Οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ), αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο στον Διεθνή Διαγνωστικό Οδηγό της Αμερικανικής Εταιρίας Ψυχολόγων (APA, Diagnostic and Statistical Manual (DSMV), 2013).
Χαρακτηριστικά Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής
Σύμφωνα με τον διαγνωστικό οδηγό DSMV, οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής χαρακτηρίζονται από μία εμμένουσα διαταραχή ως προς τις διατροφικές συνήθειες, περιλαμβάνοντας και διαταραχές συμπεριφοράς σχετιζόμενες με τη διατροφή, καταλήγοντας σε μία «αλλοιωμένη» (υπερβολικά μεγάλη ή υπερβολικά μικρή) κατανάλωση ή απορρόφηση της τροφής, η οποία οδηγεί σε διαταραχές της σωματικής και ψυχοκοινωνικής υγείας. Η εφηβεία είναι η περίοδος εκείνη κατά την οποία κάνουν την εμφάνισή τους οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής. Παρατηρείται σε άτομα (κυρίως κορίτσια) με χαμηλή αυτοεκτίμηση, τα οποία όμως έχουν επίγνωση της κατάστασης που βρίσκονται, όσον αφορά την Ψυχογενή Βουλιμία.. Συνήθως είναι κορίτσια με φυσιολογικό βάρος ή υπέρβαρα.
Τα διαγνωστικά κριτήρια για την Ψυχογενή Βουλιμία περιλαμβάνουν:
1. Επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας. Το Επεισόδιο υπερφαγίας χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση των παρακάτω σημείων:
- Πρόσληψη τροφής σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (π.χ. 2ωρα διαστήματα), η οποία είναι μεγαλύτερη από την αναμενόμενη φυσιολογική πρόσληψη τροφής κάθε ατόμου σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ή κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
- Έλλειψη δυνατότητας ελέγχου πρόσληψης τροφής (αίσθημα ότι δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει ή έλεγχος της ποσότητας που καταναλώνεται).
2. Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές καθαρτικού τύπου με στόχο την αποφυγή πρόσληψης βάρους: αυτοπρόκληση εμέτου, χρήση καθαρτικών, διουρητικών κ.ά., νηστεία, ή υπερβολική σωματική άσκηση.
3. Οι συμπεριφορές καθαρτικού τύπου ή τα υπερφαγικά επεισόδια παρατηρούνται κατά μέσο όρο μία φορά την εβδομάδα για 3 μήνες.
4. Η αυτοαξιολόγηση του ατόμου συσχετίζεται με την εικόνα σώματος και το βάρος του
5. Η διαταραχή δεν παρατηρείται εξολοκλήρου κατά την διάρκεια επεισοδίων Ψυχογενούς Ανορεξίας.
Ηπια ύφεση: Αρχικά πληρούνται όλα τα κριτήρια Ψ.Β. αλλά στην συνέχεια κάποια από αυτά εκλείπουν για μία συγκεκριμένη χρονιθκή περίοδο.
Πλήρης ύφεση: Αρχικά πληρούνται όλα τα διαγνωστικά κριτήρια Ν.Β. αλλά στην συνέχεια δεν πληρείται κανένα από αυτά.
Η σοβαρότητα της νόσου καθορίζεται βάσει του αριθμού των καθαρτικών επεισοδίων/εβδομάδα. Η σοβαρότητα της νόσου μπορεί να αυξηθεί αντικατοπτρίζοντας άλλα συμπτώματα καθώς και τα επίπεδα λειτουργικότητας του ατόμου:
Ήπια: 1-3 επεισόδια καθαρτικής συμπεριφοράς/εβδομάδα
Μέτρια: 4-7 επεισόδια καθαρτικής συμπεριφοράς/εβδομάδα
Σοβαρή: 8-13 επεισόδια καθαρτικής συμπεριφοράς/εβδομάδα
Εξαιρετικά Σοβαρή: 14> επεισόδια καθαρτικής συμπεριφοράς/εβδομάδα
Διαφορική Διάγνωση στη Ψυχογενή Βουλιμία:
Ψυχογενής Ανορεξία Καθαρτικού τύπου.
Επεισοδιακή Υπερφαγία- χωρίς συμπεριφορές καθαρτικού τύπου.
Klein-Levin Syndrome: Διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά αλλά τα ψυχολογικά ευρήματα της Ν.Β. σχετιζόμενα με την υπερβολική ανησυχία ως προς την εικόνα σώματος και το σωματικό βάρος εκλείπουν
Μείζων Καταθλιπτική Διαταραχή, με άτυπα χαρακτηριστικά: Υπερφαγικά επεισόδια που δεν συνοδεύονται με συμπεριφορές καθαρτικού τύπου και υπάρχει ανησυχία σχετιζόμενη με το σωματικό βάρος και την εικόνα σώματος. Σε περίπτωση που πληρούνται τα διαγνωστικά κριτήρια και για τις δύο διαταραχές γίνεται διάγνωση και για τις δυο διαταραχές.
Μεταιχμιακή Διαταραχή Προσωπικότητας: Η υπερφαγική συμπεριφορά περιλαμβάνεται στην παρορμητική συμπεριφορά των διαγνωστικών κριτηρίων της διαταραχής. Σε περίπτωση που πληρούνται τα διαγνωστικά κριτήρια και για τις δύο διαταραχές γίνεται διάγνωση και αντιμετώπιση και των δύο.
Άτυπη Ψυχογενής Βουλιμία:
Ψ.Β. (χαμηλής συχνότητας ή περιορισμένης διάρκειας): Πληρούνται όλα τα κριτήρια διάγνωσης Ψ.Β. αλλά τα επεισόδια υπερφαγίας ή οι συμπεριφορές καθαρτικού τύπου περιορίζονται σε μία φορά την εβδομάδα και/ή διαρκούν λιγότερο από 3 μήνες.
Βιβλιογραφία
(Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders (DSM V), 5 ed., Washington, DC,London, England.
Eating Disorders Foundation of Victoria eatingdisorders.org.au
Wilson, GT., Grilo, CM., Vitousek, KM., (2007), Psychological treatment of eating disorders, Am Psychology, 62, p. 199-216
eatingdisorders.org.au
Abbade-Daga, G.,Desledime, N., Nicotra, B., Giovannonne, C., Marzola, E., Federico, A., Fassino, S., (2013)Psychosomatic Symdromesand Anorexia Nervosa, BioMed Central (BMC), 13(14), p.7-11
Cooper, M., Cohen-Tove´e, E., Todd, G., Wells, A., & Tove´e, M. (1997). The eating disorder belief 406 Roz Shafran and Paul Robinsonquestionnaire: preliminary development. Behaviour Research and Therapy, 35, 381–388
Gonidakis, F., Varsou, E., (2013), Talking about Eating Disorders, Beta Publications
Fairburn, S.G. & Beglin, S.J. (1994). Assessment of eating disorders: Interview or self-report questionnaire? International Journal of Eating Disorders, 16¸363-370.
Staeble, S., Basden, S., Cooper, Z., (2010), Transdiagnostic-Cognitive Behavioral Therapyfor Patients with Eating Disorders, European Psychiatric Review, p. 69-70
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Ρέα Δουμανά - Σύμβουλος Ψ.Υγείας
Ρέα Δουμανά: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Η Ρέα Δουμανά εξειδικεύτηκε στον τομέα της Ψυχολογίας με τον μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών Κλινικής Ψυχολογίας σε ενήλικες και εφήβους. Διετέλεσε επιστημονική συνεργάτης στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.), της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Παν/μίου Αθηνών, του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού».