«Οι άνθρωποι κάνουν λάθος όταν νομίζουν ότι τα ήσυχα μωρά είναι καλά και τα κλαψιάρικα μωρά είναι κακά. Στην πραγματικότητα, κάποια πολύ χαριτωμένα, ευαίσθητα μωρά κλαίνε επιδή δεν μπορούν να διαχειριστούν την αναστάτωση του κόσμου γύρω τους»
Να σκέφτεστε το μωρό σας σαν μια βάρκα και την ιδιοσυγκρασία του σαν τη θάλασσα πάνω στην οποία αρμενίζει. Τα μωρά που έχουν μια σταθερή βάρκα (ικανότητα να ηρεμούν τον εαυτό τους) πάνω σε μια ήρεμη θάλασσα (ήρεμη ιδιοσυγκρασία) αρμενίζουν εύκολα τον πρώτο χρόνο.
Αλλά οι ασταθείς βάρκες (όχι αρκετή ικανότητα να ηρεμήσουν τον εαυτό τους) ή η ταραχώδης θάλασσα (δύσκολη ιδιοσυγκρασία) δημιουργούν στα μωρά την τάση να κλαίνε εύκολα για το καθετί που ζουν.
Μωρά με ήπια ιδιοσυγκρασία
Καθώς είναι ήρεμα από τις πρώτες μέρες της ζωής τους, τα μωρά αυτά εκδηλώνουν τα παράπονά τους με ελάχιστη γκρίνια, σαν να λένε: «Σε παρακαλώ, μαμά, έχει πολύ φως εδώ μέσα!»
Αυτοί οι μικροί σερφερ δεν δυσκολεύονται να διαχειριστούν την τρέλα του κόσμου.
Ωστόσο, τα μωρά που είναι ευαίσθητα ή με μεγάλη ένταση -ή, ο Θεός να σας φυλάει, και τα δύο- συχνά καταφεύγουν σε ξεσπάσματα με στριγλιές, σαν βάρκες που χοροπηδάνε μέσα στην καταιγίδα.
Δύσκολη ιδιοσυγρασία
Η Λίζι και η δίδυμη αδελφή της, η Τζένιφερ, έμοιζαν σαν δύο σταγόνες νερό, καθώς ήταν και οι δύο υπερευαίσθητες στους ήχους και στις ξαφνικές κινήσεις. 'Οταν είχαν κακή διάθεση, έκλαιγαν εκκωφαντικά δυνατά.
Η μοναδική διαφορά τους ήταν η εξής:
Η Τζένη μπορούσε τελικά να ηρεμήσει, ενώ από τη στιγμή που η Λίζι άρχισε να κλαίει δεν είχε την ικανότητα να συνέλθει με τίποτα.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Τα μωρά όπως η Λίζι είναι σκληρά επειδή η προσωπικότητά τους είναι πολύ μεγάλη για να τη διαχειριστούν. Συχνά μάλιστα παίρνουν αστεία παρατσούκλια από γονείς οι οποίοι προσπαθούν να γελάσουν -και όχι να κλάψουν- τις πρώτες δύσκολες μέρες και νύχτες.
Δύο τύποι ιδιοσυγκρασίας είναι ιδιαίτερα δύσκολοι: τα μωρά που είναι ευαίσθητα σε όλα... και εκείνα που είναι πολύ παθιασμένα και έντονα.
Ευαίσθητη ιδιοσυγκρασία
Μήπως έχετε υπερευαίσθητους φίλους ή συγγενείς που ενοχλούνται από δυνατούς ήχους, ακατάστατα δωμάτια ή δυνατές μυρωδιές;
Κατά τον ίδιο τρόπο, τα ευαίσθητα νεογέννητα τείνουν να αναπηδούν όταν χτυπάει το τηλέφωνο ή τσιρίζουν μόλις γευτούν λανολίνη πάνω στη ρώγα σας.
Σε μεγάλη εγρήγορση και αγνά σαν το κρύσταλλο, τα μωρά αυτά είναι ανοιχτά στα πάντα γύρω τους... και έχουν τεράστια δυσκολία να ηρεμήσουν μόνα τους από τη στιγμή που αρχίζουν να κλαίνε.
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Αν το νεογέννητό σας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο, μπορεί να παρατηρήσετε ότι μερικές φορές δεν σας κοιτάζει όταν τρώει ή παίζει. Η αποστροφή αυτή του βλέμματος δεν είναι σημάδι ότι δεν σας συμπαθεί ή δεν θέλει να σας κοιτάζει. Συνήθως σημαίνει απλώς ότι είστε υπερβολικά κοντά. (Φανταστείτε ένα τεράστιο πρόσωπο να κολλάει ξαφνικά κάτω από τη μύτη σας. Κι εσείς μπορεί να νιώθατε την ανάγκη να κοιτάξετε κάπου αλλού!)
Κάντε ένα ή δύο βήματα πίσω ώστε να υπάρχει περισσότερος χώρος ανάμεσα στα μάτια του μωρού και στο δικό σας πρόσωπο.
Έντονη ιδιοσυγκρασία
Όλα τα μωρά βιώνουν στιγμές απογοήτευσης. Τα ήρεμα μωρά διαχειρίζονται τις στιγμές αυτές, αλλά τα έντονα μωρά τείνουν να εκρήγνυνται. Είναι λες και οι «σπινθήρες» των καθημερινών δυσκολιών πέφτουν πάνω στον «δυναμίτη» της εκρηκτικής ιδιοσυγκρασίας τους... και «μπαμ!»
Και από τη στιγμή που τα μωρά αυτά κλαίνε, μπορεί να είναι δύσκολο να τα σταματήσετε, ακόμα κι όταν πάρουν αυτό που θέλουν.
Η Τζάκι βιώνε το έντονο αυτό κλάμα όταν ο δύο μηνών γιος της πεινούσε:
«Ο Τζέφρι ανήγγελλε την πείνα του βάζοντας μια κραυγή που έλεγε «Τάισέ με αλλιώς θα πεθάνω!» κι εγώ πεταγόμουν αμέσως πάνω έτοιμη να θηλάσω και συνέχιζε να κλαίει, κουνώντας το κεφάλι του δεξιά και αριστερά σαν να ήταν τυφλός! Φοβόμουν ότι μπορεί να έβλεπε το στήθος μου ως ένα χέρι που προσπαθούσε να του κλείσει το στόμα και όχι ως τη γεμάτη αγάπη προσπάθειά μου να τον σώσω. Παρά τις διαμαρτυρίες του, επέμενα μέχρι να πάρει καλά τη ρώγα στο στόμα του. Και τότε, ω του θαύματος, έτρωγε σαν να μην τον είχε θηλάσει για μήνες.»
Η Τζάκι είχε την εξυπνάδα να καταλάβει ότι ο Τζέφρι δεν αγνοούσε επίτηδες το δώρο της, αλλά ότι ήταν απλώς ένα μικρούλικο μωράκι που έπρεπε να διαχειριστεί μια μεγάλη προσωπικότητα.
Ποια είναι η ιδιοσυγκρασία του μωρού σας;
Ακόμα και τις πρώτες μέρες της ζωής του, θα πάρετε μια γεύση της ιδιοσυγκρασίας του μωρού σας. Οι παρακάτω ερωτήσεις μπορεί να σας βοηθήσουν να καταλάβετε καλύτερα την προσωπικότητά του σε μια κλίμακα από το ήρεμο στο οξύθυμο και φλογερό:
1. Τα ξαφνικά μικρά σοκ (όπως τα έντονα φώτα ή ο κρύος αέρας) προκαλούν ένα ελαφρύ κλαψούρισμα ή μια δυνατή στριγκλιά;
2. Όταν το ξαπλώνετε ανάσκελα, τα χέρια του συνήθως ακουμπούν ήρεμα κάτω ή κουνιούνται δεξιά αριστερά;
3. Τινάζεται με τους δυνατούς θορύβους και τις ξαφνικές κινήσεις;
4. Όταν πεινάει, αυξάνει σταδιακά το κλάμα του ή αρχίζει αμέσως να τσιρίζει;
5. Όταν τρώει, κάνει σαν ένας μικρός γευσιγνώστης (που πίνει ήρεμα γουλιά γουλιά) ή σαν κάποιος που καταβροχθίζει ό,τι μπορεί;
6. Πόσο δύσκολο σας είναι να τραβήξετε την προσοχή του όταν κλαίει; Και πόσος χρόνος χρειάζεται για να το ηρεμήσετε;
Οι ερωτήσεις αυτές δεν προβλέπουν τέλεια την ιδιοσυγκρασία που θα έχει σε όλη του τη ζωή, αλλά οπωσδήποτε ρίχνουν φως στη μοναδικότητα του παιδιού σας.
Η ιδιοσυγκρασία ενός μωρού διαρκεί σε ολόκληρη τη ζωή του;
Καθώς τα μωρά μεγαλώνουν, δεν γίνονται λιγότερο έντονα ή ευαίσθητα, αλλά αναπτύσσουν δεξιότητες για να εξισορροπήσουν τα σκαμπανεβάσματα της διάθεσής τους. Στους τρεις μήνες, η ικανότητα του μωρού σας να χαμογελάει, να γουργουρίζει, να γυρίζει στο πλάι, να πιάνει πράγματα και να μασάει θα το βοηθήσουν να διαχειρίζεται την αναστάτωση και τον εκνευρισμό.
Και έναν ή δύο μήνες μετά από αυτό θα προστεθούν οι εκπληκτικές δεξιότητες που θα το ηρεμούν όπως το γέλιο, το να βάζει πράγματα στο στόμα του και να κινείται.
Με το πέρασμα του χρόνου, η αναστάτωση που παλιότερα προκαλούσε στριγκλιές θα πυροδοτήσει χαχανητά και γελάκια. Τα έντονα μωρά συχνά γίνονται τα μέλη της οικογένειας που γελάνε και μιλάνε περισσότερο. («Ε, μαμά, κοίτα: Κοίτα! Είναι απίστευτο!»)
Και τα ευαίσθητα μωρά συχνά γίνονται τα πιο συμπονετικά και διεισδυτικά παιδιά («Όχι, μαμά, δεν είναι μοβ. Είναι λιλά».)
Πόσο ταιριάζει δική σας ιδιοσυγκρασία με αυτή του μωρού σας;
Ένα μεγάλο μέρος της ιδιοσυγκρασίας είναι κληρονομημένο, αλλά ακριβώς όπως γονείς που έχουν καστανά μάτια μπορεί να αποκτήσουν ένα παιδί με γαλάζια μάτια, το ίδιο και ήπιοι γονείς μπορεί να φέρουν στη ζωή ένα πολύ φασαριόζικο μωρό που τους κάνει να θέλουν να το βάλουν στα πόδια!
Είναι δύσκολο να φροντίζεις ένα μωρό που η ιδιοσυγκρασία του διαφέρει πολύ από τη δική σου. Μπορεί να φερόμαστε πολύ απότομα σε ένα ευαίσθητο μωρό ή πολύ μαλακά σε ένα οξύθυμο μωρό. Αλλά μέρος της δουλειάς μας ως γονείς είναι να προσπαθήσουμε να διακρίνουμε την προσωπικότητα του μωρού μας και να το φροντίσουμε με τον τρόπο που του ταιριάζει καλύτερα.
Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο Το πιο χαρούμενο μωρό στον κόσμο! που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Τμήμα Σύνταξης της Πύλης Ψυχολογίας Psychology.gr
Επιμέλεια και συγγραφή άρθρων, μετάφραση & απόδοση ξενόγλωσσων άρθρων.