Στο εγχειρίδιο διαγνωστικών κριτηρίων "DSM IV", στο κεφάλαιο "Διαταραχές Άγχους", το οποίο χρησιμοποιείται για την διάγνωση των ψυχικών παθήσεων, αναφέρονται δώδεκα διαγνωσμένες διαταραχές οι οποίες σχετίζονται με το άγχος.
Η πέμπτη διαταραχή, η οποία εμφανίζεται ως η πιο ελαφριά περίπτωση είναι η Κοινωνική Φοβία ή αλλιώς, Κοινωνικό Άγχος. Σε αντίθεση με την Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες, τη Διαταραχή Πανικού καθώς και την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή, αυτή η διάγνωση θεωρείται ως η πιο ήπια από τις προηγούμενες.
Ας μην μας ξεγελάνε όμως τα ονόματα ή ακόμα και το γεγονός οτί οι υπόλοιπες διαταραχές έχουν απασχολήσει τον Τύπο περισσότερο. Η Κοινωνική Φοβία, ή αλλιώς το Κοινωνικό Άγχος, αποτελεί πραγματική απειλή για την ποιότητα της ζωής πολλών ανθρώπων.
Τι ακριβώς είναι όμως η Διαταραχή Κοινωνικού Άγχους;
Οι άνθρωποι που πάσχουν από Κοινωνικό Άγχος συχνά δυσκολεύονται στο να διεκπεραιώσουν απλές καθημερινές συναλλαγές όπως να κάνουν γνωριμίες με καινούργιους ανθρώπους, να κλείσουν ένα απλό ραντεβού με γιατρούς, να πάνε στην εκκλησία, να κάνουν τα καθημερινά τους ψώνια, να οδηγήσουν, να πάνε σε ένα ερωτικό ραντεβού, να βγουν για φαγητό με άλλους ανθρώπους, να εκφράσουν δημοσίως την γνώμη τους, να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, κλπ. Συνήθως ενδιαφέρονται υπερβολικά για την γνώμη των άλλων, και σκέφτονται και ότι θα έρθουν πολύ γρήγορα σε δύσκολη θέση, θα ντροπιαστούν και θα ταπεινωθούν.
Το Κοινωνικό Άγχος τους κάνει να κοκκινίζουν, να ιδρώνουν υπερβολικά, να ζαλίζονται, να αυξάνονται οι καρδιακοί παλμοί τους, να είναι συνέχεια τεντωμένοι και εκνευρισμένοι, να στεγνώνει το στόμα τους, να τρέμουν, να παθαίνουν ναυτίες, διάρροιες και να υποφέρουν από πονοκεφάλους. Αυτά είναι μερικά από τα ψυχοσωματικά συμπτώματα με τα οποία το κοινωνικό άγχος εκδηλώνεται. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κοινωνικό άγχος, απλώς και μόνο με την σκέψη όλων αυτών των συμπτωμάτων, στρεσάρονται, χωρίς να γνωρίζουν πραγματικά τι είναι αυτό με το οποίο έχουν να κάνουν.
Το πρόβλημα με αυτή την διαταραχή είναι ότι μπορεί σιγά σιγά να μετατραπεί σε πραγματική απειλή, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Στην πραγματικότητα μπορεί να αναδιοργανώσει ολόκληρη τη ζωή του ατόμου γύρω απο την πρακτική αποφυγή του άγχους. Κάποιοι από εσάς ήδη γνωρίζετε οτί έχετε κοινωνικό άγχος και οτί καθημερινά έχετε να παλέψετε μαζί του. Κάποιοι όμως δεν έχουν αντιληφθεί με ποιο τρόπο το κοινωνικό άγχος επηρεάζει ολόκληρη την ζωή τους.
Το κοινωνικό άγχος μπορεί να οδηγήσει σε ένα μοτίβο συμπεριφοράς, απόλυτα περιοριστικό, όπου το άτομο συστηματικά αποφεύγει όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες. Πολύ συχνά το άτομο προβάλλει τις καλύτερες δικαιολογίες προκειμένου να αποφύγει με κάθε τρόπο όλες εκείνες τις περιστάσεις όπου θα το αγχώσουν.
Ωστόσο υπάρχουν τρόποι οπού κάποιος μπορεί να ξεπεράσει αυτό την ένταση. Η πρώτη του προτεραιότητα είναι να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του. Αποτελεί ειρωνεία αλλά όσο περισσότερο κανείς αποσύρεται από τον κοινωνικό περίγυρο, τόσο περισσότερο αυξάνεται το κοινωνικό του άγχος.
Πρακτικοί τρόποι για την αντιμετώπιση του κοινωνικού άγχους:
1. Το άτομο θα πρέπει να επιχειρήσει να συμμετέχει ενεργά σε κοινωνικές δραστηριότητες οι οποίες θα αυξήσουν την αυτοπεποίθησή του και την προσωπική του αίσθηση ασφάλειας.
2. Καλό είναι να εδραιώσει ένα δικό του πεδίο ειδίκευσης ούτως ώστε να αυξήσει την προσωπική του αίσθηση αξίας.
3. Να μάθει τεχνικές χαλάρωσης τις οποίες σιγά σιγά θα τις εισάγει στην καθημερινότητα του ούτως ώστε να γίνουν τρόπος ζωής.
4. Να μάθει να αμφισβητεί τους παραλογισμούς που ενεδρεύουν πίσω από το άγχος του.
5. Να κρατάει ένα ημερολόγιο στο οποίο να θέτει στόχους στον εαυτό του και να παρακολουθεί με αυτό τον τρόπο την πρόοδο του.
6. Να έχει κοντά του ανθρώπους που το αγαπούν και που ενδιαφέρονται για την πορεία του.
7. Να κατανοήσει οτί άγχος και ηρεμία δεν μπορούν να συνυπάρχουν την ίδια στιγμή. Η οποιαδήποτε πράξη η οποία μπορεί να μας φέρει σε μια κατάσταση ηρεμίας και χαλάρωσης είναι ένα θαυμάσιο εργαλείο για να περιορίσουμε το άγχος.
8. Να συνηθίσει στην ιδέα οτί μπορεί να αγαπηθεί και ότι έχει δικαίωμα σε μια χαρούμενη και δημιουργική ζωή.
Αυτή είναι η ζωή! Αν θυμώνετε με τον εαυτό σας όταν αγχώνεστε υπερβολικά, καλώς θυμώνετε, αρκεί να καταφέρετε να κατευθύνετε τον θυμό σας εναντίον του άγχους. Αφήστε τον θυμό σας να σας δώσει την απαραίτητη ενέργεια για να διεκδικήσετε την ζωή που σας ανήκει.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Επιμέλεια & μετάφραση άρθρων, Τμήμα Σύνταξης Πύλης Ψυχολογίας psychology.gr
Επικοινωνία: editorial @psychology.gr