Συναισθηματική πείνα και αντιμετώπιση

Ακρόαση άρθρου......

Μία αναγκαία συνθήκη από τη στιγμή της γέννησης ενός ανθρώπου είναι η πρόσληψη τροφής. Η συνθήκη, αυτή, αφενός εξασφαλίζει την επιβίωση, αφετέρου δημιουργεί ένα «παιχνίδι διαντίδρασης» ανάμεσα στη μητέρα και το βρέφος, βοηθώντας το δεύτερο να διαμορφώσει ψυχικές αναπαραστάσεις και να καλύψει συναισθηματικές ανάγκες.

Η αξία του θηλασμού

Η ασφάλεια, η σύνδεση, η επαφή και η ψυχική και συναισθηματική πληρότητα που αναζητά ένα βρέφος τα πρώτα χρόνια της ζωής του από το πρόσωπο φροντίδας, που είναι συνήθως η μητέρα, καθώς και η συναισθηματική σταθερότητα, επιτυγχάνονται και καλύπτονται, εκτός των άλλων, μέσω του Θηλασμού.

Μεγαλώνουμε και τα άγχη που βιώνουμε καθώς περνάμε διάφορα στάδια ανάπτυξης και εμπειριών, κατευνάζονται και διαχειρίζονται μέσω του Θηλασμού και της σύνδεσης που προσφέρει.

Όμως, φτάνει κάποια στιγμή, που ο θηλασμός παύει να αποτελεί τη «σωτηρία» μας από το στρες, το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα της καθημερινότητας, με αποτέλεσμα να ψάχνουμε διέξοδο σε τρόπους που θα καλύψουν ό,τι μας λείπει από συναίσθημα εκείνη τη στιγμή.

Συναισθηματική πείνα

Τρώμε, ώστε να νιώσουμε «γεμάτοι». Έτσι οδηγούμαστε σε αυτό που ονομάζουμε συναισθηματική πείνα, δηλαδή την κατάσταση κατα την οποία δεν καταναλώνουμε φαγητό για να καλύψουμε την βιολογική μας ανάγκη, αλλά για να καλύψουμε συναισθηματικές απώλειες και κενά ή ακόμα και επειδή έχουμε συνδέσει το φαγητό με συγκεκριμένα συναισθήματα όπως π.χ. η διασκέδαση με φίλους.

Για παράδειγμα, αν ένα άτομο έχει να αντιμετωπίσει μία στρεσογόνος κατάσταση, όπως μία δύσκολη παρουσίαση ή εξέταση, έναν τσακωμό με έναν φίλο ή κάποιον άλλο σημαντικό, καταφεύγει στην κατανάλωση τροφής, προκειμένου να απελευθερώσει ορμόνες και να νιώσει θετικά συναισθήματα που θα του αποδεσμεύσουν όπως νομίζει το συναισθηματικό φορτίο.

Όμως, μία τέτοια διαχείριση εκτός του ότι σε δεύτερο χρόνο διογκώνει το συναισθηματικό φορτίο, δημιουργεί τον φαύλο κύκλο της συναισθηματικής πείνας όταν το άτομο χρησιμοποιεί συνεχώς αυτή την τακτική για να αντιμετωπίσει τα συναισθήματά του.

Τα αποτελέσματα από αυτό είναι η έντονη συναισθηματική δυσαρέσκεια και ενοχή για την κατανάλωση του φαγητού, η ανάπτυξη της προσδοκίας ότι το φαγητό κάθε φορά θα με ανακουφίζει, αφού είναι «πάντα εκεί», αλλά και η πρόσληψης τροφής σε ποσότητες που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως η παχυσαρκία.

Αυτοματοποιημένες ενέργειες της κάλυψης του συναισθηματικού κενού

Η εύκολη λύση, είναι πάντα εύκαιρη και μας βγάζει έστω προσωρινά από τη δύσκολη θέση, είναι όμως και άτυπα συνδεδεμένη με την «επιφάνεια» του εαυτού και των συναισθημάτων.

Η δύσκολη λύση, από την άλλη, χρειάζεται προσπάθεια, πείσμα και σταθερότητα ώστε να καταφέρω να την ενσωματώσω στην καθημερινότητά μου και να φτάσω, εν τέλει, στο βάθος του εαυτού και των συναισθημάτων, όπου οι αυτοματοποιημένες ενέργειες της κάλυψης του συναισθηματικού κενού μέσω της τροφής θα σταματήσουν να έχουν τον «έλεγχο».

Διάκριση της συναισθηματικής από τη βιολογική πείνα

Για να προσπαθήσουμε να «απομακρυνθούμε» είτε πολύ είτε λίγο από την συγκεκριμένη κατάσταση είναι χρήσιμο αρχικά να μπούμε στη διαδικασία να διακρίνουμε τη συναισθηματική από τη βιολογική πείνα.

Η πρώτη εμφανίζεται ξαφνικά σε μία στιγμή, ζητά άμεση ικανοποίηση και συνήθως καλύπτεται από την κατανάλωση συγκεκριμένου τύπου τροφής όπως π.χ. η σοκολάτα, ενώ η δεύτερη δημιουργείται σταδιακά και εκπληρώνεται με οποιοδήποτε είδος αφού στόχος του ατόμου είναι να χορτάσει σε βιολογικό επίπεδο.

Επίσης, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η συναισθηματική πείνα δημιουργείται από τις σκέψεις που κατακλύζουν το μυαλό μας και μας διεγείρουν την επιθυμία να φάμε τροφές τις οποίες, τελικά ούτε θα απολαύσουμε αλλά ούτε θα καταλάβουμε τις μεγάλες ποσότητες που καταναλώσαμε αφού εκείνη την ώρα το φαγητό μας ελέγχει.

Είναι δηλαδή, μία ασυνείδητη διαδικασία.

Η βιολογική πείνα αντανακλά ένα αίσθημα «γουργουρίσματος» του στομαχιού και κατά την εκπλήρωσή της το άτομο νιώθει ικανοποίηση έχοντας μάλιστα και τον έλεγχο των ποσοτήτων, δρώντας δηλαδή συνειδητά.

Αντικατάσταση του συναισθηματικού κενού με συναισθηματικό γέμισμα

Αν και όταν μπορέσουμε να συνηδειτοποιήσουμε τα παραπάνω, μπορούμε στη συνέχεια να βάλουμε τον εαυτό μας σε μία «δοκιμασία» αυτο-ελέγχου. Μπορούμε, δηλαδή, αρχικά να αντισταθούμε στην παρόρμηση της κατανάλωσης τροφής, είτε αναβάλλοντας το για ένα χρονικό διάστημα, είτε καταναλώνοντας μία ποσότητα νερού.

Στη συνέχεια, μία καλή λύση θα ήταν να διαθέτουμε τα χόμπι μας ή άλλες δραστηριότητες που μας ευχαριστούν σε μία τέτοια στιγμή για να αντικαταστήσουμε το συναισθηματικό κενό με συναισθηματικό γέμισμα που θα έχει εξαρτηθεί και δημιουργηθεί από εμάς.

Θα κάνω,δηλαδή, κάτι που αντί να νιώσω ενοχές, μετά θα νιώσω διπλά όμορφα επειδή και κατάφερα να επιβληθώ αλλά και να κάνω κάτι καλό και χρήσιμο για μένα.

Το ρήμα αντικαθιστώ αντί του ρήματος καλύπτω έχει πολύ μεγάλη σημασία στη συγκεκριμένη περίπτωση, αφού η κάλυψη σημαίνει και την στασιμότητα ως προς την επίλυση συναισθηματικών θεμάτων ή και διαχείρισης των συνασθημάτων. Η αντικατάσταση από την άλλη, σηματοδοτεί την αλλαγή συμπεριφοράς που είναι και το ζητούμενο.

Είναι καλό να μάθουμε να αγκαλιάζουμε τον εαυτό μας και τα συναισθήματα του, και να τους δίνουμε χώρο να υπάρχουν μαζί με εμάς. Δεν είναι δυνατό, αλλά ούτε και υγιές να έχουμε πάντα θετικά συναισθήματα, είναι όμως χρήσιμο να αποδεχθούμε τα αρνητικά και να προσπαθήσουμε να συνυπάρξουμε αρμονικά και ωφέλιμα μαζί τους.

Τίποτα δεν κατακτάται χωρίς προσπάθεια και θέληση για την βελτίωση του «εαυτού» και όλων όσων αυτός περιλαμβάνει και συντροφεύει.