Τι είναι το Focusing (Διαδικασία εστίασης): Πως μπορεί να μας βοηθήσει στην καθημερινότητα μας

Ακρόαση άρθρου......

Ρωτάω τον εαυτό μου: τι είναι αυτό που χρειάζομαι τώρα; Η φράση αυτή μου τριβελίζει το μυαλό πολύ συχνά. Τι χρειάζομαι τώρα, γιατί είμαι ανήσυχος και γιατί νιώθω το σώμα μου να βράζει;
Τι είναι αυτό που με εμποδίζει να νιώσω ευχάριστα αυτή τη στιγμή;

Στρέφομαι στο σώμα μου, τη μόνη δίοδο που λειτουργεί με συνέπεια και αγνότητα ακόμα. Το σώμα μου αισθάνεται άβολα όταν του στρέφω τον φακό, δεν έχει συνηθίσει αυτή την προσοχή.

Μένω μαζί του, με αυτή την ανησυχία, χωρίς να την κρίνω. Δείχνω κατανόηση. Πόσο δύσκολο του είναι όλο αυτό...

Σταδιακά, παρατηρώ ότι το σώμα μου ηρεμεί περισσότερο και προσπαθεί να μου μιλήσει. Έχει όμως τη δική του γλώσσα και χρειάζεται και τον δικό του χρόνο.

Με βοηθάει, πάντα να ξεκινώ με μία ολιγόλεπτη διαδικασία χαλάρωσης, να παρατηρώ όλο μου το σώμα, κάθε του σημείο, από πάνω μέχρι κάτω με μια αργή και απαλή διαδικασία. Καθισμένος άνετα και με κλειστά τα μάτια.

Είναι για εμένα σαν ένας προθάλαμος πριν περάσω σε μια μεγάλη αίθουσα.

Αφουγκράζομαι, στέκομαι και αφουγκράζομαι. Επικεντρώνομαι στον χώρο της αναπνοής. Στο σημείο κάτω από το στήθος και πάνω από το στομάχι. Του δίνω όσο χρόνο χρειάζεται. Δεν βιάζομαι.

Πάντα έρχονται διάφορες σκέψεις εκείνη τη στιγμή. Προσπαθώ να καθαρίζω τον χώρο όμως. Τοποθετώ νοητά τις σκέψεις αυτές δίπλα μου. Σαν μικρή στοίβα, τη μία πάνω στην άλλη. Τις ακούω μία-μία. Όσες και αν είναι. Τις έχω εκεί κοντά μου και μπορώ να έχω πρόσβαση σε αυτές ανά πάσα στιγμή. Νιώθω ασφάλεια με αυτή τη σκέψη. Ο χώρος τώρα είναι ελεύθερος και μπορεί να υποδεχθεί ό,τι μπορεί να έρθει. Αν έρθει.

Συνήθως επιλέγω το πιο φλέγον ζήτημα από τη στοίβα δίπλα μου, αυτό που είναι πιο σημαντικό για εμένα. Επιλέγω να επεξεργαστώ την άδικη επίπληξη που δέχθηκα από τον εργοδότη μου. Δεν θα βυθιστώ μέσα σε αυτό το πρόβλημα αλλά θα παραμείνω απέναντί του. Τα υπόλοιπα προβλήματά μου μένουν  εκεί, ακριβώς δίπλα μου αλλά χωρίς να με ενοχλούν.

Μου έρχεται μια αίσθηση βιώνοντας το πρόβλημα μου.  Κάτι ακαθόριστο. Αυτό το ακαθόριστο το κρατώ σαν ένα εύθραυστο αντικείμενο, δεν το πιέζω. Είμαι εκεί μαζί του, δεν το σκέφτομαι αλλά το αισθάνομαι. Όταν είμαι απόλυτα  σίγουρος ότι έχω βρει μια λέξη ή φράση ή εικόνα να το περιγράψω, συγκινούμαι, τα μάτια μου δακρύζουν. Αυτός είναι ο δικός μου τρόπος να σιγουρεύομαι ότι έχω βρει την κατάλληλη λέξη ή φράση που περιγράφει αυτή την ακαθόριστη βιωμένη αίσθηση μου.

Αισθάνομαι τη φράση που μου ταιριάζει, μένω μαζί της για λίγο.

Η βιωμένη μου αίσθηση μπορεί να περιγραφεί σαν μια κατσαρόλα γεμάτη νερό που κοχλάζει. Έτσι αισθάνομαι ακριβώς. Ναι, είμαι σίγουρος. Σαν το νερό που κοχλάζει νευρικά έτοιμο να χυθεί από την κατσαρόλα. Μία κατσαρόλα γεμάτη μέχρι πάνω, γεμάτη με προβλήματα και έγνοιες.

Αισθάνομαι μεγάλη λύπη και συμπόνια για τη δυσκολία που βιώνει το σώμα μου. Με πλημμυρίζουν δάκρυα.

Πόσο πολύτιμη αυτή η επαφή, αυτή η επικοινωνία με το σώμα μου!

Στέκομαι και κοιτάζω το νερό μέσα μου να βράζει, το παρακολουθώ. Θέλησα να ρωτήσω την κατσαρόλα με το νερό που βράζει τι ήταν αυτό που χρειαζόταν. Δεν ερχόταν κάποια απάντηση, απλά έβραζε. Εγώ ήθελα γεμάτος νοιάξιμο να της πω ότι καταλαβαίνω πόσο δυσκολεύεται, και ότι θα μείνω εκεί να τη συντροφεύσω. Σιγά-σιγά σαν να χαμηλώνει η θερμοκρασία του, δεν φαίνεται τόσο επιθετικό πια. Σταδιακά γίνεται πιο ήρεμο αλλά είναι ακόμη καυτό. Όσο περνάει η ώρα, το νερό όλο και δροσίζει. Το παρακολουθώ με δέος και ανακούφιση, νιώθω καλά με τη διαδικασία μου μέχρι εδώ.

