Κάθε μέρα είναι μία καινούργια αρχή. Ίσως σε κάποιους φαίνεται μία κοινότοπη φράση με ελάχιστη σημασία. Στην πραγματικότητα όμως, η σημασία που εμπεριέχεται σε αυτή έχει να κάνει με την σημασία που ο καθένας της δίνει.
Η διαδικασία της αλλαγής
Καταστάσεις που δεν μας ικανοποιούν, χαρακτηριστικά του εαυτού μας που δεν μας αρέσουν και στόχοι, βραχυπρόθεσμοι ή μακροπρόθεσμοι που θέλουμε να πετύχουμε. Όλες αυτές οι συνθήκες χρειάζονται αλλά και κινητοποιούν τη δράση ώστε να πραγματοποιηθούν. Ωστόσο, αυτό είναι και το δύσκολο που συχνά αποπροσανατολίζει και εμποδίζει την διαδικασία της δράσης και της αλλαγής. Διότι η αλλαγή και η επίτευξη της δεν είναι μια στατική κατάσταση στην οποία απλά στο τέλος πανηγυρίζεις ένα θεμιτό αποτέλεσμα.
Είναι μια δυναμική διαδικασία που θέλει συγκεκριμένους στόχους και κίνητρα που θα ορίσουν την κατεύθυνσή της. Όταν δεν ξέρεις τι ακριβώς θέλεις να αλλάξεις δεν θα έχεις και το ψυχικό σθένος και το κίνητρο να αντιμετωπίσεις τις δυσκολίες. Δε θα έχεις αυτό το κάτι, που θα σε ωθεί στο να συνεχίσεις να επιμένεις και θα σου υπενθυμίζει από που και γιατί ξεκίνησες την διαδικασία αυτή. Χρειάζεται, δηλαδή πρώτα, να έχεις κατανοήσει τον εαυτό σου, να του έχεις δώσει το χώρο να εκφράσει και να βιώσει τα συναισθήματά του και αναπτύσσοντας μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί του να ξεκινήσεις την διαδικασία της αλλαγής.
Ο φόβος της αποτυχίας
Μια διαδικασία που εκτός από την Ιθάκη που μπορεί να σου προσφέρει, θα σου μάθει στην πορεία, πως να σε φροντίζεις, πώς να διεκδικείς τις επιθυμίες σου και πώς να αλλάζεις την κατεύθυνση αν τελικά συνειδητοποιήσεις ότι κάτι άλλο σου ταιρίαζει καλύτερα. Μέχρι όμως, η αλλαγή να γίνει τρόπος ζωής, υπάρχει το δύσκολο στάδιο της αρχής. Αυτό στο οποίο κυριαρχεί ο φόβος που κυρίως άπτεται της αποτυχίας στο αποτέλεσμα. Αν δεν τα καταφέρω, λες, θα απογοητευτώ ακόμα παραπάνω ή ''Είναι σίγουρο ότι θα αποτύχω, άρα δεν έχει νόημα να προσπαθήσω'', ''Είμαι καταδικασμένος να είμαι έτσι, δεν θα αλλάξει ποτέ αυτό''.
Όταν μία τέτοια σκέψη κατακλύζει το κεφάλι σας και συνοδεύει το αυτόματα δημιουργημένο ανάλογο της σκέψης συναίσθημα προσπαθείστε να δείτε τα πράγματα από την αντίθετη κατεύθυνση από την οποία τα βλέπετε μέχρι τώρα.
Πριν η σκέψη ότι δεν θα τα καταφέρετε σας οδηγήσει στην αδράνεια, σκεφτείτε ότι ακόμα και η αποτυχία θα συνοδεύεται από την ικανοποίηση της εξόδου από τη ζώνη άνεσης σας. Σιγά σιγά αυτό θα σας οδηγήσει από την στατική νοοτροπία ζωής στην νοοτροπία ανάπτυξης.
Αντιλήψεις για την αλλαγή προσωπικότητας
Οι όροι αυτοί, όπως αναφέρονται στο βιβλίο της ψυχολόγου Carol Dweck αναφέρονται στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα πράγματα. Στη στατική νοοτροπία τα άτομα τείνουν να βλέπουν τα πράγματα και τον εαυτό τους μονόπλευρα και μονοδιάστατα, θεωρώντας, πως ιδιότητες που έχουν σημασία, όπως η προσωπικότητα είναι θεμελιωμένες δομές και όχι δυναμικές. Από την άλλη, οι άνθρωποι με νοοτροπία ανάπτυξης αντιμετωπίζουν σημαντικές ιδιότητες, όπως η προσωπικότητα ως εύπλαστες δομές που μπορούν να τροποποιηθούν και να αλλάξουν μέσω της μάθησης και της προσπάθειας.
Φυσικά αυτά τα είδη νοοτροπίας δεν αναφέρονται στην ολότητα ενός ατόμου αλλά εξαρτώνται από την κατάσταση στην οποία αναφέρονται και τον τρόπο που αυτή αντιμετωπίζεται. Ας μην ξεχνάμε ότι δεν βλέπουμε με τον ίδιο τρόπο όλες τις συνθήκες στην ζωή μας, αφού μάλιστα και μία ίδια συνθήκη την βιώνουμε και την αντιμετωπίζουμε διαφορετικά σε μία διαφορετική χρονική στιγμή.
Άλμα έξω από τη ζώνη άνεσής μου
Η έξοδος δηλαδή από την ζώνη άνεσης αποκτώντας μία νοοτροπία ανάπτυξης ακόμα και σε καταστάσεις που δεν την είχατε μέχρι τώρα, ισοδυναμεί με την επιλογή του ρίσκου και όχι με την επιλογή της ασφάλειας. Όταν επιλέγω, μια ασφαλή για μένα επιλογή, επειδή την νιώθω πιο κοντά μου και επειδή γνωρίζω πώς να την αντιμετωπίσω ώστε να μην βρεθώ μπροστά σε κάποια δυσάρεστη έκπληξη, επιλέγω αυτόματα και το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Αν θέλω το αποτέλεσμα αυτό να πάψει να είναι το ίδιο κάθε φορά χρειάζεται να εκτεθώ στο άγνωστο και στα δυσάρεστα, τυχόν, συμβάντα που μπορεί αυτό να φέρει.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Όμως, η επαφή με το νέο, το διαφορετικό σε σχέση με αυτό που ήξερα μέχρι τώρα, ακόμα και με τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να δημιουργηθούν, είναι μία πρόοδος. Μια εξέλιξη προς μια κατεύθυνση που μπορεί να μας ταιριάζει καλύτερα. Μια κερδισμένη εμπειρία για την διαχείριση μίας ανάλογης κατάστασης στο μέλλον. Όταν επιλέγω να μην εκτίθεμαι σε νέες, άγνωστες καταστάσεις, επιλέγω και να μην δέχομαι τις εμπειρίες που μπορεί να μου προσφέρει η ζωή για να με εξελίξει. Γιατί ας μην ξεχνάμε, ότι ο τρόπος με τον οποίο μπαίνουμε σε μία κατάσταση, δεν είναι πάντα και ο πιο ασφαλής ή ο πιο κατάλληλος για να βγούμε.
Βιβλιογραφία:
Συναισθηματική ευελιξία, Susan David
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Φοιτήτρια Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου. Παράλληλα με τις σπουδές, παρακολουθεί σεμινάρια ψυχοπαθολογίας & αθλητικής ψυχολογίας.
Αγαπημένα βιβλία: O καλός ψυχολόγος & Τα μυστικά της απόλυτης αυτοπεποίθησης.