Η προσέγγιση PSP (Process-Stage-Praxis):εμπλουτίζοντας την επίγνωση μέσω της ενσώματης αλληλεπίδρασης

Ακρόαση άρθρου......

Η PSP είναι μία προσέγγιση για την ενσώματη αυτοσχεδιαστική αλληλεπίδραση. Ο στόχος της είναι να υποστηρίξει την ανάπτυξη της ικανότητας του ατόμου να αντιλαμβάνεται πολυεπίπεδα αυτό που συμβαίνει στη δική του υποκειμενική φυσική και ψυχολογική πραγματικότητα, καθώς συντίθεται στιγμή-στιγμή η ροή της προσωπικής του εμπειρίας (η ικανότητα αυτή λέγεται “επίγνωση”).

Έτσι, η PSP είναι ένα συμπληρωματικό εργαλείο για κάθε είδους δουλειά που σχετίζεται με το ρεύμα της εμπειρίας (με τη “διαδικασία” σχηματισμού των βιωμάτων μας), και τον εμπλουτισμό της επίγνωσής της. 

Κάτι τέτοιο σημαίνει πως η PSP μπορεί εν δυνάμει να φανεί με πολλούς τρόπους, λιγότερο ή περισσότερο χρήσιμη, σε πεδία όπου κατάλληλα εκπαιδευμένοι άνθρωποι αναλαμβάνουν την ευθύνη να δουλεύουν με άλλους. Οι άνθρωποι αυτοί, τους οποίους ας ονομάσουμε εδώ με τον γενικό όρο “συντονιστές”, διαντιδρούν συστηματικά με άλλους ανθρώπους, υποστηρίζοντας και βοηθώντας τους ψυχολογικά ή/και φυσικά, ή μεταδίδοντας γνώση, εμπειρία. Σε τέτοιες “δράσεις” συντονιστών ατομικής ή ομαδικής δουλειάς, συνήθως περιλαμβάνονται διαδικασίες εμπλουτισμού της επίγνωσης σε διαφορετικό βαθμό και με διάφορους στόχους.

Και η PSP μπορεί να έρθει να εμπλουτίσει τέτοιου είδους δουλειά σε χώρους όπως: ψυχοθεραπεία και συμβουλευτική, ψυχολογία, αυτογνωσία και προσωπική ανάπτυξη, εκπαίδευση, Οργανισμοί και εργασιακός χώρος, τέχνη, κοινωνικές παρεμβάσεις, υγεία, κοκ.  

Η PSP είναι στην ουσία ένα μάλλον απλό, συμπληρωματικό εργαλείο, και έτσι αυτή η προσέγγιση έχει ένα ευρύ δυναμικό για πολλές εφαρμογές. Βασίζεται σε μία υπαρξιακή - σχεσιακή προοπτική χρησιμοποιώντας στον πυρήνα των εφαρμογών της την αυτοσχεδιαστική ενσώματη αλληλεπίδραση και τις εγγενείς δημιουργικές μας ικανότητες.

Η PSP, σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τα βασικά εργαλεία κάποιου που είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό της δουλειάς στους παραπάνω χώρους, αλλά απλά τα εμπλουτίζει.

Σήμερα, η PSP συνιστά μία συστηματοποιημένη ενσώματη προσέγγιση ανάπτυξης της επίγνωσης, που εμπίπτει στον γενικότερο ανθρωπιστικό χώρο. Περιλαμβάνει θεωρία, πράξη (εφαρμογές) και εκπαίδευση, χωρίς όμως να είναι κάποιο είδος “ψυχοθεραπείας μέσω τέχνης”.

Η PSP έχει δύο λειτουργικά επίπεδα:
(α) αυτό των διάφορων εφαρμογών της, και
(β) αυτό της εκπαίδευσης στη θεωρία και την πράξη της.

Το θεωρητικό κομμάτι της PSP
Αυτό το είδος “διαδραστικής πράξης βασισμένης στο ρεύμα της προσωπικής εμπειρίας”, μπορεί να νοηθεί ως “προσέγγιση”, όταν τη δούμε να είναι μία πορεία - κίνηση προς κάποιον στόχο, μέσα από συγκεκριμένες αρχές, συγκεκριμένα μέσα και κατάλληλα οργανωμένες σειρές διαδικασιών. Ωστόσο, αυτή η πορεία χαρακτηρίζεται από μία ευρύτητα πνεύματος στον τρόπο της πραγμάτωσής της, γι’ αυτό και τελικά η PSP ονομάστηκε “προσέγγιση” και όχι “μέθοδος”, ύστερα από μία γόνιμη συζήτηση με τη Susan Gregory (2015, προσωπική επικοινωνία). Έτσι, εφόσον ο στόχος της προσέγγισης PSP είναι η περαιτέρω ανάπτυξη της επίγνωσης, τότε και η πράξη (η δράση) της, αφορά κάποια μέσα με τα οποία επιχειρεί να πραγματώσει αυτόν τον στόχο. Τα μέσα αυτά προκύπτουν από την όλη φιλοσοφία και θεωρία στην οποία η PSP στηρίζεται, και θα λέγαμε ότι η θεωρία της περιλαμβάνει δύο τμήματα.

(1) Από τη μία μεριά, έχουμε το αμάλγαμα θεωρητικών και πρακτικών ιδεών, ψυχολογικών εννοιών και φιλοσοφικών ρευμάτων που συγκροτούν αυτό που σήμερα λέγεται “προοπτική της θεραπείας Gestalt”. Σημειώνεται πως η προοπτική Gestalt προέρχεται από τη θεραπεία Gestalt, όμως σταδιακά, αυτό το σύνολο αρχών και ιδεών ξεπέρασε ως δυνατότητα εφαρμογής τον χώρο της ψυχοθεραπείας. Σήμερα, η προοπτική της θεραπείας Gestalt έγινε ήδη ένας τρόπος να βλέπει κάποιος όχι μόνο τα πράγματα, τον κόσμο και την “έσω” πραγματικότητα του ανθρώπου, αλλά και τους διάφορους σχεσιακούς χώρους στους οποίους κινείται ο άνθρωπος όντας “μέσα” στον κόσμο: τον χώρο της εκπαίδευσης, της εργασίας και των Οργανισμών, την οικογένεια, τις κάθε λογής σχέσεις, την τέχνη, την κοινωνική οργάνωση, και ένα σωρό άλλους τομείς ανθρώπινης διάδρασης. Έτσι, η PSP “δανείζεται” στη θεωρία της την προοπτική της θεραπείας Gestalt πέρα από την αυστηρά ψυχοθεραπευτική της εφαρμογή.  

(2) Από την άλλη μεριά, η θεωρία της PSP περιλαμβάνει και κάποιες ιδιότυπες έννοιες που επινοήθηκαν ειδικά για να γεφυρώσουν το θεωρητικό της κομμάτι με την πράξη κατά τις εφαρμογές της:

(α) το “προσωπικό φιλμ”,
(β) το “μοτίβο”,
(γ) η “σωματική πρόθεση”,
(δ) ένα ευέλικτο “μοντέλο” σχεδιασμού ασκήσεων για τις εφαρμογές της PSP (“1000+1 ασκήσεις για την αυτοσχεδιαστική ενσώματη αλληλεπίδραση”),
(ε) τις ιδέες της PSP που προήλθαν από τη νευροφυσιολογία και τη μικροδομή της ενσώματης εμπειρίας και της ενσυναίσθησης - τέτοιες ιδέες έχουν να κάνουν με την εξέλιξη των αυτοσχεδιαστικών διαδικασιών που εμπλέκονται στις άμεσες, ζωντανές συναντήσεις μας με τον Άλλον. Όλες αυτές οι έννοιες, παρά την αυτοτέλειά τους, βασίζονται επίσης στη φιλοσοφία της θεραπείας Gestalt.

Έτσι, κατά μία έννοια, η PSP δεν είναι ακριβώς μια “νέα” προσέγγιση, όσον αφορά το πρώτο θεωρητικό της κομμάτι, τα συστατικά στοιχεία του οποίου έχουν να κάνουν άμεσα με την προοπτική της θεραπείας Gestalt. Ωστόσο, είναι όντως “νέα”: (α) ως προς τις ιδιότυπες έννοιες που γεφυρώνουν τη θεωρία με την πράξη της (αυτές οι ιδέες αποτελούν το δεύτερο θεωρητικό κομμάτι της PSP, και παρότι βασίζονται επίσης στην προοπτική Gestalt, διαθέτουν εννοιολογική αυτονομία), και (β) ως προς τις δυνατότητές της να εμπλουτίσει ως συμπληρωματικό εργαλείο πολλά είδη βιωματικής δουλειάς με την επίγνωση.

Οι ρίζες της PSP και το τωρινό της πλαίσιο (σε α’ πρόσωπο).
Η PSP προέκυψε από την εδώ και 17 χρόνια προσπάθειά μου να συναντηθούν δύο μεγάλοι κύκλοι της προσωπικής μου διαδρομής. Ο ένας, βρίσκεται στο πολύ μακρινό μου παρελθόν, και σχετίζεται με τον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ο άλλος, είναι παροντικός και αφορά την αποκλειστική πλέον σχέση μου με τη θεραπεία και την προοπτική Gestalt. Σε όλο αυτό το διάστημα, οι δύο αυτοί κύκλοι πλησίασαν σταδιακά μεταξύ τους με διάφορους τρόπους, ώσπου, από το 2006, η ενσωμάτωσή τους βρήκε το σχήμα της στην PSP.

Εδώ, όσον αφορά αυτήν την ενσωμάτωση, κρίσιμο ρόλο έπαιξε η περίοδος που κατανόησα ουσιαστικά πως η προοπτική Gestalt αποτελεί μια ολοκληρωμένη αντίληψη για τον άνθρωπο μέσα στο πεδίο ζωής του, ξεπερνώντας την ψυχοθεραπευτική της εφαρμογή (βλ. 2.1-4). Σήμερα, η προοπτική της θεραπείας Gestalt θεωρείται όλο και περισσότερο, πέρα από ψυχοθεραπεία, επίσης μία πραγματιστική φιλοσοφική επιλογή για μία ανθρώπινα αληθινή ζωή, και εφαρμόζεται πλέον εκτεταμένα και σε μη-ψυχοθεραπευτικά πλαίσια.

Έτσι, για να δώσω μορφή στην PSP, προσανατολίστηκα στην προοπτική της θεραπείας Gestalt (ή “στάση”, “φιλοσοφία” Gestalt) , και όχι στην ψυχοθεραπευτική της εφαρμογή. Όμως τονίζεται πως από τη στιγμή που η PSP εφαρμόζεται ως ένα συμπληρωματικό, δευτερεύον εργαλείο σε διάφορα πεδία, μπορεί ασφαλώς να χρησιμοποιηθεί, και πάλι ως δευτερεύον επικουρικό μέσον, επίσης σε διάφορες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις (όπως είναι η θεραπεία Gestalt ή και άλλες).

Το τωρινό πλαίσιο μέσα από το οποίο παίρνουν πρακτικά μορφή διάφορες δραστηριότητες σχετικές με την PSP, είναι το “PSP-studio” (το οποίο γενικά χαρακτηρίζεται ως ένα “Κέντρο Δημιουργικής Επιμόρφωσης & Εκπαίδευσης” - βλ. Παράρτημα ΙΙ). Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζονται και υλοποιούνται, συχνά μέσα από διάφορες συνεργασίες, βιωματικά προγράμματα εφαρμογών και εκπαίδευσης κάθε διάρκειας και είδους, τα οποία ενέχουν με οποιονδήποτε τρόπο την PSP.

Από το 2010 η PSP υπεισέρχεται θεματικά και μεθοδολογικά, πάντα ως συμπληρωματικό εργαλείο, όλο και περισσότερο στις “Gestalt δραστηριότητές μου”, στην ψυχοθεραπεία και άλλα πεδία. Για το 2017 είναι προγραμματισμένος να λειτουργήσει με συμμετοχές από και εκτός Ελλάδας ο πρώτος εκπαιδευτικός κύκλος (θεωρία και πρακτική) στην PSP, με 5-9 διήμερες ή τριήμερες συναντήσεις.

Τέλος, σημειώνεται ότι η κύρια βάση της έμπνευσης για την ιδέα της PSP, ήταν η γνωριμία μου με το όλο οικοδόμημα Gestalt κατά την ψυχοθεραπευτική μου εκπαίδευση στο “Gestalt Foundation” (Θεσσαλονίκη). Όμως επίσης, γενική αλλά καθοριστική σημασία για τα θεμέλια της PSP, έχουν:

• Η από το 1989 ανεκτίμητη συνεργασία μου με την ηθοποιό και σκηνοθέτιδα Τίνα Στεφανοπούλου, στο εργαστήρι “Πολύτεχνο”, με αντικείμενο τον δημιουργικό συνδυασμό μουσικής, κίνησης, θεατρικής πράξης, καθώς και τη σκηνική συνδημιουργία.
• Ο “χωρίς κείμενο” αυτοσχεδιασμός στο Playback Θέατρο, και οι ανάλογες πολύτιμες εμπειρίες μου: από τη διδασκαλία του Playback στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, από τη σύμπραξή μου με την ομάδα Playback Θεάτρου “T!NG”, από την πολύ κοντινή σχέση μου με τις ομάδες “AquNa This”, “Meta Playback Theatre”, και “Hellenic Playback Theatre”, από πολλούς κύκλους εκπαίδευσης, εποπτείας και δημιουργικών ανταλλαγών που πραγματοποίησα ως εκπαιδευτής προσκαλεσμένος από ανθρώπους και ομάδες από τη Ρωσία, Ιταλία, Ουκρανία, Ουγγαρία, Γερμανία, Σερβία, FYROM, Γαλλία.

Τα Λατινικά αρχικά της PSP.
Η λέξη “Process” (το αρχικό “P”), που σημαίνει “διαδικασία”, παραπέμπει στην αντίληψη της προοπτικής Gestalt για την ασταμάτητη κίνηση, σχέση και αλλαγή των πάντων.
Η λέξη “Stage” (το αρχικό “S”), που κυριολεκτικά σημαίνει “σκηνή”, νοείται πέρα από τη συνήθη συσχέτισή της με το θέατρο (σαν ένας γεωγραφικά οριοθετημένος χώρος στον οποίο εξελίσσονται καλλιτεχνικά δρώμενα). Στην PSP, η “σκηνή” αναφέρεται μάλλον σε ένα σχεσιακό “πεδίο”: οποιαδήποτε κατάσταση όπου, μέσα από τις αλληλεπιδράσεις μας αναπτύσσεται ένα δίκτυο διαρκώς μεταβαλλόμενων και αλληλοεξαρτώμενων σχεσιακών δυνάμεων. Και επειδή στην προοπτική Gestalt κάθε βήμα οποιασδήποτε αλληλεπίδρασής μας προκύπτει αυτοσχεδιαστικά (από το αμέσως προηγούμενο ενσωματώνοντας ό,τι προηγήθηκε), η λέξη “σκηνή” στην PSP μας παραπέμπει τελικά στο αυτοσχεδιαζόμενο χτίσιμο κάθε σχεσιακής διαδικασίας. 
Μία γέφυρα ανάμεσα στις δύο αυτές έννοιες, τη “διαδικασία” και τη “σκηνή” ως το αυτοσχεδιαστικά αναπτυσσόμενο σχεσιακό πεδίο, συνιστά η λέξη “πράξη” (“Praxis” - το τελευταίο “P”), αφού σε κάθε διαδικασία και στον κάθε αυτοσχεδιασμό είναι η Αριστοτελική πράξη που παράγει την υποκειμενική πραγματικότητα.

Πράγματι, από τη μία μεριά, υπάρχει πάντα “πράξη” στον αυτοσχεδιασμό, η οποία και τον προχωρά βήμα-βήμα . Πειραματισμός στο εδώ και τώρα, δράση, άμεση και αυθεντική απόκριση στα τρέχοντα γεγονότα, είναι οι διαδικασίες που οδηγούν σε κάθε μία επόμενη φάση του αυτοσχεδιασμού.

Και από την άλλη μεριά, κάτι που βρίσκεται σε μια διαδικασία εξέλιξης διαπνέεται από την αίσθηση του διαρκούς γίγνεσθαι, της “πράξης” μέσα από την οποία συμβαίνουν τα καθημερινά γεγονότα και ρέει η ζωικότητα στο πεδίο ζωής του καθενός μας. Μάλιστα, θα λέγαμε ότι βιώνουμε το πεδίο αυτό ως ένα “όλον”, ακριβώς μέσα από τη διάσταση της πράξης. Ας πούμε, “βλέπω”, στην προοπτική της θεραπείας Gestalt, είναι μια διαδικασία, μια πράξη. Και αυτή η διαδικασία - πράξη του να βλέπω, διαφέρει από αυτό το οποίο βλέπω (το περιεχόμενο). Στη φιλοσοφία Gestalt δεν μας ενδιαφέρει μόνο τι γίνεται στο νου μας, αλλά εξίσου (και κυρίως) η πράξη, το “πώς”, ο τρόπος με τον οποίο τα γεγονότα της ζωής μας γίνονται προσωπική εμπειρία. “Βιώνω” είναι η ίδια η ασταμάτητα εξελισσόμενη διαδικασία της ζωής, οπότε σημαίνει πράττω στη ζωή, αντί μόνο να σκέφτομαι “περί” αυτής. Σημαίνει ότι υπεύθυνα ανα-δημιουργώ ξανά και ξανά τον Εαυτό μου, “πράττοντας”μέσα στη ζωή μου.

Τι ΔΕΝ είναι η PSP και πώς λειτουργεί στις εφαρμογές της;
Η PSP:

• δεν αποτελεί κάποιο σύστημα ψυχοθεραπείας
• ούτε σύστημα σωματικής ψυχοθεραπείας,
• ούτε κάποιας μορφής θεραπεία μέσω τέχνης, 
• δεν είναι κάποια “παραλλαγή” της θεραπείας Gestalt 
• δεν είναι μια θεωρία θεάτρου και δραματουργίας, 
• δεν είναι ταυτόσημη, ως προσέγγιση, στη δομή, τη μεθοδολογία και τους στόχους της, με τη δραματοθεραπεία, τη χοροθεραπεία, τη μουσικοθεραπεία, το ψυχόδραμα, την εμψύχωση και το θεατρικό παιχνίδι, 
• ούτε συνιστά μία παραλλαγή του Playback Θεάτρου (μία ξεχωριστή μορφή σκηνικού αυτοσχεδιασμού που δημιουργήθηκε στη δεκαετία του 1970 από τον Jonathan Fox και τους συνεργάτες του), παρόλο τον σημαντικό ρόλο που το Playback έπαιξε στη δημιουργία της.

 Από όλους αυτούς τους χώρους η PSP αντλεί διάφορα στοιχεία, τα οποία ενοποιεί και συνδυάζει, μετασχηματίζοντάς τα στα συστατικά της. Όμως υπογραμμίζεται πως η PSP μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί στους ίδιους αυτούς τους χώρους, βλέποντάς τους ως πεδία εφαρμογής της.

Οπότε, σε τέτοιες περιπτώσεις:
(α) Τους εμπλουτίζει με τη συμβολή της ως συμπληρωματικό εργαλείο. Η ίδια η προοπτική και η θεραπεία Gestalt, το φιλοσοφικό - θεωρητικό υπόστρωμα των οποίων βρίσκεται με διάφορες ιδέες και αρχές στον πυρήνα της PSP, μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν ως ένα ακόμη μέσον ενσώματης δουλειάς. Το ίδιο ισχύει για κάθε προσέγγιση που δεν διαφωνεί με το γενικότερο πνεύμα των ιδεών αυτών. Με αυτόν τον σκοπό, συγκροτήθηκε από το 2012 ένα πρόγραμμα “συνεχιζόμενης εκπαίδευσης” ψυχοθεραπευτών διαφόρων προσεγγίσεων, με αντικείμενο την ίδια την PSP. Το πρόγραμμα αυτό είναι ιδιαιτέρως ευέλικτο, σχετικά σύντομο (στην πλήρη του εκδοχή καλύπτεται με 5-9 διήμερες συναντήσεις), και έχει ήδη προταθεί και λειτουργεί κατά τμήματα ή και ολόκληρο, σε διάφορα πλαίσια. Η ήδη προϋπάρχουσα εκπαίδευση των ψυχοθεραπευτών που συμμετέχουν εκλαμβάνεται ως βάση των διάφορων εκδοχών του προγράμματος, ώστε να δομείται η εκάστοτε λειτουργικότερη ενσωμάτωση της PSP στο ήδη υπάρχον ρεπερτόριο των εργαλείων των συμμετεχόντων. 
 
(β) Σε κάποιους από τους παραπάνω χώρους - πεδία εφαρμογής της PSP, οι οποίοι ήδη χαρακτηρίζονται κυρίως ή αποκλειστικά από πράξη ενσώματης αυτοσχεδιαστικής αλληλεπίδρασης, συμβαίνει το εξής με το “παράθυρο” της PSP: εμπλουτίζει όχι μόνο την πράξη αυτή αλλά ακόμη και την ίδια τη θεωρητική τους βάση, φέρνοντας μαζί της συστατικά της προοπτικής Gestalt και τις δικές της ιδέες περί ενσώματης αλληλεπίδρασης. Μία τέτοια περίπτωση είναι το Playback Θέατρο. Το ίδιο το Playback έπαιξε σημαντικό ρόλο ως πηγή έμπνευσης στη σύνθεση της PSP. Ωστόσο, όταν πλέον εφαρμόζουμε την προσέγγιση αυτή στο Playback, ίσως η θεωρία, η πράξη και η εκπαίδευσή του βρίσκουν νέα και πιθανώς σημαντικά ερείσματα στις ιδέες της PSP. Άλλωστε, στη συγκεκριμένη μελέτη, ολόκληρος ο Τόμος ΙΙ στην ουσία πραγματεύεται μία εφαρμογή της PSP, που έχει να κάνει με την “ανάγνωση” όλων των όψεων του Playback Θεάτρου μέσα από τη θεωρία και την πράξη της. 

Το σώμα και η σωματική δουλειά στην πράξη της PSP. 
Στις εφαρμογές της PSP, η σωματική μας διάσταση είναι μία σημαντική αφετηρία. Κι αυτό γιατί η “διαδικασία”, το άμεσο γίγνεσθαι των πραγμάτων, βρίσκεται στον πυρήνα της PSP. Όμως “διαδικασία” σημαίνει αέναη αλλαγή. Οπότε, σημαίνει επίσης κίνηση, αφού η αλλαγή φέρνει τα πράγματα σε νέες θέσεις και σχέσεις μεταξύ τους. Και κινούμενοι, αναπόφευκτα σχετιζόμαστε, σε κάθε επίπεδο, τόσο ψυχολογικό όσο και φυσικό.

Με μία τέτοια λοιπόν ολιστική ματιά, η σχεσιακή “σκηνή” (ο χώρος, το πεδίο) βιώνεται πάντα ενσώματα και πάντα στο εδώ και τώρα αυτού του πεδίου, όπως άλλωστε συμβαίνει και με όλη μας την ύπαρξη. Έτσι, η δυναμική σχεσιακή προοπτική της PSP δεν περιορίζεται στο ψυχολογικό επίπεδο, αλλά αφορά επίσης άμεσα και το σώμα μας.            
Και λέγοντας “σώμα” στην PSP, δεν εννοούμε μόνο τις αισθήσεις ή τη μετατόπιση στον φυσικό χώρο, ούτε κάποια πρόταση σωματικής θεραπείας, ή ότι κάποιος παίζει θέατρο και ρόλους ή μπαίνει σε καταστάσεις έκστασης και σωματικού διαλογισμού.
   

Εννοούμε ότι στην πράξη της PSP:
(α) Εστιάζουμε στην ενσώματη όψη της εμπειρίας και της κάθε είδους σχεσιακής δυναμικής.
(β) Το δρων σώμα είναι η “φωνή” με την οποία τόσο αντιλαμβανόμαστε όσο και εκφράζουμε την αυτοσυναίσθησή μας. Ή, αλλιώς, μέσα από το πώς είμαστε “στο” σώμα μας, προσεγγίζουμε και επικοινωνούμε μεταξύ μας όλες τις όψεις της ανθρώπινης εμπειρίας: τις αισθητηριακές, τις συναισθηματικές/συγκινησιακές, τις νοητικές.
(γ) Η σωματική μας διάσταση βιώνεται και σε επίπεδο του πώς “είμαι στο σώμα μου”, αλλά και στο γίγνεσθαι της καθημερινής αυτοσχεδιαστικής διάδρασής μας με Άλλους. Ή, αλλιώς, στην PSP, το άτομο δεν παραμένει εστιασμένο στον “έσω” σωματικό του κόσμο αλλά εξίσου στρέφεται δυναμικά προς το υποκειμενικά αισθητό “έξω”, συνδημιουργώντας, εν τω γεννάσθε και σωματικά, εμπειρία “μαζί” με τους Άλλους.

Το μοντέλο των ασκήσεων και το όλο πνεύμα λειτουργίας της PSP στις εφαρμογές της, εμπλέκει το σώμα με κατάλληλους και διαδραστικούς τρόπους. Παραπάνω, σημειώσαμε ότι ο γενικός στόχος της PSP είναι η υποστήριξη της ανάπτυξης της ικανότητας του ατόμου να αντιλαμβάνεται πολυεπίπεδα αυτό που συμβαίνει στην προσωπική του φυσική και ψυχολογική πραγματικότητα καθώς συντίθεται στιγμή-στιγμή η προσωπική του εμπειρία (η ικανότητα αυτή λέγεται “επίγνωση”). Οπότε, οι τρόποι με τους οποίους το σώμα εμπλέκεται στην PSP στοχεύουν σε ό,τι υπαγορεύει αυτός ακριβώς ο γενικός στόχος: ο εμπλουτισμός της επίγνωσης σε όλες τις ζώνες της - νοητικά, συναισθηματικά, σωματικά/αισθητηριακά.

