Πληθώρα ερευνών έχει λάβει χώρα αναφορικά με τη θεωρία της προσκόλλησης ή του δεσμού (attachment theory) και την επίδρασή της σε όλα τα στάδια της ψυχοκοινωνικής ζωής του ατόμου.  

Η θεωρία δεσμού παρέχει ένα πλαίσιο για την κατανόηση σημαντικών πτυχών της διαπροσωπικής λειτουργίας στα παιδιά και στους ενήλικες και τα τελευταία χρόνια έχει βρει πρόσφορο πεδίο στον χώρο της ψυχοθεραπείας. Αυτό το κεφάλαιο περιγράφει τη θεωρία δεσμού και τις εφαρμογές της στην ψυχοθεραπεία.

Το Attachment and Health είναι ψυχολογικό μοντέλο που εξετάζει πώς η θεωρία της προσκόλλησης σχετίζεται με τις προτιμήσεις και τις προσδοκίες των ανθρώπων για την εγγύτητα των άλλων όταν αντιμετωπίζουν άγχος, απειλή, κίνδυνο ή πόνο.

Οι συναισθηματικοί δεσμοί που δημιουργούμε με τους άλλους είναι το θεμέλιο της επιβίωσης και της εξέλιξης μας. Από τη βρεφική ηλικία αναζητούμε συναισθηματική φροντίδα και ασφάλεια από ένα φροντιστή και έτσι από πολύ νωρίς ανάλογα με το οικογενειακό πλαίσιο στο οποίο μεγαλώνουμε αναπτύσσουμε διαφορετικά μοτίβα συναισθηματικής σύνδεσης που μας καθορίζουν σε όλες τις σημαντικές σχέσεις της μετέπειτα ενήλικης ζωής μας.

Στο παρασκήνιο της κοινής ύπαρξης όλων των έμβιων όντων, υπάρχει μία ημέρα που ξεπερνά όρια, γλώσσες και πολιτισμούς. Μία ημέρα που είναι αφιερωμένη στην ουσία που μάς ενώνει ως ανθρώπινα όντα: την αγάπη.

Οι μεγαλύτερες ανησυχίες των γονέων συνήθως αφορούν την αποτελεσματικότητα τους ως γονείς και για το εάν μεγαλώνουν σωστά τα παιδιά τους. Τις περισσότερες φορές αναλώνονται σε θέματα και απορίες χωρίς όμως να υπάρχει ουσιαστική υπόσταση  όπως το γιατί το παιδί μου δεν είναι κοινωνικό αφού εγώ είμαι, γιατί δεν με υπακούει, γιατί, γιατί, γιατί…

Ο άνθρωπος ο οποίος σχετίζεται επιφανειακά με τους άλλους, ο οποίος αισθάνεται ότι είναι καλύτερα μόνος του ή ότι δεν έχει και τόσο ανάγκη τους άλλους είναι μια φιγούρα που συχνά συναντάμε στις αφηγήσεις των ανθρώπων. Μια μερίδα των σύγχρονων ανθρώπων ζει σε ένα κλίμα στενής εξατομίκευσης για λόγους που διαμορφώθηκαν πολύ νωρίς στη ζωή τους και εγγράφηκαν ανεξίτηλα στο ρεπερτόριο συμπεριφορών και συναισθημάτων τους.

Ο άνθρωπος είναι εξελικτικά προσανατολισμένος να δημιουργεί σχέσεις με τους άλλους και να εντάσσεται σε ομάδες, ώστε να καλύψει τις βιοτικές, συναισθηματικές και ψυχολογικές του ανάγκες. Οι J. Bowlby (θεωρία του δεσμού) και D. Winnicott (Θεωρία των αντικειμενότροπων σχέσεων), μέσα από τις μελέτες τους σε βρέφη, ανέδειξαν την εξελικτική βάση της δημιουργίας στενών συναισθηματικών και φροντιστικών δεσμών και της αίσθησης του «ανήκειν».

Η Αναπτυξιακή Ψυχολογία μελετά επιστημονικά την ανθρώπινη ανάπτυξη κατά την διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Σημαντικό κομμάτι των θεωριών της έχει επικεντρωθεί στη διερεύνηση της ανάπτυξης κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας επειδή στη συγκεκριμένη περίοδο συμβαίνουν οι μεγαλύτερες αλλαγές.

Η επικοινωνία είναι για τις σχέσεις των ανθρώπων ό,τι η αναπνοή για τη διατήρηση της ζωής - Virginia Satir.
Προϋποθέσεις για τη Δημιουργία του Διαπροσωπικού Δεσμού

Ο πληθυσμός των αλεπούδων σε μία συγκριμένη περιοχή του Καναδά, παρουσιάζει μία αξιοσημείωτη περιοδικότητα ως προς την αύξηση και τη μείωση του αριθμού των μελών του. Σε περίπου τέσσερα χρόνια φθάνει σε μία μέγιστη τιμή, μετά ελαττώνεται έως του σημείου της εξαφάνισης του και κατόπιν αυξάνεται ξανά.

Μεταξύ 1960 και 1970, ο John Bowlby, Άγγλος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής, ανέπτυξε τη Θεωρία της Προσκόλλησης ή Δεσμού (Attachment theory) η οποία εξηγεί τη δυναμική των ανθρώπινων σχέσεων καθώς και τις όποιες ανασφάλειες μπορεί να υπάρχουν σε αυτές. Με απλά λόγια, η θεωρία αυτή πρεσβεύει ότι η σχέση που είχαμε ως βρέφη με τους γονείς μας ή με τους ανθρώπους που μας φρόντιζαν, παίζει καθοριστικό ρόλο στο πώς θα σχετιζόμαστε σε όλες τις σχέσεις μας στο μέλλον και κατά συνέπεια τι βαθμό οικειότητας θα θέλουμε να καλλιεργήσουμε μέσα σ'αυτές.

Ο Goodall to 1986 κάνοντας μία έρευνα για να μελετήσει τις σχέσεις που δημιουργούνται μεταξύ των χιμπατζήδων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ατομικότητα δεν έχει φτάσει ακόμα στα κατώτερα θηλαστικά.

Η παιδική κακοποίηση είναι ένα φαινόμενο που δυστυχώς υπάρχει και γεγονότα που βγαίνουν κάθε τόσο στη δημοσιότητα μας το υπενθυμίζουν με τον πιο δύσκολο τρόπο. Κάθε φορά που με κάποια αφορμή το σκεφτόμαστε, αναρωτιόμαστε όλοι αν υπάρχει τρόπος να υποψιαστούμε την παιδική κακοποίηση και τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατέψουμε το παιδί. 

Αποδέχομαι εμένα, την αξία μου, αυτά που καταφέρνω, αποδέχομαι τα ελαττώματά μου αλλά και τα προτερήματά μου. Αποδέχομαι την γυμνή εικόνα μου μπροστά στον καθρέφτη και νιώθω όμορφη/όμορφος, νιώθω αίσθημα ικανοποίησης για εμένα και τα επιτεύγματά μου, χωρίς να υπάρχει το «αλλά» στην πρότασή μου, που ουσιαστικά θα ακυρώσω τον ίδιο μου τον εαυτό.

Πόσα συναισθήματα δημιουργούνται όταν λέμε τις λέξεις παππού και γιαγιά! Τόσο σημαντικές και μεγάλες φιγούρες στη ζωή των παιδιών. Όσοι τους είχαν στη ζωή τους νιώθουν τυχεροί ενώ κάποιοι που δεν τους πρόλαβαν εν ζωή βιώνουν ένα κενό χωρίς λογική υπόσταση. Είναι άραγε τόσο σημαντικοί αυτοί οι άνθρωποι στη ζωή ενός παιδιού και στην ανάπτυξη της ψυχοσύνθεσης του; Η απάντηση είναι ναι.

Πολλές φορές όλοι μας έχουμε αναρωτηθεί για τον εαυτό μας αλλά και για τους άλλους πώς προκύπτουν οι συμπεριφορές μας και οι ποικίλες αντιδράσεις μας σε διαφορετικές καταστάσεις και με διαφορετικούς ανθρώπους. Συμπεριφορές φαινομενικά ανεξήγητες που όμως αν εμβαθύνουμε κρύβουν μία μεγάλη ιστορία και ένα προσωπικό νόημα για τον καθένα από εμάς.

Υπάρχουν κανόνες στην αγάπη; με ρώτησε πρόσφατα μια φίλη. Από την προσωπική μου μελέτη και εκπαίδευση αλλά και από την εμπειρία μου στην συμβουλευτική, θεωρώ πως ναι, υπάρχουν τρόποι να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε μια ασφαλή σχέση αγάπης που να χαρακτηρίζεται από συναισθηματική παρουσία, κατανόηση και δέσμευση.

Η αλήθεια είναι ότι μπορούμε αν το θέλουμε να μεταμορφώσουμε τις σχέσεις μας και τον τρόπο που σχετιζόμαστε. Όλοι οι άνθρωποι αναπτύσουμε μια μορφή προσκόλλησης με τον πρωταρχικό μας φροντιστή που συνήθως είναι η μητέρα. Ο πρωταρχικός αυτός δεσμός καθορίζει τον τρόπο που σχετιζόμαστε και ακόμη περισσότερο τις ερωτικές μας σχέσεις.

Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ιδιαίτερα περίπλοκες και σε καμία περίπτωση δεν είναι εύκολες, ούτε ως προς τη δημιουργία τους, αλλά ούτε ως προς τη διατήρησή τους.

Οι περισσότεροι επίδοξοι γονείς έχουν αναρωτηθεί σχετικά με τον αν θα μπορούσαν να σταθούν αντάξιοι του γονεικού ρόλου. Η φράση «Αν θέλουμε κάτι να αλλάξει σε ένα παιδί, πρέπει πρώτα να εξετάσουμε και να βεβαιωθούμε ότι δεν είναι κάτι σ’ εμάς που θα έπρεπε να αλλάξει», πιθανόν να απαντά ένα σκέλος αυτής της ερώτησης.