Ο κανόνας των 5 δευτερολέπτων

Ακρόαση άρθρου......

«Δεν έχει σημασία πώς γεννιέται κάποιος, αλλά τί γίνεται μεγαλώνοντας». Τζ. Κ. Ρόουλινγκ. Μήπως ήρθε η ώρα να σταματήσεις την αυτό-αμφισβήτηση και να νικήσεις τον φόβο της αβεβαιότητας; 
Όταν χρησιμοποίησα τον Κανόνα για πρώτη φορά, ξαφ­νιάστηκα, όπως ξαφνιάζεσαι όταν έχει αποτέλεσμα κάτι ανόητο. Αντίστροφη μέτρηση; 5­4­3­2­1… σοβαρά; Δεν ήξερα γιατί έπιασε. Απλώς ήξερα ότι συνέβη.

Τι να περιμένετε όταν χρησιμοποιήσετε τον κανόνα των 5 δευτερολέπτων

Πάσχιζα μήνες ολόκλη­ρους να σηκωθώ έγκαιρα το πρωί και ξαφνικά ο Κανόνας των 5 Δευτερολέπτων έκανε τόσο εύκολη την αλλαγή της συμπερι­φοράς μου. Αργότερα θα μάθαινα ότι όταν μετράς αντίστροφα, αλλάζεις νοητά τις ταχύτητες στο μυαλό σου. Διακόπτετε τις συνηθισμέ­νες σκέψεις σας και κάνετε αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν «παίρνω τον έλεγχο».

Η αντίστροφη μέτρηση σας αποσπά την προσοχή από τις δικαιολογίες και το μυαλό σας επικεντρώνε­ται σε μια νέα κατεύθυνση. Όταν δράτε αντί να σταματήσετε για να σκεφτείτε, η φυσιολογία σας αλλάζει και το μυαλό σας ακολουθεί. Κάνοντας έρευνα για αυτό το βιβλίο, ανακάλυψα ότι ο Κανόνας είναι (στη γλώσσα της έρευνας) ένα «εναρκτήριο τελετουργικό» που ενεργοποιεί τον προμετωπιαίο λοβό και μας βοηθά να αλλάξουμε συμπεριφορά.

Ο προμετωπιαίος λοβός είναι το μέρος του εγκεφάλου που χρησιμοποιούμε όταν επικεντρωνόμαστε σε κάτι, όταν αλλάζουμε ή κάνουμε κάτι σκόπιμα. Ήξερα τι ήταν ο προμετωπιαίος λοβός, αλλά σύντομα θα μάθαινα, μέσω της έρευνάς μου, για τα βασικά γάγγλια, τις συνήθειες, την ενέργεια, την ευέλικτη συμπεριφορά, τις γνωσιακές προκαταλήψεις, τη νευρική πλαστικότητα, την αρχή της προόδου και το κέντρο ελέγχου. Σίγουρα δεν είχα συνειδητοποιήσει πως είχα ανακαλύψει μια μοναδική τεχνική που τις είχε επηρεάσει όλες.

Ο κανόνας των 5 δευτερολέπτων άλλαξε τη ζωή μου

Χρησιμοποίησα τον Κανόνα το επόμενο πρωί και δούλεψε πάλι. Και έπειτα συνέβη κάτι περίεργο: άρχισα να βλέπω στιγμές των πέντε δευτερολέπτων σε όλη τη διάρκεια της μέρας. Αν στα­ματούσα να σκεφτώ ό,τι ήξερα πως έπρεπε να κάνω, όλα είχαν τελειώσει. Οι δικαιολογίες πλημμύριζαν το μυαλό μου σε λιγό­τερο από πέντε δευτερόλεπτα και αμέσως με σταματούσε.

Όσο χρησιμοποιείτε τον Κανόνα, θα το δείτε κι εσείς - υπάρ­χει ένα παράθυρο πέντε δευτερολέπτων ανάμεσα στο αρχικό σας ένστικτο να δράσετε και στο μυαλό σας που σας σταματάει. Βλέποντας αυτό το παράθυρο των πέντε δευτερολέπτων, άλλα­ξαν όλα στη ζωή μου. Το πρόβλημα ήταν σαφές. Το πρόβλημα ήμουν εγώ.

