Η διαταραχή ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητας

Ακρόαση άρθρου......

Ο Παύλος είναι 10 ετών, ζει με τους δύο γονείς του και πηγαίνει στο δημοτικό σχολείο της γειτονιάς του. Ο δάσκαλός του επισήμανε ότι εμφανίζει ανησυχία, επιθετικότητα και δεν δημιουργεί υγιείς σχέσεις με τους συμμαθητές του.

Επίσης, έχει μεγάλη δυσκολία συγκέντρωσης συγκριτικά με τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης. Στην τάξη δεν μπορεί να παραμείνει ήσυχος παραπάνω από λίγα λεπτά και με την συμπεριφορά του διασπούσε και τους υπόλοιπους μαθητές στη τάξη. Ως προς τη μάθηση, ο δάσκαλος του ανέφερε ότι αποδίδει λιγότερο από το αναμενόμενο, ενώ είναι πίσω στη γραφή και την ανάγνωση συγκριτικά με παιδιά της ηλικία του.

Αναφορικά με το σπίτι, οι δυσκολίες του παρουσιάστηκαν από τα 3 κιόλας έτη του. Εκτός από την έντονη κινητικότητά του, την διάσπαση προσοχής του ήταν και πολύ παρορμητικός. Ο Παύλος δεν μπορεί να περιμένει τη σειρά του και πάντα απαντά γρήγορα ή κάνει κάτι γρήγορα χωρίς να περιμένει. Η παρορμητικότητα τον οδηγούσε συχνά σε ξεσπάσματα και έντονα νεύρα.  

Σύμφωνα λοιπό με τα παραπάνω ο Παύλος παρουσιάζει διαταραχή ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητας με δευτερογενή προβλήματα στη σχολική μάθηση, προβλήματα διαγωγής και διαπροσωπικών σχέσεων.

Η διαταραχή ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) - διεθνώς Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) είναι μια από τις συχνότερες διαταραχές της παιδικής ηλικίας, η οποία συνεχίζεται, κατά ένα σημαντικό ποσοστό, και στην ενήλικη ζωή ιδιαίτερα αν δεν γίνει κάποια αξιόλογη πρώιμη παρέμβαση.

Εμφανίζεται στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού με σχέση συνήθως 3:1 υπέρ των αγοριών.

Συμπτωματολογία της ΔΕΠΥ

 Χαρακτηρίζεται από:

• Μειωμένη συγκέντρωση,
• Απόσπαση από άσχετα ερεθίσματα,
• Δε δίνει σημασία στις λεπτομέρειες,
• Κάνει λάθη απροσεξίας,
• Δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες,
• Αποφεύγει εργασίες που απαιτούν συστηματική πνευματική προσπάθεια,
• Ξεχνά τις σχολικές εργασίες
• Χάνει πράγματα
• Δεν έχει οργάνωση
• δυσκολεύεται να παραμείνει ήσυχος, κουνάει χέρια, πόδια, ή στριφογυρίζει στην καρέκλα,
• Σηκώνεται όταν δεν επιτρέπεται,
• Δεν σκέφτεται πριν αντιδράσει,
• Απαντάει πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση,
• Μιλάει συνεχώς,
• Δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του,
• Δεν ακολουθεί κανόνες και
• Διακόπτει ή ενοχλεί τους άλλους

Η διαταραχή ξεκινά στη προσχολική ηλικία κυρίως μεταξύ 3 με 7 ετών. Συνυπάρχει συχνά με διαταραχές μάθησης, διαταραχή διαγωγής και συναισθηματικές διαταραχές. Τα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά είναι εμφανή νωρίς στη ζωή του παιδιού ενώ αλλάζουν καθώς μεγαλώνει. Η υπερδραστηριότητα συνήθως υφίεται, ενώ η διαταραχή προσοχής μπορεί να συνεχίσει να προκαλεί δυσκολία.

Η παρορμητικότητα μπορεί να οδηγήσει σε αντικοινωνική συμπεριφορά.

Είναι επίσης συνηθισμένος τύπος ΔΕΠΥ στα παιδιά και στους εφήβους όπου παρουσιάζεται συνδυασμός κάποιων από τα παραπάνω συμπτώματα, ήτοι απροσεξία, υπερκινητικότητα και παρορμητική συμπεριφορά.

Ο όρος παρορμητικότητα αναφέρεται στην αδυναμία αναστολής της συμπεριφοράς ανάλογα με τη κοινωνική περίσταση. Το παιδί δεν περιμένει οδηγίες, δεν αξιολογεί την κατάσταση, δεν λαμβάνει υπόψιν τα συναισθήματα των άλλων, δείχνει ανεύθυνο, ανώριμο και απότομο.

Ο όρος υπερκινητικότητα αναφέρεται σε υπερβολικό, ή αναπτυξιακά ακατάλληλο επίπεδο δραστηριότητας, κινητικής ή λεκτικής η οποία συχνά φαίνεται άσκοπη.

Η διαταραχή ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητας είναι διαταραχή ελέγχου των ερεθισμάτων, κυρίως στο τομέα της συμπεριφοράς: αδυναμία αναστολής  ή ρύθμισης ανάλογα με τους κανόνες και τις συνέπειές τους, η οποία προκαλεί δυσκολίες στη διατήρηση της προσοχής σε καθήκοντα, κυρίως σε περιστάσεις στις οποίες άλλες δραστηριότητες έχουν πιο άμεσες συνέπειες ικανοποίησης.

Η παρέμβαση και θεραπευτική αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ

Η παρέμβαση και θεραπευτική αντιμετώπιση της διαταραχής ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητας ΔΕΠΥ, εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή, εστιάζεται σε τρία επίπεδα:

1. Συμβουλευτική γονέων. Η συμβουλευτική παρέχει μια δομημένη, υποστηρικτική ψυχοθεραπεία σε οικογενειακό πλαίσιο. Στόχος της είναι η εκπαίδευση των γονέων σε τεχνικές επίλυσης προβλημάτων για συγκεκριμένα πρακτικά προβλήματα.

2. Ένταξη στο σχολείο, συμπεριφορά στην τάξη και συνεργασία με το δάσκαλο. Στο σχολείο χρειάζονται εξειδικευμένες εκπαιδευτικές τεχνικές. Για παράδειγμα, οι δραστηριότητες να μοιράζονται σε μικρότερα κομμάτια ή η εκπαίδευση σε μικρές ομάδες με σκοπό τη βελτίωση των δεξιοτήτων αλληλεπίδρασης με συμμαθητές.

3. Εκπαίδευση του παιδιού στον έλεγχο των αντιδράσεων, της παρορμητικότητας, σε κοινωνικές δεξιότητες, στις σχέσεις του με τους συνομήλικους και στη ψυχολογία του.

Ένα πρόγραμμα υποστηρικτικής καθοδήγησης στοχεύει στην αποδοχή της διαταραχής, στην κατάλληλη διαχείριση του χρόνου, στον περιορισμό των δραστηριοτήτων σε «ένα στόχο τη φορά», στην οργάνωση διάφορων θεμάτων, στην εκπαίδευση στον τρόπο υιοθέτησης και ολοκλήρωσης στόχων και στην κατανόηση συναισθηματικών αντιδράσεων που σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ.

Τα παραπάνω στοιχεία περιλαμβάνονται και στη γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία της ΔΕΠΥ σύμφωνα με την οποία οι περισσότεροι μαθητές ωφελούνται.

Πηγές

Παπαγεωργίου Βάγια (2001). Παιδιά και έφηβοι. Θεσσαλονίκη: UNIVERSITY STUDIO PRESS

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αγγελίδου Ασημίνα - Ψυχολόγος

Αγγελίδου Ασημίνα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος, Εξειδικευμένη σε πρόγραμμα ψυχοθεραπείας - Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία, μεταπτυχιακά στη Ψυχολογία Υγείας και Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων.

2510.211540

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού