Η Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων ανηλίκων με Γενικευμένες και Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές και η σημασία της

Ακρόαση άρθρου......

Τι είναι οι Γενικευμένες και οι Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές;
Οι μαθησιακές διαταραχές είναι μια ομάδα διαταραχών που επηρεάζει τις γνωστικές ικανότητες και την ακαδημαϊκή πορεία ενός ατόμου. Χωρίζονται σε Γενικευμένες Μαθησιακές Διαταραχές και σε Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές.

Ο όρος γενικευμένες μαθησιακές διαταραχές χρησιμοποιείται για μαθητές που οι δυσκολίες τους στην κατάκτηση ενός γνωστικού αντικειμένου οφείλονται σε ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές, σε ανεπαρκή σχολική εκπαίδευση και ανεπαρκείς περιβαλλοντικές συνθήκες, σε χαμηλή νοημοσύνη και σε αισθητηριακές βλάβες, όπως η τύφλωση και η κώφωση.

Με λίγα λόγια, οι δυσκολίες που εμφανίζουν οι μαθητές με γενικευμένες μαθησιακές διαταραχές στη μάθηση οφείλονται σε δευτερογενή συμπτώματα εξαιτίας κάποιας άλλης δυσκολίας ή κάποιας διαταραχής που ήδη υπάρχει (1,2).  

Ο όρος ειδικές μαθησιακές δυσκολίες χρησιμοποιείται για μαθητές με καλές και ανώτερες νοητικές ικανότητες που δυσκολεύονται στην εκπαιδευτική διαδικασία εξαιτίας των ποικίλων γνωστικών και λειτουργικών ελλειμμάτων με τα οποία έχουν γεννηθεί.

Οι μαθησιακές τους διαταραχές οφείλονται σε δυσλειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και σε κληρονομικούς παράγοντες, όπου, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, ένα 25%-65% ποσοστό των παιδιών που διαγνώστηκαν, για παράδειγμα με δυσλεξία, είχαν ένα γονιό με δυσλεξία ή το 84% των γονιών με ΔΕΠ-Υ είχαν ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ και το 52% των γονιών με ΔΕΠ-Υ είχαν δύο ή περισσότερα παιδιά με ΔΕΠ-Υ.

Στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες ανήκουν, εκτός από τη Δυσλεξία που προαναφέραμε, η Δυσορθογραφία (συνυπάρχει με τη Δυσλεξία σε ποσοστό 60%, χωρίς να σημαίνει πως κάποιος που έχει Δυσορθογραφία έχει και Δυσλεξία) η Δυσαριθμησία, η Δυσπραξία, η Δυσγραφία (συνυπάρχει με τη Δυσλεξία σε ποσοστό 20%), η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής  - Υπερκινητικότητα (το 20%-30% των μαθητών έχουν συννοσηρότητα με τη Δυσλεξία -3,4,5). 

Τι είναι η Συμβουλευτική Γονέων;

Η συμβουλευτική γονέων αποτελεί μια θεραπευτική, βραχυπρόθεσμη και σημαντική διαδικασία η οποία στοχεύει στην παροχή απαραίτητων εργαλείων υποστήριξης, καθοδήγησης και εκπαίδευσης, για να βοηθήσει και να ενισχύσει τον ρόλο του γονέα μέσα στην οικογένεια, ουσιαστικά (6).

Σύμφωνα με τους Staudt (2007-7)  και Becker et al. (2013 -8), όταν οι γονείς εμπλέκονται στις θεραπείες των παιδιών τους είτε σε ψυχολογικό είτε σε γνωστικό επίπεδο, τα παιδιά επωφελούνται καθώς εξελίσσονται σε ένα υποστηρικτικό και σταθερό περιβάλλον και οι γονείς είναι σε θέση να κατανοούν καλύτερα τις ανάγκες τους σε κάθε στάδιο ανάπτυξής τους.

Πότε οι γονείς αναζητούν συμβουλευτική υποστήριξη; 

Σε αρκετές περιπτώσεις, οι γονείς αναζητούν τη συμβουλευτική υποστήριξη και την ψυχοεκπαιδευτική καθοδήγηση ενός ψυχολόγου, όταν έρχονται αντιμέτωποι με διάφορα συναισθηματικά, συμπεριφορικά και μαθησιακά θέματα που σχετίζονται με τα παιδιά τους και δυσκολεύονται να διαχειριστούν (9).

Μια από αυτές τις περιπτώσεις που οι γονείς θέλουν τη συμβουλή του ψυχολόγου είναι όταν διαπιστώνεται πως τα παιδιά τους αντιμετωπίζουν κάποια γενικευμένη ή ειδική μαθησιακή διαταραχή, όπως η δυσλεξία, ειδικότερα όταν αυτή συνοδεύεται από διαταραχή ελλειμματικής προσοχής (ΔΕΠ) ή διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινηνικότητα (ΔΕΠ-Υ, σε ποσοστό 30% -10). Όταν ένα παιδί διαγιγνώσκεται με δυσλεξία ή με ΔΕΠ-Υ συνήθως, επηρεάζεται όλη η οικογένεια και ειδικά η σχέση γονιού και παιδιού (11). Ακολουθεί μια αγχώδης περίοδος με αυξημένες προκλήσεις και συγκρούσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας και αρκετές δυσκολίες στη διαχείρισή τους.

Οι ανήλικοι με δυσλεξία, με δεπ-υ ή με άλλες μαθησιακές διαταραχές, όπως η δυσγραφία ή η δυσαριθμησία βιώνουν διάφορες συναισθηματικές προκλήσεις, όπως ματαίωση, άγχος, στρες, απογοήτευση, χαμηλή αυτοπεποίθηση, οι οποίες επηρεάζουν την καθημερινότητά τους, την ακαδημαϊκή επίδοσή και τις κοινωνικές δεξιότητες (12, 13).

Οι Miles (1998 -14), Bender (2008 -15) και Moody (2009 -16) επισημάνουν πως πρώτα χρειάζεται να αντιμετωπιστεί η αυτοεκτίμηση του παιδιού και έπειτα να ληφθεί υπόψιν η ακαδημαϊκή παρέμβαση.

Με αυτόν τον τρόπο, το παιδί μαθαίνει να διαχειρίζεται τις δυσκολίες που προκύπτουν, να ενισχύει την αυτοεκτίμησή και αυτοπεποίθησή του και να επικεντρώνεται σε θετικές συμπεριφορές. Σύμφωνα με τους Alawadh, A. (2016 -17) και Bull, L. (2003 -18), όταν ο γονιός συμμετέχει σε όλη αυτήν την προσπάθεια, ενεργά, ενημερώνεται και εκπαιδεύεται, η σχέση και η επικοινωνία με το παιδί βελτιώνονται αισθητά.  

Ποιος είναι ο ρόλος του ψυχολόγου στη Συμβουλευτική;

Οι γονείς παίζουν κεντρικό ρόλο στην προώθηση της συναισθηματικής και μαθησιακής ανάπτυξης των παιδιών. Από τις πρώτες συνεδρίες της συμβουλευτικής και ψυχοεκπαιδευτικής διαδικασίας, ο ψυχολόγος διαμορφώνει ένα σχέδιο θεραπείας, όπου η συμμετοχή των γονιών είναι κρίσιμη για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου.

Ο ψυχολόγος μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία, βοηθάει τον γονιό να κατανοήσει τις συναισθηματικές, συμπεριφορικές και ακαδημαϊκές προκλήσεις των παιδιών του, να τον υποστηρίξει στη διαχείριση σημαντικών αλλαγών που ενδέχεται να παρουσιαστούν στο οικογενειακό περιβάλλον, όπως το γονεϊκό άγχος, οι συγκρούσεις, το διαζύγιο, ορισμένες τραυματικές εμπειρίες, που επηρεάζουν τη σχέση του με το παιδί, να τον καθοδηγήσει και να τον εκπαιδεύσει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, ώστε ο γονιός να μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες που θα προκύψουν, λόγω των προκλήσεων, με τον πιο εποικοδομητικό τρόπο (19,20). 

Βιβλιογραφία:      

1.Παντελιάδου, Σ. (2011). Μαθησιακές δυσκολίες και εκπαιδευτική πράξη. Τι και γιατί. Αθήνα: Πεδίο.

2.Μπαστάκη, Δ.Α. (2019). Μαθησιακές δυσκολίες: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζονται; Mitera.gr

3.APA (American Psychiatric Association). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 4th ed. Washington, DC: APA; 2000. text revision.

4.International Dyslexia Association. Definition of dyslexia. 2015., July 6, 2015.

5.Vaughn S, Fuchs LS. Redefining learning disabilities as inadequate response to instruction: The promise and potential problems. Learning Disabilities Research & Practice. 2003;18(3):137–146.

6.Bahiraei, H. (2023). Why parents can get the benefit of counseling? Bright Start Bright Future Counseling Centre. 

7.Staudt, M. (2007). Treatment engagement with caregivers of at-risk children: Gaps in research and conceptualization. Journal of Child and Family Studies 16 (2): 183-196

8.Becker, K.D., Lee B.R., Daleiden E.L., Lindsey M., Brandt, N.E. and Chorpita, B.F. (2013). The common elements of engagement in children’s mental health services: Which elements for which outcomes? Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology. 1-14

9.Maccoby, E. (2000). Parenting and its effects on children: On reading and misreading behavior genetics. Annual Review of Psychology, Volume 51

10.Dobbins, D.A. (1998). The prevalence and characteristics of children with specific learning disabilities. Final report 

11.Monahan, T. (2022). Counselling the Dyslexia: A personal experience. Mind and Body Works

12.Chinn, St. (2004). The Trouble with Math: A practical guide to helping learners with numeracy difficulties. Routledge, 1st Edition.

13.Harter, S., Marold, D.B., Whitesell, N.R. and Cobbs, G. (1996). A Model of the Effects of Perceived Parent and Peer Support on Adolescent False Self Behavior. Child Development, Volume 67, 360-374
14.Miles, St. (1998). Consumerism: As a way for Life. Academic Books
15.Bender, W. N. (2008). Differentiating instruction for students with learning disabilities: Best teaching practices for general and special educators (2nd ed.). Corwin Press; Council for Exceptional Children.
16.Moody, D. E. (2009). Can intelligence be increased by training on a task of working memory? Intelligence, 37(4), 327–328. 
17.Alawadh A. (2016). Teachers perceptions of the challenges related to provision of services for learners with specific learning difficulties (Dyslexia) in Kuwaiti government primary schools. University of York.

18.Bull L. (2003). The use of support groups by parents of children with dyslexia. Early Child Development and Care, 173(2–3), 341–347.

19.Euroschool (2023). The role of Parenting Styles in Child Psychology. Euroschoollindia.com

20.Shenfield, T. (2023). Choosing the Best Parenting Style for your Child. University of Toronto, Advanced Psychology Services

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ιωάννα Δημητριάδου - Ψυχολόγος

Ιωάννα Δημητριάδου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος - Ειδική Παιδαγωγός. Εξειδίκευση στη Δυσλεξία, στη ΔΕΠ-Υ και στις Μαθησιακές Διαταραχές, PgD
Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων, Συγγραφέας στο Upbility Publications | Μέλος του British Psychological Society, GMBPsS, GBC (#507984), Μέλος του British Dyslexia Association 

6937423882

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού