Αυτό που χαρακτηρίζει τα άτομα με σημαντικές εμπειρίες παιδικής κακομεταχείρισης είναι η παρουσία έντονης ντροπής και άλλων σαρωτικών συναισθημάτων. Η ντροπή, ο πόνος, ο φόβος και ο θυμός που βιώνουν στη μετέπειτα ζωή τους, συχνά μοιάζει να μην αντιστοιχεί στην ενήλικη μη-κακοποιητική κατάσταση.
Αυτά τα συναισθήματα, λοιπόν, που δεν αντιστοιχούν στο ύψος των γεγονότων, δείχνουν προς μια σύνδεση με τις προγενέστερες εμπειρίες παιδικής κακομεταχείρισης που οδηγούν τα άτομα να βιώνουν τις προκλήσεις της ζωής, ιδίως εκείνες που αφορούν τη συναισθηματική ζωή τους, ως ένα προσωπικό δράμα.
Η ερμηνεία της κακοποίησης οδηγεί στον τραυματισμό
Η κακοποίηση όμως από μόνη της δεν οδηγεί στον τραυματισμό του παιδιού αλλά η ερμηνεία που δίνει το παιδί στο γεγονός, ο τρόπος που το ενδοβάλει και πώς τελικά υπονομεύει τον εαυτό του μέσα από το γεγονός ή τα γεγονότα.
Λόγω του εγωκεντρισμού που χαρακτηρίζει τα παιδιά, εκτός από το ότι τα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είναι το κέντρο του κόσμου και έχουν μαγικές ιδιότητες ή βασιλικά προνόμια, άλλο τόσο μπορεί να εκφραστεί στη σκέψη τους με αρνητικό τρόπο, οδηγώντας τα να αποκτήσουν τις πρώτες ηττοπαθείς και αυτό-ακυρωτικές ιδέες για τον εαυτό τους.
Όταν λοιπόν το παιδί θεωρεί ότι οι γονείς του οδηγήθηκαν στο διαζύγιο εξαιτίας του ίδιου, ή ότι δεν το αγαπούσε αρκετά ο γονέας του για να φύγει από το σπίτι διακρίνεται ο εγωκεντρισμός, αλλά κυρίως διαφαίνεται ότι το παιδί είναι ήδη τραυματισμένο στην περίπτωση που δεν έχει επικοινωνήσει με κάποιον αυτά τα έντονα συναισθήματα που βιώνει.
Η κακομεταχείριση, όμως, που υφίσταται το παιδί από το άμεσο περιβάλλον του, έχει τις ρίζες του στο παρελθόν και αρκετές γενιές πίσω.
Η έλλειψη επίγνωσης συναισθημάτων του γονέα
Όταν ένας γονιός αποτυγχάνει να μετατρέψει την αγκαλιά του σε μια ασπίδα που θα συγκρατεί τις αγωνίες και τα άγχη του παιδιού, τότε γίνεται ο ίδιος αυτός που πληγώνει το παιδί επειδή στερεί από το παιδί αυτά που χρειάζεται, για να μπορέσει να αναπτυχθεί συναισθηματικά.
Γιατί δεν είναι μόνο αυτά που μπορεί να κάνουμε σε ένα παιδί και να το πληγώσουμε αλλά συχνά είναι και αυτά που δεν του προσφέρουμε, που του είναι απαραίτητα προκειμένου να μεταβεί στην ενήλικη ζωή και να σταθεί ως ένα ώριμο και συνειδητό άτομο.
Μια τέτοια κατάσταση είναι ισχυρή ένδειξη ότι ο γονέας στερείται και ο ίδιος της απαραίτητης επίγνωσης των δικών του συναισθημάτων και από που προέρχονται.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Όταν ένας γονιός κακομεταχειρίζεται ένα παιδί, το κάνει επειδή ο ίδιος δεν είναι σε επαφή με τη δική του, κυρίως, ντροπή και αυτό συμβαίνει μάλλον γιατί υποφέρει από συντριπτική ντροπή, που κουβαλάει από τη δική του εμπειρία παιδικής κακομεταχείρισης και από ένα περιβάλλον που, επίσης, αστόχησε να είναι το περιέχον που χρειαζόταν για να μπορέσει να ωριμάσει συναισθηματικά.
Αν ο γονέας είχε επίγνωση της δικής του ντροπής και από πού έχει ξεκινήσει, θα σταματούσε να κακοποιεί το παιδί.
Με άλλα λόγια, αν γνώριζε συνειδητά τί τον παρακινεί να αντιδρά με τον τρόπο που αντιδρά απέναντι στο παιδί και ως συνέπεια αυτού απομάκρυνε τις παραπλανητικές προβολές που τον κυριεύουν, δεν θα έπραττε με τον συγκεκριμένο τρόπο απέναντι στο εύθραυστο παιδί.
Το αποτέλεσμα της συναισθηματικής κακομεταχείρισης στο παιδί
Σαν αποτέλεσμα της κακομεταχείρισης από έναν γονέα που δεν έχει επαφή με τη δική του ντροπή, το παιδί αναπτύσσει και εκείνο έναν ισχυρό πυρήνα ντροπής, λόγω του εγωκεντρισμού του και μάλλον λόγω του ήδη υπάρχοντος προβληματικού συναισθηματικού συντονισμού ανάμεσα στο γονέα και το παιδί, με αποτέλεσμα να υποφέρει από έντονα αισθήματα αναξιότητας.
Αργότερα, κατά την ενήλικη ζωή του παιδιού, η σκιά που καλύπτει την επίγνωση των συναισθημάτων του απλώνεται ορμητικά ως ένα σκοτεινό πέπλο που συμβάλλει στο να βιώνει τα συναισθήματα του με σαρωτικό τρόπο, αφού πρώτα έχει παρερμηνεύσει τη φύση των γεγονότων που αντιμετωπίζει, έτσι ώστε να μπορούν να ταιριάζουν με τις ερμηνείες που έχει δώσει πριν από πολλά χρόνια στα πρώτα δύσκολα γεγονότα που αντιμετώπισε.
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Η ψυχική δυσφορία συχνά βιώνεται ως κατακλυσμιαία και από τη στιγμή που δεν υπάρχει συνειδητή επίγνωση σε ποιο γεγονός αντιδρά το άτομο πραγματικά, ο κόσμος καταλήγει να είναι, για εκείνο, μια συνεχόμενη απειλή και ένα σίγουρο εχθρικό πεδίο, έτσι ακριβώς όπως αντιλήφθηκε και ερμήνευσε τον κόσμο σε πολύ μικρή ηλικία.
Αυτό καταλήγει να είναι το προσωπικό δράμα, δηλαδή η ασυνείδητη ικανότητα να παίρνει κάποιος τα πράγματα πολύ προσωπικά και για αυτό να υποφέρει.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Ψυχολόγος, απόφοιτη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Τμήματος Ψυχολογίας και Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών.
Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. | Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6974.389120