Πώς επηρεάζουν τα φίλτρα ομορφιάς την αυτοεκτίμησή μας;

Τα τελευταία χρόνια, η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει αυξηθεί ραγδαία, και μαζί της έχει έρθει και η ευρεία χρήση φίλτρων ομορφιάς στις φωτογραφίες.

Τα φίλτρα ομορφιάς, που προσφέρουν τη δυνατότητα να αλλάξουμε την εμφάνισή μας με λίγα μόνο κλικ, έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της διαδικτυακής μας ταυτότητας. Ενώ αυτά τα φίλτρα μπορεί να φαίνονται αθώα ή ακόμα και διασκεδαστικά, η επίδρασή τους στην αυτοεκτίμηση και την ψυχολογία μας δεν είναι τόσο απλή.

Τα φίλτρα ομορφιάς προσφέρουν τη δυνατότητα να αλλάξουμε τα χαρακτηριστικά του προσώπου μας, να εξομαλύνουμε το δέρμα μας, να κάνουμε τα μάτια μας μεγαλύτερα, τα χείλη μας πιο γεμάτα και να μειώσουμε την εμφάνιση των ρυτίδων ή άλλων ατελειών.

Αυτές οι αλλαγές δημιουργούν μια πιο ιδανική εικόνα του εαυτού μας, η οποία μπορεί να είναι πολύ διαφορετική από την πραγματικότητα. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι αυτή η ιδανική εικόνα δεν είναι ρεαλιστική και δεν μπορεί να διατηρηθεί στην πραγματική ζωή, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά ψυχολογικών επιπτώσεων (Pantic, 2014).

Όταν κάποιος βλέπει συνεχώς τον εαυτό του μέσα από τα φίλτρα, μπορεί να αρχίσει να ταυτίζει αυτήν την αλλοιωμένη εικόνα με την πραγματική του ταυτότητα. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα χάσμα μεταξύ του πώς βλέπει τον εαυτό του και του πώς πραγματικά είναι, οδηγώντας σε μια διαρκή αίσθηση ανεπάρκειας.

Η συνεχής σύγκριση του πραγματικού εαυτού με την φιλτραρισμένη εικόνα μπορεί να ενισχύσει αρνητικά συναισθήματα, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η ανασφάλεια και η απογοήτευση (Choukas-Bradley et al., 2020).

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρέχουν μια πλατφόρμα όπου οι χρήστες μπορούν να παρουσιάσουν την «καλύτερη» εκδοχή του εαυτού τους, χρησιμοποιώντας φίλτρα και επεξεργασίες φωτογραφιών. Αυτό δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου η αξία και η αποδοχή βασίζονται στην εξωτερική εμφάνιση, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμηση ιδιαίτερα των νέων, οι οποίοι είναι πιο επιρρεπείς σε τέτοιου είδους πιέσεις.

Η συνεχής έκθεση σε φιλτραρισμένες εικόνες άλλων μπορεί να ενισχύσει την αίσθηση ότι η φυσική εμφάνιση δεν είναι αρκετή (Fardouly et al., 2015).

Η συνεχής χρήση φίλτρων ομορφιάς μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές σωματικής εικόνας, όπως η σωματοδυσμορφική διαταραχή (body dysmorphic disorder), όπου το άτομο αναπτύσσει μια υπερβολική ανησυχία για τις φυσικές του ατέλειες, είτε αυτές είναι πραγματικές είτε φανταστικές. Οι χρήστες μπορεί να αρχίσουν να αποφεύγουν την εμφάνισή τους στον πραγματικό κόσμο χωρίς φίλτρα, ενώ μπορεί να αναζητούν συνεχώς τρόπους να προσεγγίσουν την ιδανική εικόνα που έχουν δημιουργήσει μέσα από τις φωτογραφίες τους, όπως αισθητικές επεμβάσεις (Choukas-Bradley et al., 2020).

Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν την επίδραση των φίλτρων ομορφιάς στην ψυχική υγεία και την αυτοεκτίμηση. Κάποιες από αυτές έχουν εφαρμόσει πολιτικές που απαιτούν την επισήμανση όταν μια εικόνα έχει υποστεί επεξεργασία ή έχουν αφαιρέσει ακραία φίλτρα που αλλάζουν σημαντικά την εμφάνιση (Fardouly et al., 2015). Ωστόσο, η ευθύνη δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στις πλατφόρμες.

Οι χρήστες πρέπει να εκπαιδεύονται και να ενθαρρύνονται να βλέπουν την πραγματική τους εικόνα ως αποδεκτή και όμορφη.

Η αυτοεκτίμηση δεν πρέπει να βασίζεται στην εξωτερική εμφάνιση, αλλά στην αποδοχή του εαυτού μας όπως είναι, με όλα τα θετικά και τα αρνητικά του. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η ομορφιά είναι υποκειμενική και ότι η πραγματική αξία του κάθε ατόμου δεν περιορίζεται στην εμφάνιση.

Οι πρακτικές αυτοφροντίδας όπως η άσκηση, η υγιεινή διατροφή και η καλή ψυχική υγεία μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση μιας υγιούς αυτοεκτίμησης.

Μερικές προτάσεις για την αντιμετώπιση της αρνητικής επίδρασης των φίλτρων ομορφιάς περιλαμβάνουν:

• Περιορισμός της χρήσης φίλτρων: Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε τα φίλτρα λιγότερο συχνά και να αναρτάτε φωτογραφίες που δείχνουν την πραγματική σας εμφάνιση.
• Αυτοφροντίδα: Ασχοληθείτε με δραστηριότητες που σας κάνουν να αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας όπως η άσκηση ή η δημιουργία.
• Εκπαίδευση και επίγνωση: Αναπτύξτε κριτική σκέψη σχετικά με τα πρότυπα ομορφιάς που προβάλλονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
• Ενίσχυση της θετικής εικόνας του σώματος: Επικεντρωθείτε στις θετικές πτυχές του εαυτού σας και αναγνωρίστε ότι η ομορφιά έρχεται σε πολλές μορφές.

Τα φίλτρα ομορφιάς μπορεί να φαίνονται αθώα, αλλά η συνεχής χρήση τους μπορεί να επηρεάσει βαθιά την αυτοεκτίμησή μας. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τις επιπτώσεις που έχουν στην ψυχική μας υγεία και να λάβουμε μέτρα για να προστατέψουμε την αυτοεκτίμησή μας. Η αληθινή ομορφιά πηγάζει από την αποδοχή του εαυτού μας όπως είναι, και όχι από τη σύγκριση με μια εξιδανικευμένη εικόνα.

Σε έναν κόσμο όπου τα φίλτρα ομορφιάς και οι εξιδανικευμένες εικόνες κυριαρχούν, είναι εύκολο να ξεχάσουμε την αξία της αυθεντικότητας και της μοναδικότητας μας. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ομορφιά δεν καθορίζεται από τις τεχνητές βελτιώσεις, αλλά από την αληθινή έκφραση του εαυτού μας.

Κάθε γυναίκα έχει τη δική της μοναδική ομορφιά, που δεν μπορεί να περιοριστεί σε μια τυποποιημένη εικόνα.

Η αποδοχή και η εκτίμηση αυτής της μοναδικότητας είναι το κλειδί για την καλλιέργεια μιας υγιούς και ισχυρής αυτοεκτίμησης. Εστιάζοντας στην αυθεντικότητα και επιτρέποντας στον εαυτό μας να εκφράζεται χωρίς φίλτρα, ενισχύουμε την εσωτερική μας δύναμη και δημιουργούμε μια πιο υγιή και αληθινή σχέση τόσο με εμάς τους ίδιους όσο και με τους άλλους.

 

Βιβλιογραφία

Choukas-Bradley, S., Nesi, J., Widman, L., & Higgins, M. K. (2020). Camera-ready: Young women's appearance-related social media consciousness and empowerment. Psychology of Popular Media Culture, 9(4), 442-456. doi.org/10.1037/ppm0000240 

Fardouly, J., Diedrichs, P. C., Vartanian, L. R., & Halliwell, E. (2015). Social comparisons on social media: The impact of Facebook on young women's body image concerns and mood. Body Image, 13, 38-45. doi.org/10.1016/j.bodyim.2014.12.002

Pantic, I. (2014). Online social networking and mental health. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17(10), 652-657. doi.org/10.1089/cyber.2014.0070