Βρίσκοντας Νόημα και Σκοπό στην Εποχή της Πανδημίας

Ακρόαση άρθρου......

Μια μεγάλη φιλοσοφική πανώλη του εικοστού αιώνα, που σίγουρα θα μας ακολουθήσει και στο τέλος της χιλιετίας, είναι το γενικευμένο αίσθημα της προσωπικής έλλειψης νοήματος.

Η έλευση της πανδημίας ενέτεινε τη σταθερή αίσθηση της έλλειψης σκοπού ή νοήματος στη ζωή όλο και περισσότερων ανθρώπων.

Το δυσάρεστο γεγονός αυτής της κατάστασης είναι πως αυτή η έλλειψη νοήματος έχει αρχίσει να θεωρείται φυσιολογική. Είναι φανερό πως δεν είμαστε ικανοποιημένοι με την ιδέα ότι η ζωή μας και ο κόσμος μας είναι τελείως συμπτωματικά και χωρίς λογική.

Αν η ζωή όπως τη γνωρίζουμε λοιπόν είναι στην πραγματικότητα ένα φανταστικά απίθανο συμβάν, τόσο περισσότεροι λόγοι υπάρχουν για να την εκτιμήσουμε. Εάν προερχόμαστε από το τίποτα και εν τέλει επιστρέψουμε στο τίποτα, δεν έχουμε παρά να περάσουμε το χρόνο που μας απομένει γιορτάζοντας αυτό το ελάχιστο «κάτι» της ζωής· να ζήσουμε αυθεντικά. Ο χρόνος που έχουμε είναι πολύτιμος, ουσιαστικά αναντικατάστατος.

Τι σημαίνει λοιπόν «αυθεντική ζωή» και «ζωή με νόημα» και πώς μπορούμε να την αποκτήσουμε στην εποχή μιας υγειονομικής κρίσης;

Για να την ανακαλύψουμε είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε πως πρόκειται για μια πολύ προσωπική διαδικασία και πως δεν αρκεί να υιοθετήσουμε το όνειρο κάποιου άλλου για δικό μας.

Διάκριση ανάμεσα στον σκοπό και το νόημα

Το πρώτο βήμα είναι να διαχωρίσουμε το «νόημα» από το «σκοπό». Παρόλο που φαίνονται αλληλένδετες αυτές οι λέξεις, διαφέρουν ιδιαίτερα ως προς τη σημασία. Ο «σκοπός» είναι ένα τελειωτικό αποτέλεσμα ή αντικείμενο προς επίτευξη· ένας στόχος. Το «νόημα» έχει να κάνει με το πώς κατανοούμε τη ζωή μας σε διαρκή βάση. Υπάρχει στον τρόπο που γίνονται τα πράγματα κι όχι απαραίτητα στο τελικό αποτέλεσμα. (Marinoff, 1999)

Ας υποθέσουμε πως ταξιδεύετε με το αυτοκίνητό σας και συμβουλεύεστε τον οδικό χάρτη. Το νόημα του χάρτη είναι η αναπαράσταση της περιοχής, ενώ ο σκοπός του να σας οδηγήσει στον προορισμό σας. Αν ο οδικός χάρτης είναι στην ιαπωνική γλώσσα, και δεν γνωρίζετε ούτε λέξη στα ιαπωνικά, τότε ο οδικός χάρτης δεν έχει νόημα για εσάς, ακόμη και αν γνωρίζετε το σκοπό του. Άρα, μπορεί να βρεθεί σκοπός χωρίς απαραίτητα να υπάρχει κάποιο νόημα.

ΘΕΛΩ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ #TheloPsychikiYgeia, η νέα μεγάλη καμπάνια του Psychology.gr, για την Ψυχική Υγεία. Δηλώστε τη συμμετοχή σας, με βίντεο ή φωτογραφία που θα συνοδεύει το δικό σας ΘΕΛΩ!

Από την άλλη, εάν βρίσκεται ο οδικός χάρτης στη γλώσσα που γνωρίζετε αλλά έχει βλάβη το αυτοκίνητό σας και δεν μπορείτε να μετακινηθείτε, τότε ο οδικός χάρτης έχει νόημα για εσάς, αλλά δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό.

Άρα μπορεί να βρεθεί το νόημα χωρίς να εξυπηρετείται κάποιος σκοπός. Τώρα πάλι, φανταστείτε κάποιον που δεν έχει αυτοκίνητο και του δίνεται ένας οδικός χάρτης στον οποίο αναγράφεται η περιοχή στην ιαπωνική γλώσσα, χωρίς να γνωρίζει ο ίδιος να μιλάει ιαπωνικά. Ο οδικός χάρτης δεν θα έχει ούτε νόημα, ούτε θα εξυπηρετεί κανένα σκοπό για αυτόν.

Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως αν έχετε ήδη κάποιο σκοπό, προκειμένου να τον πετύχετε είναι απαραίτητο να κατανοήσετε το νόημά του. Μα, εάν δεν έχετε σκοπό, ή δεν μπορείτε να ανακαλύψετε κάποιον, τότε τα νοήματα είναι λιγότερο χρήσιμα για εσάς. Ο πιο ακριβής χάρτης στον κόσμο είναι άχρηστος, εάν δεν πάτε πουθενά.

Ευελιξία και εξερεύνηση

Ο σκοπός μπορεί να είναι απλά η εξερεύνηση και μπορείτε να τοποθετήσετε ένα νόημα σε ο,τιδήποτε συναντήσετε στο δρόμο σας. Και τα δύο εξαρτώνται από εσάς. Απλά πράγματα μπορεί να έχουν νόημα· ανεξήγητα πράγματα μπορεί να ενσωματώνουν υψηλούς σκοπούς.

Η ευελιξία της επιδίωξης διαφορετικών σκοπών είναι εκείνη που γεμίζει τη ζωή μας με νόημα.

Δεν είμαστε φτιαγμένοι για να κάνουμε μόνο ένα πράγμα. Είμαστε φτιαγμένοι για να κάνουμε ένα πράγμα κάθε φορά. Μην εμμένετε μόνο σε ένα πράγμα, επεκτείνοντας το πέρα από τον καιρό του.

Αν έχετε εκπληρώσει ένα σκοπό, κανείς δεν μπορεί να το πάρει αυτό από εσάς. Μα δεν θα κρατήσει αυτό για πάντα. Τίποτα δεν κρατάει για πάντα.

Μπορείτε να το χαρείτε και να το ξαναζήσετε, μα πρέπει να είστε πρόθυμοι και να το εγκαταλείψετε. Μπορεί να μη βρείτε κάποιον άλλο αν δε μπορείτε να ξεπεράσετε τον σκοπό που έχετε. Ο σκοπός δεν είναι κάτι που μπορείτε να αποκτήσετε απλά επειδή έχετε όρεξη να βρείτε έναν. Κανένας και τίποτα δεν μπορεί να σας δώσει σκοπό. Μπορεί να χρειαστεί να τον βρείτε από μόνοι σας.

Οι αληθινοί σκοποί μπορεί να μην είναι εμφανείς και μπορεί να κάνουν αρκετό καιρό να αναπτυχθούν, μα αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Όσο καιρό βρίσκετε νόημα στη διαδρομή, αυτός ο καιρός δεν πάει χαμένος.

«Κρατήστε γερά το χρόνο! Φρουρήστε τον, προστατεύστε τον, κάθε ώρα, κάθε λεπτό! Γλιστρά απαρατήρητος… Κρατήστε κάθε λεπτό σαν να είναι ιερό. Δώστε σε κάθε λεπτό σαφήνεια και νόημα, στο καθένα το βάρος της επίγνωσής σας, στο καθένα την αληθινή και πρέπουσα ολοκλήρωσή του.» Tomas Man