Ακρόαση άρθρου......Αν θέλουμε να επικοινωνήσουμε με το παιδί είναι προτιμότερο να μπούμε εμείς στον δικό του κόσμο και όχι εκείνο στον δικό μας! Ο παιδικός κόσμος είναι μαγικός, φανταστικός και οι κανόνες δεν έχουν καμία θέση σε αυτόν. Έτσι, το παιδί δε βλέπει τη συμπεριφορά του ως πρόβλημα.
Απλούστατα, δεν έχει μάθει ακόμη να ζητά ικανοποίηση με τρόπους καταλληλότερους και με μεγαλύτερο αυτοέλεγχο.
"Η Κατερινούλα μου λέει ψέματα!"
Τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 4 ετών η φαντασία και η πραγματικότητα είναι κάτι συγκεχυμένο και όχι φανερά διαχωρισμένο για το παιδί. Η σκέψη του είναι ανάμεσα στη λογική και στο μαγικό στοιχείο του παραμυθιού. Έτσι, ακόμα και ένα παιδί 5-6 ετών δύσκολα διαχωρίζει το ψέμα από τη φαντασία και τον μύθο. Κάποια παιδιά από 4 ετών και άνω, όπου το ψέμα αρχίζει να γίνεται πιο συνειδητό, το χρησιμοποιούν ώστε να γλυτώσουν από τις αρνητικές συνέπειες. Μέχρι τότε, όμως, δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι κάνουν κάτι «κακό» όταν λένε ψέματα. Ας απαντήσουμε ειλικρινά: Δεν έχω πει ποτέ ψέματα στο παιδί (π.χ. «Δεν έχω λεφτά μαζί μου για να σου πάρω παγωτό»); Ή σε κάποιον άλλο («Είμαι άρρωστη και δε θα έρθω στη δουλειά»); Μήπως έχω παρακινήσει το παιδί να πει ψέματα («Πες ότι δεν είμαι εδώ!»); Επαινώ το παιδί όταν μου λέει την αλήθεια ακόμα και αν αυτή είναι ότι έκανε ζημιά;Το αποκαλώ ψεύτη;
"Ο Γιωργάκης μου δε με ακούει καθόλου!"
Από την ηλικία των 2 ετών και έως περίπου τα 6 το παιδί ενδέχεται να είναι αρνητικό σε ό,τι του ζητείται, απαντώντας με ένα «Όχι!». Αυτό μπορεί να συμβαίνει διότι τα παιδιά νηπιακής ηλικίας δεν κατανοούν την έννοια των κανόνων γενικά (ηθικών και μη) ούτε και τους λόγους ύπαρξής τους. Έτσι, επιλέγουν να αρνηθούν διότι (α) αντιδρούν σε αυτούς τους (ακατανόητους) κανόνες, (β) χειρίζονται τους γονείς ή (γ) παλεύουν για την ανεξαρτησία τους.
Εξάλλου, κατά πόσο ακολουθούμε κανόνες που μας βρίσκουν αντίθετους, ακόμα και εμείς που είμαστε ενήλικες; Από την ηλικία των 7 ετών και μετά τα παιδιά αρχίζουν να συνειδητοποιούν γιατί οι κανόνες είναι απαραίτητοι. Τότε μπορούν να καταλάβουν τον άλλο, να έρθουν στη θέση του και στην περίπτωση της «κλεψιάς», να δουν ότι παίρνοντας κάτι που δεν τους ανήκει βλάπτουν αυτόν στον οποίο ανήκει το προϊόν. Στο σημείο αυτό θα μπορούσαμε να σκεφτούμε: Κατά πόσο είμαι συνεπής στην τήρηση των κανόνων; Εγώ ο ίδιος/η ίδια τους τηρώ; Με ποιον τρόπο εξηγώ στο παιδί γιατί πρέπει να τους ακολουθήσει; Πραγματικά πρέπει να εφαρμοστούν όλοι οι κανόνες; Επιβραβεύω το παιδί όταν ακολουθεί κάποιον κανόνα; Μήπως του δίνω πολλές οδηγίες μαζί και δεν μπορεί να τις εφαρμόσει;Του επιτρέπω να παίρνει αποφάσεις μόνο του;
"Η Ελενίτσα μου δεν ξέρει να παίζει με τα άλλα παιδάκια!"
Τα παιδιά ηλικίας 2-3 ετών παίζουν κοντά σε παιδιά της ηλικίας τους, όχι όμως μαζί τους. Δεν έχουν ακόμη την ικανότητα να μοιράζονται, να περιμένουν, να πηγαίνουν με τη σειρά ή να υποχωρούν. Από την ηλικία των 3-4 ετών το παιδί θέλει να παίζει με τους άλλους, προσπαθεί όμως να επιβληθεί, προκαλεί αναστάτωση και επιδεικνύει εξάρτηση από τους συνομηλίκους του. Ωστόσο, αρχίζει να περιμένει τη σειρά του, να έχει λίγη υπομονή και να παίζει ήσυχα όταν είναι μόνο του. Σε αυτή την ηλικία ξεκινά να καταλαβαίνει την έννοια του «ίδιου» και του «διαφορετικού».
Αντιλαμβάνεται ότι δε νιώθουν όλοι όπως αυτό. Τότε, μπορείτε να του εξηγήσετε ότι η συμπεριφορά του μπορεί να πληγώσει τα αισθήματα άλλων παιδιών. Ας σκεφτούμε, λοιπόν: Παίζω με το παιδί μου παιχνίδια συνεργασίας ή παιχνίδια που απαιτούν νικητή και χαμένο; Περιμένω τη σειρά μου; Δίνω το δικό μου παιχνίδι ή γενικότερα μοιραζόμαστε τα πράγματα του σπιτιού; Του φωνάζω ώστε να συμμορφωθεί στους κανόνες του παιχνιδιού; Πώς αντιδρώ όταν χάνω εγώ ή το παιδί;
Βιβλιογραφία:
- Pruett, K. & Kline-Pruett, M. (2013). Δύο γονείς για την ανατροφή του παιδιού. Μετάφρ.: Γεωργιάδου, Μ. & Παπαρρηγόπουλος, Γ. & Βασιλιάδου, Σ. & Σφαέλλου, Ε., Έκδοση ΓΟΝ.ΙΣ., Αθήνα.
- Wychoff, J. & Unell, B. (2004). Πειθαρχία χωρίς ξύλο και φωνές. Μετάφρ.: Αθανασιάδης, Β., Εκδ.: Lector, Αθήνα.
Το Psychology.gr είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε πρόσβαση στην αρθρογραφία και άμεση ενημέρωση για έρευνες ψυχολογίας και θέματα ψυχικής υγείας: 
