Το πρόγραμμα TEACCH στην εκπαίδευση παιδιών στο φάσμα του αυτισμού και των γονιών τους

Ακρόαση άρθρου......

Πολλοί ερευνητές προτείνουν την εκπαίδευση ως το πιο κατάλληλο μέσο θεραπευτικής προσέγγισης παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.

Η εκπαίδευση ξεκινάει από τους ίδιους τους γονείς, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν ως μέσο επικοινωνίας, την αγάπη τους και τα διάφορα παιχνίδια - δραστηριότητες που ευχαριστούν τα παιδιά με αυτισμό. Επίσης, οι γονείς δημιουργούν ένα δομημένο περιβάλλον, δηλαδή μια καλά οργανωμένη ζωή σε στενή σχέση με την καθημερινότητα των παιδιών στο σπίτι, ώστε να αισθάνονται άνετα και ασφαλή.

Συνήθως, τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού ενεργούν και σκέφτονται υποσυνείδητα. Οι γονείς, αλλά και οι θεραπευτές που έχουν εξειδίκευση στον αυτισμό θα πρέπει να προβλέπουν αυτά που σκέφτονται τα παιδιά, ώστε να τα κατευθύνουν σωστά.

Οι ερωτήσεις που θέτουν τα παιδιά, κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους είναι οι εξής:

• Τι πρέπει να κάνω;
• Πόσο χρόνο θα χρειαστώ για να κάνω τη συγκεκριμένη εργασία;
• Τι θα πρέπει να κάνω μετά;

Από πού ξεκίνησε το πρόγραμμα TEACCH και ποιος ήταν ο σκοπός του;

Σύμφωνα με τους Schopler & Reichler (1972), η παραπάνω και πολύ σημαντική διάταξη των ερωτήσεων προτείνεται από το πρόγραμμα TEACCH (Treatment and Education of Autistic and Communication Handicapped Children).

Το κρατικό αυτό πρόγραμμα ξεκίνησε στη Βόρεια Καρολίνα της Αμερικής και χρησιμοποιήθηκε στο ίδρυμα Freibourg της Ελβετίας. Σκοπός του ιδρύματος ήταν να ενθαρρύνει τους γονείς και να τους αποδείξει πως τα παιδιά με αυτισμό έχουν όλες τις απαραίτητες δυνατότητες να ζήσουν στο περιβάλλον τους.

Ποια είναι τα 7 σημαντικά σημεία του προγράμματος  TEACCH;

Ο Schopler δίνει έμφαση σε 7 σημαντικά σημεία, σε σχέση με το πρόγραμμα TEACCH.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη συνεργασία με τους γονείς. Η εκπαιδευτική ομάδα συζητά καθημερινά με τους γονείς, ώστε να κατανοήσει τη γνώμη τους για την πάθηση του παιδιού, αλλά και τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την καθημερινότητα. Έπειτα, προτείνεται ένα πρόγραμμα για το σπίτι, ώστε να προσαρμοστούν οι δυνατότητες των γονιών και των παιδιών, για να είναι καλύτερη η ποιότητα ζωής τους.
Γίνεται καλύτερη εκτίμηση της πάθησης και των δυνατοτήτων του παιδιού.

Σημαντική είναι η διαπαιδαγώγηση με "δομή", η οποία χωρίζεται σε 4 μέρη:

• Η φυσική δομή, όπου το παιδί να μάθει να τακτοποιεί το δωμάτιό του, για να διευκολύνονται οι ατομικές του δραστηριότητες.
• Η οπτική οργάνωση, όπου οι θεραπευτές και οι γονείς, με γραπτές κατευθύνσεις, δίνουν στο παιδί να καταλάβει αυτά που περιμένουν από εκείνο, σχετικά με διάφορες εργασίες. Αυτό έχει ως σκοπό, το παιδί να γίνει περισσότερο ανεξάρτητο.
• Η οργάνωση της εργασίας, όπου ο δάσκαλος μέσα στην τάξη οργανώνει τις εργασίες ανάλογα με τη διαθεσιμότητα του παιδιού και εναλλάσσει την ατομική εργασία με τις καθημερινές του δραστηριότητες.
• Η παιδαγωγική δομή, όπου ο παιδαγωγός πρέπει να μπορεί να επικοινωνεί με το παιδί, καθώς η επαφή του κατά τη διάρκεια της χρονιάς το βοηθάει να οργανώνεται και να συμπεριφέρεται με τον πιο κατάλληλο τρόπο.

Μαθαίνονται τρόποι σωστής συμπεριφοράς.
Μαθαίνονται τρόποι επικοινωνίας.
Εκπαιδεύονται οι ικανότητές του παιδιού απέναντι στην κοινωνία, καθώς και οι ικανότητές του στην καθημερινότητα.
Μαθαίνονται τρόποι αυτονομίας και ανεξαρτησίας.

Πώς πρέπει να είναι η διάταξη του χώρου;

Το πρόγραμμα  TEACCH χρειάζεται μια σωστή διάταξη του χώρου, για να μπορεί να μπορεί να λειτουργήσει δομημένα. Μια ήσυχη γωνία για παιχνίδι, η οποία να ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους χώρους. Ένα τραπέζι εργασίας, το οποίο να είναι μακριά από την έξοδο. Ένας χώρος καθαρός, για να μπορεί το παιδί να τακτοποιεί τα παιχνίδια του, τα πράγματά του και τα ρούχα του.

Τι είναι το σύστημα επικοινωνίας με αντικείμενα;

Απαραίτητο είναι ένα σύστημα επικοινωνίας με αντικείμενα. Για αρχή, προτείνεται η χρήση 4 αντικειμένων όπως μια εικόνα με ένα παπούτσι, που σημαίνει "βόλτα", ένα ποτήρι που σημαίνει κάτι να "πίνει", μια σαλιάρα που σημαίνει κάτι να "τρώει" και μια τουαλέτα που είναι για τις "βασικές του ανάγκες".

Όταν το παιδί θέλει να εκπληρωθεί κάποια ανάγκη του, μπορεί να δείχνει την αντίστοιχη εικόνα. Σε πιο προχωρημένο επίπεδο, το παιδί θα μπορεί να μάθει να επικοινωνεί με φωτογραφίες διάφορων αντικειμένων. 

Το παιδί με αυτισμό πρέπει να αισθάνεται πως το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει, όχι μόνο το αποδέχεται για αυτό που είναι, αλλά το αγαπάει πραγματικά. Νιώθει μεγάλη ανάγκη να το δέχονται έτσι όπως είναι, να συγχωρούν τα λάθη του και να κατανοούν τις αδυναμίες του.

Ίσως αυτά αποτελούν και τη μοναδική θεραπευτική προσέγγιση για ένα παιδί στο φάσμα του αυτισμού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.Kanner, L. (1943): Autistic Disturbances of Affective Contact, Child Psychiatry

2.Γενά Α. (2002): Αυτισμός και Διάχυτες Αναπτυξιακές διαταραχές: Αξιολόγηση, Διάγνωση, Αντιμετώπιση

3.Peter K. Smith & Helen C. (1980): Understanding Children’s Development, Autism – Children

4.Morey, L. (1988): P.D. under DSM-III and DSM-IIIR, an examination of convergence and internal consistency, American Journal of Psychiatry, 145.

5.Rutter, M. (1987): Νηπιακός αυτισμός, σύγχρονες αντιλήψεις και αντιμετώπιση, Αθήνα, Σύγχρονες Αντιλήψεις

6.Schopler, E., Reichler, R. & Renner, B.R. (1986). The Childhood Autism Rating Scale for diagnostic screening and classification of autism. New York: Irvington Publishers. 

7.Gaus, V. (2019). Cognitive behavioral therapy for adults with autism spectrum disorder. New York: Guilford Press.

8.Scarpa, A., White, S., & Attwood, T. (2013). CBT for children and adolescents with high functioning autism. New York: Guilford.  

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ιωάννα Δημητριάδου - Ψυχολόγος

Ιωάννα Δημητριάδου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος - Ειδική Παιδαγωγός. Εξειδίκευση στη Δυσλεξία, στη ΔΕΠ-Υ και στις Μαθησιακές Διαταραχές, PgD
Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων, Συγγραφέας στο Upbility Publications | Μέλος του British Psychological Society, GMBPsS, GBC (#507984), Μέλος του British Dyslexia Association 

6937423882

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού