8 απορρυθμίσεις που προκαλεί το χρόνιο στρες

Ακρόαση άρθρου......

Η κατάθλιψη δεν είναι η μοναδική διαταραχή που συνδέεται με το χρόνιο στρες. Οι βιολογικοί μηχανισμοί που εμπλέκονται σε αυτό το είδος στρες είναι πολλοί και ενδέχεται να συμβάλλουν στην απορρύθμιση όλων των συστημάτων.

Διαταραχές από χρόνιο στρες

Κάποιες από τις διαταραχές που αναφέρονται πιο συχνά είναι οι εξής:

Επιτάγχυνση του γήρατος: Το στρες αυξάνει την οξειδωτική βλάβη, δηλαδή τη γήρανση και τον θάνατο των κυττάρων που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, τοξικά κύτταρα του οργανισμού.

Διατροφική ανεπάρκεια: Για να παραχθεί η ενέργεια που απαιτεί η συνεχής κατάσταση στρες, το σώμα μεταβολίζει πιο γρήγορα τα διατροφικά στοιχεία, και αυτό μπορεί να καταλήξει στην έλλειψη -μεταξύ άλλων- αμινοξέων, φωσφόρου, καλίου, μαγνησίου, ασβεστίου, ηλεκτρολυτών και βιταμινών του συμπλέγματος Β. Από την άλλη, σε περίοδο στρες τα βασικά διατροφικά στοιχεία δεν απορροφώνται καλά.

Ανοσολογική ανεπάρκεια: Η κορτιζόλη, η οποία παράγεται στον οργανισμό ως αντίδραση στο στρες, μπορεί να προκαλέσει εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Το σώμα γίνεται πιο ευάλωτο στις λοιμώξεις, απλές ή σοβαρές, και στις διάφορες μορφές καρκίνου. Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι τα στρεσαρισμένα άτομα υποφέρουν πιο συχνά από συνάχι και κρυολογήματα.

Έλκος στομάχου: Παρόλο που ξέρουμε σήμερα ότι τα περισσότερα έλκη προκαλούνται από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, το στρες είναι ένας παράγοντας πο μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση γαστρικού έλκους, του οποίου μάλιστα η ίαση είναι δύσκολη λόγω στρες. Παίζει επίσης ρόλο στις στομαχικές καούρες.

Γυναικολογικά προβλήματα: Μερικές φορές το στρες προκαλεί αμηνόρροια (σταμάτημα της περιόδου) στις γυναίκες. Γενικότερα, άνδρες και γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν περιόδους στειρότητας λόγω στρες.

Προβλήματα ψυχικής υγείας: Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το επαναλαμβανόμενο στρες μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου και προοδευτικά να δημιουργήσει σοβαρά συμπτώματα: αγωνία, κρίσεις πανικού, φοβίες, εξαρτήσεις, διατροφικές διαταραχές (νευρική ανορεξία ή βουλιμία) κ.λπ.

Ψυχοσωματικές ασθένειες: Άσθμα, ψωρίαση, ρευματοειδής αθρίτιδα, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, νόσος του Crohn, ινομυαλγία, ημικρανία, ελκώδης κολίτιδα, προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, παχυσαρκία κ.λπ.: τα αίτια των παραπάνω ασθενειών είναι πολυπαραγοντικά και το στρες μπορεί να συμβάλει στην όξυνσή τους ή στη χρόνια εκδήλωσή τους.

Επιδείνωση ασθενειών: Παρότι το στρες, από μόνο του, σπάνια προκαλεί μια σοβαρή ασθένεια, γνωρίζουμε ότι διαδραματίζει επιβαρυντικό ρόλο σε πολλές ασθένειες και μπορεί να επιταχύνει την εξέλιξή τους (υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτης τύπου 2, καρκίνος).

Συμπεριφορές αναπλήρωσης λόγω στρες

Δυστυχώς, τα θύματα του χρόνιου στρες δεν έχουν πάντα επίγνωση της κατάστασής τους και πολύ λιγότερο του γεγονότος ότι θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους. Προκειμένου να ηρεμίσουν τις αδιαθεσίες και τη δυσφορία που προκαλεί το στρες, πολλοί άνθρωποι υιοθετούν τις λεγόμενες «συμπεριφορές αναπλήρωσης»: καπνίζουν περισσότερο, κάνουν υπερβολική χρήση αλκοόλ, εθίζονται στις ουσίες, κοιμούνται πέραν του κανονικού, απομονώνονται...

Η κατανάλωση αλκοόλ ή μεγάλων ποσοτήτων σοκολάτας καθώς και οι πολλές ώρες μπροστά στην τηλεόραση μπορεί να κάνουν κάποιον να ξεχνά για λίγο αυτό που του προκαλεί στρες, αλλά ουσιαστικά δε βοηθούν σε τίποτε. Αντίθετα, δημιουργούν νέα προβλήματα που προστίθενται στο στρες.

Το στρες είναι ζήτημα ισορροπίας

Το στρες είναι ένα φαινόμενο που αγγίζει όλες τις κοινωνικές τάξεις, όποια κι αν είναι η ηλικία ή οι συνθήκες ζωής. Δημιουργείται από την προσωπική αξιολόγηση μιας κατάστασης η οποία προκαλεί σωματικές, ψυχολογικές και/ή συναισθηματικές αντιδράσεις.

Το στρες εμφανίζεται όταν βρισκόμαστε μπροστά σε μια κατάσταση την οποία αντιλαμβανόμαστε ως απειλητική επειδή είναι απρόβλεπτη, καινούρια ή θεωρούμε ότι δεν μπορούμε να την ελέγξουμε.

Σε συνθήκες στρες, απελευθερώνονται στον οργανισμό ορμόνες, όπως η αδρεναλίνη, η κορτιζόλη ή η νοραδρεναλίνη, για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Σε περίπτωση χρόνιου στρες, ο οργανισμός καταλήγει να εξαντλείται, αφήνοντας χώρο για σοβαρότερες σωματικές και ψυχολογικές διαταραχές.

Το στρες είναι ζήτημα ισορροπίας: αν έχουμε αρκετά αποθέματα δυνάμεων για να αντιμετωπίσουμε τις εξωτερικές και εσωτερικές προκλήσεις, τότε διαχειριζόμαστε με υγιή τρόπο αυτά που συμβαίνουν. Στην αντίθετη περίπτωση, το στρες εμφανίζεται όταν αξιολογούμε αρνητικά αυτές τις προκλήσεις και θεωρούμε ότι είμαστε ανίκανοι να αντεπεξέλθουμε σε αυτές.

Η δυσκολία εξαρτάται από τη διάρκεια του στρες και από τον τρόπο με τον οποίο το διαχειριζόμαστε. Το στρες γίνεται πρόβλημα όταν έχουμε την αίσθηση ότι δεν μπορούμε πια να ελέγξουμε την κατάσταση. Για να το πούμε μεταφορικά, το βάρος που πέφτει στους ώμους μας είναι μεγαλύτερο από τη δυνατότητά μας να το σηκώσουμε.

Το στρες ως «ταμπού»

Για πολλούς ανθρώπους το στρες είναι θέμα «ταμπού». Λίγοι είναι αυτοί που παραδέχονται ότι νιώθουν στρεσαρισμένοι. Και αυτό επειδή το στρες θεωρείται ένδειξη αδυναμίας ή υπάρχει η αίσθηση ότι οι άλλοι τα καταφέρνουν καλύτερα και ότι κανένας δεν μπορεί να βοηθήσει. Μερικές φορές μάλιστα πολλοί δεν γνωρίζουν καν ότι υποφέρουν από στρες. Οι άνθρωποι συνηθίζουν να απευθύνονται στον γιατρό τους παραπονούμενοι για σωματικές ενοχλήσεις, αλλά όχι για τη δυσκολία τους να διαχειριστούν το στρες.

Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο Νίκησε το στρες που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.