Είναι ευτυχισμένος ο Σούπερμαν;

Ακρόαση άρθρου......

Σκέψεις πάνω στο ρόλο του Σωτήρα: Γιατί κρύβουν την πραγματική τους ταυτότητα οι σούπερ ήρωες; 
Τι θα συμβεί αν μάθει κανείς ποιοι είναι πραγματικά ο Σούπερμαν και ο Σπάιντερμαν;  Πόσο διαφορετική είναι η καθημερινή τους ταυτότητα από εκείνη του ήρωα;

Ο ρόλος του Σωτήρα

Από την μία έχουμε τον υιοθετημένο - εξωγήινο - γιο ενός ζευγαριού αγροτών, τον Κλαρκ Κεντ, και από την άλλη τον ορφανό Πήτερ Πάρκερ που, μετά το θάνατο του θείου του, ζει σε μια άθλια γκαρσονιέρα και εργάζεται ως φωτορεπόρτερ σε έναν ακόμα πιο άθλιο εργοδότη.
Τα κοινά τους χαρακτηριστικά είναι μια σχετικά αδιάφορη καθημερινότητα - παρ’ ότι και οι δύο εργάζονται στο χώρο των ΜΜΕ που βρίθει αδρεναλίνης-, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς, ενώ το κορίτσι που αγαπούν προτιμά καταρχήν τον alter ego εαυτό τους, αυτόν του σούπερ ήρωα. Μόλις φορέσουν όμως την κάπα και το κολάν, αλλά κυρίως μόλις κρύψουν το πρόσωπό τους, οι δύο αυτοί καθημερινοί τύποι μεταμορφώνονται ξαφνικά σε σούπερ δυνατούς, ατρόμητους και ανίκητους κυνηγούς του εγκλήματος και της αδικίας.

Και ενώ γνωρίζουμε πως σούπερ ήρωες με την μορφή του Σούπερμαν και του Σπάιντερμαν στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν, αν μεταφέρουμε τα παραδείγματά τους στον δικό μας κόσμο, θα παρατηρήσουμε πως πολλοί άνθρωποι αναλαμβάνουν καθημερινά το ρόλο του Σωτήρα, εκούσια ή ακούσια.

Άνθρωποι που από πολύ μικρή ηλικία έχουν μάθει πως πρέπει να φροντίσουν τους άλλους - ξεκινώντας από τους γονείς και τα αδέρφια τους-, που μεγαλώνοντας βάζουν την προσωπική ευτυχία και ευημερία των γύρω τους σε προτεραιότητα, που ενσωματώνουν το ρόλο της νοσοκόμας, του διαιτητή, του προστάτη, του υπευθύνου. Άνθρωποι που ενώ είναι πάντα πρόθυμοι να προσφέρουν τη βοήθειά τους, σπάνια έχουν κάποιον κοντά τους για να τους ακούσει. Άνθρωποι που βιώνουν την απέραντη ματαίωση του να μην τους ανταποδίδει κανείς αυτά που τόσο άφθονα παρέχουν.

Αποκτήστε το βιβλίο Σύμβολα του εαυτού - Εικόνες της ζωής, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο Ψυχολογίας της Πύλης μας.

Τι προσφέρει όμως ο ρόλος του Σωτήρα και για ποιο λόγο μπορεί να εγκλωβιστεί κανείς σε αυτόν;

Αν τον παρατηρήσουμε από κάποια απόσταση, θα δούμε πως προσφέρει σίγουρα ικανοποίηση, αλλά και απόδειξη πως τα άτομα που τον έχουν αναλάβει είναι αγαπητά και απαραίτητα. Προσφέρει τον απαραίτητο έλεγχο στις ζωές των άλλων - οι οποίοι συχνά θεωρείται πως χωρίς τη βοήθειά του Σωτήρα θα καταρρεύσουν ή θα οδηγηθούν σε λανθασμένες επιλογές. Ταυτόχρονα όμως αποτελεί και μια παγίδα στην οποία «πέφτει» κανείς από πολύ μικρή ηλικία, όταν ακόμα η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμηση χτίζονται, όταν η εσωτερική εικόνα του ατόμου εξαρτάται από το βλέμμα των άλλων.

Ένα άτομο που νιώθει πως το έχουν ανάγκη, νιώθει αγαπητό ακριβώς επειδή δεν βάζει τις υπόλοιπες ποιότητές του σε κρίση: δεν έχει σημασία αν αξίζει την αγάπη των άλλων για αυτό που πραγματικά είναι - όσο το χρειάζονται, θα το έχουν κοντά τους.

Αυτοί είναι ορισμένοι λόγοι για τους οποίους ο ρόλος του Σωτήρα εμφανίζεται συχνά στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία - και είναι μάλιστα ένας ρόλος που για να τον απεκδυθεί κανείς θα πρέπει να προσπαθήσει πολύ, ενώ συχνά θα έρθει σε ρήξη με το περιβάλλον του.
Για τον Robert Landy, έναν από τους πρωτεργάτες της Δραματοθεραπείας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, «Η θεραπεία μέσω Δράματος διακρίνεται από τις άλλες μορφές ψυχοθεραπείας ως προς το ότι η διεργασία της περνάει μέσα από το ρόλο. Δηλαδή, και ο θεραπευόμενος και ο θεραπευτής υιοθετούν και διαδραματίζουν ρόλους με σκοπό να βοηθηθεί ο θεραπευόμενος να ανακαλύψει και /ή να ανακτήσει το πιο λειτουργικό για αυτόν σύστημα ρόλων. (2001: 83)

Σύμφωνα με την θεωρία αυτή, κάθε άνθρωπος παίζει μια πληθώρα ρόλων στην καθημερινή του ζωή - ρόλους οικογενειακούς, κοινωνικούς, ερωτικούς, επαγγελματικούς κ.τ.λ. και οι ρόλοι αυτοί εναλλάσσονται ανάλογα με το εκάστοτε περιβάλλον. Όταν όμως κάποιος βρεθεί εγκλωβισμένος σε ένα ρόλο, θα παρατηρήσει πως οι υπόλοιποι ρόλοι του έχουν αποδυναμωθεί και συνεπώς οι σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω του βρίσκονται σε κρίση. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχει πολύ ενδιαφέρον το άτομο αυτό να επεξεργαστεί στη θεραπεία του τον ρόλο του Σωτήρα μέσα από τα Γνωρίσματα των Ρόλων (Landy R., 2001).

Η συμβολή της Δραματοθεραπείας στη διεργασία των ρόλων

Η επεξεργασία αυτή αναπτύσσεται σε περισσότερες από μία συνεδρίες Δραματοθεραπείας και αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον έναυσμα τόσο για την κινησιολογική επεξεργασία των σκέψεων και των συναισθημάτων, όσο και τη δημιουργική, αφού παράλληλα με την λογική επεξεργασία οι θεραπευόμενοι φτιάχνουν τους δικούς τους ήρωες-Σωτήρες και «παίζουν» με αυτούς. Η έννοια του παιχνιδιού άλλωστε που λανθασμένα θεωρείται ένα αποκλειστικά παιδικό προνόμιο, αφορά την επεξεργασία της δημιουργικής διαδικασίας μέσα στην ψυχοθεραπευτική συνεδρία με κάθε δυνατό τρόπο.

Στη συνέχεια οι θεραπευόμενοι μπορούν να συνδέσουν τον ρόλο αυτό με κληρονομημένους ρόλους μέσα στην οικογένεια, αλλά και να συνειδητοποιήσουν το βαθμό που επηρεάζει την καθημερινότητά τους. Στόχος εν τέλει είναι στο κλείσιμο της επεξεργασίας να μπορέσουν να κρατήσουν τα στοιχεία που τους γεμίζουν αναπτύσσοντας ταυτόχρονα και τους υπόλοιπους ρόλους τους.

Μακάρι λοιπόν και στο σύμπαν του Σούπερμαν και του Σπάιντερμαν να υπήρχε κάποιος να τους βοηθήσει να κάνουν «χώρο» ώστε να ανακαλύψουν τους παραμελημένους ρόλους τους, ακόμα κι αν αυτό σήμαινε πως δεν θα βρίσκονταν συνεχώς υπ’ ατμόν για χάρη μας. Οι υπόλοιποι θνητοί θα βρίσκαμε τον τρόπο μας να προστατευτούμε από τους «κακούς».  Γιατί κανείς δεν ξέρει… Αν δεν υπάρχουν σούπερ ήρωες, ίσως να μην υπάρχει ανάγκη να υπάρχουν και σούπερ κακοί.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

Landy R. (2001), Προσωπικότητα και Προσωπείο, Ο ρόλος στο Δράμα, τη Θεραπεία και την Καθημερινότητα, Μετ. Γιαπιτζάκη- Κατσογιάννου Σ., Επιμ. Κρασανάκης Στ., Αθήνα: Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Μαρία Σούμπερτ - Ψυχοθεραπευτής

Μαρία Σούμπερτ: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Η Μαρία Σούμπερτ είναι Θεατρολόγος και Δραματοθεραπεύτρια, Υποψήδια Διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ,  συνεργάτης του Ινστιτούτου Δραματοθεραπείας ΑΙΩΝ και του Κέντρου Λόγου, Ομιλίας και Μάθησης Spell και επίσημο μέλος της ΕΔΠΕ. 

6938255522

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού