Προβολή, ο μηχανισμός άμυνας που κυριαρχεί στις διαπροσωπικές σχέσεις

Ακρόαση άρθρου......

Έχετε ποτε σκεφτει πως αυτό που σκέφτεστε η λέτε στην πραγματικότητα κρύβει κατι άλλο? 

Οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να αποκτήσουν πρόσβαση στα συναισθήματα τους.., ίσως δεν γνωρίζουν ποσο μεγάλη είναι η γκάμα των συναισθημάτων τους και προσπαθώντας να επιβιώσουν η να αποφύγουν δυσάρεστα συναισθήματα όπως είναι ο πονος, το άγχος η ακόμη και η αμφυθυμία χρησιμοποιούν τους μηχανισμούς άμυνας.. κρύβουν δηλαδή κάπως την αλήθεια τους, λένε με κάποιον τρόπο "ψέμματα" στον εαυτό τους.

Μπορεί όταν ήταν παιδιά το συναίσθημα τους να ματαιώθηκε η να μην ανακουφίστηκε επαρκώς. Η μη συναισθηματικά διαθέσιμοι γονείς δίνουν ασυνείδητα στο παιδί το μύνημα ότι το συναίσθημα τους δεν έχει ιδιαίτερη αξία η ότι οφείλουν με κάποιο τρόπο να χτίσουν μια "πανοπλία" που θα τους προστατεύει απο τον πόνο για να μπορέσουν να επιβιώσουν σε ένα κοσμο που προσδοκά τόσα πράγματα απο εκείνα.

Επίσης σαν παιδιά, ίσως χρειάστηκε να φροντίσουν τούς δικούς τους, να υιοθέτησαν έναν ρόλο φροντίδας για τους γύρω τους οι οποίοι συναισθηματικά ήταν ανήμποροι. Οι συναισθηματικές ανάγκες και ευαισθησίες αποτελούν  το βρεφικό  κομμάτι του εαυτού που το άτομο χρειάζεται λειτουργώντας γονεϊκά να το φροντίσει ή να αναζητήσει το κατάλληλο άτομο για να καλύψει τις ανάγκες του.

Ο άνθρωπος αποτελείται απο ένα κράμα παιδικών και ενήλικων στοιχείων τα οποία προβάλλονται πολύ συχνά σε άλλους ανθρώπους.   

Ένα τμήμα του εαυτού σας είχε μείνει κρυφό, δεν βιώθηκε και ξαφνικά με την μορφή κάποιου συμπτώματος προσπαθεί να εμφανιστεί στο συνειδητό για να βιωθεί. Το γεγονός ότι καταφέρνουμε να αποφεύγουμε αυτά τα τμήματα του εαυτού μας οφείλεται στούς μηχανισμούς άμυνας που όλοι οι άνθρωποι έχουμε.

Οι αμυντικοί μηχανισμοί ειναι μέθοδοι που χρησιμοποιούμε για να αποκλείσουμε σκέψεις και συναισθήματα απο το συνειδητό μας. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα αναλυθεί ο μηχανισμός άμυνας της προβολής και η έντονη παρουσία αυτού του μηχανισμού στις συντροφικές σχέσεις. 

Μηχανισμός άμυνας Προβολής

H προβολή είναι η διαδικασία κατά την οποία το άτομο προβάλλει στους γύρω του δικά του αποκηρυγμένα και ασυνείδητα συναισθήματα και σκέψεις. Στην ψυχοθεραπεία προσπαθούμε να φέρουμε σε επαφή τους θεραπευόμενους με τις άμυνες τους για να μπορέσουν να τις συνειδητοποιήσουν και να τις αποκαταστήσουν.

Η προβολή εμφανίζεται απο την πρώιμη βρεφική ηλικία του ατόμου. Το μωρό για να μπορέσει να απομακρύνει και να ανακουφίσει τα δυσάρεστα συναισθήματα του κλαίει και ουρλιάζει καλώντας τον γονέα να το φροντίσει. Ο γονέας συνήθως στρεσσάρεται και καλείται να λειτουργήσει ως φροντιστής για να ηρεμήσει και να απαλύνει το βρέφος απο τα αρνητικά του συναισθήματα. Με τον ίδιο τρόπο οι περισσότεροι άνθρωποι συσχετίζονται στις σχέσεις τους.  

Θα χρησιμοποιήσουμε ενα απλό και καθημερινό παράδειγμα απο την ζωή ενός ζευγαριού. Η γυναίκα γυρνάει απο την δουλειά μετά από μια κουραστική μέρα και συναντά τον σύντροφο της επισημαίνοντας του συνέχεια πόσο λάθος κάνει τις δουλειές του σπιτιού ή πόσο αδιάφορος είναι για τα συναισθήματα της. Της φαίνονται όλα γύρω της ενοχλητικά και παραπονιέται δίχως να αναγνωρίζει στον εαυτό της πως είναι απλά κουρασμένη και προβάλλει την δυσαρέσκεια της στους γύρω της. (Αντίστοιχα ένας αντρας μπορεί να μπει στον ίδιο ρόλο.) 

Η αμφυθυμία, η ύπαρξη δηλαδή αντικρουόμενων συναισθημάτων πολλές φορές απλοποιείται από το άτομο μέσω του αμυντικού μηχανισμού της διχοτόμησης. Από την μία υπάρχουν τα κοινωνικά αποδεκτά συναισθήματα τα οποία το άτομο ενστερνίζεται και απο την άλλη τα μη αποδεκτά συναισθήματα όπως είναι ο θυμός ή η επιθετικότητα που το άτομο κρύβει και συνήθως προβάλλει στο εξωτερικό του περιβάλλον.

Το άγχος και η προβολή 

Ένα σημαντικά μεγάλο ποσοστό ατόμων προβάλλει μια δυσάρεστη συναισθηματική του κατάσταση και αυτή εν τέλει παίρνει την μορφή μιας φοβίας για ένα επικείμενο αόριστο κίνδυνο.

Το άτομο φοβάται ότι τα συναισθήματα του θα γυρίσουν πίσω και θα το κατακλύσουν. Ο εξωτερικός κόσμος φαίνεται ιδιαίτερα απειλητικός καθώς τα συναισθήματα έχουν μετατοπιστεί και δεν έχουν επαρκώς βιωθεί.  Η συμβουλή μας στους θεραπευόμενους είναι να απαρνηθούν για λίγο το ρόλο που έχουν στην ζωή τους να διακρίνουν το αληθινό τους συναίσθημα σε μία συνθήκη και να το λεκτικοποιήσουν.

Το να παραδεχόμαστε άλλωστε πως είμαστε ευάλωτοι κάποιες φορές στην ζωή μας και όντας άνθρωποι με συναισθήματα που κάποιες φορές είναι δυσάρεστα είναι ίσως ο μοναδικός τρόπος να γίνουμε "δυνατοί και να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τις συναισθηματικές μας διακυμάνσεις. 

Στόν έρωτα οι άνθρωποι αναζητούν την ευτυχία δίχως αρνητικά συναισθήματα, συνήθως εξιδανικεύουν τον σύντροφο τους και αρνούνται να δουν οποιοδήποτε ελάττωμα στον άλλον. Πολλοί θεραπευόμενοι αναφέρουν "στην αρχή υπήρχαν κάποια σημάδια αλλα δεν έδωσα σημασία".

Η ανάγκη τους να απομακρυνθούν απο οποιοδήποτε συναίσθημα δυσαρέσκειας και αμφυθυμίας τους κάνει με κάποιον τρόπο "τυφλούς".

Αν ο περίγυρος τους επισημαίνει κάποιες αρνητικές συμπεριφορές του συντρόφου τείνουν να τα βάζουν μαζί τους. Η δυσαρέσκεια που βιώνουν γίνεται προβολή στους άλλους, αρνούνται να δούν καθαρά την κατάσταση γιατί αναζητούν το τέλειο και το ιδανικό, εμμένουν στην ψευδαίσθηση που τους προσφέρει ο έρωτας.  