Εγώ συγκρατούσα τον εαυτό μου, πέντε δευτερό­λεπτα τη φορά. Έτσι υποσχέθηκα κάτι απλό στον εαυτό μου: Αν ήξερα ότι έπρεπε να κάνω κάτι που θα με βοηθούσε να γίνω καλύτερη, τότε θα χρησιμοποιούσα τον Κανόνα για να αναγκάσω τον εαυτό μου να το κάνει, ανεξάρτητα από το πώς ένιωθα. Άρχισα να χρησιμοποιώ τον Κανόνα για να αναγκάσω τον εαυτό μου όχι μόνο να σηκωθεί νωρίς, αλλά και να πάει στο γυμναστήριο, να ψάξει για δουλειά, να πίνει λιγότερο και να γίνει καλύτερη σύζυγος και μητέρα.

• Αν άρχιζα να νιώθω πολύ κουρασμένη για να γυμναστώ, τότε 5-4-3-2-1 και πίεζα τον εαυτό μου να βγει για τρέξιμο.
• Αν άρχιζα να βάζω ένα ποτό που δεν θα έπρεπε να πιω, τότε 5-4-3-2-1, άφηνα το μπουκάλι με το μπέρμπον και απομακρυνόμουν.
• Αν ένιωθα ότι ήμουν πολύ σκληρή με τον Κρις, τότε 5-4-3-2-1 και διόρθωνα το ύφος μου, προσπαθώντας να είμαι πιο ευγενική.
• Αν έπιανα τον εαυτό μου να χασομερά, τότε 5-4-3-2-1 και άρχιζα αμέσως να ασχολούμαι με το βιογραφικό μου.

Αυτό που ανακάλυψα είναι σημαντικό: το να πιέζεις τον εαυτό σου να κάνει κάποια απλά πράγματα προκαλεί μια αλυ­σιδωτή αντίδραση στην αυτοπεποίθηση και στην παραγωγι­κότητά σου. Πιέζοντας τον εαυτό σου να κάνει μερικά απλά βήματα για να προχωρήσεις μπροστά στη ζωή σου, δημιουρ­γείς εμπειρίες κι ένα αίσθημα ελευθερίας και δύναμης που είναι δύσκολο να περιγράψω με ακρίβεια.

Η Ρέιτσελ ανακάλυψε πως το «απλό βήμα» του έγκαιρου πρωινού ξυπνήματος προκάλεσε μια «αλυσίδα γεγονότων», που την έκανε να χάσει δεκαπέντε κιλά, να αγοράσει το πρώτο της σπίτι και να ανανεώσει τον γάμο της. Η Ρέιτσελ χρησιμοποίησε το ρήμα «ανανεώνω», και αυτό ακριβώς κάνει ο Κανόνας. Η Ρεμπέκα είχε την ίδια εμπειρία. Χρησιμοποιώντας τον Κανόνα του 5­4­3­2­1 και αναγκάζο­ντας τον εαυτό της να κάνει μερικά μικρά βήματα μπροστά, βγήκε από μια νοητή φυλακή. Χωρίς να είναι πια παγιδευμένη από την παράλυση της ανάλυσης, η Ρεμπέκα νιώθει «Ελεύθερη για πρώτη φορά μέσα σε 47 χρόνια!».

Υπάρχει μια σημαντική έννοια στην ψυχολογία, την οποία εξέφρασε ο Τζούλιαν Ρότερτο 1954. Ονομάζεται «κέντρο ελέγ­χου». Όσο πιο πολύ πιστεύετε ότι έχετε τον έλεγχο της ζωής σας, των πράξεών σας και του μέλλοντός σας, τόσο πιο ευτυχι­σμένοι και επιτυχημένοι θα είστε. Υπάρχει κάτι που είναι βέβαιο ότι θα ενισχύσει τα συναισθήματα του ελέγχου που νιώθετε για τη ζωή σας: θα είστε προδιατεθειμένοι να δράσετε.

Ξεχάστε τα κίνητρα. Είναι μύθος. Δεν ξέρω πότε δεχτήκαμε την ιδέα ότι για να αλλάξεις κάτι πρέπει να «νιώσεις» πρόθυμος ή να «νιώσεις» ότι έχεις κάποιο κίνητρο για να δράσεις. Αυτά είναι ανοησίες. Τη στιγμή που έρχεται η ώρα να παρακινήσετε τον εαυτό σας δεν θα βλέπετε κανένα κίνητρο. Στην πραγμα­τικότητα, δεν θα έχετε όρεξη να κάνετε τίποτε απολύτως. Αν θέλετε να βελτιώσετε τη ζωή σας, πρέπει να σηκωθείτε και να σπρώξετε τον ίδιο σας τον εαυτό. Στον δικό μου κόσμο, αυτή είναι η δύναμη της ώθησης.

Η μεταμορφωτική δύναμη του κανόνα των 5 δευτερολέπτων

Ένας από τους λόγους για τους οποίους είναι τόσο σημαντι­κός ο Κανόνας των 5 Δευτερολέπτων είναι γιατί σας μεταμορ­φώνει σε έναν άνθρωπο που είναι προδιατεθειμένος να δρα. Αν σκέφτεστε υπερβολικά κάθε κίνησή σας, θα ανακαλύψετε την ενέργεια και τη σιγουριά να πάψετε  να σκέφτεστε και τελικά θα δράτε. Χρησιμοποιώντας τον Κανόνα, ενισχύετε την πεποί­θηση ότι έχετε όντως την ικανότητα να ελέγχετε τη μοίρα σας –γιατί το αποδεικνύετε στον εαυτό σας με μια ώθηση τη φορά.

Η Τζένι επιτέλους πήρε τον έλεγχο της υγείας της. Συνειδη­τοποίησε πως όταν έτρωγε «ραβιόλια κονσέρβα, πατατάκια κι ένα αναψυκτικό…και μετά παραπονιόταν που ήταν υπέρβαρη», σαμποτάριζε τις ίδιες της τις προσπάθειες να χάσει βάρος. Εμμένοντας στον κανόνα «5­4­3­2­1 ΥΓΙΗΣ», η Τζένι κατά­φερε να «δώσει στον εαυτό της το σπρώξιμο» που χρειαζόταν.

Όταν η Ντόνα έμαθε πρώτη φορά για τον Κανόνα στο Συνέ­δριο του Ινστιτούτου Aveda, σκέφτηκε: Ναι, ναι, θα τον χρησιμοποιήσω, αλλά σιγά μη μου αλλάξει τη ζωή…Έτσι ένιωθα κι εγώ για τον Κανόνα – ότι είχα απλώς χρησιμοποιήσει ένα κόλπο για να νικήσω το κουμπί της αναβολής στο ξυπνητήρι. Μεγάλο λάθος! Το ίδιο λάθος έκανε και η Ντόνα. Άλλαξε τα πάντα στη ζωή και στη δουλειά της.

Όπως ανακάλυψε η Ντόνα:

«Μόνο εμείς κρατάμε πίσω τον εαυτό μας. Εντυπωσιάστηκα όταν είδα ότι κρατούσα τον εαυτό μου όμηρο λόγω φόβου, αλλά και πού έχω φτάσει σήμερα. Και το σημαντικότερο, πού βλέπω τον εαυτό μου σε μερικά χρόνια».

Ενώ ήμουν ακόμα φοιτήτρια στο Ινστιτούτο Aveda του Ταλαχάσι, θυσίασα πολλά πράγματα για να πάρω ένα εισιτήριο και να ταξιδέψω στο «Serious Business» στη Νέα Ορλεάνη. Αυτές οι επιλογές και η αποφασιστικότητα άλλαξαν ριζικά τη ζωή μου. Στο «Serious Business» άκουσα σπουδαίους ομιλητές που με ενέπνευσαν αμέσως σε εκείνο το μεταβατικό στάδιο της καριέρας μου. Η Μελ μίλησε για τον Κανόνα των 5 Δευτερολέπτων και τότε σκέφτηκα: Ναι, ναι, θα τον χρησιμοποιήσω, αλλά σιγά μη μου αλλάξει τη ζωή… Άρχισα σιγά-σιγά να τον χρησιμοποιώ σε μικρά, καθημερινά πράγματα. «Θέλω να μείνω στο κρεβάτι… εντάξει, 5-4-3-2-1» και σηκωνόμουν αμέσως για να ξεκινήσω τη μέρα μου. Έπειτα έγινε υποσυνείδητα συνήθεια. Μου έδωσε μια αυτοπεποίθηση που δεν ήξερα ότι διαθέτω.

Το αφεντικό μου/ο μέντοράς μου μου ζήτησε να γίνω κι εγώ μέντορας. Ήμουν η νεότερη και όμως μου δόθηκε η ευκαιρία να προωθήσω τα νέα προϊόντα στα μέλη της ομάδας μας. 5-4-3-2-1. Πάμε! Προώθηση με αυτοπεποίθηση. Θέλω να γίνω εκπαιδεύτρια του Aveda και αντί να περιμένω να κάνω μαθήματα, έκανα την ευκαιρία αυτή πραγματικότητα. Ζήτησα από το αφεντικό μου/μέντορά μου να συναντηθούμε για να συζητήσουμε αυτή την πιθανότητα και τώρα είμαι έτοιμη να ξεκινήσω τα μαθήματα και να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα. 5-4-3-2-1. Πάμε! Μη φοβάστε να ζητήσετε από το σύμπαν αυτό που θέλετε στη ζωή.

Στο Συνέδριο του Aveda «Τολμήστε να Ονειρευτείτε», ενώ καθόμουν στο κοινό, νόμιζα ότι κάλυπτα τα μάτια μου από τους προβολείς, ενώ οι ομιλητές στη σκηνή νόμιζαν ότι προσφέρθηκα να μιλήσω μπροστά σε όλους. Όταν μου έφεραν το μικρόφωνο, πανικοβλήθηκα για μια στιγμή. 5-4-3-2-1. Πάμε! Να είστε γενναίοι. Μη λέτε όχι σε ευκαιρίες, ακόμα κι αν πέσετε πάνω τους τυχαία.

Αποκτήστε, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr, το συναρπαστικό βιβλίο του Mel Robbins: Ο κανόνας των 5 δευτερολέπτων

Ο κανόνας θα σας στοιχειώσει

Καθώς χρησιμοποιείτε όλο και περισσότερο τον Κανόνα, θα αρχίσετε να νιώθετε κουράγιο, αυτοπεποίθηση, περηφάνια και το αίσθημα του ελέγχου. Ο Κανόνας έχει αυτά τααποτελέ­ σματα. Συχνά λέω στους ανθρώπους «ο Κανόνας θα σας στοι­χειώσει» και το εννοώ. Και αυτό γιατί θα συνειδητοποιήσετε ότι για πολύ καιρό υπνοβατούσατε. Κάτι τόσο απλό, εύκολο και αποτελεσματικό είναι επίσης μεταδοτικό.

Ο πρώτος άνθρωπος στον οποίο μίλησα για τον Κανόνα ήταν ο άντρας μου. Ο Κρις είχε σίγουρα προσέξει τις αλλαγές, ειδικά το γεγονός ότι η κακή συμπεριφορά μου είχε αρχίσει να εξαφανίζεται και ότι είχα αρχίσει να αναλαμβάνω δράση. Δεν μου πήρε πολύ χρόνο να τον πείσω ότι ήταν μια νοοτροπία­ κλειδί που δεν είχε ακόμα στη ζωή του. Υιοθέτησε τον Κανόνα και τον χρησιμοποίησε για να κάνει σπουδαίες αλλαγές. Σταμάτησε να πίνει, άρχισε να διαλογίζε­ται καθημερινά και να γυμνάζεται κάθε πρωί. Ο Κανόνας δενκάνει όλα αυτά τα πράγματα εύκολα, απλώς τα κάνει να συμ­βούν. Γι’ αυτό και τον χαρακτηρίζω εργαλείο.

Αντί να αποφεύγω τα τηλεφωνήματα των πιστωτών και τις επιστολές της τράπεζας για τη χρεοκοπία, 5­4­3­2­1 και ξεκι­νούσα. Χρησιμοποιούσα το 5­4­3­2­1 για να πιέσω τον εαυτό μου να επικοινωνήσει με τους παλιούς πελάτες από την εποχή του coaching για να αποκτήσω ξανά κύκλο. Χρησιμοποίησα το 543­2­1 για να πάω σε συνεντεύξεις για παρουσίαση ραδιο­φωνικών εκπομπών, παρά το συμβόλαιο με το FOX. Μαζί αρχί­σαμε να χρησιμοποιούμε το 543­2­1 για να πιέσουμε τους εαυτούς μας να συναντηθούμε με λογιστές και οικονομικούς συμβούλους ώστε να ρυθμίσουμε το χρέος μας και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που είχαμε δημιουργήσει, ώστε να τα λύσουμε πειθαρχημένα.

Ο Κρις χρησιμοποίησε τον Κανόνα στη δουλειά του για να ξεπεράσει τον φόβο, την ενοχή και την αβεβαιότητα. Εκείνος και ο συνεργάτης του συναντήθηκαν με δεκάδες συμβούλους, δούλεψαν μέρα και νύχτα, μέχρι που έκλεισαν την επιχείρηση χονδρικής και κατάφεραν να ξεπληρώσουν όσο περισσότερους επενδυτές και πιστωτές μπόρεσαν. Αυτό που έκαναν ο Κρις και οΤζόναθαν είναι αξιοθαύμαστο.

 * Το παραπάνω απόσπασμα είναι από το βιβλίο Ο κανόνας 5 δευτερολέπτων που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα (2019)