Αν χρησιμοποιείτε την αποφυγή για να μειώσετε τα αισθήματα άγχους που νιώθετε, τότε ίσως ήρθε η ώρα να ξανασκεφτείτε την πρακτική αυτή.
Αυτός ο τύπος δράσης είναι πιθανό να επιδεινώσει το άγχος σας μακροπρόθεσμα.
Γιατί η συμπεριφορά αποφυγής δεν είναι πραγματικά ωφέλιμη;
Ενώ η συμπεριφορά αποφυγής μάς βοηθάει στο να παραμείνουμε στη ζώνη άνεσής μας (comfort zone), ταυτόχρονα μας κρατάει μακριά και από τις «δυνατότητες» μας. Με άλλα λόγια, αποφεύγοντας διάφορα πράγματα που μας αναστατώνουν, αποφεύγουμε επίσης και να θεραπεύσουμε μακροπρόθεσμα τις ανησυχίες μας. Συχνά μπορεί να νιώθουμε ότι γνωρίζουμε τον λανθασμένο τρόπο με τον οποίο ενεργούμε, αλλά ταυτόχρονα δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτό το μοτίβο.
Ας ρίξουμε μια ματιά στο γιατί η συμπεριφορά αποφυγής δεν είναι λύση για το άγχος.
Παραμένοντας «κολλημένοι»
Ενώ η συμπεριφορά αποφυγής λειτουργεί ως τοίχος προστασίας, ταυτόχρονα μας εμποδίζει να μάθουμε νέα πράγματα για τον εαυτό μας και τη ζωή. Για παράδειγμα, όταν πρόκειται για κοινωνικό άγχος, η συμπεριφορά αποφυγής μας κρατάει κολλημένους σε μια κατάσταση όπου δεν μπορούμε εύκολα να κάνουμε νέους φίλους ή να παρακολουθήσουμε τα νέα δρώμενα.
Κι αν το αντιμετωπίσουμε;
Η αφαίρεση του «προστατευτικού» στρώματος της αποφυγής δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι πολύ πιο εύκολο, για παράδειγμα, να βρούμε δικαιολογίες γιατί δεν μπορούμε να παρευρεθούμε σε ένα πάρτι από το να το τολμήσουμε και να πάμε. Χωρίς την ώθηση που χρειαζόμαστε, θα παραμείνουμε σε μία θέση που μας προσφέρει ασφάλεια και προβλεψιμότητα, αλλά όχι ζωή.
Το άγχος μπορεί να μειωθεί μόνο αν είμαστε πρόθυμοι να κάνουμε αυτό το πρώτο βήμα στην έξοδο από τη ζώνη άνεσής μας. Ναι, είναι πραγματικότητα, η συμπεριφορά αποφυγής είναι καταστροφική! Δυστυχώς, η έλλειψη ανθρώπινης επαφής κι επικοινωνίας αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας. Ο εγκέφαλός μας συνηθίζει τον μικρόκοσμο του σπιτιού μας. Καθώς παραμένουμε μακριά από άλλους ανθρώπους, μαθαίνουμε να μεγαλώνουμε στη μοναξιά. Έτσι, όταν οι άνθρωποι μας πλησιάσουν, είναι πιθανό να νιώσουμε εγκλωβισμένοι.
Αντίθετα, αν περιβαλλόμαστε από ανθρώπους καθημερινά, είναι πολύ πιο εύκολο να κάνουμε νέους φίλους και να είμαστε ανοιχτοί σε νέες γνωριμίες. Σε μία καθημερινότητα που περιλαμβάνει κι άλλους ανθρώπους, μαθαίνουμε να αποδεχόμαστε τη ροή των ανθρώπων μέσα και έξω από τη ζωή μας, κι αυτό δε μας προκαλεί έντονο άγχος ούτε μας κοστίζει. Από την άλλη πλευρά, μια καθημερινότητα γεμάτη άγχος, μάς εμποδίζει να ζήσουμε μια κανονική κι ήρεμη ζωή μεταξύ άλλων ανθρώπων.
Δείτε στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο Ψυχολογίας της Πύλης μας επιλεγμένα βιβλία για το άγχος και τις φοβίες
Πώς μπορούμε να σταματήσουμε τη συμπεριφορά αποφυγής;
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Ανεξάρτητα από το πόσο έχετε δυσκολευτεί εξαιτίας του άγχους σας ή πόσο καιρό εκδηλώνετε τη συμπεριφορά αποφυγής, μπορείτε να το αλλάξετε. Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές πρακτικές συμβουλές για να βγείτε από τη ζώνη άνεσής σας και να δείτε τον κόσμο από μια άλλη οπτική γωνία.
Μην το κάνετε μόνοι σας
Την πρώτη φορά που θα ωθήσετε τον εαυτό σας να γίνει πιο κοινωνικός, μην το δοκιμάσετε μόνοι σας. Ένας φίλος μπορεί να σας συνοδέψει σε ένα πάρτι και να σας δώσει θάρρος. Όχι, δεν θα είναι εύκολο, αλλά ένας καλός φίλος θα είναι μαζί σας σε κάθε βήμα.
Πρακτική «χαμογελώντας»
Όταν αποφασίσετε να κάνετε κάτι που απαιτεί κοινωνική αλληλεπίδραση, δοκιμάστε αυτή την πρακτική. Χαμογελάστε σε όλους, ανεξάρτητα από το πόσο το θέλετε εκείνη τη στιγμή. Ναι, θα φαίνεται λίγο ψεύτικο στην αρχή, αλλά με την πάροδο του χρόνου, το χαμόγελό σας θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας και θα σας ανακουφίσει από το άγχος. Θυμηθείτε, ο στόχος είναι να νιώσετε άνετα σε μια κοινωνική περίσταση.
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Δοκιμάστε τις πρόβες και το παιχνίδι ρόλων
Πριν αποφασίσετε να καταπολεμήσετε την αποφυγή, μιλήστε μπροστά σε έναν καθρέφτη. Πως αισθάνεστε; Πώς είναι η εμφάνισή σας; Το κλειδί εδώ είναι να είστε σίγουροι για τον εαυτό σας. Αν πιστεύετε ότι οι πρόβες θα σας βοηθήσουν να νιώσετε πιο σίγουροι, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτήν την πρακτική όταν πρόκειται να παρευρεθείτε σε μια εκδήλωση. Δοκιμάστε τα σενάρια ρόλων με κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο. Αυτό θα σας βοηθήσει να έχετε μια εναλλακτική αν κάτι πάει στραβά.
Ορίστε χρονικά όρια στην κοινωνική σας αλληλεπίδραση
Όταν αποφασίσετε να βγείτε από τον μικρόκοσμό σας, στην αρχή πιθανότατα θα είστε σε θέση να μείνετε μόνο λίγη ώρα έξω. Αν, για παράδειγμα, πηγαίνετε σε δείπνο, ορίστε εξ αρχής τη χρονική διάρκεια της εξόδου σας. Αυτό σας επιτρέπει και να κάνετε την έξοδο σας αλλά και να επιστρέψετε εγκαίρως εκεί που αισθάνεστε πιο άνετα.
Βγαίνοντας έξω από τη ζώνη ασφαλείας μας!
Ίσως είναι ώρα να αφήσουμε τη φυσαλίδα προστασίας μας και να βγούμε στον κόσμο. Αυτό μπορεί να είναι το πιο δύσκολο πράγμα που έχουμε κάνει ποτέ, αλλά είναι μια σωστή επιλογή. Ο λόγος για τον οποίο πρέπει να εγκαταλείψουμε τις ζώνες άνεσής μας είναι ότι αν δεν το κάνουμε, ίσως να χάσουμε μερικές από τις πιο πολύτιμες στιγμές με άλλους ανθρώπους.
Κάντε ένα θαρραλέο βήμα κάθε φορά. Σήμερα, απλά πάρτε την απόφαση να προσπαθήσετε σκληρότερα!
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Κωνσταντίνα Παν. Αρβανίτη - Ψυχολόγος
Κωνσταντίνα Παν. Αρβανίτη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, MSc. Ειδίκευση στη Γνωστική - Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία. Μετεκπαίδευση στην Παιδοψυχολογία - Παιδοψυχιατρική και στις Τεχνικές Διαχείρισης Άγχους & Κατάθλιψης. Συνεδρίες ατομικές κι ομαδικές. Συνεδρίες μέσω Skype.