Μοναξιά στην εποχή της πανδημίας

Ακρόαση άρθρου......

Πολύ σημαντικές είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας του Covid-19 στην ψυχική υγεία ενηλίκων και ανηλίκων, καθώς το συναίσθημα της μοναξιάς δείχνει να οξύνεται. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχουν γίνει σειρές μελετών στην προσπάθεια να αποτυπώσουν τις επιπτώσεις της στην ψυχική υγεία.

Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Psychoactive Drugs, το 80% των ατόμων ηλικίας 18-35 ετών ανέφεραν καταθλιπτικά συμπτώματα στη διάρκεια της πανδημίας. 

Στην ίδια μελέτη το 65% των συμμετεχόντων ανεξαρτήτως ηλικίας ανέφεραν αυξημένα συναισθήματα μοναξιάς μετά την ανακήρυξη της πανδημίας του κορωνοϊού.

Αξιοσημείωτο είναι το συμπέρασμα ότι οι νέοι άνθρωποι, τα άτομα που δεν είχαν δουλειά, οι φοιτητές και οι γονείς μονογονεϊκών οικογενειών είχαν αυξημένες πιθανότητες να αισθανθούν μοναξιά στη διάρκεια της πανδημίας. 

Επιπτώσεις μοναξιάς σε ψυχή και σώμα  

Τι συμβαίνει στο σώμα μας λόγω της μοναξιάς;

Επιστήμονες αναφέρουν ότι η μοναξιά είναι και αυτή μία επιδημία που επιδρά όχι μόνο στην ψυχική σφαίρα, αλλά και στη σωματική μας υγεία.  

Όταν ένας άνθρωπος αισθάνεται μοναξιά, τα επίπεδα της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, ανεβαίνουν. Η κορτιζόλη μπορεί να βλάψει τη γνωστική απόδοση να μειώσει την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος (αυξάνοντας την επιρρέπειά μας σε κρυολογήματα και λοιμώξεις) και να αυξήσει τις πιθανότητες καρδιακών προβλημάτων, φλεγμονής και καρδιαγγειακής νόσου. 

Επηρεάζει επίσης τις διατροφικές μας συνήθειες, καθώς συνδέεται με την εμφάνιση διατροφικών διαταραχών, όπως η ανορεξία, η βουλιμία και η υπερφαγία. 

Η μοναξιά αποτελεί ακόμα και παράγοντα κινδύνου για πρόωρο θάνατο.

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα που έχουν χαμηλά επίπεδα κοινωνικής διασύνδεσης έχουν παρόμοιο κίνδυνο πρόωρου θανάτου με τα άτομα που καπνίζουν έως και 15 τσιγάρα την ημέρα.  

Ο κίνδυνος από τη μοναξιά υπολογίζεται ότι είναι κατά 30% μεγαλύτερος από αυτόν που θέτει η παχυσαρκία, η σωματική αδράνεια και η ρύπανση του περιβάλλοντος. 

Βραχυπρόθεσμα, η μοναξιά δεν μπορεί να προκαλέσει προβλήματα ψυχικής υγείας, όσο όμως η πανδημία κρατάει σε διάρκεια, τα συναισθήματα αυτά γίνονται μόνιμα και μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στην ψυχική μας υγεία. 

Αιτίες μοναξιάς

Πολλοί πιστεύουν πως η μοναξιά είναι το επακόλουθο του να μην έχει κάποιος έναν σύντροφο ή κοντινούς φίλους. Το πρόβλημα όμως είναι βαθύτερο και εντοπίζεται κυρίως στις αρνητικές σκέψεις και τα αισθήματα ανεπάρκειας που διακατέχουν τους μοναχικούς ανθρώπους. 

Οι άνθρωποι που αισθάνονται μόνοι, έρχονται αντιμέτωποι με την κατάθλιψη, την ανασφάλεια αλλά και με αγχώδεις διαταραχές. Τον ψυχισμό τους καταλαμβάνει μια βαθιά απαισιοδοξία η οποία τους εμποδίζει να δημιουργήσουν νέες ή να εξελίξουν υπάρχουσες διαπροσωπικές σχέσεις.  