Τονίζεται ότι οι ασκήσεις και ό,τι αφορά το σώμα στην PSP, δεν έχουν το ίδιο το σώμα μας ως αυτοσκοπό. Δεν περιορίζονται στην ανάπτυξη μόνο της σωματικής επίγνωσης αλλά βλέπουν την επίγνωση ως ένα αδιάσπαστο όλον στο οποίο η σωματική μας όψη υπάρχει αδιαχώριστα μαζί με το νου και τις συγκινήσεις μας. Κι ακόμη, οι ασκήσεις αυτές δεν είναι μία παραλλαγή καλής γυμναστικής ή εκφραστικού χορού (χωρίς διόλου να υποτιμούμε αυτές τις δράσεις), και δεν αποσκοπούν στην αύξηση της ευεξίας μέσω των ενδορφινών. Ο τρόπος σκέψης ο οποίος βρίσκεται κάτω από όλα τα μοντέλα των ασκήσεων της PSP και μέσα από τον οποίο διαγράφονται οι παραπάνω συγκεκριμένοι στόχοι της, είναι ο εξής. 

Οι καθημερινές συνηθισμένες στάσεις, χειρονομίες, εκφράσεις, κινήσεις, διαδράσεις, συμπεριφορές, φτιάχνουν μάλλον ένα περιορισμένο ζωτικό χώρο στη φυσική πραγματικότητά μας. Το στενό αυτό ενεργειακό μας “αυγό” συνήθως επιτρέπει μία επίσης περιορισμένη γκάμα συλλογικά “αποδεκτών” κινήσεων, στάσεων και μία λίγο πολύ στερεότυπη αίσθηση του σώματός μας. Μια τέτοια περιορισμένη συμμετοχή της φυσικής μας διάστασης στην εμπειρία μας, τη φτωχαίνει συνολικά. Γίνεται ένας διαβρωτικός παράγοντας που επιδρά στην εμπειρία μας αρνητικά ώστε αυτή να περιορίζεται στα νοητικά μας όρια, να καθίσταται αυτοματοποιημένη και μηχανιστική, μία φτωχή έκφραση των εν δυνάμει άπειρων όψεων του Εαυτού. Έτσι, οι  περιορισμοί της συνηθισμένης αποδεκτής σωματικότητάς μας, συμβάλλουν στην “απουσία” μας από ό,τι συμβαίνει στο εδώ και τώρα μας.

Αν τώρα έρθουμε στην ενσώματη διαδραστική δουλειά με την PSP, δρώντας και αλληλεπιδρώντας, δημιουργούνται νέα σωματικά μηνύματα, διαφορετικά από τα συνηθισμένα της καθημερινότητας, καθώς διαρκώς νέα αγγεία, τένοντες και μυικές δεσμίδες συστέλλονται και διαστέλλονται. Παράλληλα, η εστίαση στην δρώσα φυσική μας διάσταση εμποδίζει το νου να υπερδιογκώσει τη λειτουργία του και να καταπνίξει τα υπόλοιπα επίπεδα της εμπειρίας μας: συγκίνηση/συναισθήματα και αισθήσεις. Επίσης, καθότι είμαστε όντα ολιστικά, αυτά τα νέα σωματικά μηνύματα επιδρούν σε όλη μας την ύπαρξη και πυροδοτούν νέα συναισθήματα, νέες αντιλήψεις της φυσικής μας υπόστασης, καθώς και νέες σκέψεις, εμπλουτίζοντας την εμπειρία μας και οξύνοντας όλο το φάσμα της επίγνωσής μας. Ταυτόχρονα, καθώς η ολόκληρη παρουσία μας στη φυσική πραγματικότητά μας γεννά πλούσια και “ολόκληρη” εμπειρία, ενεργοποιείται και το αντίστροφης φοράς ρεύμα: ό,τι δράση τείνει να γεννήσει η εμπειρία μας, καθώς γίνεται πράξη, είναι καλά γειωμένη στη φυσική πραγματικότητα.

Έτσι, οι πολλαπλοί αυτοί κύκλοι ανατροφοδότησης “πράξης-ολόκληρης εμπειρίας” - “νέας πράξης-νέας ολόκληρης εμπειρίας” συμβάλλουν στο να γινόμαστε ολόκληροι “παρόντες” στον ίδιο μας τον ζώντα Εαυτό. Με αυτόν τον τρόπο, πιθανά εκδηλώνουμε όψεις που ούτε καν φανταζόμασταν ότι υπήρχαν, πάντα ανάλογα με το βασικό πλαίσιο της δράσης της οποίας τους στόχους υποστηρίζει συμπληρωματικά η PSP.

Πώς μπορεί η εκπαίδευση στην PSP να ωφελήσει τον συντονιστή δράσεων  όπου εμπλέκεται η διαδικασία και η επίγνωση.    Τα εργαλεία που παρέχει η PSP, υποστηρίζουν και δεν επηρεάζουν διόλου τους κύριους στόχους της δράσης στην οποία εφαρμόζεται η PSP. Αν δηλαδή η PSP εφαρμόζεται σαν συμπληρωματικό εργαλείο στον συντονισμό μιας ομάδας γονέων, η χρήση της από τον συντονιστή δεν επηρεάζει τους ίδιους τους στόχους της ομάδας αυτής. Φυσικά, όταν σε κάποια δράση εφαρμόζεται με οποιονδήποτε τρόπο η PSP, δεν υπάρχει καμία “ύλη” με την οποία θα έπρεπε να είναι εξοικειωμένοι αυτοί στους οποίους απευθύνεται η δράση (κάτι που φυσικά δεν ισχύει για τον συντονιστή της, ο οποίος οφείλει να γνωρίζει καλά τι, γιατί, πότε και πώς κάνει ό,τι κάνει με τη θεωρία και την πράξη της PSP).

Η εκπαίδευση στη PSP αφορά δύο επίπεδα: ένα βασικό και ένα προχωρημένο. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, η πιθανή χρησιμότητα της PSP για συντονιστές δράσεων σχετικών με την ανάπτυξη της επίγνωσης, συνοψίζεται στα εξής σημεία.

(1) Πρώτα-πρώτα, έχουμε τα διάφορα οφέλη για τον ίδιο τον συντονιστή, κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης στην PSP. Όπως, περαιτέρω ανάπτυξη της επίγνωσης όσον αφορά τη δική του ουσιαστική φυσική παρουσία σε ό,τι κάνει, κάτι που σημαίνει αυξημένη αποτελεσματικότητα στη δουλειά του. Επίσης, κάποιος μαθαίνει πώς να παρακολουθεί και να υποστηρίζει τη ροή της δικής του εμπειρίας, κάτι που οδηγεί σε εμπλουτισμό της αυθεντικότητας και της δημιουργικότητας στον σχεδιασμό και την πραγμάτωση αυτού που κάνει.

(2) Ο συντονιστής που μαζί με τα άλλα εργαλεία του χρησιμοποιεί και την PSP, μπορεί να υποστηρίξει ακόμη πιο αποτελεσματικά τους στόχους οποιασδήποτε δουλειάς του, άσχετα με τη φύση αυτών των στόχων. Οι παρεμβάσεις του έχουν πιθανά τα εξής αποτελέσματα σε αυτούς στους οποίους τις απευθύνει:
(α) Αναπτύσσεται το “εύρος” της επίγνωσής τους ώστε να ενσωματώνει όλες τις όψεις της εμπειρίας (νόηση, συναίσθημα, αισθήσεις).
(β) Υποστηρίζεται η πολυεπίπεδη έκφραση του κάθε προσώπου (το δυναμικό του), ώστε κάποιος να γίνεται όλο και πληρέστερα “παρών” στα γεγονότα της ζωής του. 
(γ) Υποστηρίζεται με τους ξεχωριστούς τρόπους της PSP η αβίαστη ροή της εμπειρίας τους.
(δ) “Ανοίγουν” την επίγνωση και προς τον συνολικό σχεσιακό “χώρο” (το πεδίο) που διαγράφει κάθε ζωντανή συνάντηση και αλληλεπίδρασή μας με τον Άλλον.

(3) Μία ακόμη πιθανή χρησιμότητα της PSP στον συντονιστή, είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων παρεμβάσεων στις οποίες ενέχεται το σώμα και η σωματική επίγνωση κατά την ατομική και ομαδική δουλειά. Η συνέπεια είναι η καλλιέργεια της κατάλληλης “οπτικής” του συντονιστή στη ζωντανή εξέλιξη κάποιας δράσης που συντονίζει, έτσι ώστε με τη δημιουργική του φαντασία να επινοεί άμεσα, στη στιγμή, όποτε και όσο χρειάζονται, και ασκήσεις και αυτοστιγμεί παρεμβάσεις που εκπηγάζουν από το όλο πνεύμα της PSP (μην ξεχνώντας ότι η PSP δεν είναι ένα σύστημα σωματικής θεραπείας αλλά απλώς ένα εν δυνάμει συμπληρωματικό μέσον δουλειάς με την επίγνωση). Πολλά ευαίσθητα εργαλεία που παράγονται από την PSP μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διεγείρεται με λεπτό τρόπο η προσωπική διαδικασία ακόμη και στο εισαγωγικό άνοιγμα μιας ομάδας, όπου απλά συστήνονται οι συμμετέχοντες, ή ακόμη και στα διάφορα λεγόμενα “ζεστάματα” (βιωματικές ασκήσεις για να ανακινηθεί το υλικό και τα θέματα των συμμετεχόντων). Επίσης το ίδιο ισχύει σε κάθε μικρή στιγμή της δουλειάς της ομάδας, όπως και στα διάφορα μοιράσματα των μελών της. 

(4) Επίσης, κάτι ακόμη από την PSP που ενδεχομένως θα χρησιμέψει στον συντονιστή, είναι η εξάσκηση στον σχεδιασμό βιωματικών μοντέλων ασκήσεων PSP, οι οποίες βασίζονται στον αυτοσχεδιασμό και την ενσώματη διαδραστική δουλειά - πάντα ανάλογα με τους εκάστοτε στόχους της δράσης στην οποία πρόκειται να εφαρμοστεί η PSP.

(5) Τέλος, η PSP συμβάλλει στη διεύρυνση της γενικότερης “λογικής” του συντονιστή όσον αφορά τον αδρύ προ-σχεδιασμό κάποιας δράσης. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο συντονιστής, εάν το επιθυμεί, μπορεί κατά την προετοιμασία του στο θέμα της δράσης, να δημιουργεί και να διαμορφώνει προοπτικές που περιλαμβάνουν γενικότερα κίνηση, σώμα, αλληλεπίδραση. Μία ομάδα γονέων, εφήβων, εκπαιδευτικών, στελεχών επιχειρήσεων, μία ομάδα ψυχοθεραπείας, “ζωντανεύουν” αλλιώς μόλις αρχίσουν να δουλεύουν έστω και με ελάχιστη ενσώματη διάδραση. Ωστόσο σημειώνεται πως η έμφαση στην ενσώματη διάδραση είναι απλά μία πρόταση. Και η πρόταση αυτή συμπληρώνει και δεν υποκαθιστά τη βασική αντίληψη και μεθοδολογία με την οποία προετοιμάζεται και δουλεύει οποιοσδήποτε συντονιστής, ούτε βέβαια υποτιμά τη χρήση της λεκτικής επικοινωνίας κατά τη δράση και κατά τα διάφορα μοιράσματα μεταξύ των μελών της ομάδας, σχετικά με αυτό που βιώνουν. 

Για τις ασκήσεις της PSP. 
Σημειώνεται πως η PSP, σε οποιαδήποτε εφαρμογή της, δεν προτείνει ειδικές “έτοιμες” ασκήσεις. Η PSP δεν είναι ένα σύνολο συγκεκριμένων “τεχνικών”, αλλά είναι ένας τρόπος δουλειάς με την επίγνωση. Και ως τέτοια, αποτελεί μία ολόκληρη προοπτική περί διαδραστικής δουλειάς με το σώμα, εστιάζοντας στο συνολικό πνεύμα της θεωρίας, της φιλοσοφίας και της πράξης που της δίνουν προοπτική, καθιστώντας την “προσέγγιση” και όχι μια απλή συλλογή τεχνικών. 

Αυτό που περιλαμβάνεται στο όλο πνεύμα της PSP μαζί με πολλά άλλα στοιχεία, είναι κυρίως ένας τρόπος σύνθεσης και χρήσης μοντέλων ενσώματης αλληλεπίδρασης. Η “πρώτη ύλη” τους μπορεί να γεννιέται αυτούσια ή και να προέρχεται από κυριολεκτικά οποιονδήποτε χώρο που χρησιμοποιεί βιωματική αλληλεπίδραση (θέατρο, χορό, ψυχόδραμα, εμψύχωση, παιχνίδι, κοκ). Στη συνέχεια, το υλικό αυτό μεταπλάθεται σε εντελώς νέα αυτόνομη μορφή, μέσα από τους θεωρητικούς άξονες της PSP, και μπορεί  να οδηγήσει σε πλήθος επί μέρους ασκήσεων. Οι ασκήσεις που προκύπτουν από το μοντέλο  φτιάχνονται, χρησιμοποιούνται και παραλλάσσονται ελεύθερα, ανάλογα με τον σκοπό και τη φύση της εκάστοτε εφαρμογής στην οποία χρησιμοποιούνται. 

Έτσι, δεν μιλούμε για δέκα, είκοσι, εκατό συγκεκριμένες και έτοιμες ασκήσεις με προκαθορισμένο σχήμα και χρήση: από μια τέτοια άποψη, θα λέγαμε πως το επίπεδο εφαρμογών (πράξης) της PSP δεν προ-υπάρχει, αλλά μάλλον δημιουργείται σε κάθε μία περίπτωση εφαρμογής. Ουσιαστικά, αυτό που συμβαίνει σχετικά με την πράξη της PSP, είναι πως κάποιος που έχει αφομοιώσει ο ίδιος θεωρητικά και βιωματικά την PSP, δημιουργεί μόνος του το πρακτικό της μέρος κατά περίσταση και σκοπό εφαρμογής. 

Ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι έχουμε διαφορετικές περιπτώσεις ομάδων: μία με παιδιά, μία άλλη με στελέχη επιχειρήσεων, μια ομάδα θεραπείας, μια ομάδα εκπαιδευόμενων στον χορό, το θέατρο, ή το Playback. Στον συντονισμό όλων αυτών των ομάδων, μπορούν θαυμάσια να χρησιμοποιηθούν ασκήσεις από τον χώρο της PSP, αρκεί να “σμιλευτούν” κατάλληλα, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε ομάδας.

Έτσι, στην ομάδα θεραπείας, ας πούμε ότι μία άσκηση PSP διαμορφώνεται μόνο για το αρχικό άνοιγμα της ομάδας, και μετά η ομάδα εξελίσσεται με την όποια διαδικασία της. Στα παιδιά, η ίδια άσκηση, αλλιώς διαμορφωμένη, βοηθά τη συν-δημιουργία και τη μεταξύ τους επαφή, γιατί αυτός είναι ο στόχος της εφαρμογής. Στα στελέχη, παραλλάσσεται έτσι που να συμβάλλει στην εξερεύνηση των σχέσεών τους. Ενώ, στους ηθοποιούς μπορεί να φανεί χρήσιμη ακόμη και στην εκπαίδευσή τους (πάντα κατάλληλα διαμορφωμένη). 

Ή, ακόμη, στις ίδιες ομάδες, χωρίς να γίνει καμία απολύτως άσκηση PSP, ο συντονιστής μπορεί να χρησιμοποιήσει σιωπηλά, για τον ίδιο, στοιχεία της ευρύτερης PSP “οπτικής” μόνο και μόνο για να εμπλουτίσει σε πολλά σημεία με στιγμιαίες παρεμβάσεις ενσώματα στηριγμένες, όσο, όπου και όπως αυτός θέλει, τον συνολικό τρόπο που συντονίζει την ομάδα.

Τέλος, σημειώνεται πως κάποιο από το υλικό της PSP μπορεί ίσως να φανεί εξαιρετικά χρήσιμο σαν εφαρμογή και στην ατομική ψυχοθεραπεία, κάτι που ισχύει και για άλλες ανάλογες ιδέες της PSP, όπως είναι: η ιδέα του “προσωπικού φιλμ”, του “μοτίβου”, της “σωματικής πρόθεσης”.

Η εκπαίδευση στην PSP, σε ποιους απευθύνεται και τι χώρους αφορά.
Η εκπαίδευση στην PSP έχει ως αντικείμενο τις θεωρητικές και πρακτικές της όψεις. Πραγματώνεται με πολλές παραλλαγές προγραμμάτων που είναι εξαιρετικά ευέλικτα ως προς τους στόχους, τη διάρκεια και τη δομή τους, καθώς και  προσαρμόσιμα στις ανάγκες, το υπόβαθρο και τους στόχους των συμμετεχόντων.    

Τα προγράμματα αυτά δεν εφοδιάζουν κάποιον με έτοιμα εργαλεία που θα χρησιμοποιούνται σαν τυφλοσούρτης, αλλά στόχος τους είναι να τον εισάγουν στην όλη “λογική” του τρόπου δουλειάς της PSP με την επίγνωση. Η εκπαιδευτική αυτή διαδικασία εξελίσσεται στο πλαίσιο μιας βιωματικής ομάδας, κατάλληλα δομημένης, ανάλογα με την εκάστοτε εκδοχή του προγράμματος.

Τονίζεται ότι συμμετέχοντες που προέρχονται από διαφορετικούς χώρους, και άρα έχουν διαφορετικά κίνητρα εκπαίδευσης στην PSP, δεν εντάσσονται στο ίδιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, εκτός εάν είναι ιδιαίτερα συγγενείς οι επαγγελματικοί χώροι και τα κίνητρα συμμετοχής.

Για να γνωρίσει κάποιος την PSP, γενικά, δεν προϋποτίθεται προηγούμενη σχετική εμπειρία. Φυσικά, οποιαδήποτε εξοικείωση με τα πεδία από στοιχεία των οποίων συντίθεται η PSP είναι μία πολύ σημαντική υποστηρικτική βάση, ενώ θεωρείται δεδομένο ότι κάποιος αποδέχεται τα ευρύτερα ανθρωπιστικά και υπαρξιακά στοιχεία που τη διαπνέουν.

Έτσι, τα όποια εκπαιδευτικά προγράμματα της PSP, πάντα κατάλληλα προσαρμοσμένα, απευθύνονται σε:
(1) Πρώτα-πρώτα, επαγγελματίες ή σπουδαστές στην ψυχοθεραπεία, ψυχολογία (κλινική ή μη) και συμβουλευτική, που επιθυμούν να αναπτύξουν περαιτέρω την επίγνωσή τους, να καλλιεργήσουν ακόμη περισσότερο κάποιες δεξιότητες που ήδη διαθέτουν, ή να εξοικειωθούν με επιπλέον συμπληρωματικά εργαλεία, που εν δυνάμει θα εμπλουτίζουν ό,τι ήδη κάνουν ή εκπαιδεύονται να κάνουν. Και βέβαια, είναι ευνόητο ότι η PSP, από τη φύση της, αν και απευθύνεται σε ψυχοθεραπευτές οποιασδήποτε προσέγγισης, μπορεί να αφορά ιδιαίτερα και με πολλούς τρόπους τους ψυχοθεραπευτές Gestalt.

Υπογραμμίζεται και πάλι, ότι σε καμία περίπτωση η PSP δεν υποκαθιστά τα εργαλεία που ο ψυχοθεραπευτής αναπτύσσει κατά την όποια εκπαίδευσή του στην ψυχοθεραπευτική προσέγγιση της επιλογής του, αλλά απλά τα συμπληρώνει.
Ο ψυχοθεραπευτής επαγγελματίας ή σπουδαστής, γνωρίζοντας την PSP, μπορεί να κερδίσει και κάτι ακόμη. Άσχετα αν δουλεύει με τη θεραπεία Gestalt ή όχι, έχει την ευκαιρία να γνωρίσει, βιωματικά και έμπρακτα, με τρόπο ξεχωριστό και πέρα από τη θεωρία, ανάγλυφες πολλές από τις θεμελιώδεις αρχές που διαπνέουν τις σύγχρονες ανθρωπιστικές υπαρξιακές προσεγγίσεις στην ψυχοθεραπεία.

(2) Κάποιον του οποίου το επάγγελμα τον εμπλέκει με οποιονδήποτε τρόπο με άλλους ανθρώπους σε οποιοδήποτε πλαίσιο: σύμβουλοι (“advisors”), “προπονητές” (“coaches”), άνθρωποι που δουλεύουν σε διάφορα πεδία παροχής βοήθειας, γνώσης, υπηρεσίας, κοκ. Για παράδειγμα, ένας εκπαιδευτικός κύκλος στην PSP (κατάλληλα σχεδιασμένος) μπορεί να ενδιαφέρει τον κλινικό γιατρό, κοινωνικό λειτουργό, εκπαιδευτικό, κάποιον που είναι υπεύθυνος για τη δουλειά μιας ομάδας ανθρώπων από μία συντονιστική ή διευθυντική θέση, και γενικότερα οποιονδήποτε κινείται στην εργασία, την εκπαίδευση, την τέχνη, καθώς και σε χώρους σχετικούς με αυτογνωσία και προσωπική ανάπτυξη, ή σχετικούς με παιδιά, με έφηβους, με ηλικιωμένους, με την εμψύχωση, με ομάδες εποπτείας, με εκπαίδευση εκπαιδευτών άλλων ομάδων, με πολλά πλαίσια αποκατάστασης και κοινωνικών παρεμβάσεων, με πληθυσμούς που έχουν ξεχωριστά χαρακτηριστικά και ανάγκες, κλπ.

(3) Κάποιον που ασχολείται με τις παραστατικές τέχνες και ιδιαίτερα με το Playback Θέατρο και επιθυμεί να εμβαθύνει ή να ανανεώσει την προοπτική του. Επίσης, σε αυτόν που ξεκινά να γνωρίζει κάποια από αυτές τις τέχνες, και επιθυμεί να εισαχθεί σε αυτές με μια γερά θεμελιωμένη φιλοσοφία και βάση εμπειρίας.

(4) Κάποιον που επιθυμεί για οποιονδήποτε δικό του προσωπικό λόγο να γνωρίσει θεωρητικά και έμπρακτα τις βασικές αρχές της προοπτικής Gestalt, άσχετα από την ψυχοθεραπευτική τους εφαρμογή.

(5) Κάποιον που απλά επιθυμεί να διευρύνει τα όρια της προσωπικής του μόρφωσης και εμπειρίας, δουλεύοντας με τον Εαυτό του σε μία ασφαλή βάση ενσώματης αυτοσχεδιαστικής διάδρασης με τους Άλλους.

ΠΕΤΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ:

Ψυχοθεραπευτής Gestalt, με το φάσμα της δουλειάς του στην Ελλάδα και το εξωτερικό να περιλαμβάνει ενδεικτικά: άτομα, ζευγάρια, Οργανισμούς, διάφορα εκπαιδευτικά - επιμορφωτικά προγράμματα, ομάδες αυτογνωσίας - ψυχοθεραπείας - εκπαίδευσης (είτε σε αυτόνομα σεμινάρια είτε σε περιοδικές συναντήσεις). 

Στο παρελθόν, το πρώτο του πτυχίο αφορούσε την ιατρική επιστήμη, ενώ για μία μεγάλη περίοδο υπήρξε συνθέτης. Εδώ και πολλά χρόνια ολοκλήρωσε δεύτερες σπουδές στην ψυχολογία. Ως ψυχοθεραπευτής αποφοίτησε από το “Gestalt Foundation”, και είναι αποκλειστικά επικεντρωμένος στην ψυχοθεραπεία Gestalt.

Είναι μέλος της E.A.G.T. - του σχετικού Ευρωπαϊκού θεσμικού οργάνου. Συμπράττει ως εξωτερικός συνεργάτης σε εκπαιδευτικά και άλλα προγράμματα με τα κέντρα εκπαίδευσης και ψυχοθεραπείας: “GESTALT FOUNDATION”, “INTEGRATIVE GESTALT TRAINING INSTITUTE”, “SINERGIA”, “ISTOK”.

Αξιοποιώντας τις διαδρομές του στον χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε συνδυασμό με την τωρινή του ταυτότητα, ανέπτυξε τη δική του προσέγγιση ενσώματης αλληλεπίδρασης, PSP (Process-Stage-Praxis), η οποία μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλούς χώρους: ψυχοθεραπεία, εκπαίδευση, εργασία, τέχνη, κλπ. Η βιωματική βάση των ομάδων που συντονίζει, στηρίζεται στην PSP, και συνδυάζει κίνηση, διαδραστικά μοντέλα, και αυτοσχεδιασμό. Η PSP είναι και η δική του ματιά στη διδασκαλία του αυτοσχεδιαστικού θεάτρου “Playback”, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Προς το τέλος του 2016 θα εκδοθεί το 1ο από 4 συνολικά βιβλία του (σε Ελληνική και ως τα μέσα του 2017 σε Αγγλική έκδοση), όλα κάτω από τον γενικό τίτλο: “Τοπία αυτοσχεδιασμού: Εισαγωγή στις βασικές αρχές της προοπτικής της θεραπείας Gestalt, Η προσέγγιση PSP, Το Playback Θέατρο”. 

Εστιάζεται στις υπαρξιακές - σχεσιακές όψεις της προοπτικής Gestalt (απώλεια, μοναξιά, ματαιότητα, ευθύνη, επιλογή), όπως και στις σχέσεις έρωτα - αγάπης - επιθυμίας. Για τα θέματα αυτά, από το 2006, πραγματοποιεί διαλέξεις και βιωματικές ομάδες αυτογνωσίας και ψυχοθεραπείας στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το βιβλίο του “...στους αιρετικούς της αγάπης: τα μάτια που με κοίταξαν”, θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2018 (και πάλι σε δύο γλώσσες).

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Πέτρος Θεοδώρου - Ψυχοθεραπευτής

Πέτρος Θεοδώρου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχοθεραπευτής, μέλος της E.A.G.T.  και πιστοποιημένος επόπτης. Aνέπτυξα ως συμπληρωματικό εργαλείο την προσέγγισή μου PSP (Process-Stage-Praxis), με πολλές δυνατότητες εφαρμογής. Δουλεύω με άτομα, ζευγάρια, ομάδες, εποπτεία, εκπαίδευση στην ψυχοθεραπεία και το Playback Θέατρο.

6977210469

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού