Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή της Προσωπικότητας

Ακρόαση άρθρου......

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ανήκει στην μεγάλη ενότητα που ονομάζουμε διαταραχές προσωπικότητας. Ψυχαναγκασμούς και καταναγκασμούς σε λειτουργικό βαθμό συναντούμε σε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Υπάρχει επίσης και η ψυχαναγκαστική διαταραχή που ανήκει στην κατηγορία των αγχωδών διαταραχών. Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τα παραπάνω και πως γίνεται η διαφοροδιάγνωση τους; 

Ισως το πιο βασικό στοιχείο για να αποδοθεί σε κάποιον η διάγνωση αυτής της διαταραχής προσωπικότητας είναι, τα ψυχαναγκαστικά και καταναγκαστικά χαρακτηριστικά, να είναι τόσο έντονα, εκτεταμένα και συχνά, ώστε να καθιστούν το άτομο πραγματικά μη λειτουργικό στην καθημερινότητα του.

Χαρακτηριστικά Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής

Το άτομο με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή Προσωπικότητας έχει μειωμέμη ικανότητα να εκφράσει ζεστά και τρυφερά συναισθήματα.

Χαρακτηρίζεται από μια τελειοθηρία που ελαττώνει την ικανότητά του να δει τα πράγματα συνοπτικά, μια δυσκολία να κάνει τα πράγματα με άλλον τρόπο εκτός από τον δικό του, μια υπέρμετρη αφοσίωση στη δουλειά, και αναποφασιστικότητα.

Κατά κύριο λόγο, όλα πρέπει να είναι σωστά, και τίποτα δεν μπορεί να αφεθεί στην τύχη. 

Η ενασχόληση με την τελιοθηρία και τον ψυχικό έλεγχο είναι έντονη, εις βάρος βέβαια της ευελιξίας και την αποδοτικότητας.

Ας δούμε όμως τα διαγνωστικά κριτήρια της διαταραχής. Τουλάχιστον 4 από τα παρακάτω χρειάζεται να συνυπάρχουν, να είναι παρόντα σε μια ποικιλία καταστάσεων ώστε να αποδοθεί η συγκεκριμένη διάγνωση. Να σημειώσουμε ακόμη πως η διαταραχή αυτή, κατά κανόνα κάνει την εμφάνιση της, νωρίς, στην ενήλικη ζωή.

Διαγνωστικά κριτήρια Ιδεοψυχανγκαστικής Διαταραχής Προσωπικότητας

• Έχει έντονη ενασχόληση με λεπτομέρειες, κανόνες, με την τάξη, την οργάνωση και τον προγραμματισμό, σε βαθμό που χάνεται η ουσία, η όπως λέει ο λαός, χάνεται το δάσος, κοιτώντας το δέντρο.
• Εμφανίζει τελειοθηρία που παρεμποδίζει την ολοκλήρωση μιας εργασίας.
• Είναι ανίκανο να πετάξει παλιά, χαλασμένα, φθαρμένα ή χωρίς αξία αντικείμενα ακόμα και όταν δεν έχουν συναισθηματική αξία.
• Παρουσιάζει ιδιαίτερη ακαμψία στη συμπεριφορά καθώς και ισχυρογνωμοσύνη.
• Είναι υπερβολικά αφοσιωμένο στην εργασία και την παραγωγικότητα με αποκλεισμό των δραστηριοτήτων του ελεύθερου χρόνου και των φιλικών σχέσεων (που δεν εξηγείται από φανερή οικονομική ανάγκη
• Είναι άκαμπτο σε θέματα ηθικής και αξιών.
• Είναι ακραία ευσυνείδητο.
• Είναι απρόθυμο να δουλέψει με άλλους, εκτός εάν αυτοί υποταχθούν στον ακριβή δικό του τρόπο.
• Είναι πολύ οικονόμος. Δεν ξοδεύει χρήματα. Θεωρεί ότι τα χρήματα πρέπει να αποταμιεύονται προκειμένου να υπάρχει μια διασφάλιση σε μελλοντικές καταστροφές που φοβάται ότι θα έρθουν.

Θεραπεία Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής

Τόσο η ατομική όσο και η ομαδική ψυχοθεραπεία λειτουργούν θεραπευτικά. Το άτομο που πάσχει από αυτή τη διαταραχή θα φέρει στην θεραπεία του ισχυρούς αμυντικούς μηχανισμούς, όπως αυτούς της εκλογίκευσης και της διανοητικοποίησης. Στην προσπάθεια του θεραπευτή να ενσυναισθανθεί τα συναισθήματα του ασθενή, θα υπάρξει σημαντική αντίσταση, με άμυνες, λογική και διανοητικοποίηση.

Υπενθυμίζουμε ότι ένα χαρακτηριστικό της διαταραχής είναι η ακαμψία. Ο θεραπευτής καλείται να "αγκαλιάσει" όλες τις πλευρές του ασθενή, να έχει υπομονή και να μην εμπλακεί μαζί του σε κάποιου είδους ανταγωνιστική σχέση στην οποία μπορεί ο ασθενής να κατευθύνει την ψυχοθεραπευτική διαδικασία.

Σημείωση: Η τυποποίηση στοιχείων προσωπικότητας δεν σημαίνει παθολογικότητα. Κοιτώντας μέσα μας, θα μπορούσαμε αρκετά εύκολα να ανακαλύψουμε στοιχεία ψυχαναγκαστικά, υστερικά, παρανοϊκά κτλ. Για να συνιστούν τα στοιχεία αυτά διαταραχή προσωπικότητας χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα δυσπροσαρμοστικά και δύσκαμπτα, ώστε να προκαλούν σημαντική προσωπική ενόχληση ή σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας του ατόμου.

Μην μπαίνετε στον πειρασμό της αυτοδιάγνωσης μέσω άρθρων που διαβάζετε στο διαδίκτυο. Αν υποπτεύεστε κάποια διαταραχή ή αν ταλαιπωρείστε από μια σειρά συμπεριφορών, σκέψεων και συναισθημάτων, απευθυνθείτε σε ειδικό ψυχικής υγείας προκειμένου να διερευνήσετε το θέμα.