Είναι γνωστό ότι οι εμμονές και γενικότερα οι αρνητικές σκέψεις συνιστούν κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά της αγχώδους διαταραχής. Η επιρροή που ασκεί το άγχος στον άνθρωπο είναι τέτοιου βαθμού που μοιάζει ακατόρθωτο να σταματήσει κάποιος να σκέφτεται πολύ όσα δεν επιθυμεί να σκέφτεται.
Συνήθως οι έμμονες ιδέες είναι δυσάρεστες με αποτέλεσμα να εντείνουν το άγχος του ατόμου που πάσχει από αυτές· κατάσταση που μοιάζει δηλαδή με έναν φαύλο κύκλο αρνητικών σκέψεων και συνεπειών. Εξαιτίας αυτού, οι έμμονες ιδέες χαρακτηρίζονται από συνέχεια, κάτι που σημαίνει πως ο πάσχων δυσκολεύεται να απεγκλωβιστεί από αυτές και μέσω της προσπάθειας αποφυγής αυτών αυξάνει άθελά του το άγχος που νιώθει.
Έχει παρατηρηθεί ότι μερικοί άνθρωποι, αν και αρχικά έδειξαν να ελέγχουν τις έμμονες ιδέες που τους δυσκόλευαν κατά τη διάρκεια της εργασίας ή σε ορισμένο χρόνο εντός της ημέρας, παρουσίασαν αύξηση των έμμονων ιδεών και πολλές φορές εμφανή ιδεοψυχαναγκαστική συμπεριφορά.
Η ανάγκη της αποδοχής
Σε αντίθεση με τα παραπάνω, πρώτα απ’ όλα είναι σημαντική η αποδοχή της κατάστασης. Ο αριθμός των ατόμων που προσπαθούν να αποκρύψουν την κατάσταση αντί να ζητήσουν βοήθεια, επιλέγει μια ατυχή μυστικότητα που συνεπάγεται χαμηλή ποιότητα ζωής. Διότι όταν κάποιος επιλέγει να αδιαφορήσει για μια υπαρκτή κατάσταση δε σημαίνει πως αυτή η τελευταία δεν υπάρχει.
Επιπρόσθετα, κατά τη διάρκεια της ημέρας εκατοντάδες σκέψεις περνούν από το μυαλό μας. Ορισμένες εξ αυτών είναι λογικές, ενώ άλλες παράλογες. Εντούτοις, το μυαλό του ανθρώπου δεν έχει τη δυνατότητα από μόνο του να αξιολογεί μια σκέψη εξ ολοκλήρου γι’ αυτό και πρέπει ο άνθρωπος να το κάνει αυτό συνειδητά. Στην πράξη αυτό σημαίνει πως το μυαλό παραδίδει μια σκέψη και αναμένει την ανθρώπινη αντίδραση. Όταν το άτομο δεν αντιδρά στη σκέψη αυτή, εκείνη απομακρύνεται και δεν επιστρέφει.
Ωστόσο, εάν μια σκέψη είναι αισθητή τότε το μυαλό τη ‘σημειώνει’ και φροντίζει να την επαναλάβει στο κοντινό μέλλον αρκετές φορές. Στην περίπτωση που το άτομο αντιδράει κάθε φορά σε αυτή τη σκέψη, τότε το μυαλό παραδίδει και άλλες σκέψεις τέτοιου είδους συστηματικά. Αυτή η διαδικασία εξηγεί για ποιόν λόγο υπάρχουν κάποιες σκέψεις στο μυαλό μας και γιατί εν τέλει παρατηρείται ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.
Η αντίδραση καθορίζει την επαναληπτικότητα της σκέψης
Πρέπει να αναφερθεί εδώ παρενθετικά, πως οι επιθετικές ιδεοληψίες δεν αφορούν κάτι ετερούσιο. Ουσιαστικά, είναι σκέψεις του μυαλού στις οποίες αντιδράει κάποιος με φόβο. Τις περισσότερες φορές βέβαια είναι τυχαίες σκέψεις άνευ νοήματος.
Συμπληρωματικά, τέτοιες καταστάσεις δεν πρέπει να πιστεύει απατηλώς κάποιος ότι είναι παροδικές. Απεναντίας κρατάνε χρόνια, διότι τέτοια είναι η φύση τους. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο δεν είναι περιπτώσεις που θεραπεύονται απλώς και μόνο με την πάροδο του χρόνου.
Το συγκεκριμένο μοτίβο σκέψεων που προαναφέρθηκε, αφορά στην επιλογή αντίδρασης. Επί της ουσίας, επιλέγοντας κανείς το πως θα αντιδράσει στην κάθε σκέψη καθορίζει την επαναληπτικότητα αυτής αλλά και το είδος της. Εντούτοις, όταν ένα άτομο δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί μια τέτοια κατάσταση και δυσκολεύεται η καθημερινότητά του σε όλα τα επίπεδα της ζωής- δουλειά, ανθρώπινες σχέσεις κ.λπ.- πρέπει να απευθύνεται σε κάποιον ειδικό υγείας με σκοπό να αντλήσει την απαραίτητη βοήθεια. Δεν είναι αδυναμία το να επιθυμεί κανείς το καλύτερο για τον εαυτό του, αδυναμία είναι να μην επιτρέπει στον εαυτό του να γίνει καλά.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Νεκτάριος Κοσμάς - Ψυχοθεραπευτής
Νεκτάριος Κοσμάς: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Συνθετικός Ψυχοθεραπευτής, Αναγνωρισμένος και πιστοποιημένος στη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας από την Ευρωπαϊκή Εταιρία Συμβουλευτικής ECCac κάτοχος του European Certificate of Councellor Accreditation, Εξειδικευμένος στην Ιατρική Ψυχολογία από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κλινικός - Βιοθυμικός Υπνοθεραπευτής