Κλινική ύπνωση

Ακρόαση άρθρου......

Η ύπνωση ως φαινόμενο υπάρχει από την αρχή της δημιουργίας της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι μια φυσική ικανότητα του ατόμου που συναντάται σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς (Αρχαία Ελλάδα, Αίγυπτος) και μπορεί να βιωθεί από κάθε άτομο, σε κάθε συνθήκη.

Οι θεμελιωτές της ύπνωσης

Σήμερα, η φυσική αυτή διαδικασία αξιοποιείται ως σημαντικό θεραπευτικό εργαλείο με σημαντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση αρκετών ψυχολογικών και σωματικών ασθενειών. Ο Mesmer, o Charkot, o Breuer, o Ericsson και αρκετοί άλλοι σημαντικοί ερευνητές, θεωρούνται σύγχρονοι θεμελιωτές της ύπνωσης.

Τα χαρακτηριστικά του φαινομένου της ύπνωσης

Η ύπνωση δεν είναι ύπνος -αν και προέρχεται από την ελληνική λέξη ύπνος- ή απώλεια συνείδησης αλλά μια κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης του ατόμου, κατά την οποία βρίσκεται σε μεγαλύτερη διέγερση από ό,τι συνήθως, και η προσοχή του μπορεί να μετατοπιστεί σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα είτε αυθόρμητα είτε ως αποτέλεσμα καθοδήγησης. Καθημερινά παραδείγματα όπως η αυτόματη οδήγηση ή η πλήρης απορρόφηση του ατόμου όταν διαβάζει ένα βιβλίο, αποτελούν υπνωτικά φαινόμενα. Το άτομο εισέρχεται στην ύπνωση μόνο αν το ίδιο θελήσει, και μπορεί να εξέλθει όταν το ίδιο το αποφασίσει.

Η ύπνωση μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια κατάσταση ονειροπόλησης στην διάρκεια της οποίας η διαδικασία της μάθησης λαμβάνει χώρα.

Κατά την διάρκεια της «έκστασης» ή κατάστασης «trance», όπως αποκαλείται αυτή η κατάσταση, αποδυναμώνεται η λογική του συνειδητού νου, υποχωρούν οι περιορισμοί της λογικής και η κριτική σκέψη, ενώ ενισχύεται η επικράτηση του υποσυνείδητου νου -που αποτελεί το μεγαλύτερο και πιο δημιουργικό μέρος της ύπαρξής μας-, δίνοντας τη δυνατότητα στο άτομο να αφομοιώσει και να γίνει δεκτικό σε νέες ιδέες, παροτρύνσεις ή υποβολές, με τη θέλησή του, όμως, και χωρίς να προβαίνει σε πράξεις που παραβιάζουν την ηθική ή τους κανόνες της κοινωνίας και, ακόμη πιο βαθιά, να στρέψει την προσοχή του από την εξωτερική πραγματικότητα στον εσωτερικό του κόσμο, να έρθει σε επαφή με τα γνήσια συναισθήματά του τα οποία σταδιακά αξιολογεί και απελευθερώνει φτάνοντας έτσι στην αυτοθεραπεία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, με την ύπνωση, τα αρνητικά συναισθήματα και οι αρνητικές εμπειρίες του ατόμου δεν απομακρύνονται από τη συνείδησή του.

Κατά την ύπνωση υπάρχει επίγνωση

Εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά ο τρόπος που βιώνονται τώρα από το άτομο αλλάζει, αφού απαλλάσσεται από το βάρος τους και τα αντιμετωπίζει με άλλη οπτική.

Κατά τη διάρκεια της ύπνωσης, το άτομο έχει τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης και πολύ καλή επίγνωση του εαυτού του.

Είναι δεκτικό σε εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης και συμπεριφορών, αλλά επιλέγει το ίδιο αν θα δεχτεί ή όχι την παρότρυνση ή την υποβολή του θεραπευτή. Μπορεί να έχει σωματικές και συναισθηματικές αντιδράσεις (να κλαίει, να γελάει, να κινείται, να βλέπει διάφορες εικόνες), όπως αν βρισκόταν σε κατάσταση εγρήγορσης, αλλά ταυτόχρονα έχει καθολική αντίληψη της καταστασης που βρίσκεται.

Η ύπνωση είναι «αυτοΰπνωση» και ο θεραπευτής απλά συνεισφέρει και διευκολύνει το άτομο να μεταβεί, εκούσια, σε κατάσταση ύπνωσης, έχοντας το ίδιο ενεργό ρόλο στον προσδιορισμό και στη λύση του προβλήματος, αφού στο υποσυνείδητό του βρίσκονται όλες οι δυνάμεις και οι δεξιότητες που απαιτούνται για τη λύση των προβλημάτων του.

Υπνοθεραπεία

Η θεραπευτική διαδικασία που χρησιμοποιεί την ύπνωση ως εργαλείο ονομάζεται υπνοθεραπεία και αποτελεί μία μορφή ψυχοθεραπείας που είναι λιγότερο χρονοβόρα από τις υπόλοιπες ψυχοθεραπευτικές και ψυχιατρικές παρεμβάσεις, και δεν απευθύνεται στον συνειδητό νου, αλλά εστιάζει στη δυνατότητα του ασυνειδήτου να μαθαίνει νέες ιδέες και να υιοθετεί νέους και αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων που ταλανίζουν το άτομο.

Τελος, η ύπνωση, ως ένα σημαντικό και χρήσιμο εργαλείο, σε συνδυασμό με κατάλληλες θεραπευτικές τεχνικές, βοηθά στην αντιμετώπιση διαφόρων ψυχολογικών (μείωση του στρες, διαχείριση του χρόνιου πόνου, αντιμετώπιση φοβιών, παχυσαρκία, κάπνισμα και πολλά άλλα) και σωματικών προβλημάτων (ημικρανίες, πονοκέφαλοι, δερματοπάθειες, στην ανακούφιση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, στην ελκώδη κολίτιδα).

Η κλινική ύπνωση είναι επίσημα αναγνωρισμένη από την Ιατρική και την Ψυχολογία, και θα πρέπει να εφαρμόζεται από ειδικά εκπαιδευμένους και αναγνωρισμένους επαγγελματίες υγείας. Επιπλέον, αρκετά διεθνή νοσοκομεία, σήμερα, εντάσσουν την κλινική ύπνωση στα τμήματά τους.

Βιβλιογραφία:

1. Hawkins, P.J. (2000). Εισαγωγή στην κλινική ύπνωση. Οδηγός για θεραπευτές. (Α. Ταβουλαρη μετάφραση). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
2. Coltan et al. (1988). Controlled trial of Hypnotherapy in relapse prevention of duodenal ulceration. Lancet, 1, 1299–1300.
3. Melis et al. (1991). Treatment of chronic tension-type headache with hypnotherapy: A single-blind time controlled study. The journal of Head and face pain, 31, 686–689.