Θυμός

Το συναίσθημα του θυμού εκφράζεται συχνά στην σχέση του ζευγαριού. Θυμώνουν για την ακαταστασία, για την αδιαφορία και για πολλά άλλα ζητήματα.

Ωστόσο πολλές φορές προβάλλουμε στον σύντροφο μας την πρώτη σχέση μας με τον φροντιστή μας. Ματαιωθήκαμε όταν ήμασταν βρέφοι δεν αγαπηθήκαμε όσο θα χρειαζόμασταν και κάτι τέτοιο αναζητάμε και αργότερα στις σχέσεις μας.

Αν και όλοι ζητάνε την αγάπη, οι περισσότεροι δεν αντέχουν  όντως να αγαπηθούν. Η συναισθηματική τους ανασφάλεια, ο φόβος τους μήπως απορρίπτονται ξανά ή "καταβρωχθηθούν" απο τον άλλον εμφανίζεται ξανά και ξανά στον σύντροφο τους.

"Θυμώνει ο σύντροφος μου όταν μιλάω με άλλους άνδρες, συναδέλφους η και φίλους μου. Ισως χρειάζεται να διακόψω την επικοινωνία μαζί τους".

Μήπως όμως η λύση δεν είναι αυτή αλλά η αναζήτηση της πηγής του θυμού. Ο σύντροφος δεν θα αποδεχτεί οτι όντως προβάλλει στην σχέση μια δική του ανασφάλεια και όλο αυτό συνεχίζεται βλάπτοντας τη σχέση.

Η τοξικότητα της προβολής στις συντροφικές σχέσεις εμφανίζεται συχνά. Η δυσκολία του ατόμου να αναγνωρίσει τον δικό του φόβο και να μην τον προβάλλει στον αλλον ειναι εμφανής.

Ωστόσο αν αναρωτηθεί τι πραγματικά τον ενοχλεί, τι κρύβεται πίσω απο τον θυμό του και μήπως μόνος του αναζητήσει την αλήθεια του θα μπορούσε να δώσει μια ανάσα στην σχέση και στην ζωή του.

Το παράδοξο μονοπάτι προς το νόημα της ζωής. Αποκτήστε το βιβλίο με έκπτωση, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Ας αναρωτηθούμε πρώτα για την αλήθεια μας και ας ζητήσουμε εάν μπορούμε την βοήθεια κάποιου ειδικού για να μας συμπορεύσει σε αυτόν τον δρόμο της ενδοσκόπησης, για να μπορέσουμε να αναλάβουμε την ευθύνη της ζωής μας χωρίς να κατηγορούμε συνεχώς τους άλλους.

Έτσι κι αλιώς τον άλλον δεν θα μπορέσουμε ποτέ να τον αλλάξουμε. Θα μπορέσουμε όμως με το να είμαστε ειλικρινείς και συμπονετικοί με τα συναισθήματα μας και τα βιώματα μας να του δείξουμε τον δρόμο στο να είναι και εκείνος ειλικρινής με τον εαυτό του και επομένως και με την σχέση μας. Κάπως έτσι ίσως μπορεσούμε να χτίσουμε μια ασφαλή βάση αγάπης και σεβασμού με τον σύντροφο μας.  

Το άρθρο έιναι επηρεασμένο απο το βιβλίο  Γιατί το κάνω αυτό του Joseph Burgo.  

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ανθή Πιτσιρέλου - Ψυχολόγος

Ανθή Πιτσιρέλου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Πιστοποιημένη Κλινική Ψυχολόγος ΜSc, με ειδίκευση στη ψυχανάλυση και στη συνθετική ψυχοθεραπεία. Κάτοχος άδειας ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου. Παρέχει τις ψυχολογικες της υπηρεσίες σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες σε όλη την Ελλάδα διαδικτυακα αλλα και δια ζώσης

6979276333

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού