Δε γεννιόμαστε με την ικανότητα να διαχειριζόμαστε τις παρορμήσεις μας και να πειθαρχούμε τον εαυτό μας. Αυτό είναι κάτι που μαθαίνουμε στην παιδική μας ηλικία -μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, στο σχολικό σύστημα, στις εξωσχολικές δραστηριότητες και λοιπά.
Και αν δεν το διδαχτούμε μ' έναν ισορροπημένο, σωστό τρόπο στα παιδικά μας χρόνια, η σχέση μας με την αυτοπειθαρχία μπορεί να είναι πολύ στρεβλή στην ενήλικη ζωή μας.
Αν ο φροντιστής μας στα πρώτα χρόνια της ζωής μας ήταν αποδιοργανωμένος, απών ή υποχωρητικός, μπορεί οι επιλογές μας ως ενηλίκων να υπαγορεύονται από τις παρορμήσεις μας και συχνά να διαλέγουμε την άμεση ευχαρίστηση αντί για μια κάποια πειθαρχία και μια μεταγενέστερη ικανοποίηση.
Από την άλλη μεριά, αν ένας φροντιστής μας ήταν ιδιαίτερα καταπιεστικός ή σκληρός, μπορεί να καταλήξουμε στο άλλο άκρο, με την αυτοπειθαρχία να γίνεται μία τακτική αυτοτιμωρίας,
Ο καθένας μας ανταποκρίνεται διαφορετικά σε μαθήματα συμβιβασμού που πήραμε στα παιδικά μας χρόνια.
Αν, από την άλλη, ο βασικός φροντιστής μας είχε κανόνες τους οποίους έθετε με σταθερότητα και τρυφερότητα και τους οποίους τηρούσε, θα μας έχει δώσει καλά πρότυπα αυτοπειθαρχίας για τη μετεγενέστερη ζωή μας.
Τέτοια παραδείγματα είναι το να καθαρίζετε το δωμάτιό σας πριν βγείτε να παίξετε, να εξασκείστε στο πιάνο πριν δείτε τηλεόραση ή να τελειώνετε τα μαθήματά σας πριν αρχίσετε να ανταλλάσσετε μηνύματα με τους φίλους σας.
Ως παιδιά, το τελευταίο πράγμα που θέλαμε να κάνουμε ήταν να γεμίσουμε το πλυντήριο πιάτων, να σκουπίσουμε το καθιστικό ή να περάσουμε ατελείωτες ώρες μελετώντας ένα θέμα που σιχαινόμαστε.
Αλλά η διαδικασία της γονικής υποκατάστασης προϋποθέτει να αναθεωρήσουμε την άποψή μας για την πειθαρχία -ν' αρχίσουμε να τη βλέπουμε ως έναν τρόπο να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας, να αυξήσουμε την υπομονή μας και να νιώσουμε πιο ικανοποιημένοι και περήφανοι για τις επιλογές μας.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Η πρακτική της αυτοπειθαρχίας είναι το κλειδί για να δείξουμε στο παιδί μέσα μας ότι το φροντίζουμε.
Αν μένατε μόνοι ή με μπέιμπι σίτερ σε πρώιμη ηλικία, ίσως πανηγυρίζατε για λίγες ώρες στην απουσία του γονιού, αλλά πιθανότατα τελικά θ' αναρωτιόσασταν πότε θα γυρίσει. Το ίδιο ισχύει και για το εσωτερικό σας παιδί.
Η αυτοπειθαρχία δείχνει ότι, αν και το παιδί έχει κάποιο χρόνο να...ξεσαλώσει, τελικά ο γονιός θα επιστρέψει και θα του προσφέρει ασφάλεια.
Είναι καλό να γνωρίζετε ότι, αν δυσκολεύεστε με την αυτοπειθαρχία, αυτό δεν σημαίνει ότι στερείστε θέλησης.
Εξετάζοντας πώς σας φαινόταν η αυτοπειθαρχία όσο μεγαλώνατε, αναθεωρώντας το νόημά της ξεκινώντας να τηρείτε μικρές, καθημερινές δεσμεύσεις προς τον εαυτό σας, θ' αρχίσετε να διαχωρίζετε την ιδέα της πειθαρχίας από τον τρόπο με τον οποίο τη βλέπατε όσο ήσασταν μικροί (δηλαδή ως αυτοτιμωρία!).
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Κι έτσι θα καταφέρετε να την εντάξετε πιο εύκολα στη ζωή σας.
Για να εξακριβώσετε ποια είναι πιθανότατα η σημερινή σχέση σας με την αυτοπειθαρχία, κάντε στον εαυτό σας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Πώς μου φαινόταν η πειθαρχία όταν ήμουν παιδί;
- Πώς έθετε τους κανόνες ο βασικός φροντιστής μου; Σταθερά και τρυφερά; Μπερδεμένα; Καθόλου; Αυταρχικά; Αλλιώς;
- Αυτό μου έδωσε καλό πρότυπο για την αυτοπειθαρχία;
Γονική υποκατάσταση
Είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι, είμαστε όλοι ένας γονιός του εαυτού μας, με πολλούς τρόπους -με την έννοια ότι είμαστε υπεύθυνοι για την κάλυψη των ίδιων μας των αναγκών.
Ξέρω ότι κάποιοι μπορεί να βρουν κάπως παράξενη αυτή τη δήλωση. Ας δούμε λοιπόν μερικά παραδείγματα του πώς συμβαίνει αυτό.
Όταν πεινάτε, ποιος αγοράζει και/ή μαγειρεύει το φαγητό σας; Όταν χρειάζεστε ένα καινούριο πανωφόρι, ποιος βγαίνει και σας το αγοράζει; Όταν είστε λυπημένοι, ποιος κάθεται ανελλιπώς μαζί σας, μέχρι να περάσει; Η απάντηση σε όλα αυτά είναι εσείς, φυσικά, (αν και μπορεί να έχετε έναν/μία σύντροφο, φίλους ή μέλη της οικογένειας που επίσης σας βοηθούν).
Ωστόσο, πολύ συχνά δεν έχουμε συναίσθηση αυτού του γονικού ρόλου που παίζουμε για τον εαυτό μας, οπότε τείνουμε να αγνοούμε τι τύπος γονιού είμαστε τελικά.
Δυστυχώς, η τάση όταν λειτουργούμε με τέτοια απουσία επίγνωσης είναι να επαναλαμβάνουμε χαρακτηριστικά των αρχικών φροντιστών μας και/ή να ενισχύουμε ασυνείδητες πεποιθήσεις που σχηματίστηκαν όταν ήμασταν μικροί, οι οποίες ίσως δεν ήταν οι καλύτερες.
Το κλειδί για τη γονική υποκατάσταση είναι να συνειδητοποιήσουμε τον ρόλο μας ως γονιών του εσωτερικού μας παιδιού και ν' αποφασίσουμε ενεργητικά τι είδους γονείς θέλουμε να είμαστε βάσει των αναγκών του.
Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο 5 λεπτά θεραπεία που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Τμήμα Σύνταξης της Πύλης Ψυχολογίας Psychology.gr
Επιμέλεια και συγγραφή άρθρων, μετάφραση & απόδοση ξενόγλωσσων άρθρων.