Στο προηγούμενο άρθρο με τίτλο: «Αντιμετωπίζω το άγχος στην δουλειά: Αλλάζω τις αρνητικές σκέψεις μου» αναλύσαμε αρνητικά μοτίβα σκέψης στον εργασιακό χώρο που μπορεί να αυξήσουν το άγχος μας καθώς και τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τα περιορίσουμε. Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε στον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε στον εργασιακό μας χώρο και πως αυτός μπορεί να σχετίζεται με άγχος.
Η επικοινωνιακή μας ικανότητα στο χώρο εργασίας περιλαμβάνει το πως εκφράζουμε ανάγκες και επιθυμίες, το πώς οριοθετούμαστε ή ζητάμε βοήθεια από συναδέλφους, το πώς εκφράζουμε την κριτική μας ή την δυσαρέσκεια μας αλλά και το πώς επιβραβεύουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους. Έχει να κάνει επίσης με τις λέξεις, το ύφος και τη στάση σώματος που επιλέγουμε για να κάνουμε όλα τα παραπάνω.
Ο τρόπος που επικοινωνούμε έχει τεράστια σημασία. Πολλοί εργαζόμενοι επιλέγουν συχνά να μην εκφράσουν μια αρνητική κρίση καθώς ο μόνος τρόπος που έχουν για να την μεταφέρουν είναι κοινωνικά μη αποδεκτός και φοβούνται ότι θα προκαλέσουν ρήξη στις εργασιακές τους σχέσεις. Επίσης πολύ συχνό είναι το φαινόμενο της αποφυγής της επικοινωνίας με τους ιεραρχικά ανώτερους λόγω του φόβου μήπως ο εργαζόμενος κριθεί αρνητικά από το αφεντικό ή προϊστάμενο του.
Μάθετε να διεκδικείτε σωστά
Διεκδικητικότητα δεν σημαίνει απαίτηση και επιθετικότητα. Σημαίνει σεβασμό τόσο στα δικά μας θέλω όσο και στα όρια και τις ανάγκες του άλλου. Εκφράστε αυτό που θέλετε με ευγένεια, χρησιμοποιώντας το α’ ενικό πρόσωπο. Μιλήστε ευθέως χωρίς περιστροφές και αποφύγετε αρνητικά φορτισμένες λέξεις. Κοιτάζετε τον συνομιλητή σας στα μάτια και εκφραστείτε με αποφασιστικότητα. Εκφράσεις όπως: «Θα ήθελα να σε παρακαλέσω να….», «Είναι σημαντικό για μένα να …..», «Θα με διευκόλυνε πολύ αν…», «Θα σου ήταν εύκολο να ….» μπορούν να θέσουν ευγενικά ένα αίτημα και να ανοίξουν έναν διάλογο αν χρειαστεί.
Αφήστε περιθώριο να ακούσετε και την άποψη του συνομιλητή σας. Να είστε προετοιμασμένοι ότι μπορεί να μην πάρετε τόσο εύκολα αυτό που διεκδικείτε και να χρειαστεί να διαπραγματευτείτε. Προσπαθήστε να βρείτε τη χρυσή τομή ούτως ώστε να μείνετε όλοι κατά το δυνατόν ικανοποιημένοι. Η υγιής διεκδικητικότητα στο χώρο εργασίας εκτιμάται συνήθως θετικά καθώς προδιαγράφει έναν άνθρωπο δυναμικό και ειλικρινή, με ανοιχτή διάθεση τόσο να εκφραστεί όσο και να ακούσει.
Όλοι χρειαζόμαστε βοήθεια που και που
Για αρκετούς εργαζόμενους το να ζητούν βοήθεια μεταφράζεται μέσα τους ως ένδειξη αδυναμίας και ανικανότητας. Η πεποίθηση «Οφείλω να τα καταφέρω μόνος μου» είναι βαθιά εδραιωμένη στην ψυχοσύνθεση τους. Και όμως το να ζητάμε βοήθεια, όταν τη χρειαζόμαστε, είναι μια λειτουργική και απολύτως αποδεκτή επιλογή. Οι περισσότεροι συνάδελφοι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν όταν τους το ζητάμε ευγενικά και ειλικρινά και αντιλαμβάνονται ότι όντως χρειαζόμαστε βοήθεια.
Για να διευκολύνετε την παροχή βοήθειας προς εσάς, ζητήστε κάτι πολύ συγκεκριμένο που μπορεί να κάνει ο άλλος για σας. Αντί να πείτε «Δεν προλαβαίνω να τελειώσω, βοήθησε με», που ακούγεται επιτακτικό και απελπισμένο παράλληλα, προτιμήστε να επικοινωνήσετε το εξής: «Πρέπει να παραδώσω αυτές τις αναφορές μέχρι τις 16:00 και φοβάμαι ότι δεν θα μου φτάσει ο χρόνος. Θα σου ήταν εύκολο να με βοηθήσεις, κάνοντας τις διορθώσεις σε αυτά τα 4 έγγραφα;» Το να ζητήσετε κάτι συγκεκριμένο, διευκολύνει την επικοινωνία καθώς και ο συνάδελφος μπορεί να αξιολογήσει καλύτερα αν μπορεί να το κάνει.
Προσοχή! Ζητήστε βοήθεια όταν πραγματικά το χρειάζεστε και μην υπερβάλλετε ως προς την ανάγκη σας καθώς υπάρχει κίνδυνος να νιώσει ο συνάδελφος σας ότι τον εκμεταλλεύεστε.
Κρίνετε, για να κριθείτε
Δεχθείτε την κριτική που μπορεί να σας φανεί χρήσιμη και ασκήστε και εσείς εποικοδομητική κριτική, αν αυτό μπορεί να βοηθήσει την δουλειά των συναδέλφων και κατ’ επέκταση τη δική σας. Ένας τρόπος για να ασκήσετε εποικοδομητική κριτική είναι η τεχνική σάντουιτς: τοποθετήστε ένα αρνητικό σχόλιο ανάμεσα σε δύο θετικά. Για παράδειγμα: «Η αναφορά που συνέταξες είναι πολύ εμπεριστατωμένη και ακριβής. Αν προσπαθήσεις να αποφύγεις κάποιες επαναλήψεις, νομίζω ότι θα είναι τέλεια»
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Επίσης είναι καλύτερο να ζητάτε μια συγκεκριμένη αλλαγή στο μέλλον αντί να επικεντρώνεστε σε κάτι αρνητικό στο παρόν. Μπορείτε να αναφερθείτε σε αυτά που έχουν περιθώρια βελτίωσης, δίνοντας στον συνομιλητή σας κάποιες συγκεκριμένες ιδέες - συμβουλές για το πώς μπορεί να το κάνει. Αφήστε του το περιθώριο να επιλέξει τι θα κάνει. Οι άνθρωποι είναι συνήθως πιο πρόθυμοι να υιοθετήσουν μια αλλαγή όταν έχουν το περιθώριο επιλογής.
Εκφράστε τη δυσαρέσκεια που μέσα σας συσσωρεύεται και μετατρέπεται σε άγχος. Αν είστε δυσαρεστημένοι από κάτι που συμβαίνει εκφράστε το. Επικεντρωθείτε στο γεγονός που σας ενοχλεί και εξηγήστε ακριβώς πως σας δυσκολεύει. Προτείνετε την αλλαγή που θα ήταν επιθυμητή από σας. Θα ήταν σίγουρο βοηθητικό να λάβετε υπόψη και τη θέση του άλλου προτείνοντας πράγματα που μπορεί να εξυπηρετούν όλους. Το ύφος και ο τόνος της φωνής σας έχει σημασία. Μιλήστε με ηρεμία και αποφασιστικότητα. Εξασκηθείτε στο σπίτι σας αν χρειάζεται και ζητήστε και τη γνώμη ενός τρίτου.
Η τέχνη του να λέμε όχι
Μια άλλη δυσκολία που κυκλοφορεί επίσης στους εργασιακούς χώρους είναι η δυσκολία κάποιων εργαζομένων να αρνηθούνε. Η πεποίθηση πως αν αρνηθούμε κάτι σε κάποιον συνάδελφο θα τον δυσαρεστήσουμε και δεν θα μας συμπαθεί πλέον, συντηρεί μια συμπεριφορά υποταγής προκειμένου να είμαστε αρεστοί ή αποδεκτοί. Η αλήθεια είναι πως οι άνθρωποι δεν μας συμπαθούνε επειδή τους κάνουμε τα χατίρια, αλλά επειδή αξιολογούν θετικά το σύνολο του χαρακτήρα μας και της συμπεριφοράς μας. Αυτή μας η πεποίθηση λοιπόν χρειάζεται αναθεώρηση και αντικατάσταση.
Αν πραγματικά δεν είμαστε σε θέση να αναλάβουμε κάτι που μας ζητάνε είναι προτιμότερο να το επικοινωνήσουμε σωστά και φυσικά με τη δέουσα ευγένεια. Δεν χρειάζεται να φέρουμε σε δύσκολη θέση τον συνομιλητή μας με μια απότομη άρνηση ή με υπεκφυγές. Επίσης μπορούμε να σκεφτούμε την εναλλακτική του να ικανοποιήσουμε εν μέρει το αίτημα του, εξηγώντας τους λόγους που δεν μπορούμε να αναλάβουμε κάτι εξ ολοκλήρου. Ή να αντιπροτείνουμε κάτι που μπορεί να εξυπηρετεί και τους δύο.
Η στάση μας λέει αυτό δεν λένε τα λόγια μας
Τα εξωλεκτικά στοιχεία της επικοινωνίας είναι κομβικής σημασίας στο τι ουσιαστικά επικοινωνούμε στον συνομιλητή μας. Είναι επομένως εξαιρετικά σημαντικό να προσέξουμε ούτως ώστε η στάση του σώματος μας, ο τόνος της φωνής μας, το ύφος μας να συντονίζονται με το περιεχόμενο των λόγων μας.
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Συχνά, ενώ λέμε: «Δεν έχω πρόβλημα», το ύφος μας υποδηλώνει το ακριβώς αντίθετο. Ο συνομιλητής μας αντιλαμβάνεται αυτήν την αντίφαση και του προκαλείται σύγχυση αλλά και αναξιοπιστία ως προς το πρόσωπο μας. Η επικοινωνιακή αυτή τακτική ονομάζεται «διπλό μήνυμα» καθώς άλλα λένε τα λόγια μας και άλλο υποδηλώνει το ύφος μας. Προσπαθήστε να είστε πρώτα ειλικρινής με τον εαυτό σας για να είστε συντονισμένοι με τα συναισθήματα σας και να εκφράζετε αυτό που πραγματικά σας συμβαίνει.
Διαβάστε το πρώτο μέρος Αντιμετωπίζω το άγχος στην δουλειά - Αλλάζω τις αρνητικές σκέψεις μου, στην Πύλη Ψυχολογίας Psychology.gr.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Βάλια Παυλίδου - Ψυχολόγος
Βάλια Παυλίδου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Η Βάλια Παυλίδου είναι ψυχολόγος Γνωστικής Συμπεριφορικής Κατεύθυνσης και εργάζεται από το 2011 ιδιωτικά στην Θεσσαλονίκη παρέχοντας ψυχοθεραπεία και συμβουλευτική σε ενήλικες.