Τώρα ξέρω πώς αισθάνομαι. Το σώμα μου, μου το είπε και ήταν πολύτιμο για μένα. Θέλησα να ευχαριστήσω τη βιωμένη μου αίσθηση που μου επέτρεψε να μείνω κοντά της, να τη νιώσω.

Ανοίγω τα μάτια και κοιτάζω γύρω μου, παραμένω καθισμένος στην πολυθρόνα μου.

Δεν φαίνεται να έχει αλλάξει κάτι, υπάρχουν ακόμα όλα τα προβλήματα στη ζωή μου. Μάλιστα, αισθάνομαι λίγο πιο βαρύς, πιο σοβαρός και έχω μια πιο θλιμμένη έκφραση στο πρόσωπό μου. Είμαι όμως πολύ πιο κοντά στον πραγματικό μου εαυτό. Δεν νιώθω να βράζω πια, το σώμα μου είναι ήρεμο. Μου είπε πώς αισθάνεται, το άκουσα, γι’ αυτό δεν είχε λόγο πια να φωνάζει.

Κρατώ τη συνάντηση αυτή σαν φυλαχτό, μπορώ να επιστρέψω εκεί όποτε το θελήσω. Τελικά μέσα μου βρισκόταν η απάντηση για το πώς αισθάνομαι, το σώμα μου τη γνώριζε εξαρχής.  Σηκώνομαι ικανοποιημένος και συνεχίζω τη μέρα μου.

Καθώς περπατώ στο δρόμο κοιτάζω τους περαστικούς. Βλέπω γρήγορα βήματα, βιαστικά. Παρατηρώ τα σώματα των ανθρώπων και τα φαντάζομαι σαν πελώρια στόματα που μιλούν διαρκώς, επικοινωνούν με το περιβάλλον τους, με τα άλλα σώματα. Παρακολουθούν, και καταγράφουν κάθε τι που βλέπουν τα μάτια μας, κάθε τι που μυρίζουμε και ακούμε ή αγγίζουμε.

Εμείς, οφείλουμε να στεκόμαστε κάποιες στιγμές και να δίνουμε την ευκαιρία στο σώμα μας να εκφραστεί. Να πει αυτό που νιώθει για κάτι που συνέβη μέσα στην ημέρα μας, κάτι που μας δυσκόλεψε ή που μας χαροποίησε.

Υπήρχαν πάντα και υπάρχουν πολλά πράγματα ‘εκεί’, μέσα μας. Κάθε στιγμή, και για όλα όσα μας συμβαίνουν. Το σώμα μας είναι παρόν, καταγράφει και αποθηκεύει, χωρίς να έχουμε επίγνωση πάντοτε. Όπως λιτά συνοψίζει ο Gendlin(2023) , Το ασυνείδητο είναι το σώμα.

Σε δύσκολες στιγμές ψάχνω λίγα λεπτά της ημέρας που θα είμαι στο αυτοκίνητο, στην θάλασσα, στο σπίτι ή στη δουλειά και στέκομαι, αφουγκράζομαι… Περιμένω να το νιώσω και τελικά το νιώθω καθώς υπάρχουν πολλά εκεί, και χαίρομαι πολύ με τη παρουσία τους. Τα καλωσορίζω όπως κι αν είναι, σκληρά, όμορφα, μοναδικά. Σταδιακά, παρατηρώ ότι βελτιώνεται πολύ η εμπιστοσύνη στο σώμα μου και το ακούω καλύτερα και πιο συχνά. Όσο πιο συχνά το ακούω, τόσο περισσότερο κι αυτό μου μιλάει. Πόσο πολύτιμη αυτή η επικοινωνία.

Λίγα λόγια για  Focusing

Ο Eugene Gendlin (1926-2017), φιλόσοφος και ψυχοθεραπευτής, υπήρξε ο εμπνευστής της διαδικασίας εστίασης (Focusing).

Μετά από χρόνια κλινικής έρευνας και ψυχοθεραπευτικής εμπειρίας παρουσίασε ένα σύνολο οδηγιών έξι βημάτων τα οποία μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με τη βοήθεια ενός συνοδού-θεραπευτή ή ως μέθοδος αυτοβοήθειας και αυτοθεραπείας (Purton, 2016).

Ο Gendlin υποστήριξε ότι πολλές φορές οι λέξεις δεν αρκούν για να χωρέσουν όλη τη βιωματική μας διαδικασία αλλά η βοήθεια μέσω συμβόλων και κατάλληλων λέξεων ή εικόνων που ταιριάζουν μας  βοηθάει  να επικοινωνήσουμε το βίωμά μας, ώστε να το εκφράσουμε επακριβώς. Έτσι, έρχεται ένα αίσθημα απελευθέρωσης και ανακούφισης για κάτι το οποίο ήταν ασαφές μέχρι εκείνη τη στιγμή.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Purton, C. (2016) Προσωποκεντρική Θεραπεία – Η Focusing Βιωματική Προσέγγιση. Αθήνα: Ελληνικό Κέντρο Focusing.

Eugene T. Gendlin (2023) Focusing (Διαδικασία εστίασης) – Πώς να έχετε άμεση πρόσβαση στην νοημοσύνη του σώματός σας. Αθήνα: Ευρασία - Ελληνικό Κέντρο Focusing