Ψυχολογία: Η έρευνα και η σημασία της

Ακρόαση άρθρου......

Όπως σε κάθε κλάδο που χρησιμοποιεί ερευνητικές μεθόδους, έτσι και στη ψυχολογία, χρειάζονται τρόποι προσέγγισης δεδομένων. Ο ερευνητής λοιπόν, μέσω της συνεχούς τριβής του με το πεδίο ενδιαφέροντος, πιθανόν να δημιουργήσει ένα ερώτημα στο πώς ή γιατί κάτι συμβαίνει.

Η ερευνητική υπόθεση

Εκφέροντας αυτή την ερώτηση, που αναζητά απαντήσεις, διαμορφώνεται μια υπόθεση. Η ερευνητική υπόθεση δεν αποτελεί μια απλή εξήγηση, μια εικασία ή ένα ξεχασμένο ερώτημα. Είναι αυτό που απορρέει από την πρόσφατη προηγούμενη βιβλιογραφία και έρευνα πάνω στον κλάδο, που περιέχει την επιστημονική θεωρία. Αυτή η θεωρία ορίζεται ως η ευρεία εξήγηση ή πληθώρα εξηγήσεων για κάποιο μέρος του φυσικού κόσμου που το έχει προσεγγίσει η έρευνα μέσα στον χρόνο σε μια συνέχεια. Μια θεωρία, αποτελεί την καλύτερη εξήγηση που διατίθεται ως τώρα για ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό του φυσικού μας κόσμου και της ανθρώπινης ύπαρξης.

Έχοντας για οδηγό την υπόθεση, ο ερευνητής καλείται να επιλέξει το είδος έρευνας που θα ακολουθήσει, το οποίο εκτελείται με μια πληθώρα τρόπων, όπως είναι η ποιοτική και η ποσοτική έρευνα, η παρατήρηση, το πείραμα, οι έρευνες ειδικών πληθυσμών, οι μελέτες περιπτώσεων και άλλες. Όλη η διαδικασία γίνεται ώστε ο ερευνητής να μπορέσει τελικά να απαντήσει ως προς την εγκυρότητα ή μη της υπόθεσης και να εξετάσει το μείζον ερευνητικό του ερώτημα.

Είναι σημαντικό, η εξήγηση που τελικά θα δοθεί να είναι μπορεί να εξετασθεί ξανά. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται το φαινόμενο που ερευνείται να είναι αντιληπτό αλλά και μετρήσιμο. Δηλαδή, αν κάποιος επιλέξει να εξετάσει αν η γάτα νιαουρίζει από χαρά, δεν αποτελεί εξεταζόμενο γεγονός. Αν ωστόσο, επιλέξει να ερευνήσει τα σήματα του εγκεφάλου που σημειώνονται όταν η γάτα νιαουρίζει με έναν συγκεκριμένο τρόπο, γίνεται πιο προσβάσιμη η ζητούμενη πληροφορία και άμεσα μετρήσιμη - στο σημείο που η τεχνολογία μας το επιτρέπει. Συνεπώς η επιστήμη ασχολείται με τα μετρήσιμα φαινόμενα, τα οποία χρειάζεται να είναι αρκετά συγκεκριμένα και να μην αφορούν ηθική ή αξίες.

Αυτό μετατρέπει αυτόματα την πρόσβαση σε θέματα που αφορούν την κατανόηση του νου περιορισμένη. Οι σκέψεις δεν είναι ούτε ύλη, ούτε ενέργεια. Η αναγκαιότητα για χειροπιαστά δεδομένα στη ψυχολογία φαίνεται πλέον να είναι λιγότερο έντονη, αφού τα δεδομένα που δεν είναι μετρήσιμα, απλώς χρήζουν διαφορετικής μεταχείρισης, όπως το παράδειγμα με τη γάτα. Συνεπώς, θέλοντας να ερευνηθεί η κατάθλιψη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν κλίμακες ή ερωτηματολόγια που σχετίζονται με τα συναισθήματα που αφορούν σε αυτή ή τη διάθεση του ατόμου τον τελευταίο καιρό (συνήθως προτείνεται να αφορά στους τελευταίους 6 μήνες).

Αποκτήστε το βιβλίο 40 μελέτες που άλλαξαν την ψυχολογία, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο Ψυχολογίας της Πύλης μας.

Η επιστήμη της ψυχολογίας ασχολείται με πολλά φαινόμενα που μεταβάλλονται συνεχώς.

Στο παράδειγμα της κατάθλιψης, ένας άνθρωπος θα μπορούσε να εξετασθεί και να διαγνωστεί με αυτή, ενώ στην επόμενη αξιολόγηση με την πάροδο των χρόνων, να έχει ελαττωθεί σημαντικά. Η Ψυχολογία λοιπόν, οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων που δεν θα μπορούσαν να είναι εξ’ολοκλήρου γνωστοί στον ερευνητή ή ακόμη και τον ίδιο τον  άνθρωπο που βιώνει μια κατάσταση.

Αυτό το πολυπαραγοντικό σύστημα μπορεί να περιέχει κάποιες κύριες επιρροές, όπως τη γενική συμπεριφορά ενός ατόμου (αν το άτομο προτιμά να κοιμάται και αδυνατεί να ακολουθήσει οποιαδήποτε τακτική αντιμετώπισης, πιθανότατα να επιβαρυνθεί το πρόβλημα), βιολογικοί παράγοντες (κληρονομικότητα, διαφορές στις σχετιζόμενες ουσίες του εγκεφάλου, πόνοι κ.α.), περιβαλλοντολογικοί παράγοντες (ένα μονίμως σκοτεινό δωμάτιο θα μπορούσε να εντείνει μια λιγότερο χαρούμενη διάθεση, το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο επηρεάζει αντίστοιχα κ.α.), οι σκέψεις του ατόμου πάνω στο θέμα (παράδειγμα: Ό,τι και να κάνω, θα αποτυγχάνω) και τα συναισθήματά του (ένα πένθος θα μπορούσε να είναι το έναυσμα).

Κανένας παράγοντας από τους παραπάνω δεν είναι αμελητέος και οι θεραπευτές ή οι ερευνητές του τομέα της Ψυχολογίας τείνουν να τους έχουν υπόψη. Για αυτό τον λόγο, στην έρευνα, γίνεται μια προσπάθεια για να περιοριστούν οι εξωγενείς παράγοντες. Για παράδειγμα, αν θέλει κάποιος να ερευνήσει το πώς επηρεάζεται η κατάθλιψη από το άγχος, το πιο πιθανό είναι να μην επιλέξει να μοιράσει τα ερωτηματολόγια ή να πραγματοποιήσει συνεντεύξεις στη μέση του δρόμου ένα μεσημέρι, μιλώντας μια ξένη γλώσσα!

Αντιθέτως, θα διάλεγε ένα ήσυχο μέρος (όπως ένα γραφείο). Σύμφωνα με αυτό το παράδειγμα, οι ερευνητές καλούνται να περιορίσουν το μεγαλύτερο μέρος αυτών των παραγόντων που μπορούν να εντοπίσουν. Έτσι, η έρευνα γίνεται πιο έμπιστη, έχοντας υπόψη πάντα την διαφορετικότητα από άτομο σε άτομο, κοινωνία κ.ο.κ

Κώδικες δεοντολογίας

Η έρευνα της Ψυχολογίας έχει παράλληλα υπόψη τις ηθικές αρχές. Υπάρχουν κώδικες δεοντολογίας που είναι σημαντικό να τηρούνται καθολικά. Αντίθετα με άλλους κλάδους, η Ψυχολογία αποτελεί ένα πολύπλευρο, συνεχώς μεταβαλλόμενο αντικείμενο μελέτης. Αν υποθέσουμε, ότι υπάρχουν δεδομένα που δεν θα είναι σταθερά με την πάροδο του χρόνου, όπως στην ιατρική ένα μικρόβιο θα μπορούσε να προσαρμοστεί σε μια συνθήκη συγκεκριμένου φαρμάκου και το άτομο θα χρειαστεί να αλλάξει φαρμακευτική αγωγή για να λειτουργήσει η θεραπεία του, έτσι και στη Ψυχολογία το πολυπαραγοντικό σύστημα είναι συνεχώς εξελισσόμενο.

Σκεφτείτε: Είμαι ακριβώς ο ίδιος, όπως ήμουν 1 χρόνο πριν;

Αν η πιθανότερη απάντηση είναι όχι, μπορείτε να καταλάβετε τις μετατροπές που γίνονται ανά μικρότερα διαστήματα και στην Ψυχολογία.

Σκεπτόμενοι ότι η ψυχολογία έχει τις ρίζες της μόλις 3 αιώνες πριν, φαντάζει εντυπωσιακός ο τρόπος που έχει εξελιχθεί ανά τα χρόνια. Παράλληλα, ο δισταγμός του ευρύτερου κοινού να πιστέψει σε αυτή γίνεται μερικώς κατανοητός, αν σκεφτούμε πώς ακόμη και η ιατρική, που συνυπάρχει πολλούς αιώνες πριν, συχνά δέχεται κριτικές και αμφισβήτηση στις μεθόδους της. Όμως και οι δύο επιστήμες, γεννήθηκαν από τους ανθρώπους, με στόχο την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη και την αύξηση της ποιότητάς ζωής.

Σίγουρα υπάρχουν επαγγελματίες που δεν θα λειτουργήσουν σύμφωνα με τις ηθικές αξίες των επαγγελμάτων αυτών, ωστόσο η βάση των επιστημών έχει μια θετική κατεύθυνση προς την διευκόλυνση της ανθρώπινης φύσης. Αν πιστεύετε σε αυτή τη ροή των πραγμάτων, θα είναι ευκολότερο και για εσάς να πλησιάσετε στην πιο ουσιαστική - για τον άνθρωπο - μορφή της Ψυχολογίας, που απορρέει από τα αποτελέσματα των ερευνών, τη Ψυχοθεραπεία.

Διαβάστε επιπλέον στην Πύλη μας:

• Πείραμα για την υπακοή του Milgram 
• Το πείραμα Zimbardo - Stanford Prison Experiment