Χανς Άσπεργκερ. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του (Μέρος 1ο)

Ακρόαση άρθρου......

Ο Χανς Άσπεργκερ, οι Ναζί και η σύγχρονη ιστορία του αυτισμού.

Ποιος ήταν ο Χανς Άσπεργκερ;

Ο Χανς Άσπεργκερ ήταν αυστριακής καταγωγής, παιδίατρος και καθηγητής θεραπείας. Μέχρι και σήμερα θεωρείται ένας από τους πρώτους επιστήμονες που εντόπισαν και περιέγραψαν τον αυτισμό.

Εκτός όμως από τον αυτισμό, με τις μελέτες και τις απόψεις που εξέφρασε, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση του ναζιστικού καθεστώτος, αφού νομιμοποίησε δημόσια την πολιτική της φυλετικής υγιεινής, η οποία συμπεριελάμβανε μεταξύ άλλων αναγκαστικές στειρώσεις, ενώ συνεργάστηκε ενεργά με το πρόγραμμα παιδικής ευθανασίας Τ4.

Το έργο του Άσπεργκερ για τον αυτισμό παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό άγνωστο στην διεθνή σκηνή καθόλη τη διάρκεια της ζωής του. Γνωρίζουμε πως μέσω της Λόρνα Γουίνγκ (Lorna Wing), έρχεται στην επιφάνεια τη δεκαετία του ’80. Η βρετανίδα ψυχίατρος ξεχώρισε ένα μέρος του φάσματος του αυτισμού και του απέδωσε τον τίτλο Σύνδρομο Άσπεργκερ προσδιορίζοντας τα χαρακτηριστικά του.

Η ζωή του Χανς Άσπεργκερ

Ο Γιόχαν «Χανς» Φρίντριχ Καρλ Άσπεργκερ (Johann “Hans” Friedrich Karl Asperger) γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 1906 στο Χάουσμπρουν (Hausbrunn) κοντά στη Βιέννη. Ο πατέρας του Γιόχαν Άσπεργκερ ήταν λογιστής και η μητέρα του Σοφί Άσπεργκερ, το γένος Μέσσινγκερ, καταγόταν από αγροτική οικογένεια. Ο ίδιος ο Χανς αφηγείται: 

«Ήμουν το πρώτο από τα τρία παιδιά, το μεσαίο πέθανε, ο μικρότερος αδερφός μου ήταν τέσσερα χρόνια μικρότερος και πέθανε στη Ρωσία. Πώς μεγάλωσα; Με πολλή αγάπη, ακόμα και αυταπάρνηση από τη μητέρα μου, με μεγάλη αυστηρότητα από τον πατέρα μου. Ο πατέρας μου πάντα υπέφερε από την αποτυχία του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τώρα ο γιος έπρεπε να πετύχει αυτό που δεν μπορούσε να πετύχει [ο πατέρας]. [..]Από τα πρώτα χρόνια του δημοτικού, αλλά μετά σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό, ήμουν δεινός αναγνώστης. Τέτοια παιδιά τα αγαπώ πολύ σήμερα, γιατί θυμάμαι τι μπορεί να πάρει κανείς από τόσο παθιασμένο διάβασμα.»

Ο Χανς Άσπεργκερ ήταν καθολικός. Η κόρη του Μαρία Άσπεργκερ περιέγραψε τον πατέρα της ως έναν ήσυχο και απόμακρο άνθρωπο σε συνέντευξή του στην Uta Frith. Ως αγόρι, λέγεται ότι ήταν ασυνήθιστος και εσωστρεφής και είχε δυσκολίες να κάνει φίλους. Τα χόμπι του ήταν η πεζοπορία και η ορειβασία, καθώς και η αυστριακή λογοτεχνία. Φοίτησε στο ομοσπονδιακό λύκειο της Βιέννης VII και πέρασε στις εισαγωγικές εξετάσεις στις 20 Μαΐου 1925 με διάκριση. Πήρε πολύ καλούς βαθμούς σε όλα τα μαθήματα. Στη συνέχεια σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, από όπου και πήρε το διδακτορικό του.

Μετά τις σπουδές στην ιατρική, εργάστηκε ως βοηθός ιατρός στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Παίδων της Βιέννης. Μετά από μόλις ένα χρόνο, ανέλαβε τη διεύθυνση του τμήματος θεραπευτικής εκπαίδευσης, όπου σύντομα συνειδητοποίησε ότι από εδώ και στο εξής η ζωή του θα «εκπληρώνονταν» (Η χρήση του ρήματος προέρχεται από τον ίδιο τον Άσπεργκερ, ο οποίος συχνά μιλούσε για τον εαυτό του σε τρίτο πρόσωπο).

Το 1935 παντρεύτηκε τη Γερμανίδα Χάννα Καλμόν (Hanna Kalmon) από το Χίντινγκσελ της Βεστφαλίας. Απέκτησαν μαζί πέντε παιδιά: την Γκέρντρουντ (1936), τον Χανς (1938), την Χέντβιγκ (1940), τη Μαρία (1946, που εργάστηκε ως ψυχίατρος παιδιών και εφήβων στη Ζυρίχη) και την Μπριγκίτε (1948).

Διαβάστε ακόμη στο PSYCHOLOGY.GR
  Αφιέρωμα στα παιδιά με αυτισμό και τους γονείς τους, τους αφανείς ήρωες
  Σύνδρομο Asperger - Μία κριτική ματιά

Η καριέρα του Άσπεργκερ μέχρι το 1938

Όπως ήδη αναφέρθηκε, ο Άσπεργκερ σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και το 1931 ακολούθησε το διδακτορικό του. Τον Μάιο του 1931 άρχισε να εργάζεται υπό τον Φραντς Χάμπουργκερ, έναν φανατικό Ναζί, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Παίδων της Βιέννης, σχεδόν ταυτόχρονα με τον Έρβιν Γιεκέλιους, ο οποίος αργότερα έγινε επικεφαλής του κέντρου δολοφονίας «Αμ Σπίγκελγκρουντ» (Am Spiegelgrund).

Το 1932 έγινε βοηθός ιατρός στο Τμήμα Θεραπευτικής Εκπαίδευσης, ενώ τρία χρόνια μετά, το 1935, του ανατέθηκε η διεύθυνση του ίδιου Τμήματος. Εκείνη την εποχή, ο Άσπεργκερ δεν ήταν πιστοποιημένος παιδίατρος και είχε μόνο μία επιστημονική δημοσίευση στην ειδική αγωγή (για την ενούρηση).

Ο Χέρβιγκ Τσεχ σημειώνει ότι ο Εβραίος συνάδελφος του Άσπεργκερ, Γκέοργκ Φράνκλ, δεν προήχθη σε αυτή τη θέση, παρόλο που ήταν εννέα χρόνια μεγαλύτερος και εργαζόταν στο τμήμα από το 1927. Αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ δύο χρόνια αργότερα, ενώ η Άννι Βάις (Anni Weiss), μια άλλη Εβραία συνάδελφος του Άσπεργκερ με πολύ υψηλότερα προσόντα από τον ίδιο, ακολούθησε τον Φράνκλ στις ΗΠΑ το 1935. 

Εκείνη την περίοδο, τα αυστριακά πανεπιστήμια ήταν γεμάτα ρητορική μίσους κατά των Εβραίων. Αυτός ήταν με σχετική βεβαιότητα ένας λόγος για τον οποίο ο Φρανκλ και η Βάις αποφάσισαν να μεταναστεύσουν. Γινόταν όλο και πιο δύσκολο για τους Εβραίους γιατρούς να λάβουν θέσεις στα πανεπιστήμια, ενώ σε ορισμένες κλινικές και τμήματα είχε καταστεί πια πρακτικά αδύνατο. Με τον διορισμό του Χάμπουργκερ στο διοικητικό συμβούλιο, η παιδική κλινική έγινε παράδειγμα του πώς ασκούνταν η αντιεβραϊκή πολιτική πολύ πριν από την προσάρτηση της Αυστρίας στη ναζιστική Γερμανία.

Επίσης σημαντικό να αναφερθεί είναι πως για την Άννι Βάις και τη Βάλερι Μπρουκ (Valerie Bruck), την άμεση προκάτοχό του Άσπεργκερ ως επικεφαλής του Τμήματος Θεραπευτικής Εκπαίδευσης, πιθανότατα έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι η κατάσταση των γυναικών στην αγορά εργασίας γινόταν όλο και πιο δύσκολη. Το αυστριακό καθεστώς εκείνη την εποχή προσπάθησε να αναγκάσει τις γυναίκες να βγουν από την αγορά εργασίας - μια στάση που ως γνωστόν συμμερίζονταν οι Ναζί, όπως ο Φραντς Χάμπουργκερ.

Δε μπορεί κανείς παρά να διαπιστώσει πως η καριέρα του Χανς Άσπεργκερ είχε αναμφίβολα ωφεληθεί από αυτές τις συγκυρίες. Άλλωστε, όποιο και αν ήταν το ακριβές κίνητρο πίσω από την απόφαση του Χάμπουργκερ να διορίσει τον Άσπεργκερ ως επικεφαλής του Τμήματος Θεραπευτικής Εκπαίδευσης το 1935, η προώθηση του Άσπεργκερ υποβοηθήθηκε από τις αντιεβραϊκές και μισογυνιστικές τάσεις που κυριαρχούσαν τότε στην αυστριακή κοινωνική και πολιτική ζωή. Αν και ο Άσπεργκερ δεν προσχώρησε στο ναζιστικό κόμμα, ο εξ ολοκλήρου γερμανικός προσανατολισμός του μοιραζόταν σημαντικά ιδεολογικά κοινά με του Χάμπουργκερ και το δίκτυό του, κάτι που του επέτρεψε να ενσωματωθεί στο σύστημα χωρίς εμφανείς τριβές.

Η εγκαθίδρυση της Θεραπευτικής Εκπαίδευσης

Στις αρχές του 20ου αιώνα,  ο επικεφαλής της νεοϊδρυθείσας παιδικής κλινικής, Καθ. Κλέμενς φον Πίρκε (Clemens von Pirquet) και ο επικεφαλής του ψυχιατρικού τμήματος, Καθ. Γιούλιους Βάγκνερ-Γιάουρεγκ (Julius Wagner-Jauregg), δημιούργησαν το πρώτο Τμήμα Θεραπευτικής Εκπαίδευσης.

Με αυτόν τον τρόπο, οδήγησαν τη θεραπεία των ψυχικά ασθενών και των νευροδιαφορετικών παιδιών σε μια διεθνώς και άνευ προηγουμένου κατεύθυνση: αποκλίνοντας πια από την παραδοσιακή ψυχιατρική περίθαλψη, μετέβησαν σε μια διεπιστημονική προσέγγιση που εκτός από την ιατρική συμβολή της συμπεριελάμβανε πλέον μια θεραπευτική εκπαίδευση, ψυχοκοινωνικές και ψυχιατρικές θεωρίες, καθώς και ποικίλα ψυχιατρικά μοντέλα.

Ο πρώτος επικεφαλής αυτής της εγκατάστασης ήταν, μέχρι τον πρόωρο θάνατό του το 1932, ο Δρ. Έρβιν Λάζαρ (Erwin Lazar), ο οποίος, είχε τόσο ψυχιατρική όσο και παιδιατρική εκπαίδευση.

Ο Χανς Άσπεργκερ δεν άργησε να συμμετάσχει ενεργά σε αυτό το εγχείρημα. Δημιούργησε ένα κέντρο μάθησης και παιχνιδιού εντός του Τμήματος Θεραπευτικής Εκπαίδευσης, στο οποίο τα έξυπνα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες ενθαρρύνονταν και υποστηρίζονταν μετά το σχολείο, ενώ παιδιά που υπέφεραν από ψυχοπαθολογίες και θεωρούνταν «δύσκολα», παρέμεναν στο κέντρο παιχνιδιού ακόμη και για χρόνια, αποκτώντας μια προσωπική σχέση με το κέντρο κι απολαμβάνοντας τις υπηρεσίες φροντίδας που τους παρείχε.

Ο ίδιος ο Άσπεργκερ αναφέρει πως «αυτό που συμβαίνει σε κάθε μεμονωμένο περιστατικό δεν είναι από μόνο του ουσιαστικό, δηλαδή να παίζεις με ένα παιδί, να του διδάσκεις μαθηματικά, να του μιλάς για φιλοσοφικά ζητήματα ή για συλλεκτικά ενδιαφέροντα. Αυτό που είναι πολύ πιο σημαντικό από όλα αυτά μαζί, είναι η καθαρή προσωπική αφοσίωση του παιδαγωγού, η πλήρης προσωπική του δέσμευση […], το να είναι ένα απλό όν παρά να εκτελεί μια περίπλοκη πράξη.»

Επιβεβαίωση της παραπάνω στάσης του αποτελεί η μαρτυρία της συγγραφέως και βραβευμένης με Νόμπελ Ελφρίντε Γιέλινεκ (Elfriede Jelinek), η οποία ως παιδί ήταν ασθενής του Άσπεργκερ κατά τη μεταπολεμική περίοδο και θυμάται πως ήταν πάντα εκεί και διάβαζε στα παιδιά.

Η «Ανακάλυψη» του Αυτισμού

Το 1938, ο Άσπεργκερ θα δώσει στο Τμήμα Θεραπευτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Βιέννης τη διάλεξη με τίτλο «Το Ψυχικά μη Κανονικό Παιδί» (Das Psychisch Abnormale Kind), στην οποία παρουσίασε τα χαρακτηριστικά των αυτιστικών παιδιών χρησιμοποιώντας μια μελέτη περίπτωσης. 

Το 1943 θα υποβάλει τη διατριβή του ώστε να γίνει καθηγητής πανεπιστημίου, η οποία θα δημοσιευτεί ένα χρόνο αργότερα με τον τίτλο «Οι αυτιστικοί ψυχοπαθείς στην παιδική ηλικία» (Die Autistischen Psychopathen im Kindesalter).

Για πολύ καιρό εικαζόταν ως μεγάλη «σύμπτωση» το γεγονός ότι και ο Λέο Κάννερ (Leo Kanner) το 1943 και ο Χανς Άσπεργκερ το 1944 περιέγραψαν για πρώτη φορά τον αυτισμό «ανεξάρτητα» ο ένας από τον άλλο. Ο Στιβ Σίλμπερμαν (Steve Silberman) ήταν ο πρώτος που ερεύνησε αυτή τη σύμπτωση και διαπίστωσε ότι δεν ήταν τελικά και τόσο ανεξάρτητη, καθώς υπήρχε μια σύνδεση μεταξύ των δύο: Ο Γκέοργκ Φρανκλ, επικεφαλής διαγνωστικός ιατρός στο Τμήμα Θεραπευτικής Εκπαίδευσης του Άσπεργκερ, όπως είδαμε ανωτέρω, μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1929 για να γλιτώσει από τους Ναζί και εργάστηκε με τον Λέο Κάννερ στο Πανεπιστήμιο John Hopkins, φέρνοντας μαζί του ως την άλλη πλευρά του Ατλαντικού την έννοια του αυτισμού.

Έτσι, ενώ ο Κάννερ είναι γνωστός ως ο πρώτος που περιέγραψε τον αυτισμό, το έργο του Άσπεργκερ παρέμεινε για κάποια χρόνια στην αφάνεια κι επανήλθε έντονα μετά το θάνατό του μέσω της Βρετανίδας ψυχιάτρου Λόρνα Γουίνγκ τη δεκαετία του 1980.

Ήταν Ναζί ο Χανς Άσπεργκερ;

Λίγο φως στο πολιτικό υπόβαθρο του Άσπεργκερ μέχρι το 1938

Ως εκείνη την περίοδο υπήρχε ένα ευρύ φάσμα πολιτικών ιδεών και απόψεων και η κοινωνία στην οποία βρέθηκε ο τριαντάχρονος τότε Άσπεργκερ βρισκόταν σε έναν συνεχή αναβρασμό. Δυστυχώς οι ρητές πολιτικές απόψεις του από εκείνη την εποχή δεν είναι γνωστές, παρόλα αυτά τεκμηριώνεται ότι ήταν μέλος πολλών οργανώσεων: του Μπουντ Νόιλαντ (Bund Neuland), της Συντεχνίας του Αγίου Λούκας (St. Lukas Gilde), του Γερμανικού Σχολικού Συλλόγου Ζούντμαρκ (Deutscher Schulverein Südmark), του Πατριωτικού Μετώπου (Vaterländische Front) και του Συλλόγου Γερμανών Γιατρών Αυστρίας (Verein Deutscher Ärzte in Österreich). Ας δούμε αναλυτικά ποιες ήταν αυτές οι οργανώσεις και τι πρέσβευαν: 

Οργάνωση Μπουντ Νόιλαντ

Ήταν μια καθολική οργάνωση νέων που επικεντρωνόταν στην οργάνωση υπαίθριων δραστηριοτήτων, όπως η πεζοπορία. Η δομή του βασιζόταν κυρίως στο λαϊκό-εθνικό κίνημα Βάντερφόγκελ (Wandervogel), το οποίο αποτελούσε κομμάτι της εθνικής γερμανικής ακροδεξιάς και βρισκόταν εντός του βεληνεκούς του αυστριακού πολιτικού καθολικισμού.

Επίσης είχε σαφείς και αναμφισβήτητες αντισημιτικές τάσεις, που εκφράζονταν μέσα από αρκετά άρθρα που δημοσιεύονταν και υποστήριζαν τις διώξεις κατά των Εβραίων στη ναζιστική Γερμανία.

Η εφημερίδα της οργάνωσης περιέγραφε τον βιεννέζικο «εβραϊκό τύπο» ως διαβρωτική επιρροή στη δημόσια ζωή της Αυστρίας, επιτίθετο στους Εβραίους ως ξένα στοιχεία στον καθολικό-γερμανικό πληθυσμό της Αυστρίας και προειδοποιούσε για τους κινδύνους των διαφυλετικών και διαθρησκευτικών γάμων. Μεταξύ ’35 και ‘36 διάφορα δημοσιεύματα του Τύπου υπολόγιζαν ότι το 20% των μελών της οργάνωσης ήταν «παράνομοι» Ναζί. Ο ομοσπονδιακός ηγέτης Άντον Μπεμ (Anton Böhm), που ήταν επίσης Ναζί, εντάχθηκε στο Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei) το 1933 και παρέμεινε παράνομο μέλος όταν το κόμμα απαγορεύτηκε στην Αυστρία. Όπως είναι αναμενόμενο, η οργάνωση απέρριπτε το δημοκρατικό κράτος.

Η μεγάλη πλειοψηφία των μελών της ήταν υπέρ της ένωσης της Αυστρίας με τη Γερμανία και στην καλύτερη περίπτωση ίσως να αδιαφορούσαν για τον ναζισμό. Συνολικά, μπορεί να πει κανείς πως η οργάνωση Μπουντ Νόιλαντ είχε κάποιες θολές θέσεις που την έφερναν σε φαινομενική σύγκρουσης με τον εθνικοσοσιαλισμό, παραδείγματος χάριν τον ρόλο της Εκκλησίας και τη δημόσια λειτουργία της θρησκείας, είχε, όμως, και πολλές ομοιότητες. Ωστόσο, το κεντρικό σημείο αναφοράς της ήταν ξεκάθαρα ο Καθολικισμός και το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα, που κρίθηκε κυρίως με βάση την εκκλησιαστική του πολιτική. 

Όπως συμβαίνει συνήθως, η οργάνωση δεν ήταν ιδεολογικά ομοιογενής. Γνωρίζουμε πως ο Χανς Άσπεργκερ ήταν μέλος της τη δεκαετία του ’30 και ένας από τους περιοδεύοντες μελετητές, που ανήκε στην αναμφισβήτητα λαϊκή δεξιά πτέρυγα, μέσω της οποίας γνώρισε και τον Άντον Μπεμ. Γνωρίζουμε επίσης πως η οργάνωση είχε μια διαμορφωτική επιρροή επάνω του. Ο ίδιος αναφέρει: «Ξέρω ότι έχω διαμορφωθεί από το πνεύμα του γερμανικού κινήματος νεολαίας, το οποίο ήταν ένα από τα ευγενέστερα άνθη του γερμανικού πνεύματος.»

Συντεχνία του Αγίου Λουκά

Ο Άσπεργκερ βρέθηκε να είναι μέλος στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά, αφού τον έστειλαν εκεί ως εκπρόσωπό τους οι γιατροί της οργάνωσης Μπουντ Νόιλαντ. Η Συντεχνία ήταν στην ουσία μία ιατρική ένωση που προωθούσε μια καθολική εκδοχή της ευγονικής.

Στόχοι της ήταν η αναβάθμιση της γενετικής σύνθεσης και η αποφυγή των κληρονομικών ασθενειών, ιδέες που συνέκλιναν έντονα με αυτές των Ναζί. Αν αναλογιστεί κανείς πως σύμφωνα με την διδασκαλία της Καθολικής Εκκλησίας, η αντισύλληψη, η στείρωση και η άμβλωση ήταν ξεκάθαρα απαγορευμένες, η Συντεχνία του Αγίου Λουκά αναγκάστηκε να αναπτύξει το δικό της πρόγραμμα εντός των ορίων του ψυχρού ολισμού. Αυτό σήμαινε για παράδειγμα, πως έπρεπε να βασιστούν στην εκούσια σεξουαλική αποχή από άτομα με κληρονομικές ασθένειες και σε μια ουσιαστικά ευγονική επιλογή συντρόφου.

Γερμανικός Σχολικός Σύλλογος Ζούντμαρκ 

Αυτός ο Σύλλογος προσπαθούσε να ενισχύσει τη γερμανική πολιτιστική επιρροή στο εξωτερικό με τη βοήθεια των γερμανόφωνων μειονοτήτων. Είχε κι αυτός ξεκάθαρα εθνικιστική κι αντισημιτική κατεύθυνση και υποστήριζε την ένωση της Αυστρίας με τη Γερμανία. Πολλά από τα μέλη του ήταν κοντά στο Αυστριακό Λαϊκό Κόμμα της Μεγάλης Γερμανίας, το οποίο το 1933 σχημάτισε μια «κοινότητα μάχης» με το Αυστριακό Ναζιστικό Κόμμα. Είναι γνωστό πως έναν χρόνο νωρίτερα, το 1932, ο Άσπεργκερ έγινε μέλος του Συλλόγου.

Πατριωτικό Μέτωπο

Το 1934 ο Άσπεργκερ έγινε μέλος του Πατριωτικού Μετώπου του ενοποιημένου κόμματος που κυβέρνησε την Αυστρία από το 1933-34 έως το 1938. Δεδομένου ότι η ιδιότητα μέλους ήταν υποχρεωτική για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους, δεν συνάγεται απαραίτητα το συμπέρασμα πως έτρεφε ο ίδιος κάποια πολιτική συμπάθεια προς τις ιδέες που εξέφραζε το Πατριωτικό Μέτωπο, βέβαια δεν αποκλείεται κι όλας. Ίσως είναι πιθανό να βρέθηκε εκεί απλά από καιροσκοπισμό.

Σύλλογος Γερμανών Ιατρών Αυστρίας

Γνωρίζουμε πως ο συγκεκριμένος Σύλλογος είχε κι αυτός ξεκάθαρη αντισημιτική στάση, προπαγάνδιζε έναν περιορισμό εισαγωγής για Εβραίους φοιτητές και προσπαθούσε να απωθήσει την επιρροή των Εβραίων φοιτητών και γιατρών όπου μπορούσε. Ο Άσπεργκερ έγινε μέλος του Συλλόγου το 1934.

Λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική ρευστότητα καθώς και τις κοινωνικές και πολιτικές αντιξοότητες της περιόδου εκείνης είναι σώφρον να μην βγουν γρήγορα συμπεράσματα. Μέχρι το 1938 δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία για το αν ο Άσπεργκερ πράγματι συμπαθούσε ενεργά και ιδεολογικά το ναζιστικό κίνημα ή αν βρέθηκε εκεί για καιροσκοπικούς λόγους.

Είναι πιθανό οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις, το ανθρωπιστικό του υπόβαθρο, καθώς και η ελιτιστική κι εκλεπτυσμένη συμπεριφορά του να αποτελούσαν ηθικό και ιδιοσυγκρασιακό εμπόδιο. Βέβαια ένα πράγμα τουλάχιστον μπορεί να είναι σίγουρο: δεν το  αντιπαθούσε. 

Δείτε όλα τα άρθρα της ενότητας Ο Χανς Άσπεργκερ, οι Ναζί και η σύγχρονη ιστορία του αυτισμού.

• Μέρος 1ο Χανς Άσπεργκερ. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του
• Μέρος 2ο Η επαγγελματική εξέλιξη του Χανς Άσπεργκερ ως ιατρού μέσα στο ναζιστικό καθεστώς
• Μέρος 3ο Οι αυτιστικοί ψυχοπαθείς του Χανς Άσπεργκερ, το Αμ Σπίγκελγκρουντ και οι πράξεις θανάτου 
• Μέρος 4ο Ο Χανς Άσπεργκερ στη μεταναζιστική εποχή κι ο όρος Σύνδρομο Άσπεργκερ στη σημερινή ιατρική και κοινωνική πραγματικότητα

Βιβλιογραφία

Το σύνολο της βιβλιογραφίας παρατίθεται στο τέλος του 4ου μέρους της ενότητας Ο Χανς Άσπεργκερ, οι Ναζί και η σύγχρονη ιστορία του αυτισμού.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αγγελίνα Μητσάκη - Ψυχολόγος

Αγγελίνα Μητσάκη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Η πορεία μου ως ψυχολόγος καθοδηγείται από μια βαθιά δέσμευση στην κατανόηση και βελτίωση της ανθρώπινης εμπειρίας μέσα από πολιτισμικά ευαίσθητες προσεγγίσεις. Είμαι κάτοχος πτυχίου Ψυχολογίας του E-Campus Università (Novedrate, Ιταλία) και αυτή τη στιγμή ακολουθώ μεταπτυχιακές σπουδές στην Κλινική και Δυναμική Ψυχολογία. Η εκπαίδευσή μου περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο τετραετές πρόγραμμα στη συστημική θεραπεία και συμβουλευτική

+306942829951

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού