Το άγχος στα παιδιά

Ακρόαση άρθρου......

Μπορεί ένα παιδί να έχει άγχος; Το άγχος έχει περιγραφεί σαν ένας διάχυτος φόβος ή κίνδυνος ο οποίος ξεκινά από μικρή ηλικία και μπορεί να γίνει χρόνιο. Το άγχος με την μορφή του φόβου, είναι μία φυσιολογική αντίδραση του ανθρώπου και αποτελεί μία προσαρμοστική αντίδραση σε μία επικείμενη απειλή.

Τα συμπτώματα και τα αποτελέσματα του άγχους στα παιδιά

Για παράδειγμα, όταν ένας μαθητής θα δώσει εξετάσεις είναι φυσιολογικό να νιώσει άγχος. Όμως, μπορεί να παραλύσει από το φόβο του και να νιώσει ανίκανος να γράψει εξετάσεις, ή ένας άλλος μαθητής μπορεί να μην τα καταφέρει να κάτσει ακόμη και στο θρανίο του για να γράψει. Το άγχος διακρίνεται αναφορικά με την δυσπροσαρμοστικότητα του, αν επηρεάζει, για παράδειγμα, αρνητικά την λειτουργικότητα του παιδιού και όταν δεν είναι στα πλαίσια της τυπικής ψυχολογικής εξέλιξης του παιδιού και είναι πέρα του εκούσιου ελέγχου του.

Πολλά παιδιά εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα όπως διάφορους πόνους, νευρικά τικ, προβλήματα στη διατροφή και στον ύπνο, υπερκινητικότητα ακόμη και τραύλισμα.

Επίσης, τα παιδιά που βιώνουν άγχος μπορεί να εμφανίσουν προβλήματα στη συμπεριφορά όπως τελειομανία, εκρήξεις θυμού, επιθετικότητα, νεύρα, προσκόλληση σε κάποιο γονέα, παλινδρόμηση, ψέματα και καταστροφική, προκλητική συμπεριφορά. Ακόμη, το αγχωμένο παιδί μπορεί να εμφανίσει κοινωνική απόσυρση, χαμηλή αυτοεκτίμηση, διάφορους φόβους και μελαγχολία. Αναποφασιστικότητα, επιφυλακτικότητα και ακαμψία - ή ό,τι θα μπορούσε να ονομαστεί μειωμένη ελευθερία δράσης- συνοδεύουν το άγχος.

Οι αιτίες για το άγχος στα παιδιά είναι πολλές

Σίγουρα, υπάρχουν ενδείξεις που αναφέρουν τον γενετικό κίνδυνο, όταν ένας γονιός είναι αγχωμένος κληρονομείται η προδιάθεση για την ανάπτυξη αγχώδους διαταραχής. Επίσης, η ιδιοσυγκρασία του παιδιού παίζει σημαντικό ρόλο αφού ένα παιδί, και από βρέφος ακόμη, μπορεί να αναπτύξει συναισθήματα απόσυρσης και παθητική συμπεριφορά ή το εντελώς αντίθετο. Μια πιθανή ασθένεια ή κάποιος τραυματισμός ή και η παραμονή του παιδιού στο νοσοκομείο οδηγούς σε αγχωτική συμπεριφορά. Αναμφισβήτητα, η οικογένεια διαδραματίζει τον μεγαλύτερο ρόλο στην ανάπτυξη αγχωτικής διαταραχής.

Ο τύπος των γονέων που είναι υπερπροστατευτικοί ενισχύει το άγχος των παιδιών αφού δεν τους αφήνει να πειραματιστούν με καταστάσεις και οδηγούν τα παιδιά σε ολοένα και χαμηλότερη αυτοεκτίμηση.

Γονείς που υποτιμούν τα παιδιά τους ή δεν τα στηρίζουν συναισθηματικά στα λάθη τους τα οδηγούν στο άγχος. Επιπλέον, όταν υπάρχει ανασφάλεια στο σπίτι (και η οικονομική) η οποία καθημερινά φαίνεται, τότε παρατηρείται άγχος στα παιδιά. Το άγχος παρουσιάζεται στα παιδιά όταν προσπαθούν να ικανοποιήσουν κοινωνικά πρότυπα ή ότι οι γονείς τους επιβάλλουν. Οι εντάσεις ή οι διαφωνίες μεταξύ των γονιών και το διαζύγιο οδηγούν στο άγχος. Βέβαια και το σχολείο μπορεί να ενισχύσει το άγχος των παιδιών. Όπως για παράδειγμα, ο εκφοβισμός που μπορεί να βιώσει ένα παιδί στο σχολείο. Ακόμη η σχέση με το δάσκαλο και τους συμμαθητές του, η απόρριψη και η αλλαγή σχολείου.

Οι παρεμβάσεις για το άγχος στα παιδιά είναι πολλές

Αρχικά, η ατομική ψυχοθεραπευτική παρέμβαση όπως η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία ή η παιγνιοθεραπεία. Η φαρμακοθεραπεία θα πρέπει να συνιστάται κατόπιν παρακολούθησης και εξαιρετικών περιπτώσεων. Η συμβουλευτική στους γονείς και στο περιβάλλον του παιδιού είναι αναγκαία.

Για παράδειγμα, η βελτίωση της σωματικής υγείας όπως η ξεκούραση, η καλή διατροφή και ο ύπνος είναι σημαντικά. Η ξεκάθαρη θετική σκέψη δημιουργώντας θετικά σενάρια στο μυαλό, η σαφήνεια των στόχων και των προσδοκιών και ο διάλογος με το παιδί είναι απαραίτητος. Ακόμη, η κατανόηση, η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και η ενσυναίσθηση από μέρους των γονιών είναι σημαντικά για την διαχείριση του άγχους στα παιδιά.

Βιβλιογραφία

Herbert M. (1998). Ψυχολογικά προβλήματα της παιδικής ηλικίας, Τόμος Α, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αγγελίδου Ασημίνα - Ψυχολόγος

Αγγελίδου Ασημίνα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος, Εξειδικευμένη σε πρόγραμμα ψυχοθεραπείας - Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία, μεταπτυχιακά στη Ψυχολογία Υγείας και Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων.

2510.211540

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού