Μητέρα - Γυναίκα: Πέρα από τα στερεότυπα για το ρόλο της μητέρας

Ακρόαση άρθρου......

Σε μια εποχή που η σεξουαλικότητα αποσυνδέεται πλήρως από την τεκνοποίηση και η ένωση δυο σωμάτων δεν αποτελεί αναγκαία συνθήκη για τη γέννηση ενός παιδιού, η επιθυμία του να «έχει» μια γυναίκα ένα παιδί, αναδεικνύεται καθοριστική.

Η πατριαρχική κουλτούρα που ταύτιζε τη μητέρα με την απόλυτη θυσία, την αυταπάρνηση και τη συρρίκνωση της γυναικείας υπόστασης βρίσκεται σε απόλυτη παρακμή κι έτσι αναδύεται το ερώτημα τι απομένει σήμερα από τη θέση της μητέρας.

Η θέση της γυναίκας στη μητρότητα

Πώς ορίζεται στην εποχή μας μια μητέρα ως "επαρκώς καλή"; Ποια η θέση της γυναίκας μέσα στη μητρότητα;

Η ψυχαναλυτική βιβλιογραφία τείνει σε μια διάψευση της συνέχειας μεταξύ των δύο. Μητέρα και γυναίκα δεν ταυτίζονται. Η μητέρα αποτελεί το πρώτο πρόσωπο φροντίδας, το αντικείμενο αγάπης. Είναι ο Άλλος του αιτήματος, της ανάγκης, της ανταπόκρισης στο κάλεσμα του παιδιού, είναι ο Άλλος που έχει, που δίνει ό,τι του ζητηθεί, είναι εκείνη στην οποία απευθύνεται το παιδί για να λάβει μια απάντηση. Στον αντίποδα, η γυναίκα συνιστά τον Άλλο της επιθυμίας…είναι αυτή που ζητά, που δεν ξέρει, αυτή που διεκδικεί και υποφέρει γιατί πάντα κάτι της λείπει.

Τι απομένει λοιπόν από τη γυναικεία θέση όταν μια γυναίκα εισέρχεται στη μητρότητα;

Συχνά, το παιδί αναλαμβάνει το ρόλο να απαντήσει στην έλλειψη της γυναίκας. Γυναίκες που νιώθουν πλέον ολοκληρωμένες με την απόκτηση ενός παιδιού, παντοδύναμες, ισχυρές κρατώντας μια ζωή στα χέρια τους, παύουν να διεκδικούν και να ονειρεύονται πέρα από το παιδί τους, απορροφημένες πλήρως στο να διαμορφώνουν τη ζωή του διαδόχου τους. Η επιθυμία τους, μετατίθεται πλήρως στο παιδί που οφείλει να τις κάνει ευτυχισμένες.

Τα κατάλοιπα μιας άλλης εποχής, καθιστούν τις μητέρες ενοχικές με το να επιθυμούν κάτι πέραν της μητρότητας και απ’ την άλλη η επιταγή της σύγχρονης κοινωνίας για κοινωνικά ισχυρές και επιτυχημένες γυναίκες εντείνει το άγχος και το αίσθημα ενοχής σε μια γυναίκα που αποτυγχάνει. Ως απόρροια αυτής της λογικής, συναντούμε είτε γυναίκες που αρνούνται συνειδητά να εισέλθουν στη μητρότητα, φοβούμενες πως κάτι θα χάσουν, πως θα στερηθούν ό,τι έχουν, με την απόκτηση ενός παιδιού και από την άλλη μεριά γυναίκες, που ένα παιδί μπορεί φαντασιακά, να απαντήσει σε ό,τι τους λείπει.

Ο ορισμός της «καλής» μητέρας

Το βασικό διακύβευμα είναι με ποιον τρόπο μια γυναίκα μπορεί να εισέλθει στη μητρότητα χωρίς να χάσει κάτι.

Ο Ζακ Λακάν έλεγε πως αγάπη είναι να δίνεις αυτό που δεν έχεις, μια φράση που θα μπορούσε να ορίσει επακριβώς μια καλή μητέρα.

Καλή μητέρα είναι εκείνη που διατηρεί ζωντανή την επιθυμία της, που επιθυμεί και αλλού, εκείνη που πρώτη αναγνωρίζει τη μοναδικότητα του παιδιού της και του δείχνει το δρόμο προς τον αποχωρισμό και την αυτονόμηση.

Μια μητέρα που ξεχνά ή αγνοεί την επιθυμία και τη γυναικεία της θέση, γίνεται βάρος στο παιδί… φαντάζει καταβροχθιστική, παντοδύναμη. Η αγάπη μετατρέπεται σε εμπόδιο και το αίτημα της προς το παιδί μια προσταγή, μια επιτακτική εντολή που πρέπει να ακολουθήσει καθώς είναι το μόνο ον που μπορεί να την ικανοποιήσει. Ο αποχωρισμός μοιάζει οδυνηρός και αδύνατος με αποτέλεσμα να εγκαθιδρύεται μια συγχωνευτική σχέση ανάμεσα σε μητέρα και παιδί, οπού το τελευταίο χάνει την υποκειμενικότητά του.

Μια μητέρα δεν μπορεί να είναι επαρκής στη λειτουργία της παρά μόνον υπό την προϋπόθεση να παραμείνει γυναίκα…

Διαβάστε ακόμη στην Πύλη Ψυχολογίας τα σχετικά άρθρα:

• Όταν μιλάμε για «καλή μητέρα» εννοούμε την «αυτο-θυσιαζόμενη» μητέρα;
• Απόλυτη μητρική αγάπη, ή μήπως όχι...
• Το προφίλ της δύσκολης μητέρας… 5 βασικά μοτίβα

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Χατζηανδρέου Μαίρη - Ψυχολόγος

Χατζηανδρέου Μαίρη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Η Χατζηανδρέου Μαίρη είναι ψυχολόγος και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στα Εξάρχεια. Έχει μετεκπαιδευτεί στην Κλινική Ψυχοπαθολογία, στην Παιδοψυχολογία-Παιδοψυχιατρική και στην ψυχαναλυτική θεραπεία Λακανικού Προσανατολισμού.

6984944165

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού