Εμπόδια και αρμονία στις συντροφικές σχέσεις

Ακρόαση άρθρου......

Η επικοινωνία ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα συχνά χαρακτηρίζεται από την κοινωνία ως δύσκολη, προβληματική, έως και πολλές φορές δυσεπίλυτη. Μολονότι το ανδρικό και το γυναικείο φύλο εκφράζονται με διαφορετικό τρόπο, υπάρχει μία κοινή βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η ανάγκη για κατανόηση και επικοινωνία.

Η επικοινωνία είναι το μέσο έκφρασης των αναγκών μας, η επιβεβαίωση της ύπαρξης μας και της αξίας μας για τη βίωση του αληθινού, πλήρους μας εαυτού.

Η βίωση της εσωτερικής πληρότητας γίνεται συνειδητή, καθώς ο άνθρωπος δέχεται ερεθίσματα από το περιβάλλον και καλείται να ανταποκριθεί σε αυτά με βάση την προσωπική ερμηνεία που δίνει στα γεγονότα. Παρόμοια εμπειρία μπορεί να βιώσει κανείς μέσα από την αλληλεπίδραση στις συντροφικές σχέσεις.

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των συντροφικών σχέσεων είναι η προσπάθεια συντονισμού, κατανόησης και επίλυσης εσωτερικών ζητημάτων. Οι άνδρες και οι γυναίκες δεν έχουν μόνο διαφορετικές ανάγκες άλλα και διαφορετικά κίνητρα επικοινωνίας. Σχετικές μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούν την επικοινωνία για να δημιουργήσουν μία συναισθηματική επαφή, δηλαδή η επικοινωνία αυτή καθαυτή είναι ο αυτοσκοπός, ενώ οι άνδρες αντιλαμβάνονται την επικοινωνία ως ένα μέσο για να επιτύχουν κάποιο αποτέλεσμα, όπως την επίλυση ενός προβλήματος.

Γι’ αυτό συχνά, έχουμε την περίπτωση όπου μία γυναίκα θα αρχίσει συζήτηση για ένα θέμα, όχι επειδή ψάχνει λύση σε αυτό, αλλά γιατί βιώνει επαφή μέσα από την επικοινωνία, ενώ ένας άνδρας επικοινωνεί συχνά για να φθάσει σε ένα συμπέρασμα ή μία λύση. Για το λόγο αυτό δημιουργείται συχνά η εντύπωση, οι μεν γυναίκες να θεωρούν τους άνδρες «απόμακρους», οι δε άνδρες τις γυναίκες «ανακριτές».

Εμπόδια στις Συντροφικές Σχέσεις

Αυτόματες - Δυσλειτουργικές σκέψεις γυναικών για τους άνδρες:

1. Δεν τις καταλαβαίνουν αρκετά
2. Δεν είναι ευαίσθητοι σε συναισθηματικές ανάγκες
3. Δεν είναι αρκετά τρυφεροί
4. Δεν επικοινωνούν αρκετά. Δεν εκφράζουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους
5. Δεν είναι μονογαμικοί και εμπλέκονται σε εξωσυζυγικές σχέσεις
6. Δεν περνούν αρκετό χρόνο με τα παιδιά.
7. Δεν βοηθούν στην τακτοποίηση και καθαριότητα του σπιτιού

Αυτόματες - Δυσλειτουργικές σκέψεις ανδρών για τις γυναίκες:

1. Παραπονιούνται, σχολιάζουν και γκρινιάζουν υπερβολικά
2. Προσπαθούν να τους ελέγξουν και να τους καταπιέσουν
3. Σπάνια είναι ευτυχισμένες
4. Τα συναισθήματά τους είναι απρόβλεπτα
5. Δεν είναι μονογαμικές και εμπλέκονται σε εξωσυζυγικές σχέσεις
6. Δεν είναι αρκετά συχνά στο σπίτι
7. Δεν φροντίζουν αρκετά το σπίτι

Λόγω του διαφορετικού τρόπου σκέψης, η «επιβίωση» αυτού του είδους «των αυτόματων – δυσλειτουργικών σκέψεων» που χαρακτηρίζουν τα δύο φύλα, αποτελεί ένα συχνό φαινόμενο και συνήθως διαμορφώνονται κατά την παιδική ηλικία μέσα από ενδοοικογενειακές και κοινωνικές καταβολές.

Είναι σημαντικό να έχουμε την ικανότητα να παρατηρούμε και να φιλτράρουμε τις αυτόματες – δυσλειτουργικές σκέψεις όταν αναδύονται και με βάση την «εσωτερική μας ταυτότητα» να κρίνουμε το απόσταγμα αλήθειας σε κάθε κοινωνική επιρροή. Με αυτόν το τρόπο, οι κοινωνικοί προγραμματισμοί θα ασκούν ένα περιορισμένο «συναισθηματικό αποτύπωμα» επάνω μας σε όλη την πορεία της ζωής μας.

Πρακτικοί Τρόποι Ανάπτυξης μίας Αρμονικής Επικοινωνίας

1. Εκφράζουμε τις απόψεις και τις ιδέες μας με άμεσο, ειλικρινή, και ευθύ τρόπο.
2. Είμαστε «ανοιχτοί» να ακούσουμε τις απόψεις και τη διαφορετικότητα του συνομιλητή μας (θυμηθείτε, ο διάλογος δεν αποτελεί μόνο ένα μέσον επικοινωνίας, αλλά και ωριμότητας).
3. Αποφεύγουμε να διακόπτουμε τη ροή του λόγου και ακούμε κάθε φορά τι έχει να μας πει ο συνομιλητής, έτσι ώστε αφότου ολοκληρώσει να είμαστε σε θέση να απαντήσουμε.
4. Εάν αισθανόμαστε ότι αδικούμαστε και θέλουμε οπωσδήποτε να διακόψουμε τη ροή του λόγου του συνομιλητή, δίνουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας επικεντρώνοντας την προσοχή μας για μερικά δευτερόλεπτα στην αναπνοή η σε κάποιο άλλο σημείο στον χώρο και έπειτα πάλι στο συνομιλητή. Παρατηρούμε εάν το συναίσθημά μας παραμένει το ίδιο.
5. Όταν νιώθουμε πληγωμένοι ή θυμωμένοι εκφράζουμε το προσωπικό μας συναίσθημα (π. χ νιώθω, αισθάνομαι ότι..), αποφεύγοντας προσωπικούς χαρακτηρισμούς ή/και προσβολές (επιθετική συμπεριφορά), είτε μία απόμακρη στάση με σκοπό την απόκρυψη της προσωπικής μας αλήθειας (παθητική συμπεριφορά).
6. Διατηρούμε μια ενεργητική θετική συμπεριφορά.

Προάγοντας την ενεργητική θετική συμπεριφορά:

Προκειμένου να δημιουργήσει κάνεις υγιείς σχέσεις, χρειάζεται να εκπαιδευτεί στο να είναι ενεργητικά θετικός ως ανθρώπινη οντότητα. Αυτό συνεπάγεται με το να χρησιμοποιεί επικοινωνιακούς τρόπους οι οποίοι στηρίζονται στην ειλικρίνεια και την ευθύτητα, την διακριτικότητα, την ηρεμία και την ευγένεια, πρωτίστως μέσα από τη σχέση που έχει αναπτύξει με τον ίδιο του τον εαυτό.

Ο ενεργητικά θετικός άνθρωπος λέει εκείνο ακριβώς που σκέφτεται - αισθάνεται και πράττει κατ’ αναλογία με αυτό. Το ενεργητικά θετικό άτομο συχνά γνωρίζει πως το προσωπικό ρίσκο να θυμώσει ή να τον απορρίψει κάποιος είναι ασήμαντο μπροστά στην έκφραση και τη διατήρηση της θετικής του στάσης (βλ. παραπάνω), καθώς με αυτόν τον τρόπο δίνει στον εαυτό του και στην επικείμενη σχέση την πολύτιμη ευκαιρία να ωριμάσει και να καλλιεργηθεί ψυχικά.

Έρευνες δείχνουν ότι, μια σχέση η οποία βασίζεται σε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο πέραν της θετικότητας, χαρακτηρίζεται από ανειλικρίνεια και συχνά υποβόσκουν κατώτερα αισθήματα εκμετάλλευσης, φόβου ή/και ελέγχου. Είναι επομένως ασύμφωνο να επιθυμούμε πραγματικά οικείες σχέσεις όταν δεν είμαστε θετικοί, αφού οικειότητα σημαίνει το ψυχικό δέσιμο με κάποιον, το οποίο βασίζεται στην ευθύτητα, στην ειλικρίνεια, στην εμπιστοσύνη και στην «προθυμία να γίνουμε ευάλωτοι».

Οι άνθρωποι συχνά μπορεί να έχουν σωματική οικειότητα σε μια σχέση, αλλά να μην έχουν επιτύχει τη συναισθηματική οικειότητα. Σε μια επικοινωνιακά θετική σχέση, είναι απαραίτητο το στοιχείο της σωματικής αλληλεπίδρασης να μην ξεπερνά το αυτό της συναισθηματικής. Επομένως, μια σχέση στην οποία δυο άνθρωποι είναι σωματικά δεμένοι αλλά τίποτα παραπάνω, αποτελεί ως επί το πλείστον μία «πτωχή σχέση», ακόμη και αν το ζευγάρι απολαμβάνει τη σεξουαλική του ζωή. Από το άλλο μέρος, είναι, βεβαίως, δυνατόν να υπάρχει μόνο συναισθηματική και όχι σωματική οικειότητα. Στις φίλιες, που στηρίζονται στη θετική, ανοιχτή επικοινωνία, αναπτύσσεται συχνά μια υγιής οικειότητα, κάτι που δεν παρατηρείται στις ερωτικές σχέσεις που δεν στηρίζονται στη ίδια βάση.

Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR

Εν κατακλείδι, η καλλιέργεια της θετικής ενεργητικής συμπεριφοράς αποτελεί το βέλτιστο μέσον επικοινωνίας, για τις σχέσεις και για την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη. Μέσα από την θετική, ανοιχτή επικοινωνία, μπορεί κανείς να προσφέρει στον εαυτό του ένα δώρο εναλλακτικών επικοινωνιακών δεξιοτήτων, συναισθηματικής απελευθέρωσης και ανακούφισης, έτσι ώστε να είναι σε θέση να απαλλαγεί από κοινωνικές καταβολές και ιδεοληψίες που εμποδίζουν την ενότητα, την κοινή σύμπλευση και την αρμονία στις συντροφικές σχέσεις.

References:

Ekman, P., Friesen, W. V., & Ellsworth, P. (1972). Emotion in the human face: Guidelines for research and an integration of findings. New York: Pergamon Press.

Elfenbein, H. A., & Ambady, N. (2002). On the universality and cultural specificity of emotion recognition: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 128, 203235. Field, T. (2001). Touch. Cambridge, MA: MIT Press. Fridlund, A. J.,

Gottman, J., & Porterfield, A. (1981). Communicative competence in the nonverbal behavior of married couples. Journal of Marriage and the Family, 43, 817824.

Hertenstein, M. J., Holmes, R., McCullough, M., & Keltner, D. (2009). The communication of emotion via touch. Emotion, 9, 566573.

Izard, C. E. (1992). Basic emotions, relations among emotions, and emotioncognition relations. Psychological Review, 99, 561565.

Keltner, D., & Kring, A. M. (1998). Emotion, social function, and psychopathology. Review of General Psychology, 2, 320342.

Noller, P. (1980). Misunderstandings in marital communication: A study of couples’ nonverbal communication. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 11351148.

Noller, P. (1981). Gender and marital adjustment level differences in decoding messages from spouses and strangers. Journal

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Τσώλη Σοφία - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Τσώλη Σοφία: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Συμβουλευτική Ψυχολόγος, Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ - M.Sc Εξειδίκευση στη Διαχείριση του Στρες και στη Γνωσιακή Επιστήμη - Ιατρική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Υπ.Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών. Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού [ΕΛ.Ε.ΣΥ.Π.]

2102531452

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού