Φταίνε τελικά για όλα οι γονείς μας;

Ακρόαση άρθρου......

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάθονται στην πολυθρόνα ενός ψυχοθεραπευτή, έτοιμοι να ανοίξουν την ψυχή τους, να μιλήσουν για τις δυσκολίες τους και να βρουν λύση στα προβλήματα τους.

Άνθρωποι κάθε ηλικίας, φύλου και ιδιότητας ψάχνουν την αιτία πίσω από δυσλειτουργικές συμπεριφορές. Ανάλογα την προσέγγιση που ακολουθεί ο κάθε ψυχοθεραπευτής, η θεραπεία επικεντρώνεται σε αυτό που θεωρεί την πηγή του προβλήματος. Συνηθέστερα το ενδιαφέρον στρέφεται προς την παιδική μας ηλικία και τη σχέση μας με τους γονείς μας.

Σοκαρισμένοι οι θεραπευόμενοι παρακολουθούν το κουβάρι της προσωπικότητας τους να ξετυλίγεται ξεκινώντας από τα πρώτα χρόνια ζωής  φτάνοντας στο παρόν.

Νιώθουν να φωτίζονται πτυχές του εαυτού τους που δεν είχαν σκεφτεί ποτέ, να συνειδητοποιούν πόσο τραυματικές εμπειρίες είχαν, ποιες συμπεριφορές των γονιών τους είχαν κανονικοποιήσει και σταδιακά τείνουν στον επαναπροσδιορισμό των πιστεύω τους καθώς οικοδομούν έναν νέο εαυτό.

Κατά τη διαδικασία αυτή κάποιοι θεραπευόμενοι διστάζουν να κατηγορήσουν τους γονείς τους, αντιθέτως τους δικαιολογούν ρίχνοντας την ευθύνη στους εαυτούς τους.

Υπάρχουν όμως και θεραπευόμενοι που καταφέρνουν να κατηγορήσουν τους γονείς τους για τα δεινά που τους συνέβησαν όταν ήταν μικροί αλλά και για τη σημερινή τους δυστυχία.

Οι ψυχικές διαταραχές και η σχέση τους με την παιδική ηλικία

Πράγματι, δουλειές διάσημων ψυχολόγων από το Freud ως την Alice Miller έχουν συνδέσει την ψυχική διαταραχή με την παιδική κακοποίηση και την πρώτη παιδική ηλικία γενικότερα.

Πέρα από την ψυχική διαταραχή, δυσκολίες στην καθημερινή ζωή, στον ερωτικό, κοινωνικό ή επαγγελματικό τομέα θυμίζουν στους ανθρώπους πόσο άσχημα έχουν περάσει όταν ήταν μικροί.

Είναι όμως αυτή η σκέψη βοηθητική;

Μέχρι ποιο σημείο πρέπει να χρησιμοποιείται σαν δικαιολογία για τη μαύρη πορεία της ζωής μας; Δεν υπάρχει ελπίδα για κάποιον που έχει κακοποιηθεί μικρός; Πρέπει να θεωρηθεί τόσο καθοριστική η παιδική ηλικία, ικανή να επηρεάσει όλη μας τη ζωή;

Δείτε στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr και αποκτήστε με έκπτωση, το best seller της Alice Miller : Οι φυλακές της παιδικής μας ηλικίας μας.

Αυτά τα ερωτήματα δεν έχουν φυσικά σκοπό να αθωώσουν γονείς που έχουν κάνει εγκληματικές ενέργειες, ούτε να αμφισβητήσουν τον πόνο των ανθρώπων. Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι τα παιδικά βιώματα διαμορφώνουν το χαρακτήρα μας και τις επιλογές μας.

Δε θα έπρεπε όμως να αφήσουμε όλες μας τις προσπάθειες βελτίωσης του βίου μας στην άκρη. Ας μη μεμψιμοιρούμε.

Άς μη γίνουμε αυτοί που κλαίνε πάνω από τα χαλάσματα που άφησαν οι πρόγονοι μας. Ζούμε στο παρόν και είμαστε υπεύθυνοι για την περαιτέρω εξέλιξη μας.

Αλίμονο μας αν συνεχίσουμε να θρέφουμε τον πόνο που έχουμε μέσα μας. Αντί αυτού, αν αγκαλιάσουμε τον εαυτό μας μαζί με τον πόνο του, του δώσουμε το χρόνο που χρειάζεται για να θρηνήσει τότε οφείλουμε στον εαυτό μας να δώσουμε ώθηση για ανασυγκρότηση.

Δεν ωφελεί να μηρυκάζω τα λάθη των γονέων μου. Δεν ωφελεί να κλαίω μια ζωή που δεν είμαι ευτυχισμένος επειδή η μαμά μου ή ο μπαμπάς μου δε με αγάπησε όπως ήθελα.

Αν καθηλωθώ σε αυτό το αναπτυξιακό στάδιο, τότε η καθήλωση μου θα έχει την ίδια ισχύ με τις καθηλώσεις της παιδικής ηλικίας( σύμφωνα με την ψυχοδυναμική προσέγγιση). Ο Eckhart Tole είχε μιλήσει στο βιβλίο του «Η δύναμη του Τώρα» για το πονο-σώμα, ορίζοντάς το ως μια «μια ημιαυτόνομη ενεργειακή μορφή που ενοικεί στους περισσότερους ανθρώπους, μια οντότητα αποτελούμενη από συναίσθημα.»… «Κάθε συναισθηματικά επώδυνη εμπειρία μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το πονόσωμα ως τροφή.

Το παράδοξο μονοπάτι προς το νόημα της ζωής: Αποκτήστε το βιβλίο, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Γι' αυτό ευδοκιμεί μέσα από την αρνητική σκέψη, καθώς και μέσα από το δράμα των ανθρωπίνων σχέσεων. Το πονόσωμα είναι εθισμός στη δυστυχία.»

Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως το πονοσώμα τροφοδοτείται από τη δική μας καθήλωση στο θρήνο της χαμένης παιδικής αθωότητας. Είναι στο δικό μας χέρι να πάρουμε τα ηνία της ζωής μας, να αναγνωρίσουμε τα λάθη των γονιών μας και να τα αποδεχτούμε. Μόνο έτσι έρχεται η αληθινή ενηλικίωση, η απαγκίστρωση από τον παιδικό εαυτό που αποφεύγει τις ευθύνες και η μετάβαση σε έναν υπεύθυνο ενήλικα που επιλέγει τη ζωή που θέλει να ζήσει.

Ο πόνος βέβαια σε πολλούς δρα ως ασφαλής περιοχή. Υπάρχουν ασθενείς που αλλάζουν χρόνια θεραπευτές επαναλαμβάνοντας την ίδια ιστορία από την αρχή. Οι γονείς μου έκαναν αυτό κι εκείνο. Φτάνουν μέχρι ένα σημείο και μετά η θεραπεία κάπου κολλάει. Τι συμβαίνει εκεί;

Είναι η αντίσταση στη θεραπεία, είναι ο πόνος που έχει γίνει κομμάτι εαυτού και που τελικά ο θεραπευόμενος νιώθει ανασφάλεια να ξεφορτωθεί. «Ποιος είμαι εγώ χωρίς τον πόνο;» αναρωτιέται ο ασθενής. Αυτός ο φόβος είναι σαν τη δύναμη της βαρύτητας, θέλει να μας κρατάει στάσιμους, μη εξελίξιμους.

Η τάση για οκνηρία, έπειτα η αμφισβήτηση της σοβαρότητας της κατάστασης, η ιδέα « έλα μωρέ καλά είμαι, δεν πέρασα και τόσο άσχημα», όλα αυτά είναι ένα πράγμα: Αντίσταση στη θεραπεία.

Πάρτε για παράδειγμα μια ασθένεια σωματική. Όταν πάρεις αντιβίωση, η δραστική ουσία σπεύδει να σκοτώσει το μικρόβιο, το μικρόβιο αντιστέκεται, δεν εξολοθρεύεται με την πρώτη δόση. Γι’αυτό παίρνεις την αγωγή για αρκετές μέρες και σιγά σιγά έρχεται η ίαση.

Παρομοίως συμβαίνει και με την ψυχή.

Όταν η ψυχή έχει συμβιώσει καιρό με τον πόνο δε νιώθει οικεία να τον ξεφορτωθεί και έτσι προσπαθεί και τον επαναφέρει στις αδύναμες στιγμές, εκεί που πιέζεται λίγο παραπάνω. Τότε είναι που πρέπει να επιμείνουμε, να βγούμε έξω από την κατάσταση και να δούμε τη δυσκολία μας με καθαρά μάτια.

Δεν είναι οι γονείς μου ο μόνος λόγος που υποφέρω. Είμαι εγώ που διατηρώ την ένταση του πόνου ψηλή γιατί φοβάμαι να προχωρήσω.

Όμως είμαι δυνατός και θα χρησιμοποιήσω το εμπόδιο μου προς όφελός μου. Θα κάνω τη δυσκολία μου το όπλο που θα με κινητοποιεί να ψάξω την ευτυχία σε ένα καλύτερο μέρος, γιατί αν δεν το κάνω εγώ, τότε ποιος;