Οι διαφορές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου μεταξύ των δύο φύλων η επιρροή τους στη μάθηση

Ακρόαση άρθρου......

Τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές μελέτες για την ανάπτυξη του εγκεφάλου στα αγόρια και στα κορίτσια. Θεωρείται πλέον δεδομένο ότι υπάρχουν διαφορές, οι οποίες γίνονται πιο εμφανείς κατά την έναρξη του σχολείου, κυρίως στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού.

Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες τομογραφίας (PET) και μαγνητικής τομογραφίας (MRI), παρατήρησαν ότι οι λειτουργικές διαφορές μεταξύ των εγκεφαλικών ημισφαιρίων των αγοριών και των κοριτσιών μπορούν πράγματι να επηρεάσουν τον τρόπο μάθησης.

Πιο συγκεκριμένα:

Μέγεθος και ωρίμανση του εγκεφάλου:
Ο αρσενικός εγκέφαλος είναι μεγαλύτερος από τον θηλυκό, αλλά ο θηλυκός εγκέφαλος ωριμάζει πιο γρήγορα (μέχρι 12–13 χρονών, ενώ στα αγόρια μέχρι 15–16 χρονών). Σύμφωνα με έρευνες, ο εγκέφαλος των αγοριών φαίνεται πιο πλευρικός, πράγμα που σημαίνει ότι τα δύο ημισφαίρια λειτουργούν ανεξάρτητα κατά την επίλυση προβλημάτων. Αντίθετα, τα κορίτσια τείνουν να χρησιμοποιούν και τα δύο ημισφαίρια με μεγαλύτερη συμμετρία σε εργασίες όπως η επεξεργασία της γλώσσας, διαπρέποντας έτσι στη λεκτική επικοινωνία.

Διαφορές στα ημισφαίρια και οι επιδράσεις της τεστοστερόνης:
Στα κορίτσια, το αριστερό ημισφαίριο είναι πιο ανεπτυγμένο, ενώ στα αγόρια κυριαρχεί το δεξί ημισφαίριο. Έχουν διαπιστωθεί υψηλότερα ποσοστά τεστοστερόνης στο αριστερό ημισφαίριο των αγοριών από τη γέννηση (που μειώνονται με τα χρόνια), με αποτέλεσμα τα κέντρα υπεύθυνα για την ομιλία και τις γνωστικές δεξιότητες να αναπτύσσονται με πιο αργό ρυθμό σε σύγκριση με τα κορίτσια. Ωστόσο, επειδή τα αγόρια χρησιμοποιούν κυρίως το δεξί ημισφαίριο, μαθαίνουν καλύτερα μέσω της μουσικής, ιδιαίτερα οι ακουστικοί τύποι.

Το μεσολόβιο:
Το μεσολόβιο, ο σύνδεσμος των δύο εγκεφαλικών ημισφαιρίων που αποτελείται από νευρικές ίνες, είναι κατά 20% μεγαλύτερο στα κορίτσια από ό,τι στα αγόρια. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να επεξεργάζονται πληροφορίες και με τα δύο ημισφαίρια με μεγαλύτερη ευκολία.

Νευρικές συνδέσεις στον κροταφικό λοβό:
Ο κροταφικός λοβός (ο οποίος βρίσκεται στο πλάγιο τμήμα κάθε ημισφαιρίου και είναι υπεύθυνος για την ομιλία – κυρίως στον αριστερό ημισφαίριο, την ακοή, την αντίληψη σύνθετων εικόνων και τα συναισθήματα) παρουσιάζει πιο ισχυρές νευρικές συνδέσεις στα κορίτσια. Ως αποτέλεσμα, τα κορίτσια ακούν πιο προσεκτικά, διακρίνουν ευκολότερα τους διάφορους τόνους της φωνής, δείχνοντας ιδιαίτερη προτίμηση στην ήρεμη φωνή, σκέφτονται με το συναίσθημα και χρησιμοποιούν πολλές λεπτομέρειες στις γραπτές τους εργασίες.

Ο προμετωπιαίος φλοιός:
Ο προμετωπιαίος φλοιός (prefrontal cortex), υπεύθυνος για τη γνώση, τη συμπεριφορά, τα συναισθήματα, την αντίληψη και το κίνητρο για δράση, είναι πιο ενεργός στα κορίτσια παρά στα αγόρια. Αυτή η διαφορά συνδέεται με την αυξημένη σεροτονίνη (που ενισχύει την ταχύτητα της μάθησης) και την ωκυτοκίνη (την ορμόνη της ηρεμίας) στον εγκέφαλο και την κυκλοφορία του αίματος. Εξαιτίας αυτού, τα κορίτσια είναι λιγότερο παρορμητικά, πιο ήρεμα και μπορούν να παραμείνουν συγκεντρωμένα για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους χωρίς διακοπές. Η διάρκεια συγκέντρωσης των κοριτσιών εξαρτάται από το ενδιαφέρον τους για τη δραστηριότητα, το επίπεδο κόπωσης και τυχόν περιβαλλοντικούς περισπασμούς.  

Αντίθετα, τα αγόρια, όπου κυριαρχεί η τεστοστερόνη, τείνουν να είναι παρορμητικά και νευρικά, δυσκολεύοντας τα να παραμείνουν σε μια δραστηριότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η ικανότητα συγκέντρωσης τους, όπως και των κοριτσιών, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, το ενδιαφέρον για τη δραστηριότητα, η κούραση και οι εξωτερικοί περισπασμοί.

Αναπτυξιακή διαφορά στον κατώτερο δεξί βρεγματικό λοβό:
Στα αγόρια, ο κατώτερος δεξί βρεγματικός λοβός (inferior parietal lobe) είναι περισσότερο αναπτυγμένος από ό,τι στα κορίτσια. Οι περιοχές του εγκεφάλου που χειρίζονται τις χωρικές-μηχανικές λειτουργίες είναι πιο ενεργές στα αγόρια, γεγονός που τους δίνει καλύτερη μαθηματική σκέψη, προτίμηση στις κινητικές δραστηριότητες και ευκολότερη μάθηση μέσω εικόνων και σχεδιαγραμμάτων. Είναι σημαντικό, όμως, να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με έρευνες, δεν υπάρχουν ιδιαίτερες διαφορές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου μεταξύ αγοριών και κοριτσιών που να δικαιολογούν διαφορές στις μαθηματικές ικανότητες.

Ο ιππόκαμπος και οι λειτουργίες μνήμης:
Ο ιππόκαμπος, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη μεταφορά πληροφοριών από τη βραχυπρόθεσμη στη μακροπρόθεσμη μνήμη, είναι μεγαλύτερος στα κορίτσια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα κορίτσια να διαθέτουν πλούσιο λεξιλόγιο και να αναπτύσσουν καλύτερες δεξιότητες στην ανάγνωση και τη γραφή. Αντίθετα, στα αγόρια έχει διαπιστωθεί ότι ο αριστερός ιππόκαμπος (ο οποίος σχετίζεται με τη μνήμη) είναι μεγαλύτερος σε σύγκριση με τα κορίτσια.

Ανάπαυση και ενεργειακές ανάγκες του εγκεφάλου:
Ο αρσενικός εγκέφαλος χρειάζεται συχνά "επαναφόρτιση", καθώς βρίσκεται σε κατάσταση ανάπαυσης (rest state). Δεν είναι τυχαίο που μέσα στην τάξη τα αγόρια συχνά εκδηλώνουν βαρεμάρα ή αισθάνονται την ανάγκη για ύπνο ή διαλείμματα. Πριν προχωρήσουν σε κάτι καινούριο, ο εγκέφαλός τους χρειάζεται ξεκούραση. Ένας καθηγητής μπορεί να βοηθήσει χρησιμοποιώντας κινήσεις με τα χέρια του, διαγράμματα και εικόνες κατά τη διάρκεια της παράδοσης.

Ροή αίματος και γνωσιακές λειτουργίες:
Η ροή του αίματος στον εγκέφαλο είναι πολύ μικρότερη στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια. Για αυτόν τον λόγο, οι δραστηριότητες μάθησης που περιλαμβάνουν κίνηση και μουσική είναι πολύ σημαντικές, καθώς έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν τη ροή του αίματος και βελτιώνουν τις γνωσιακές λειτουργίες, όπως η γλώσσα, η προσοχή και η μνήμη.

Πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι μελετώντας τον τρόπο ανάπτυξης του εγκεφάλου στα αγόρια και στα κορίτσια, θα μπορέσουμε, ως θεραπευτές, να συμβάλλουμε σημαντικά στον τρόπο εκπαίδευσής τους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.Καρπάθιος, Χρ. (2000), Νευρογλωσσική Λογοθεραπεία: Τόμος 5, Δυσλεξία – Συμπτωματολογία, Διάγνωση, Εκδόσεις ΕΛΛΗΝ

2.Gurian M. & Stevens K. (2004), With boys and girls in Mind, EDUCATIONAL LEADERSHIP, volume 62 / Number 5, Closing Achievement Gaps

3.Gross, G. (2014), How boys and girls learn differently, HYRRPOST

4.Χιουλιαρός, Δ. (2016), Οι διαφορές αγοριών και κοριτσιών στη μάθηση, eleftheria,gr. Webedition 

5.Καρβέλας, Μ.Κ. (2016), Σύντομη αναφορά στη λειτουργικότητα του μετωπιαίου λοβού του εγκεφάλου, Intelligent Deep Analysis 

6.Nasser, A. (2016), The Difference Between Girls and Boys in Learning, researchgate. Net Publication

7.Shank, P. (2016). What do you know, about men’s and women’s brains and learning? Open Book: A Land D book Subscription From ATD

8.Matthiessen, C. (2018), Girls’ and Boys’ brains: How different are they? Great Schools.org 

9.McIver, M. (2018), Executive Fuctioning, Orton Gillingham Online Academy

10.Eide, B.L. & Eide, F. (2011), The Dyslexic Advantage: Unlocking the Hidden Potential of the Dyslexic Brain, Hudson Street Press  

11.Hahn AC, Xiao D, Sprengelmeyer R, et al. (2013) Gender differences in the incentive salience of adult and infant faces [J]. Q J Exp Psychol. 2013;66(1):200–8.

12.Stark EA, Cabral J, Riem MME, et al. (2020). The power of smiling: the adult brain networks underlying learned infant emotionality [J]. Cereb Cortex. 2020;30(4):2019–29.

13.Ligaya, K., Fonseca M.S., Murakami, M., Mainen, Z. and Dayan, P. (2018). An effect of serotonergic stimulation on learning rates for rewards apparent after long internals. Springer Nature Communications. Art Number 2477

14.Yu, A.J. and Dayan, P. (2005). Uncertainty neuromodutation and attention. Neyron 46, 681-692 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ιωάννα Δημητριάδου - Ψυχολόγος

Ιωάννα Δημητριάδου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος - Ειδική Παιδαγωγός. Εξειδίκευση στη Δυσλεξία, στη ΔΕΠ-Υ και στις Μαθησιακές Διαταραχές, PgD
Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων, Συγγραφέας στο Upbility Publications | Μέλος του British Psychological Society, GMBPsS, GBC (#507984), Μέλος του British Dyslexia Association 

6937423882

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού