, είχε εφεύρει τον όρο "φθόνος του πέους", δηλαδή η γυναίκα μπορεί να φθονεί τον άνδρα επειδή δεν έχει το δικό του όργανο αναπαραγωγής. Υπάρχει όμως και ο αντίστοιχος "φθόνος του αιδοίου", δηλαδή ο άνδρας μπορεί ενδόμυχα να φθονεί τη γυναίκα επειδή θαυμάζει την αναπαραγωγική της ικανότητα. Οι περισσότεροι άνδρες οι οποίοι είχαν τέτοιες αντιλήψεις, συνήθως, είχαν γαλουχηθεί από γυναίκες αρκετά αυταρχικές, οι οποίες εμφύσησαν μέσα τους αρνητική άποψη για το γυναικείο φύλο. Η έννοια φύλο, φυσικά, είναι ρευστή και μπορούμε να παρατηρήσουμε συμπεριφορές που παραδοσιακά αναφέρονται στο ανδρικό ή γυναικείο φύλο, στον οποιονδήποτε άνθρωπο ανεξαρτήτως του φύλου του.

Δεν υπάρχει ανωτερότητα κάποιου φύλου, αλλά διαφορετικά χαρακτηριστικά τα οποία αφορούν το κάθε φύλο (πχ, η γυναίκα αιμορραγεί κάθε μήνα, ο άνδρας έχει μεγαλύτερη μυϊκή δύναμη). Για αυτό και είναι σημαντικό στη σημερινή εποχή οι ευθύνες για την ανατροφή των παιδιών να είναι ισότιμες και για τους δύο γονείς, ώστε να μη ρίχνει ο ένας γονιός όλη του την αγάπη, πνίγοντας το παιδί. Οι μητέρες, ειδικά την παλαιότερη εποχή, συνήθιζαν να προστατεύουν υπερβολικά τα παιδιά τους -ειδικά τα αγόρια- σε μία προσπάθεια να αναπληρώσουν το κενό από την έλλειψη του πατέρα.

Υπάρχουν άνδρες οι οποίοι έχουν υιοθετήσει υποτιμητικές απόψεις για τη γυναίκα, επειδή έχουν προδοθεί ή πληγωθεί από γυναίκες. Προσκαλώ όσους διαβάσουν το άρθρο μου να αναζητήσουν τα αραβικά παραμύθια ‘’Χίλιες και μία νύχτες’’, την ιστορία του Σαχ Σεχριγιάρ, ο οποίος έγινε μισογύνης επειδή η γυναίκα του τον απάτησε με έναν δούλο. Ο μισογυνισμός οφείλεται τόσο σε αντιλήψεις οι οποίες έχουν εμφυτευθεί μέσα μας, αλλά  είναι και απόρροια άσχημων βιωμάτων από γυναίκα.

Μισογυνισμός γυναίκας προς γυναίκα

Ο μισογυνισμός όμως δεν εκφράζεται μόνο από άνδρες. Υπάρχουν και γυναίκες οι οποίες υιοθετούν άσχημες αντιλήψεις για το φύλο τους. Μία γυναίκα η οποία θεωρεί πως πρέπει μόνο να παντρευτεί ή να έχει σχέση με άντρα προκειμένου να έχει αξία και να είναι κοινωνικά αποδεκτή, εκφράζει μια άποψη μισογυνισμού.

Ο άνθρωπος και όχι το φύλο του

Η πρόοδος της κοινωνίας μας θα μας φέρει στην ώριμη και σωστή κρίση για έναν άνθρωπο, όχι με βάση το φύλο του ή με άλλες ομάδες στις οποίες μπορεί να ανήκει, αλλά με βάση το περιεχόμενο της προσωπικότητας και του χαρακτήρα του. Ένας άνθρωπος είναι έντιμος, καλός, κακός, φιλοχρήματος επειδή είναι αυτός ο χαρακτήρας του συγκεκριμένου, όχι εξαιτίας του φύλου του. Ο κάθε άνθρωπος στην κοινωνία του σήμερα πρέπει να κρίνεται και να αξιολογείται από την ποιότητα και από αυτό που είναι ως άνθρωπος, όχι επειδή είναι άνδρας ή γυναίκα. Ας θεωρούμε πια τις φράσεις "όλες οι γυναίκες είναι…" και "όλοι οι άνδρες είναι..." ως επικίνδυνες και ας τοποθετήσουμε τον κάθε άνθρωπο στη θέση που του αρμόζει με βάση τα επιτεύγματά του και όχι με βάση το φύλο του.