Αισθήματα αναξιότητας

Ακρόαση άρθρου......

Τα αισθήματα αναξιότητας δεν είναι άγνωστα στους περισσότερους; όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε υποφέρει από αυτά και ακόμα και αν δεν το παραδεχόμαστε, πέφταμε στην παγίδα να μεγαλώνουμε διαρκώς την αξία των άλλων και να μικραίνουμε τη δική μας.  

Τα αισθήματα αναξιότητας αγγίζουν τον πυρήνα του ίδιου του ανθρώπου, διότι αφορούν τον τρόπο με τον οποίο κάποιος αντιμετωπίζει τον εαυτό του και ποια είναι η άποψη που έχει για την προσωπική του αξία. Στην περίπτωση των συγκεκριμένων αισθημάτων, το άτομο βάλλεται από έναν κυκεώνα αρνητικών αντιλήψεων που επεκτείνονται σε όλο το φάσμα της προσωπικότητάς του –κάποιος μπορεί να αισθάνεται άσχημος και λίγος σε σχέση με την ομορφιά, την εξυπνάδα, την εργασία, την κοινωνική κατάσταση, την εργασία και ούτω καθεξής. 

Αιτία γέννησης των αισθημάτων αναξιότητας

Το βασικό ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε, είναι το εξής: Ποιά είναι η αιτία της γέννησης των αισθημάτων αναξιότητας; Τα αισθήματα αυτά δεν υφίστανται με τη γέννηση του ατόμου, αλλά καλλιεργούνται μέσα στην πορεία της ζωής και εμφυτεύονται στο άτομο μέσα από διάφορα βιώματα. 

Τραυματικές εμπειρίες, όπως η έλλειψη συναισθηματικής υποστήριξης και ενθάρρυνσης στην παιδική ηλικία, έντονη κατάκριση από τους γονείς και διαρκείς επικρίσεις, αδιαφορία του ενός ή και των δύο γονιών, είναι γεγονότα που χτίζουν το υπόβαθρο για τα μετέπειτα αισθήματα αναξιότητας. Όταν κάποιο παιδί έρχεται αντιμέτωπο με την απόρριψη από την πρώτη κοινωνική ομάδα στην οποία βρίσκεται και της οποίας την αγάπη και την υποστήριξη έχει απόλυτη ανάγκη, τότε το πιθανότερο είναι να αρχίσει να νιώθει πως εκείνο φταίει για την παγωμάρα και την απόρριψη που βιώνει, επειδή υστερεί. 

Στην πορεία, όμως, της ενήλικης ζωής, αν εκείνο το παιδί βιώσει ξανά απόρριψη ή απαξίωση με ιδιαίτερα σκληρό τρόπο, αρχίζει να αναβιώνει μέσα του την τραυματική παιδική του ηλικία και να υποφέρει περισσότερο. Γεγονότα και δυσάρεστες καταστάσεις όπως εγκατάλειψη από σύντροφο, απώλεια εργασίας ή κακές σχέσεις με φίλους μπορεί να είναι η αιτία, για να αναδυθούν ξανά τα αισθήματα αναξιότητας. Το άτομο πάντοτε σε αυτές τις περιπτώσεις κατακρίνει και επικρίνει τον εαυτό του, ποτέ το έτερο πρόσωπο. Πάντοτε ευθύνεται εκείνος για την εγκατάλειψη, επειδή είναι άσχημος, λίγος, με κακή εργασία ή το οτιδήποτε άλλο. Έτσι, η συνεχής κατηγορία και απαξίωση του εαυτού αυτή τη φορά από το ίδιο το άτομο και η εξιδανίκευση του άλλου, αμβλύνει την πληγή και το συναισθηματικό τραύμα. 

Πώς μπορεί το άτομο να απελευθερωθεί από τα αισθήματα αναξιότητας

Τα αισθήματα αυτά επηρεάζουν αρνητικά όλη τη ζωή του ανθρώπου, κάθε καινούργιο του βήμα στην επαγγελματική και προσωπική ζωή. Γεννάται το ερώτημα: τι πρέπει να κάνει ένας άνθρωπος για να ενισχύσει μέσα του την πίστη στην αυταξία του; Ένα κομμάτι του ανθρώπου που υποφέρει από αισθήματα αναξιότητας επιθυμεί να βιώνει και να νοιώθει διαρκώς την αποδοχή και την έγκριση των άλλων. Αυτό εξηγεί την αιτία στο γιατί ο άνθρωπος χάνει την αυτοεκτίμησή του όταν μία σχέση –οποιασδήποτε μορφής- έχει άσχημη κατάληξη. Η κοινωνία, δυστυχώς, δε μας διδάσκει την αυταξία ως μία σχέση προσωπική που χτίζουμε εμείς με τον εαυτό μας. Ταυτίζει την αξία μας με το πόσο καλή γνώμη έχουν οι άλλοι για εμάς, από τους γονείς, την κοινωνία μέχρι και τα άτομα που είναι εντελώς ξένα για εμάς. Ο άνθρωπος οφείλει να αντιληφθεί πως η γνώμη που έχουν οι άλλοι για αυτόν δεν είναι δική του υπόθεση, είναι ένα θέμα που αφορά καθαρά εκείνους. Το να κρίνει κάποιος τον εαυτό του με βάση πάντοτε το αν αρέσει στους άλλους, πάντοτε θα τον ωθεί να αισθάνεται κατώτερος, πάντοτε θα τον πληγώνει και θα τον κάνει να υιοθετεί παράλογες σκέψεις. Μπορούμε, λοιπόν, να ορίσουμε ως ένα βασικό και πρώτο βήμα για την εξάλειψη των αισθημάτων αναξιότητας, την προσπάθεια να γνωρίσουμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας αλλά και να αποδεχτούμε για αυτό που είναι. Δεν έχει σημασία τι πιστεύουν οι άλλοι για εμάς; σημασία έχει κατά πόσο εμείς αγαπάμε και αποδεχόμαστε αυτό που είμαστε. 

Ένα δεύτερο βήμα είναι να σταματήσουμε να εξιδανικεύουμε σε τόσο μεγάλο βαθμό τις ζωές των άλλων. Κανένας άνθρωπος δεν έχει τέλεια και ιδανική ζωή, μπορεί εμείς να θεωρούμε κάποιον ευτυχισμένο αλλά εκείνος να δίνει τις δικές του μάχες για τι οποίες εμείς μπορεί να μην έχουμε και ιδέα.

Αφήστε πίσω το παρελθόν 

Αν κάποιος έχει ζήσει δύσκολα και τραυματικά παιδικά χρόνια, πρέπει να πάρει την απόφαση και να δηλώσει στον εαυτό του πως δεν θα του επιτρέψει να υποφέρει για μία κατάσταση που συνέβη στο παρελθόν. Αν δεν μπορεί να το καταφέρει αυτό μόνος, τότε οφείλει χωρίς κανένα αίσθημα ντροπής να απευθυνθεί σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας και εκείνος θα τον καθοδηγήσει καταλλήλως.

Όλοι οι άνθρωποι αξίζουμε να αγαπηθούμε και η ευτυχία είναι σίγουρα η μοναδική κατάσταση που πρέπει να βιώνουμε. Κλείνοντας, θα ήθελα να γράψω πως όποια εμπόδια συναντάει κάποιος στο διάβα του, όσους κλυδωνισμούς και ματαιώσεις ζήσει, στο τέλος θα καταφέρει να βρει τη δική του ευτυχία, να φτάσει στη δική του Ιθάκη.