Διπολική διαταραχή: Κατανοώντας την αμφιθυμία του Νου

Η διπολική διαταραχή είναι μια σοβαρή ψυχική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από εναλλαγές ανάμεσα σε καταθλιπτικά και μανιακά επεισόδια.

Η διπολική διαταραχή, γνωστή και ως μανιοκαταθλιπτική διαταραχή, είναι μια χρόνια ψυχική νόσος που χαρακτηρίζεται από διακυμάνσεις στη διάθεση, την ενέργεια και τη λειτουργικότητα, που κυμαίνονται από έντονες ανόδους (μανία ή υπομανία) έως βαθιές καταθλίψεις.

Αυτές οι εναλλαγές δεν είναι απλές μεταβολές της διάθεσης, αλλά σοβαρές καταστάσεις που επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινή ζωή του ατόμου.

Η διπολική διαταραχή επηρεάζει περίπου το 1-3% του παγκόσμιου πληθυσμού (περίπου 80-240 εκατομμύρια) και συχνά διαγιγνώσκεται στην εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή (18-25 ετών).

Η διπολική διαταραχή τύπου 1 φαίνεται να επηρεάζει εξίσου άνδρες και γυναίκες, ενώ η διπολική διαταραχή τύπου 2 είναι πιο συχνή στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Ακόμη, δεν φαίνεται να υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ της διπολικής διαταραχής και των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων.

Η διαταραχή εμφανίζεται σε όλες τις κοινωνικές και οικονομικές ομάδες και συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας και θνησιμότητας, καθώς περίπου το 15-20% των ασθενών επιχειρούν αυτοκτονία τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Η κατανόηση αυτής της διαταραχής είναι κρίσιμη για την έγκαιρη διάγνωση, την κατάλληλη θεραπεία και τη μείωση του στίγματος που συνδέεται με τις ψυχικές ασθένειες.

Τύποι Διπολικής Διαταραχής

1. Διπολική Διαταραχή Τύπου Ι

Η Διπολική Διαταραχή Τύπου Ι χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενός ή περισσοτέρων μανιακών επεισοδίων. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει επεισόδια μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής, αλλά αυτά δεν είναι απαραίτητα για τη διάγνωση.

Χαρακτηριστικά Επεισοδίου Μανίας

• Εμφάνιση εξαιρετικά ανεβασμένης ή ευερέθιστης διάθεσης που διαρκεί τουλάχιστον μία εβδομάδα
• Αυξημένη ενεργητικότητα και μειωμένη ανάγκη για ύπνο
• Μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση ή υπερβολική αίσθηση σημαντικότητας
• Πολλαπλές σκέψεις και γρήγορη ομιλία
• Παρορμητική συμπεριφορά (π.χ., απερίσκεπτες δαπάνες, επικίνδυνη οδήγηση, σεξουαλική απελευθέρωση)

Χαρακτηριστικά καταθλιπτικού επεισοδίου:

• Βαθιά λύπη ή απελπισία
• Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που παλαιότερα προκαλούσαν ευχαρίστηση
• Σημαντικές αλλαγές στην όρεξη και τον ύπνο
• Αδυναμία συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
• Αίσθηση αναξιότητας ή υπερβολικής ενοχής
• Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας

2. Διπολική Διαταραχή Τύπου ΙΙ

Η Διπολική Διαταραχή Τύπου ΙΙ χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενός ή περισσοτέρων επεισοδίων υπομανίας και ενός ή περισσοτέρων επεισοδίων μείζονος κατάθλιψης. Τα επεισόδια μανίας δεν εμφανίζονται στη Διπολική Διαταραχή Τύπου ΙΙ.

Χαρακτηριστικά Επεισοδίου Υπομανίας:

• Παρόμοια συμπτώματα με τη μανία αλλά με λιγότερη σοβαρότητα
• Διάρκεια τουλάχιστον τέσσερις ημέρες
• Τα συμπτώματα δεν προκαλούν σοβαρή βλάβη στην κοινωνική ή επαγγελματική λειτουργικότητα και δεν απαιτούν νοσηλεία

3. Κυκλοθυμική Διαταραχή

Η κυκλοθυμική διαταραχή χαρακτηρίζεται από χρόνια, διακυμαινόμενη διάθεση με πολλαπλά επεισόδια υπομανίας και καταθλιπτικών συμπτωμάτων που δεν πληρούν τα πλήρη κριτήρια για υπομανία ή μείζονα κατάθλιψη. Η διάρκεια της διαταραχής είναι τουλάχιστον δύο χρόνια στους ενήλικες και ένα έτος στους εφήβους και τα παιδιά.

Χαρακτηριστικά:

• Συνεχής εναλλαγή μεταξύ περιόδων υπομανίας και καταθλιπτικών συμπτωμάτων
• Τα συμπτώματα δεν είναι τόσο σοβαρά ώστε να διαγνωστούν ως μανιακά, υπομανιακά ή μείζονα καταθλιπτικά επεισόδια

Άλλες Σχετικές Διαταραχές

Υπάρχουν και άλλες μορφές διπολικής διαταραχής που δεν πληρούν τα κριτήρια για τους προαναφερθέντες τύπους. Αυτές περιλαμβάνουν:

Διπολική Διαταραχή Άλλως Καθοριζόμενη:

- Περιλαμβάνει διαταραχές με συμπτώματα διπολικής φύσης που δεν πληρούν τα πλήρη διαγνωστικά κριτήρια για κάποιον από τους βασικούς τύπους διπολικής διαταραχής.

Διπολική Διαταραχή Μη Καθοριζόμενη Αλλιώς (NOS):

- Χρησιμοποιείται όταν τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής είναι παρόντα αλλά δεν ταιριάζουν σε καμία από τις συγκεκριμένες κατηγορίες.

Η αναγνώριση και η διαφοροποίηση των τύπων της διπολικής διαταραχής είναι κρίσιμη για τη σωστή διάγνωση και θεραπευτική προσέγγιση. Κάθε τύπος μπορεί να απαιτεί διαφορετική διαχείριση και θεραπευτική στρατηγική.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου

Η αιτία που προκαλεί την συγκεκριμένη διαταραχή δεν είναι ξεκάθαρη, ωστόσο φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή της γενετικοί, βιολογικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Γενετική προδιάθεση: Η διπολική διαταραχή έχει σημαντικό γενετικό υπόβαθρο, με συγγενείς πρώτου βαθμού να έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη διαταραχή. Μελέτες σε δίδυμα έχουν δείξει υψηλά ποσοστά συγγένειας, υποδηλώνοντας την κληρονομικότητα της διαταραχής.

Βιολογικοί παράγοντες: Οι βιολογικοί παράγοντες περιλαμβάνουν ανωμαλίες στη λειτουργία των νευροδιαβιβαστών όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η νορεπινεφρίνη. Επίσης, οι δομικές και λειτουργικές ανωμαλίες σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, όπως η αμυγδαλή και ο προμετωπιαίος φλοιός, σχετίζονται με τη διπολική διαταραχή.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Στρεσογόνες καταστάσεις, τραυματικές εμπειρίες, κατάχρηση ουσιών, ύπαρξη άλλων ψυχιατρικών διαταραχών, μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην εκδήλωση της διαταραχής. Ακόμη και αλλαγές στον κύκλο ύπνου-αφύπνισης μπορούν να πυροδοτήσουν ή να επιδεινώσουν τα επεισόδια της διπολικής διαταραχής.

Πως γίνεται η διάγνωση της διπολικής διαταραχής; 

Διαγνωστικά Κριτήρια

Η διάγνωση της διπολικής διαταραχής βασίζεται στα κριτήρια του DSM-5, τα οποία απαιτούν την παρουσία συγκεκριμένων συμπτωμάτων μανίας, υπομανίας ή κατάθλιψης καθώς και την επίδρασή τους στη λειτουργικότητα του ατόμου.

Διαδικασία Αξιολόγησης

Η διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, κλινικές συνεντεύξεις και ψυχολογικές δοκιμασίες για την αξιολόγηση των συμπτωμάτων και τον αποκλεισμό άλλων πιθανών αιτίων που μπορεί να μιμούνται τη διπολική διαταραχή.

Θεραπεία Διπολικής Διαταραχής

Η διπολική διαταραχή είναι μια ασθένεια που δεν θεραπεύεται πλήρως. Πρόκειται για μια δια βίου ασθένεια. Η πρόγνωση για μια καλή εξέλιξη της ασθένειας εξαρτάται από μία καλή θεραπεία η οποία προκύπτει από μία καλή διάγνωση.

Η θεραπεία που δίνεται εστιάζει στον έλεγχο των επεισοδίων ενός ασθενή. Τόσο στον έλεγχο των επεισοδίων που ήδη συμβαίνουν όσο και στην αποτροπή μελλοντικών υποτροπών και επεισοδίων. Η αποτελεσματικότερη θεραπεία γίνεται με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία. Σε περίπτωση όμως που ο ιατρός που παρακολουθεί τον ασθενή κρίνει πως είναι απαραίτητο, είναι πιθανό να του κάνει νοσηλεία ειδικά σε περιπτώσεις εκδήλωσης μανιακών επεισοδίων.

Φαρμακευτική αγωγή

Η θεραπεία της διπολικής διαταραχής συχνά περιλαμβάνει τη χρήση φαρμάκων όπως:

• Σταθεροποιητές διάθεσης (π.χ. λίθιο, βαλπροϊκό οξύ)
• Αντιψυχωτικά (π.χ. ολανζαπίνη, κουετιαπίνη)
• Αντικαταθλιπτικά (συχνά σε συνδυασμό με σταθεροποιητές διάθεσης για την αποφυγή πρόκλησης μανίας)

Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί κρίσιμο μέρος της θεραπείας και περιλαμβάνει:

• Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT): Εστιάζει στην αλλαγή αρνητικών προτύπων σκέψης και συμπεριφοράς
• Διαπροσωπική και Κοινωνική Ρυθμιστική Θεραπεία (IPSRT): Εστιάζει στη σταθεροποίηση των καθημερινών ρουτινών και στην αντιμετώπιση διαπροσωπικών προβλημάτων.

Άλλες θεραπείες

Άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν:

• Εκπαίδευση και υποστήριξη για τον ασθενή και την οικογένεια: Βοηθά τα μέλη της οικογένειας να κατανοήσουν τη διαταραχή και να υποστηρίξουν τον ασθενή.
• Ομάδες υποστήριξης: Προσφέρουν κοινωνική υποστήριξη και διευκολύνουν την ανταλλαγή εμπειριών.
• Ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT): Χρησιμοποιείται σε σοβαρές περιπτώσεις όπου οι άλλες θεραπείες δεν έχουν αποτέλεσμα.

Διαχείριση και υποστήριξη στη ζωή με την διπολική διαταραχή

Η διαχείριση της διπολικής διαταραχής περιλαμβάνει:

• Αντιμετώπιση του στρες:Διαχείριση στρες, τεχνικές χαλάρωσης, διαλογισμός και άσκηση
• Συμμόρφωση στη θεραπεία: Συστηματική λήψη φαρμάκων, τακτικές επισκέψεις στον ειδικό
• Δημιουργία σταθερού προγράμματος: Σταθερό πρόγραμμα ύπνου, διατροφής και δραστηριοτήτων-άσκησης
• Παρακολούθηση της διάθεσης: Χρήση ημερολογίου
• Στήριξη από το περιβάλλον: Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος της οικογένειας και των φίλων στην υποστήριξη του ασθενούς

Διπολική διαταραχή και συννοσηρότητα

Η διπολική διαταραχή συχνά συνοδεύεται από άλλες ψυχικές και σωματικές καταστάσεις, μια κατάσταση γνωστή ως συννοσηρότητα. Η κατανόηση και η διαχείριση αυτών των συννοσηροτήτων είναι κρίσιμη για την ολιστική προσέγγιση στη θεραπεία της διπολικής διαταραχής. Ακολουθεί μια αναλυτική περιγραφή των πιο κοινών συννοσηροτήτων:

1. Αγχώδεις Διαταραχές

Πολύ συχνές, με εκτιμήσεις ότι έως και το 75% των ατόμων με διπολική διαταραχή αντιμετωπίζουν αγχώδεις διαταραχές

- Τύποι: Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, διαταραχή πανικού, κοινωνική αγχώδης διαταραχή
- Επιπτώσεις: Μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής και να δυσκολέψουν τη θεραπεία

2. Κατάχρηση Ουσιών

Περίπου το 40-60% των ατόμων με διπολική διαταραχή αντιμετωπίζουν προβλήματα με κατάχρηση ουσιών.

- Τύποι: Αλκοόλ, ναρκωτικά, καπνός.
- Επιπτώσεις: Αυξάνουν τον κίνδυνο υποτροπής και επιδεινώνουν την πορεία της διαταραχής.

3. Διαταραχές της Προσοχής και της Συγκέντρωσης (ADHD)

Ποσοστό 10-20% των ενηλίκων με διπολική διαταραχή έχουν επίσης ADHD.

- Συμπτώματα: Υπερκινητικότητα, δυσκολία στην προσοχή και στην οργάνωση.
- Επιπτώσεις: Μπορεί να συγχέονται με τα συμπτώματα της μανίας ή της κατάθλιψης.

4. Διατροφικές Διαταραχές

Συνήθως παρατηρούνται στις γυναίκες με διπολική διαταραχή.

- Τύποι: Νευρική ανορεξία, νευρική βουλιμία, διαταραχή υπερφαγίας.
- Επιπτώσεις: Επηρεάζουν την ψυχική και σωματική υγεία και μπορεί να επιδεινώσουν τη διπολική διαταραχή.

5. Διαταραχές του Ύπνου

Πολύ συχνές, με την αϋπνία και την υπερυπνία να είναι κοινές.

- Επιπτώσεις: Μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν επεισόδια μανίας ή κατάθλιψης.

Διαχείριση της Συννοσηρότητας στη Διπολική Διαταραχή

Η συννοσηρότητα στη διπολική διαταραχή απαιτεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση στη θεραπεία. Εδώ είναι μερικές στρατηγικές:

1. Ολιστική Αξιολόγηση

- Διαγνωστική προσέγγιση: Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να διενεργούν πλήρεις διαγνωστικές αξιολογήσεις για να εντοπίζουν όλες τις συννοσηρότητες.
- Προσαρμοσμένη θεραπεία: Ανάλογα με τις συννοσηρότητες, η θεραπεία πρέπει να προσαρμόζεται για να αντιμετωπίσει όλα τα ζητήματα.

2. Φαρμακευτική Θεραπεία

- Προσεκτική επιλογή φαρμάκων: Πολλά ψυχοτρόπα φάρμακα μπορούν να επηρεάσουν διάφορες ψυχικές διαταραχές. Οι ψυχίατροι πρέπει να επιλέγουν φάρμακα που μπορούν να θεραπεύσουν πολλαπλές διαταραχές.
- Παρακολούθηση για παρενέργειες: Η ταυτόχρονη χρήση φαρμάκων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παρενεργειών. Συνεπώς, απαιτείται στενή παρακολούθηση και επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό μας.

3. Ψυχοθεραπεία

(Ό,τι είπαμε και παραπάνω)

4. Συμπληρωματικές Προσεγγίσεις

- Εκπαίδευση ασθενών και οικογένειας: Ενημέρωση για τη διαχείριση των συμπτωμάτων και των συννοσηροτήτων.
- Συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης: Οι ομάδες υποστήριξης προσφέρουν κοινωνική υποστήριξη και συμβουλές για τη διαχείριση της διπολικής διαταραχής.

Η διαχείριση της συννοσηρότητας στη διπολική διαταραχή απαιτεί μια συντονισμένη προσέγγιση μεταξύ των επαγγελματιών υγείας, του ασθενούς και της οικογένειας. Η σωστή αντιμετώπιση των συννοσηροτήτων μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων με διπολική διαταραχή

Συχνές ερωτήσεις για την διπολική διαταραχή

1. Μπορεί να είναι ένα άτομο με διπολική διαταραχή, λειτουργικό;

Ναι, ένα άτομο με διπολική διαταραχή μπορεί να είναι λειτουργικό. Η διαχείριση της διαταραχής είναι σημαντική για τη διασφάλιση μιας ποιοτικής ζωής. Η σωστή θεραπεία, περιλαμβανομένης της φαρμακευτικής θεραπείας και της ψυχοθεραπείας, μπορεί να βοηθήσει το άτομο να διαχειρίζεται τα συμπτώματα της διαταραχής και να διατηρεί μια λειτουργική καθημερινή ζωή. Η υποστήριξη από οικογένεια και επαγγελματίες υγείας είναι επίσης σημαντική για την επίτευξη αυτού του στόχου.

2. Μπορεί να έχει μια ποιοτική ζωή;

Οι άνθρωποι με διπολική διαταραχή μπορούν να έχουν μια ποιοτική ζωή και να είναι λειτουργικοί. Είναι σημαντικό να λαμβάνουν την κατάλληλη θεραπεία και να έχουν τη στήριξη της οικογένειας και των φίλων τους.

3. Είναι κληρονομική ασθένεια; Μπορούν να την κληρονομήσουν τα παιδιά μου;

Η διπολική διαταραχή έχει κληρονομικό στοιχείο, δηλαδή υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να κληρονομηθεί από τα παιδιά αν κάποιος γονέας ή κάποιο άλλο άτομο στην οικογένεια έχει τη διαταραχή. Ωστόσο, η διαταραχή επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες εκτός από τη γενετική προδιάθεση, όπως η περιβαλλοντική επίδραση και οι εμπειρίες ζωής.

Εάν έχετε ανησυχίες για το ενδεχόμενο της κληρονομικότητας της διπολικής διαταραχής στα παιδιά σας, θα ήταν καλή ιδέα να συζητήσετε αυτό το θέμα με έναν ειδικό ψυχικής υγείας ή ένα γιατρό. Αυτοί μπορούν να παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες και συμβουλές σχετικά με το θέμα.

4. Όταν νιώθω πλέον καλά, μπορώ να σταματήσω την αγωγή που παίρνω;

Είναι σημαντικό να μην σταματήσετε την αγωγή σας χωρίς πρώτα να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Η διπολική διαταραχή είναι μια χρόνια πάθηση και η διακοπή της θεραπείας μπορεί να οδηγήσει σε υποτροπές. Ακόμα και αν αισθάνεστε καλά, η φαρμακευτική αγωγή παίζει καθοριστικό ρόλο στη σταθεροποίηση της διάθεσής σας. Συζητήστε με τον γιατρό σας για οποιεσδήποτε σκέψεις ή ανησυχίες έχετε σχετικά με την αγωγή σας.

5. Πόσο συχνά πρέπει να με παρακολουθεί ο ιατρός μου; 

Η συχνότητα παρακολούθησης από τον ιατρό σας όταν έχετε διπολική διαταραχή μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την κατάσταση και τις ανάγκες σας. Συνήθως, στην αρχή της θεραπείας, οι επισκέψεις μπορεί να είναι πιο συχνές, π.χ., κάθε εβδομάδα ή κάθε δύο εβδομάδες. Όταν η κατάστασή σας σταθεροποιηθεί, οι επισκέψεις μπορεί να γίνονται μηνιαία ή και πιο αραιά, όπως κάθε τρεις έως έξι μήνες. Ωστόσο, είναι σημαντικό να επικοινωνείτε με τον ιατρό σας εάν παρατηρήσετε αλλαγές στη διάθεσή σας ή αν εμφανιστούν νέες ανησυχίες.

6. Περνάει ποτέ αυτή η διαταραχή; Είναι θεραπεύσιμη; 

Η διπολική διαταραχή θεωρείται μια χρόνια (διά βίου) κατάσταση, δηλαδή δεν "περνάει" με την έννοια ότι δεν θεραπεύεται πλήρως. Ωστόσο, είναι απολύτως διαχειρίσιμη με την κατάλληλη θεραπεία και υποστήριξη όπως είδαμε και παραπάνω. Με την κατάλληλη θεραπεία και διαχείριση, πολλοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή μπορούν να ζήσουν πλήρεις και παραγωγικές ζωές. Σημαντικό είναι να ακολουθείτε το θεραπευτικό πλάνο σας, να έχετε τακτική παρακολούθηση από τον ιατρό σας, και να αναζητάτε υποστήριξη όταν χρειάζεται.

7. Πως να συμπεριφερθώ σε έναν άνθρωπο που έχει διαγνωστεί με διπολική διαταραχή; Είναι επικίνδυνοι; 

Η συμπεριφορά προς έναν άνθρωπο με διπολική διαταραχή απαιτεί ευαισθησία, κατανόηση και υποστήριξη. Η διπολική διαταραχή δεν καθιστά ένα άτομο εγγενώς επικίνδυνο, αλλά είναι σημαντικό να είστε ενήμεροι για τις ανάγκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

Ακολουθούν κάποιες οδηγίες για το πώς να συμπεριφερθείτε:

Κατανόηση και Εκπαίδευση

- Μάθετε για τη διπολική διαταραχή: Κατανοήστε τα συμπτώματα, τις αιτίες και τις θεραπείες για να είστε καλύτερα προετοιμασμένοι
- Ακούστε και εκπαιδευτείτε: Μιλήστε με τον άνθρωπο που έχει τη διαταραχή για να κατανοήσετε τις προσωπικές του εμπειρίες και ανάγκες

Υποστηρικτική Συμπεριφορά

- Επικοινωνία: Μιλήστε ανοιχτά και ειλικρινά, δείχνοντας ενδιαφέρον και ενσυναίσθηση. Αποφύγετε να είστε κριτικοί ή επικριτικοί
- Υπομονή: Να είστε υπομονετικοί και κατανοητικοί, ειδικά όταν το άτομο περνάει δύσκολες περιόδους. Η διάθεση και η συμπεριφορά του μπορεί να αλλάζουν απότομα

Σταθερότητα και Ρουτίνα

- Σταθερό πρόγραμμα: Βοηθήστε το άτομο να διατηρεί ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου, διατροφής και δραστηριοτήτων. Η σταθερότητα μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της διάθεσης.
- Αποφυγή στρεσογόνων καταστάσεων: Προσπαθήστε να μειώσετε το άγχος και τις πιέσεις που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχική υγεία του ατόμου.

Παρακολούθηση και Υποστήριξη

Παρακολούθηση Συμπτωμάτων

- Προσοχή στις αλλαγές: Να είστε προσεκτικοί σε οποιεσδήποτε αλλαγές στη διάθεση ή τη συμπεριφορά του ατόμου. Μικρές αλλαγές μπορεί να είναι ενδείξεις ότι ένα μανιακό ή καταθλιπτικό επεισόδιο είναι επικείμενο.
- Ανοικτή συζήτηση: Εάν παρατηρήσετε αλλαγές, μιλήστε ανοιχτά με το άτομο. Ρωτήστε πώς νιώθει και αν έχει παρατηρήσει ο ίδιος τις αλλαγές.

Υποστήριξη στην Ιατρική Θεραπεία

- Συμμόρφωση με τη θεραπεία: Ενθαρρύνετε το άτομο να τηρεί τις ιατρικές συμβουλές και να λαμβάνει τα φάρμακά του όπως έχει συνταγογραφηθεί. Η τακτική λήψη της φαρμακευτικής αγωγής είναι κρίσιμη για τη σταθερότητα της διάθεσης.
- Συμμετοχή στις συνεδρίες: Στηρίξτε το άτομο να παρακολουθεί τις τακτικές συνεδρίες ψυχοθεραπείας.

Κρίσιμες Καταστάσεις

Αντιμετώπιση Κρίσεων

- Άμεση ιατρική βοήθεια: Σε περιπτώσεις σοβαρής μανίας ή κατάθλιψης, μπορεί να χρειαστεί επείγουσα ιατρική βοήθεια. Εάν το άτομο εκφράζει αυτοκτονικές σκέψεις ή δείχνει σημάδια επικίνδυνης συμπεριφοράς, επικοινωνήστε άμεσα με έναν επαγγελματία υγείας ή καλέστε επείγουσα βοήθεια
- Ηρεμία στην επικοινωνία: Σε περιπτώσεις που το άτομο είναι εξαιρετικά διεγερμένο ή απρόβλεπτο, χρησιμοποιήστε ήρεμο και σταθερό τόνο στη συνομιλία σας. Προσπαθήστε να ηρεμήσετε την κατάσταση αποφεύγοντας έντονες αντιπαραθέσεις

Αποφυγή Επικίνδυνης Συμπεριφοράς

- Ασφαλές περιβάλλον: Βεβαιωθείτε ότι το περιβάλλον είναι ασφαλές, απομακρύνοντας τυχόν επικίνδυνα αντικείμενα.
- Επαγγελματική βοήθεια: Εάν η κατάσταση ξεφύγει από τον έλεγχο, μην διστάσετε να αναζητήσετε βοήθεια από επαγγελματίες υγείας.

Ενίσχυση της Αυτονομίας και σεβασμός στην Αυτονομία

- Αναγνώριση ικανοτήτων: Αναγνωρίστε και σεβαστείτε τις ικανότητες και την αυτονομία του ατόμου. Η υπερπροστασία μπορεί να μειώσει την αίσθηση αυτοεκτίμησης και ανεξαρτησίας του.
- Υποστήριξη στις αποφάσεις: Ενθαρρύνετε το άτομο να λαμβάνει αποφάσεις για τη ζωή του και να συμμετέχει ενεργά στη διαχείριση της διαταραχής του.

Ενθάρρυνση της Συμμετοχής

- Κοινωνική δραστηριότητα: Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες και τη διατήρηση ενός ενεργού τρόπου ζωής. Η κοινωνική υποστήριξη και η δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσουν στη βελτίωση της διάθεσης και της συνολικής ψυχικής υγείας.

Η διπολική διαταραχή μπορεί να είναι μια πρόκληση, αλλά με τη σωστή υποστήριξη και κατανόηση, τα άτομα που ζουν με αυτή τη διαταραχή μπορούν να ζουν πλήρως και παραγωγικά. Η υποστήριξή σας είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση της κατάστασής τους και την προαγωγή της ευημερίας τους.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Arlington, VA; American Psychiatric Association; 2013.

Mayo Clinic. Bipolar Disorder. Retrieved from [www.mayoclinic.org/

Miklowitz D. J. (2008). The role of psychotherapy in the treatment of bipolar disorder. The American Journal of Psychiatry, 165(11), 1408-1419. doi:10.1176/appi.ajp.2008.08040475

National Institute of Mental Health (NIMH). Bipolar Disorder. Retrieved from [nimh.nih.gov/health

Tohen M., et al. (2000). Bipolar disorder. The Lancet, 356(9233), 241-247. doi:10.1016/S0140-6736(00)02430-2

Yatham L. N., et al. (2018). Bipolar disorder. Nature Reviews Disease Primers, 4, 18008. doi:10.1038/nrdp.2018.8