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι ίδιοι καμουφλάρουν τη μοναξιά τους φορώντας τη μάσκα της φυσιολογικότητας, παριστάνοντας τους χαρούμενους και τους εξωστρεφείς ενώ μέσα τους υποφέρουν. 

Οι αιτίες που προκαλούν την μοναξιά είναι πολλές, πολυδιάστατες και διαφορετικές. Περιλαμβάνουν σωματικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς αλλά και ηλικιακούς παράγοντες. 

Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη μοναξιά, χρειάζεται να εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους ένας άνθρωπος τη βιώνει.

Μερικοί από αυτούς είναι οι εξής: 

• Νιώθω πως δεν είμαι αποδεκτός και αγαπητός.
• Είμαι αντιμέτωπος με μεγάλες αλλαγές στη ζωή μου.
• Έχω χάσει τους συναισθηματικούς δεσμούς μου με το παρελθόν
• Νιώθω πως δεν υπάρχει κανείς δίπλα μου με τον οποίο να μπορώ να μοιραστώ τα συναισθήματα, τις επιθυμίες και τις εμπειρίες μου.
• Νιώθω λίγος, ανεπαρκής και ανάξιος. 

Οι άνθρωποι βιώνουν με διαφορετικούς τρόπους τη μοναξιά. Πολλοί απομονώνονται και διακατέχονται από αισθήματα σύγχυσης, άγχους και αποθάρρυνσης.  Άλλοι εκδηλώνουν αισθήματα οργής και εκνευρισμού. Κάποιοι νιώθουν ένα μόνιμο αίσθημα εξάντλησης και παθητικότητας. 

Καθώς όμως η μοναξιά αποτελεί μια ψυχολογική κατάσταση η οποία τις περισσότερες φορές είναι καλά ριζωμένη, η καταπολέμησή της δεν είναι εύκολη.

Αντιμετώπιση μοναξιάς

Τι μπορώ να κάνω όταν αισθάνομαι μόνος μου;  

Μπορείς να τηλεφωνήσεις σε έναν φίλο, σε ένα μέλος της οικογένειάς σου ή σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας να μοιραστείς τα συναισθήματά σου και τους προβληματισμούς σου.  

Είναι πολύ σημαντικό για την πρόληψη όλων αυτών των προβλημάτων να παραμείνουμε συνδεδεμένοι με τους φίλους και την οικογένειά μας έστω με τη βοήθεια της τεχνολογίας. 

Μπορείς να λάβεις μέρος σε μία διαδικτυακή ομάδα που εστιάζει σε κάτι που σε χαροποιεί. Αν σου λείπουν τα χόμπι, οι δραστηριότητές σου και η κοινωνική σου ζωή μπορείς να λάβεις μέρος σε κάποια διαδικτυακή ομάδα και να μείνεις συνδεδεμένος/η με άλλους ανθρώπους. 

Μπορείς να κάνεις σύντομους περιπάτους σε μέρη με λίγο κόσμο φροντίζοντας ωστόσο να τηρείς την απαιτούμενη απόσταση ασφαλείας. Η άσκηση είναι μία πολύ σημαντική διέξοδος γιατί μπορεί να φτιάξει τη διάθεση και να απομακρύνει το μυαλό από άσχημες σκέψεις.  

Μπορείς να βάλεις στην καθημερινότητά σου περισσότερα πράγματα και δραστηριότητες που σου δίνουν χαρά. 

Μπορείς να μάθεις κάτι καινούργιο! Η καραντίνα είναι μία πολύ καλή ευκαιρία για να κάνει κάποιος πραγματικότητα το χόμπι ή τη δραστηριότητα που πάντα ήθελε! Στο διαδίκτυο υπάρχουν online μαθήματα σχεδόν για τα πάντα, από μαγειρική μέχρι κηπουρική και κατασκευές DIY. Ο εθελοντισμός είναι μία ακόμα πολύ ωραία διέξοδος. 

 Πώς μπορώ να βοηθήσω κάποιον άλλον που αισθάνεται μόνος; 

Επιστήμονες από όλον τον κόσμο επισημαίνουν ότι θα πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους για να βοηθήσουμε τους κοντινούς μας ανθρώπους να διατηρήσουν τη συναισθηματική ισορροπία τους στη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου αλλά και μετά από αυτήν.

Όταν γνωρίζουμε ότι κάποιος δεν έχει πολλούς συγγενείς ή στενούς φίλους, μπορούμε εμείς να κάνουμε το πρώτο βήμα με ένα μήνυμα ή ένα τηλεφώνημα.

Πολύ σημαντικό είναι να ρωτήσουμε τι θα ήθελαν ή αν μπορούμε να κάνουμε κάτι εμείς. Να μη γίνουμε πιεστικοί στην προσπάθειά μας να καλυτερέψουμε τα πράγματα γιατί μπορεί να νοιώσουν πίεση και δυσφορία. 

Αν η τεχνολογία δεν είναι το φόρτε σας, το απλό τηλέφωνο, τα μηνύματα, ακόμη και τα γράμματα είναι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να δείξετε σε κάποιον άλλον άνθρωπο ότι τον σκέφτεστε.

Αν πρόκειται για γείτονα, μπορούμε να μοιραστούμε μαζί του μια κουβέντα από το μπαλκόνι μας, την αυλή ή το πεζοδρόμιο κρατώντας τις απαραίτητες αποστάσεις ή περπατώντας γύρω από το οικοδομικό τετράγωνο για να ξεμουδιάσουμε και να μας φυσήξει λίγος αέρας. Μην υποτιμάτε και τα μικρά διαλλείματα μέσα στην ημέρα.

Τα μικρά πράγματα μπορούν να φέρουν αλλαγές. Ας μην τα υποτιμάμε γιατί έτσι θα καταλήξουμε να μην κάνουμε τίποτα εάν περιμένουμε όλα να είναι υπό τις προϋποθέσεις που θέλουμε. Σταματάμε τις δικαιολογίες και μπαίνουμε στην ενεργό δράση! 

Επίσης αν κάποιος έχει πρόβλημα με τη χρήση της τεχνολογίας μπορούμε να τον βοηθήσουμε να διασυνδεθεί με τους αγαπημένους του. Χρόνος υπάρχει. Ας τον αξιοποιήσουμε! 

 Δεν είστε (οι) μόνοι  

Μην αισθάνεστε άσχημα για τη μοναξιά σας, δεν είστε ο μόνος/ η μόνη που αισθάνεστε έτσι. Καθένας από εμάς στη διάρκεια αυτής της πανδημίας αισθάνθηκε λιγότερο ή περισσότερο αποκομμένος από τους αγαπημένους του ανθρώπους, τις συναναστροφές του και τις δραστηριότητές του. 

Είναι επίσης σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι όλες αυτές οι αλλαγές είναι προσωρινές και δεν θα διαρκέσουν για πάντα. Κι όπως λένε, επιβιώνει ευκολότερα  όχι ο πιο δυνατός αλλά ο πιο ευπροσάρμοστος.  

Αν παρ' όλα αυτά αισθάνεστε ότι η μοναξιά είναι παρούσα στη ζωή σας πολύ συχνά, είναι σημαντικό να αναζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού, ιδίως αν το συναίσθημα της μοναξιάς επικρατεί στην καθημερινότητά σας και σας εμποδίζει να κάνετε πράγματα που επιθυμείτε. 

Σε αυτό το σημείο, ο ρόλος ενός ειδικού ψυχικής υγείας που θα σας βοηθήσει να βρείτε τρόπους να κάνετε την αλλαγή στη ζωή σας μπορεί να είναι καθοριστικός. Μην ξεχνάμε πως για να πάρετε τον έλεγχο της κατάστασης χρειάζεται ένα βήμα τη φορά. Κάντε λοιπόν το δικό σας πρώτο βήμα!

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Έλενα Μπογδάνου - Ψυχολόγος

Έλενα Μπογδάνου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος στην Αθήνα με ιδιωτικό γραφείο στο Αιγάλεω. Μέσα από την συμμετοχή της σε πλήθος εκπαιδεύσεων, σεμιναρίων, συνεδρίων και ημερίδων παραμένει ενημερωμένη στις εξελίξεις του κλάδου της έχοντας στόχο τη δυνατότητα να παρέχει τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες στους επισκέπτες της.

6943909999

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού