Όνειρα: Αγγελιοφόροι του Ασυνείδητου ή ασήμαντες εικόνες;

Ακρόαση άρθρου......

Όλοι ονειρευόμαστε, κάποιοι ενίοτε και κάποιοι πολύ πιο συχνά. Ο καθένας από μας έχει μια δική του θεωρία για την ερμηνεία των ονείρων. Κάποιοι θεωρούν ότι τα όνειρα δείχνουν το μέλλον, άλλοι  πιστεύουν ότι αντανακλούν τον εσωτερικό τους κόσμο και τις ανεκδήλωτες επιθυμίες τους, άλλοι πάλι δεν πιστεύουν σε όποια ερμηνεία ονείρων και τα αγνοούν. Το σίγουρο πάντως είναι πως τα όνειρα και οι ερμηνεία τους έχουν διχάσει επιστήμονες και  ερευνητές.

Τα όνειρα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως εικόνες και σκέψεις που βιώνονται κατά τη διάρκεια του ύπνου (Blagrove 2009; The Psychologist Vol22,No 8 p. 680-683). Πολλά από τα όνειρα που βλέπουμε τα ξεχνάμε πολύ εύκολα και συνήθως το περιεχόμενό τους είναι ασήμαντο. Κάποια όνειρα όμως επηρεάζουν τα συναισθήματα αλλά και τις πράξεις μας αφού τα δούμε. Σχεδόν τo 14% των ατόμων που έχουν συμμετάσχει σε έρευνες που σχετίζονται με τον ύπνο και τα όνειρα, δηλώνουν ότι ονειρεύονται κάθε νύχτα ενώ το 6% του ίδιου πληθυσμού αναφέρει ότι δεν ονειρεύεται ποτέ. Κατά τη διάρκεια των ονείρων εκδηλώνονται συγκεκριμένα θετικά και αρνητικά συναισθήματα, ανάμεσα στα οποία η ευφορία, ο θυμός και ο φόβος είναι τα πιο δημοφιλή (Strauch & Meier, 1996; Blagrove, 2009; The Psychologist Vol22, No 8 p. 680-683).

Ανάμεσα στις απόψεις που αναπτύχθηκαν γύρω από τα όνειρα επικράτησαν δύο:

Σύμφωνα με την πρώτη άποψη, το περιεχόμενο των ονείρων  συνδέεται με την πραγματικότητα του κάθε ατόμου. Τα συναισθήματά μας, οι πράξεις μας, τα άτομα που συναναστρεφόμαστε, πράγματα που αποφεύγουμε να σκεφτούμε όταν είμαστε ξύπνιοι καθώς και οι ανησυχίες μας μπορούν να αποτελέσουν το περιεχόμενο των ονείρων μας. Κάποιοι μάλιστα ψυχολόγοι (Revonsuo, 2000) θεωρούν ότι τα όνειρα αποτελούν ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας όπου εξασκούμε τις πράξεις και αντιδράσεις της καθημερινής μας πραγματικότητας (Blagrove 2009, The Psychologist Vol22, No 8 p. 680-683). Σύμφωνα με αυτή την άποψη, τα όνειρα πρέπει να εξετάζονται λεπτομερώς και να ερμηνεύονται οι ψυχολογικές τους διαστάσεις.

Οι υποστηρικτές της δεύτερης άποψης, θεωρούν ότι τα όνειρα είναι ασήμαντες εικόνες και αναπαραστάσεις χωρίς κάποιο ιδιαίτερο νόημα, που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και πρέπει κατά συνέπεια να αγνοούνται.  

O πατέρας της ψυχανάλυσης Sigmund Freud υποστήριζε πως τα όνειρα μας αποτελούν τη “βασιλική οδό” προς το ασυνείδητο και πως “πυροδοτούνται” από απωθημένες επιθυμίες πολλές από τις οποίες είναι σεξουαλικού περιεχομένου. Ο Freud ερμηνεύοντας τα όνειρα προσέγγιζε την ψυχοσύνθεση του κάθε ατόμου. Αντίθετα με τον Freud, πολλοί νευροεπιστήμονες πιστεύουν πως τα όνειρα δεν έχουν κάποιο βαθύτερο νόημα και πως είναι απλά “προϊόντα” ενός “ξεκαθαρίσματος” των ανεπιθύμητων εμπειριών που βιώνουμε και  των πληροφοριών που δεχόμαστε καθημερινά.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα κατέληγε κανείς στο συμπέρασμα πως ο κόσμος των ονείρων παραμένει ανεξήγητος και σίγουρα πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην ερμηνεία ή μη ερμηνεία των ονείρων. Μπορεί να είναι το ασυνείδητο που βρίσκει διέξοδο στα όνειρά μας, μπορεί να είναι εμπειρίες και πρόσωπα που μας στιγμάτισαν, ίσως τα όνειρα να είναι και παράξενες συμπτώσεις. Ενδεχομένως η αλήθεια να βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά. Ένα είναι σίγουρο, πως δε θα πάψουμε ποτέ να ονειρευόμαστε είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα…