Ακρόαση άρθρου......

Το ερώτημα για την ηθική φαίνεται πως είχε τεθεί από τα αρχαία χρόνια. Ο Πρωταγόρας, ο Σωκράτης ,ο Αριστοτέλης, ο Πλάτων αλλά κι αρκετοί ακόμη φιλόσοφοι προσπάθησαν μέσα από τους κανόνες και από τους ορισμούς να διατυπώσουν την έννοια της «ηθικής». Η ηθική είναι συνδεδεμένη με την φιλοσοφία, την θρησκεία και τα αρχαία χρόνια. Μάλιστα βάση της ετυμολογίας της προέρχεται από τις λέξεις «χαρακτήρας» και «ήθος».

Η διαμόρφωση της ηθικής από τον Kant

H αγγλική λέξη της ηθικής είναι «morality», η οποία προέρχεται από την λατινική λέξη «mores» και σημαίνει συνήθεια. Σημαντικό είναι να ειπωθεί πως οι Στωικοί (ήταν αυτοί) που προσπάθησαν να διαιρέσουν την φιλοσοφία σε τρείς διαφορετικές κατηγορίες. Οι τρείς κλάδοι που διαιρέθηκαν ήταν, της ηθικής, της φυσικής και της λογικής, την οποία μεταγενέστερα την ενέκρινε και ο Γερμανός φιλόσοφος Kant.

Μάλιστα αξιόλογο είναι ότι ο Kant ήταν αυτός που συντέλεσε στην διαμόρφωση της ηθικής στον Δυτικό κόσμο. Σημαντικό να υπογραμμισθεί είναι πως διαχώρισε δύο επίπεδα πραγματικότητας, στο πρώτο ανέφερε τα «φαινόμενα» που αντιστοιχούν στην επιστήμη και στο δεύτερο αναφέρθηκε στο «νοούμενο» επίπεδο, το οποίο με την σειρά του αντιστοιχεί στο κομμάτι της ηθικής. Πιο συγκεκριμένα το «νοούμενο», υποστηρίζει, πως έγκειται στη θρησκευτική και ηθική ζωή του ατόμου, προσδιορίζοντας το ως πνευματική πραγματικότητα, ενώ το επίπεδο που συμπεριλαμβάνει τα «φαινόμενα» αναφέρεται στο ανθρώπινο πνεύμα.

Ηθική και ηθικές πράξεις

Ο πιο σύγχρονος ορισμός που έχει αποδοθεί για την ηθική είναι «Ηθική είναι η συστηματική μελέτη της φύσης και της αξίας των εννοιών: καλό, κακό, πρέπει, ορθό, λάθος, κλπ., και τις γενικές αρχές που δικαιολογούν και δικαιώνουν την εφαρμογή τους σε οτιδήποτε». Μάλιστα στην σύγχρονη εποχή θεωρείται ότι όλα τα άτομα έχουν μέσα τους τον «δείκτη της Ηθικής». Όλοι προσπαθούν να κάνουν ηθικές πράξεις για τον πλησίον τους, άλλα και για τον ίδιο τους τον εαυτό, με αποτέλεσμα να νιώθουν «καλά» με την συνείδησή τους. Όμως είναι σημαντικό να στοχαστούμε ότι η ηθική επηρεάζεται άμεσα από την κόπωση, γιατί κάποιες πράξεις προέρχονται από τα πρωτόγονα ένστικτα του ανθρώπου και δεν θεωρούνται «Ηθικά σωστές» από την κοινωνία. Με αποτέλεσμα τα άτομα να καταστέλλουν τα «θέλω» τους, προκαλώντας πνευματική κούραση στους εαυτούς τους.

Sex and the City

Ένα παράδειγμα που μπορεί να δοθεί για να κατανοηθεί καλύτερα αυτό που αναφέρθηκε, είναι βάσει της τηλεοπτικής σειράς Sex and the City, όπου η Σαμάνθα υποδυόταν τον ρόλο μιας όμορφης θελκτικής γυναίκας, η οποία δημιούργησε μια μόνιμη σχέση. Η συμπεριφορά της άλλαξε ξαφνικά, άρχισε να τρώει αρκετό φαγητό και να παίρνει απότομα βάρος. Η Σαμάνθα συνειδητοποίησε ότι αυτή η συμπεριφορά της άρχισε να συμβαίνει όταν ένας όμορφος άντρας μετακόμισε στο δίπλα διαμέρισμα από αυτήν. Η ίδια υποστήριξε στις φίλες ότι «τρώω για να μην απατήσω», νιώθει εξαντλημένη όπως θα ένιωθε ο κάθε άνθρωπος στην αληθινή ζωή και προσπαθεί να αντισταθεί στους πειρασμούς που βιώνει τρώγοντας αρκετά, ώστε να μην φερθεί ανέντιμα στον σύντροφο της.

Ηθική, ψέμα και ανεντιμότητα

Επιπρόσθετα, η Ηθική συνδέεται άμεσα με το ψέμα και την ανεντιμότητα. Το ψέμα είναι όταν κάποιος προσπαθεί να αποκρύψει ή να παραποιήσει την αλήθεια από κάποιον άλλον ή από τον ίδιο του τον εαυτό. Το ψέμα μάλιστα μπορεί κάλλιστα να συνδεθεί με την εξαπάτηση. Ο άνθρωπος στην καθημερινότητα του τείνει να λέει ψέματα, τα οποία μπορούν να χαρακτηριστούν ως σοβαρά ή ως αθώα ψέματα (white lie).

Σημαντικό είναι πως τα ψέματα διαιρούνται σε υποκατηγορίες μια από αυτές έχει παρατηρηθεί πως είναι τα αθώα ψέματα όπως προαναφέρθηκε, τα οποία λέγονται από τα άτομα που επιθυμούν να ωραιοποιήσουν την «ωμή» αλήθεια, επειδή δεν είναι ικανοί να την διατυπώσουν στον συνάνθρωπο τους. Αυτή η κατηγορία θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι η πιο συνηθισμένη και ασήμαντη μορφή που μπορεί να πάρει η διπροσωπία.

Διαβάστε επίσης στην Πύλη του Psychology.gr το άρθρο Ψέματα και ψυχοθεραπεία: Τι λένε οι ειδικοί αλλά και οι θεραπευόμενοι

Επίσης έχει αποδειχθεί πως όταν ένα άτομο εξιστορεί ένα συμβάν με ψεύτικες πληροφορίες αρκετά συχνά, είναι πιθανό κάποια στιγμή να πιστέψει κι ο ίδιος τα ψέματα που λέει. Μια ακόμη υποκατηγορία που μπορεί να θεωρηθεί ως ψέμα είναι, όταν ένα άτομο λέει ένα γεγονός έχοντας αμφιβολίες για αυτό, μόνο και μόνο επειδή είναι αποδεκτό και αρεστό από την κοινωνία. Καταλήγοντας η τελευταία υποκατηγορία ψέματος είναι, όταν κάποιος προσπαθεί να αποκρύψει μια πτυχή της αληθείας για να ενισχύσει ένα ψευδές επιχείρημα.

Από την άλλη πλευρά το ψέμα έχει αποδειχθεί από έρευνες ότι έχει «ρίζες» που φανερώνουν κάποιες αλλαγές και στην ανατομία του ανθρώπινου σώματος. Ο Freud είχε πει πως:

ΨΗΦΙΑΚΟ MARKETING ΓΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥΣ: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR

«Κανένας θνητός δε μπορεί να κρατήσει μυστικό. Αν τα χείλη του είναι σιωπηλά φλυαρεί με τα δάχτυλά του, η προδοσία στάζει από κάθε του πόρο».

Εγκεφαλικές διεργασίες όταν λέμε ψέματα

Ορμώμενη από το απόσπασμα του Freud είναι σημαντικό να γίνει αναφορά στις διεργασίες που πραγματοποιούνται στο εγκέφαλο του ατόμου, όταν λέει ψέματα. Αρχικά, (όταν κάποιος λέει ψέματα) ενεργοποιούνται τρία διαφορετικά τμήματα του εγκεφάλου του. Τα τμήματα αυτά είναι ο κροταφικός λοβός, ο μετωπιαίος λοβός και το μεταίχμιο σύστημα. Το κάθε ένα σύστημα ενεργοποιείται την ώρα που λέει το άτομο ψέματα για έναν διαφορετικό λόγο. Ο κροταφικός λοβός δρα εκείνη την στιγμή επειδή είναι υπεύθυνός για την δημιουργία νέων διανοητικών εικόνων και για την ανάκτηση παλιών πληροφορίων και μνήμων. Ο μετωπιαίος λοβός ενεργοποιείται επειδή καταστέλλει την αλήθεια ενώ το μεταιχμιακό σύστημα λειτουργεί λόγω του άγχους που βιώνει το άτομο την ώρα που λέει ψέματα.

Καταλήγοντας θα ήταν καλό να αναλογιστούμε πως τα ψέματα μπορεί να προσφέρουν κάποιες φόρες ένα προσωρινό αίσθημα ανακούφισης, αλλά πρέπει να σκεφτούμε πως τον μόνο άνθρωπο που καταφέραμε να εξαπατήσουμε είναι ο ίδιος μας εαυτός. Τα ψέματα στην κοινωνία μας έχουν πολλά και διαφορετικά προσωπεία, συμφώνα με τις πεποιθήσεις και τα πιστεύω του κάθε ατόμου. Ο καθένας από εμάς θα ήταν εύλογο να αφαιρέσει αυτό το προσωπείο από την ζωή του, να σταματήσει να ωραιοποιεί τον κόσμο του με την χρήση ψεμάτων.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Μαρία Δανέζη - Ψυχολόγος

Μαρία Δανέζη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

  • Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
  • Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
  • Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Απόφοιτη Ψυχολόγος, εκπαιδευόμενη στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Συμπεριφορική Γνωσιακή Θεραπεία του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου (SCG-Επιστημονικό Κολλέγιο Ελλάδος).

6987248904
Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού