Η προσαρμογή στη ζωή με αναπηρία είναι μια δύσκολη αλλαγή. Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουμε να θεωρούμε τη ζωή και την υγεία μας δεδομένη, μέχρι να συμβεί κάτι και να την χάσουμε. Τότε και μόνο τότε είναι εύκολο να επιστρέψουμε και να σκεφτούμε όλα αυτά που αφήσαμε και χάθηκαν.
Αναπηρία
Αλλά όταν πάρουμε την απόφαση ότι δεν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω και να αλλάξουμε τη ζωή μας, μπορούμε απλά να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε σήμερα και να δεχτούμε την αναπηρία ως νέα κατάσταση.
Παραμένεις να ορίζεις τη ζωή σου, και υπάρχουν πολλοί τρόποι να βελτιώσεις την ελευθερία σου, την αίσθηση του εσωτερικού κινήτρου αλλά ακόμη και το παρουσιαστικό σου. Όποια και να είναι η αναπηρία σου, είναι δυνατό να ξεπεράσεις τις δυσκολίες που αντιμετωπίζεις και να συνεχίσεις τη ζωή σου.
Οι περισσότεροι από εμάς, έχουμε την ψευδαίσθηση ότι θα ζήσουμε για πάντα, με υγεία. Οπότε, όταν σου χτυπάει την πόρτα ένας τραυματισμός ή μια ασθένεια, μπορεί να ξεκινήσει μια σειρά φόβων και δύσκολων συναισθημάτων που καλείσαι να διαχειριστείς. Μπορεί να σκέφτεσαι πώς θα εργαστείς, πως θα βρεις ή θα κρατήσεις μία σχέση, ή ακόμη και για το αν θα είσαι ευτυχισμένη, -ο(ς) ξανά ποτέ.
Δεν είναι εύκολο να ζήσεις με την αναπηρία, παρόλο που δεν είναι ανάγκη να είναι και τραγωδία. Επίσης, χρειάζεται να σκεφτείς ότι δεν είσαι μόνη,-ο(ς).
Εκατομμύρια άνθρωποι ταξίδεψαν στον ίδιο δρόμο πριν από εσένα, και βρήκαν τρόπους να κάνουν όμορφα και φοβερά πράγματα, όχι απλά να επιζήσουν.
Αποκτήστε το βιβλίο Όσα πρέπει να γνωρίζουν οι ψυχοθεραπευτές για την αναπηρία, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr
Μάθε πώς να δέχεσαι την αναπηρία σου
Μπορεί να γίνει φοβερά δύσκολο το να δεχτείς την αναπηρία σου. Το να τη δεχτείς μπορεί να φαίνεται σαν να παραιτείσαι από τη ζωή και από το μέλλον σου. Αλλά με το να αρνείσαι τα όριά σου σε κρατάει κολλημένη,-ο και δε σου επιτρέπει να κινηθείς προς τους στόχους σου, να κάνεις τις αλλαγές που θα ήθελες, και να βρεις νέους στόχους.
Δώσε στον εαυτό σου χρόνο να θρηνήσει
Πριν να είσαι έτοιμη, -ο(ς) να δεχτείς την αναπηρία, πρώτα θέλεις το χρόνο σου για να θρηνήσεις. Έχεις υποφέρει από μία μεγάλη απώλεια. Όχι απλώς από την απώλεια του υγιειούς και χωρίς όρια σώματός σου, αλλά τελικά και από κάποια από τα όνειρά σου για το μέλλον.
Μην προσπαθείς να αποφύγεις ή να καταπιέσεις τα συναισθήματά σου. Είναι ανθρώπινο να θέλεις να αποφύγεις τον πόνο, αλλά δεν ξεπερνάς έναν τραυματισμό με το να μη του δίνεις σημασία. Δεν είναι εύκολο να περάσεις μέσα από το πένθος αν δεν επιτρέψεις στον εαυτό σου να το νιώσει και τελικά να αναμετρηθεί με αυτό. Επίτρεψε στον εαυτό σου να βιώσει την εμπειρία των συναισθημάτων σου χωρίς να τον κρίνεις.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Είναι σαν να τα συναισθήματα να βρίσκονται μεταξύ της Σκύλλας και της Χάρυβδης. Από το θυμό στη θλίψη και μετά στην αμφιβολία. Αυτό είναι απόλυτα αναμενόμενο. Η όλη εμπειρία είναι απρόβλεπτη και γεμάτη με τα πάνω και τα κάτω, σαν ένα συναισθηματικό τρενάκι του λούνα παρκ. Εμπιστεύσου το χρόνο και την επόμενη φορά που θα πέσεις, θα είναι σε πιο μαλακό έδαφος και σιγά σιγά θα βρεις τις νέες σου ισορροπίες.
Δεν χρειάζεται να φορέσεις ένα χαρούμενο πρόσωπο. Το ότι έχεις κακόκεφες μέρες δεν σημαίνει ότι δεν είσαι αρκετά σκληρή,-ό(ς) ή δυνατή,-ό(ς). Με το να προβάλλεις μια φαινομενική ψυχραιμία δεν είναι πάντα βοηθητικό. Ειδικά με την οικογένεια και τους φίλους σου. Μπορείς να επιτρέψεις στους φίλους και τους ανθρώπους που εμπιστεύεσαι να γνωρίζουν το πώς νιώθεις. Θα σας βοηθήσει όλους.
Βρες τρόπους να μειώσεις τον αντίκτυπο της αναπηρίας στη ζωή σου
Φυσικά και δε χρειάζονται πολλά να πούμε για το πόσο έχει αλλάξει η ζωή σου με την αναπηρία. Δεν βοηθά πολύ το να ζεις με την άρνηση. Υπάρχουν διάφοροι περιορισμοί που κάνουν την καθημερινότητα δυσκολότερη. Αλλά με εφευρετικότητα και θέληση πάντα βρίσκεις νέους τρόπους να κάνεις τα πράγματα και μπορείς να μειώσεις τους περιορισμούς στη ζωή σου. Σε αυτό βοηθάει η κοινότητα: τι τρόπους έχει κάποιο άλλο άτομο;
Γίνε ο δικηγόρος σου. Είσαι ο καλύτερος δικηγόρος του εαυτού σου όταν διαπραγματεύεσαι τις καθημερινές προκλήσεις, φυσικά συμπεριλαμβανομένης της εργασίας και της πρόσβασης στο σύστημα υγείας. Η γνώση είναι δύναμη, οπότε εκπαιδεύσου για τα δικαιώματά σου και για τους πόρους που σου αντιστοιχούν. Όσο αναλαμβάνεις ευθύνη τόσο θα αισθάνεσαι λιγότερο αβοήθητη,-ο(ς) και περισσότερο δυνατή,-ό(ς).
Εκμεταλλεύσου τα πράγματα που μπορείς να κάνεις.
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Αφού δε μπορείς να αλλάξεις την αναπηρία σου, μπορείς να μειώσεις τους περιορισμούς της στη ζωή σου με το να βρεις και να υιοθετήσεις τη νέα τεχνολογία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωσή σου. Αν χρειάζεσαι μία συσκευή, όπως ένα προσθετικό μέλος ή ένα αναπηρικό αμαξίδιο, που θα σου κάνει τη ζωή σου ευκολότερη, τότε χρησιμοποίησέ το. Προσπάθησε να αφήσεις την αμηχανία και το φόβο για το στίγμα.
Δεν σε ορίζουν τα βοηθήματά σου.
Θέσε ρεαλιστικούς στόχους
Η αναπηρία σε πιέζει να μάθεις νέες δεξιότητες και στρατηγικές. Ίσως να πρέπει να επανεκπαιδευτείς σε απλά πράγματα που θεωρούσες δεδομένα πριν. Μπορεί να είναι μία απογοητευτική διαδικασία, και να θέλεις να επιστρέψεις όσο γρήγορα γίνεται στην προηγούμενη διαδικασία.
Αλλά είναι σημαντικό να το δεις ρεαλιστικά. Θέτοντας πολύ υψηλούς μεγαλεπίβολους στόχους μπορεί να αποτύχεις και να απογοητευτείς. Εξοπλίσου με υπομονή. Κάθε μικρό βήμα προς το στόχο μετράει, και κάποια στιγμή θα είσαι εκεί.
Ζήτα και δέξου βοήθεια και υποστήριξη
Όταν παλεύουμε μόνες,-οι,-α με την αναπηρία, είναι εύκολο να νιώσουμε μοναξιά και ότι δεν μας καταλαβαίνουν. Μπορεί να μπαίνουμε στον πειρασμό να απομονωθούμε και να παρατήσουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους. Αλλά με το να μείνουμε συνδεδεμένοι με τις παρέες μας, μας βοηθάει να δούμε τη διαφορά στην αίσθηση και στο πώς φαινόμαστε.
Ιδέες για να βρεις και να δεχτείς τη βοήθεια και την υποστήριξη
Ειδικά αυτή την εποχή, το να παραμείνεις στις σχέσεις σου είναι πιο σημαντικό από ποτέ. Το να περνάς χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους θα σε βοηθήσει να παραμείνεις θετική,-ό(ς), υγιής, και γεμάτη,-ο(ς) αισιοδοξία. Μερικές φορές χρειάζεσαι έναν ώμο να κλάψεις ή κάποιον για να ξεσπάσεις. Ταυτόχρονα, όμως, μη ξεχνάς να βάζεις στην άκρη την αναπηρία σου και να περνάς καλά.
Ένας από τους καλύτερους τρόπους να παλέψεις την μοναξιά και την απομόνωση είναι να συμμετέχεις σε μία ομάδα υποστήριξης που διαπραγματεύεται αντίστοιχα θέματα για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν αντίστοιχες προκλήσεις. Σύντομα θα δεις ότι δεν είσαι μόνη,-ο(ς), επίσης έχεις να κερδίσεις από την ομαδική σοφία της ομάδας. Αυτού του είδους οι ομάδες είναι το καλύτερο μέρος για να μοιραστείς λύσεις, αγωνίες, δυσκολίες και να βρεις κουράγιο και ελπίδα.
Το να δεχτείς τη βοήθεια δεν σε κάνει αδύναμη,-ο. Με το να αρνείσαι να ψάξεις βοήθεια μπορεί να αργοπορήσει την πρόοδό σου και να σε χειροτερέψει φυσικά και συναισθηματικά. Προσπάθησε να αποφύγεις το φόβο που θα γίνει οίκτος. Άσε τους ανθρώπους που σε νοιάζονται να σε βοηθήσουν. Θα βοηθηθείτε και θα νιώσετε καλύτερα και οι δύο.
Μίλησε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας
Είναι σημαντικό να έχεις κάποιον να μιλάς για το πώς τα περνάς, τι δυσκολίες αντιμετωπίζεις, τι ανακαλύπτεις για εσένα, και θα σε κάνει να δεις σημαντικές διαφορές στον εαυτό σου.
Αν και οι αγαπημένοι μπορούν να μας υποστηρίξουν πάρα πολύ, το να μιλήσεις στο σωστό θεραπευτή μπορεί να σε βοηθήσει να διαχειριστείς τις αλλαγές που αντιμετωπίζεις, να σε βοηθήσει να διαχειριστείς το πένθος σου και να μιλήσεις για την όλη ιστορία, δίνοντας στον εαυτό σου την ευκαιρία να νοηματοδοτήσει εκ νέου αυτή την εμπειρία...
Βρες να κάνεις πράγματα που θα σου δώσουν νόημα και σκοπό
Μία αναπηρία μπορεί να σου απομακρύνει πολλά κομμάτια της ταυτότητάς σου, αφήνοντάς σε να αναρωτηθείς για το ποια,-ό(ς) είσαι, ποιες είναι οι αξίες σου, ποια είναι η θέση σου στην κοινωνία.
Είναι εύκολο να νιώθει κανείς άδικος και άχρηστος, ειδικά αν δεν μπορεί να κάνει τις ίδιες διαδικασίες με πριν. Για αυτό είναι σημαντικό να κάνεις πολλά και καινούργια πράγματα που σε βοηθούν να νιώσεις καλά. Πράγματα και δραστηριότητες που σου δίνουν το νόημα και το σκοπό.
Η εθελοντική εργασία είναι ένας τέλειος τρόπος για να νιώσεις πιο παραγωγική,-ό(ς), και ότι κάνεις τη διαφορά. Και είναι σημαντικό ακόμη και αν έχεις περιορισμένη κινητικότητα ή δεν μπορείς να δουλέψεις. Διάλεξε ένα κοινωνικό θέμα που να σε παθιάζει και μάθε πώς μπορείς να συμμετέχεις.
Υπάρχουν πολλές επιλογές, πολλές εκ των οποίων μπορούν να γίνουν από το σπίτι.
Ανάπτυξε νέες δραστηριότητες που σε χαροποιούν
Μία αναπηρία μπορεί να σε κάνει να δυσκολεύεσαι να πραγματοποιήσεις τις δραστηριότητες που έκανες τον προηγούμενο καιρό, ή ακόμη και να σου τις απαγορέψει, αλλά θα σε βοηθήσει πολύ στην ισορροπία σου το να παραμείνεις εκεί, δεσμευμένη,-ο(ς) προς τον στόχο, ψάχνοντας για δημιουργικούς τρόπους να παραμείνεις στα παλαιότερα ενδιαφέροντα ή να βρεις ευκαιρία για νέα ενδιαφέροντα.
Βρες τρόπους να ανταποδώσεις το καλό στους ανθρώπους που σε βοηθούν
Όταν είσαι ανάπηρος πολύ συχνά χρειάζεται να δεχτείς βοήθεια από τους φίλους και την οικογένεια σου. Ενώ αυτό δεν είναι κακό, είναι καλό να βρεις τρόπους να το ανταποδώσεις.
Για παράδειγμα, αν έχεις εξοικείωση με τους υπολογιστές μπορείς να τους βοηθήσεις, ή αν είσαι καλός ακροατής μπορούν να βασιστούν σε εσένα για βοήθεια και να μοιραστούν τις σκέψεις τους. Ακόμη και μία μικρή ευχαριστήρια κάρτα ή ένα κομπλιμέντο είναι αρκετά μερικές φορές.
Φρόντισε ένα ζωάκι
Με το να φροντίσεις ένα ζωάκι είναι ο τέλειος τρόπος να βγεις από τον εαυτό σου και να δεις πώς είναι και κάποιος άλλος που χρειάζεται βοήθεια.
Και όσο τα ζωάκια δεν αποτελούν υποκατάστατο για την ανθρώπινη σχέση, μπορούν να φέρουν απλά χαρά και συντροφικότητα καθώς και να σε κάνουν να νιώσεις λιγότερο απομονωμένη,-ο(ς).
Αν δεν σου είναι εύκολο να βρεις ένα ζωάκι, υπάρχουν άλλοι τρόποι για να βρεις αυτή τη σχέση, όπως η εθελοντική εργασία σε έναν κτηνίατρο ή σε ένα κέντρο για μικρά ζωάκια.
Βάλε πρώτη προτεραιότητα την υγεία σου
Με σκοπό να νιώσεις καλά, είναι σημαντικό να υποστηρίξεις την υγεία σου και να ακολουθήσεις μία υγιεινή διατροφή, άσκηση, να κοιμάσαι αρκετά και να διαχειρίζεσαι το άγχος σου με αποτελεσματικό τρόπο.
Το να ασκηθείς δεν είναι μόνο καλό για το σώμα σου αλλά είναι τέλειο και για τη ψυχική σου ηρεμία. Η άσκηση βοηθά να μειωθεί το άγχος και η κατάθλιψη, μειώνει το στρες και την ένταση και κάνει καλύτερο τον ύπνο. Ξεκίνα με μικρές αλλαγές και εύκολες ασκήσεις για να μπορέσεις να παραμείνεις εκεί. Διαφορετικά πολύ εύκολα θα τα παρατήσεις όλα. Βρες δημιουργικούς τρόπους να ασκηθείς.
Ακόμη και αν η κινητικότητα σου είναι περιορισμένη, με λίγη δημιουργικότητα, μπορείς να βρεις τρόπους να ασκηθείς σε κάθε περίπτωση. Άκουσε το σώμα σου και σταμάτα την άσκηση αμέσως και κάλεσε τον γιατρό σου αν νιώθεις να έχεις μικρή αναπνοή, ίλιγγο, ή πόνο στο στήθος ή απλά πονάς.
Μη συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους, ακόμη και με τον προηγούμενο εαυτό σου. Είναι παγίδα και δεν σε βοηθάει.
Η σωστή διατροφή δίνει ενέργεια και ζωντάνια
Είναι σημαντική για όλους η σωστή διατροφή, πόσο μάλλον αν κανείς παλεύει για τους περιορισμούς του και διάφορα θέματα υγείας.
Η σωστή διατροφή θα ανεβάσει την ενέργειά σου και θα σε βοηθήσει να φτάσεις τους στόχους σου. Αν και η υγιεινή διατροφή δεν είναι εύκολη, ακόμη και μικρές αλλαγές στη διατροφή θα έχουν μία θετική αλλαγή στην υγεία σου. Εστίασε στο πώς νιώθεις μετά το φαγητό. Θα δεις ότι όταν τρέφεσαι σωστά νιώθεις να έχεις πολύ ενέργεια μετά, σε αντίθεση με όταν καταναλώνεις ανθυγιεινά φαγητά.
Αυτή η νέα συνήθεια θα σε βοηθήσει να αποκτήσεις νέες γεύσεις.
Πιες πολύ πολύ νερό με σκοπό το σώμα σου να είναι σωστά ενυδατωμένο
Μην υποτιμάς τη δύναμη του ύπνου. Ο ποιοτικός ύπνος μπορεί να σε βοηθήσει να προστατεύσεις το μυαλό σου και να καθαρίσει το σώμα σου από τις τοξίνες. Οι περισσότεροι ενήλικες χρειαζόμαστε 7 με 9 ώρες.
Η διαχείριση του στρες είναι σημαντική.
Είναι πολύ άσχημο το στρες για το σώμα και μπορεί να επιδεινώσει και τα συμπτώματα.
Μιλώντας με επιστημονικούς όρους για την αναπηρία
Είναι υγιές να πενθήσεις τη ζωή που έχασες, αλλά δεν είναι υγιές να κοιτάς πίσω και να εύχεσαι την επιστροφή στην προηγούμενη κανονικότητα. Όσο σκληρό και να είναι, είναι σημαντικό να ελευθερωθείς από το παρελθόν και να δεχτείς το σημείο στο οποίο βρίσκεσαι εδώ και τώρα.
Μπορείς να είσαι ευτυχής ακόμη και σε ένα «ραγισμένο» σώμα.
Μπορεί αυτή τη στιγμή να μην το βλέπεις, αλλά η αλήθεια είναι ότι μπορείς να χτίσεις μία χαρούμενη, γεμάτη νόημα ζωή ακόμη και αν δεν ξαναπερπατήσεις, ακούσεις ή δεις όπως συνήθιζες.
Ίσως να βοηθάει να ψάξεις για ιστορίες ανθρώπων με αναπηρίες που θριαμβεύουν και ίσως να σε εμπνεύσει ο τρόπος που ζουν τις ζωές τους. Μπορείς να μάθεις από άλλους που έχουν κάνει αυτά τα βήματα πριν από εσένα, και οι επιτυχίες τους θα σε βοηθήσουν να κινητοποιηθείς στις δύσκολες στιγμές.
Μην κολλάς στο τι δε μπορείς να κάνεις πια.
Ο χρόνος για να σκεφτείς τι σου στέρησε η αναπηρία σου είναι ο δρόμος προς την κατάθλιψη. Πένθησε για τις απώλειες όσο χρειάζεσαι και προχώρα.
Εστίασε σε ό,τι μπορείς να κάνεις και όσα ελπίζεις και θέλεις να κάνεις στο μέλλον. Υπάρχουν πολλά νέα πράγματα που σε περιμένουν να τα βρεις!
Μάθε όσα περισσότερα χρειάζεσαι για την αναπηρία σου. Με το να εστιάζεις στις αρνητικές ιατρικές πληροφορίες που είναι και αντιπαραγωγικό, είναι σημαντικό να καταλάβεις τι αντιμετωπίζεις. Ποια είναι η διάγνωσή σου; Ποια είναι η τυπική εξέλιξη και οι συνήθεις επιπλοκές; Γνωρίζοντας τι συμβαίνει στο σώμα σου και τι να περιμένεις θα σε βοηθήσει να προετοιμαστείς και να προσαρμοστείς γρηγορότερα.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Άγγελος Λεβέντης - Ψυχοθεραπευτής
Άγγελος Λεβέντης: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Κλινικός Κοινωνικός Λειτουργός & Ψυχοθεραπευτής, MEd, επιστημονικά υπεύθυνος του Zen Therapy Center Κέντρο Ψυχοθεραπείας. Ειδικεύεται στο Σύνθετο Ψυχικό Τραύμα, Αγχώδεις Διαταραχές, θέματα Ταυτότητας και Φύλου, την Αυταξία - Αυτοπεποίθηση & τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής & Εικόνας Σώματος. ψυχοθεραπεία.