Εσύ αναπνέεις σωστά;
Μια Κυριακή, δυο βδομάδες μετά το δυστύχημα, ο Γιάννης, βγαίνοντας από την εκκλησία αγόρασε από το περίπτερο την εφημερίδα που συνήθως διάβαζε, αυτή τη φορά σε πλαστική σακούλα. Μεταξύ των άλλων εντύπων περιείχε ένα περιοδικό για παράξενα κι ασυνήθιστα φαινόμενα. Έριξε μια ματιά στους βασικούς τίτλους και υπότιτλους της εφημερίδας κι έπιασε το περιοδικό.
Η φωτογραφία του εξωφύλλου ήταν εντυπωσιακή. Ένας ανθρώπινος εγκέφαλος, με μπλε ακτινοβολία. Στη σελίδα 49 έγραφε με παχιά μπλε γράμματα: Για να έχει επικοινωνία και να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του, ο άνθρωπος έχει τις πέντε αισθήσεις του.
Το περιβάλλον μας, οι άνθρωποι που μας επηρεάζουν και τους επηρεάζουμε, ό,τι αντιλαμβανόμαστε με τις πέντε αισθήσεις μας, το Σύμπαν ολόκληρο, αποτελούν τον εξωτερικό μας κόσμο.
Γύριζε μια μια τις σελίδες του περιοδικού και διάβαζε τους τίτλους, τους υπότιτλους και τις λεζάντες των φωτογραφιών. Έμειναν μόνο μερικές σελίδες… Εκεί που σκεφτόταν πως δεν θα υπήρχε άλλο σημαντικό άρθρο για να διαβάσει… Στην αριστερή σελίδα ήταν μια μεγάλη φωτογραφία μιας ξανθιάς γυναίκας με μακριά μαλλιά. Από το στόμα της έβγαινε σαν σύννεφο ο αέρας της εκπνοής της, που περιλάμβανε πολλές γκρι κουκκίδες.
Η ματιά του έπεσε στον τίτλο της δεξιάς σελίδας: «Χωρίς αέρα…» Χωρίς αέρα τι; σκέφτηκε ο Γιάννης. Η απορία του λύθηκε στον υπότιτλο: Ο άνθρωπος ζει μερικές εβδομάδες χωρίς τροφή, μερικές μέρες χωρίς νερό… Αλλά μόνο μερικά λεπτά χωρίς οξυγόνο.
Στον νου του ήρθε αμέσως το δυστύχημα. Τι γίνεται μ’ εμένα; αναρωτήθηκε. Μετά το δυστύχημα αναρωτιόμουν γιατί οι καταστάσεις που μας παρουσιάζονται στον εξωτερικό κόσμο μάς επηρεάζουν εσωτερικά… Γιατί ο θυμός μου με τον ψηλό μελαχρινό άντρα και ο φόβος ότι παρ’ ολίγον να με χτυπήσει το Audi έκαναν την καρδιά μου να χτυπά δυνατά και την αναπνοή ρηχή και γρήγορη;
Σήμερα, βρήκα στο περιοδικό σχετικά άρθρα. Είναι συμπτώσεις ή μήπως όχι;
Ήταν δεν ήταν δύο σελίδες του περιοδικού το κείμενο κι ο Γιάννης άρχισε να το διαβάζει…
Η σπουδαιότητα της αναπνοής
Το πρώτο πράγμα που κάνει το βρέφος μόλις γεννηθεί είναι να αναπνεύσει και το τελευταίο που κάνει στη ζωή του ο άνθρωπος είναι να εκπνεύσει. Ο αέρας που εισπνέουμε γεμίζει τους πνεύμονες με οξυγόνο, που είναι απαραίτητο για τον οργανισμό. Από τις κυψελίδες των πνευμόνων το οξυγόνο μπαίνει στο αίμα μέσω των τριχοειδών αγγείων, που τις περιβάλλουν.
Εκεί, δεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη και μεταφέρεται στα κύτταρα του σώματος με την κυκλοφορία του αίματος, μέσω του αρτηριακού συστήματος. Στα κύτταρα φτάνουν και οι θρεπτικές ουσίες των τροφών. Ορισμένες από αυτές, όπως η γλυκόζη, διασπώνται με τη συνέργεια του οξυγόνου και απελευθερώνουν ενέργεια, απαραίτητη για τη λειτουργία του οργανισμού, αλλά και διοξείδιο του άνθρακα, που πρέπει να αποβληθεί από το σώμα. Με την εκπνοή, αποβάλλονται τοξίνες από το σώμα.
Το διοξείδιο του άνθρακα μπαίνει από τα κύτταρα μέσω του φλεβικού συστήματος στην κυκλοφορία του αίματος και στα τριχοειδή αγγεία που περιβάλλουν τις κυψελίδες. Από τα τριχοειδή αγγεία μπαίνει στις κυψελίδες και αποβάλλεται από το σώμα με την εκπνοή.
Οι γκρι κουκκίδες στη φωτογραφία αντιστοιχούν στο διοξείδιο του άνθρακα, σκέφτηκε ο Γιάννης και η λεζάντα της φωτογραφίας το επιβεβαίωσε, συμπληρώνοντας ότι με την εκπνοή απελευθερώνονται και διάφορες τοξίνες.
Συνέχισε να διαβάζει...
Η αναπνοή παρέχει στο σώμα οξυγόνο, το 20% του οποίου καταναλώνεται από τον εγκέφαλο. Για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι για τον άνθρωπο, αρκεί να αναφέρουμε ότι:
- Ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει μερικές εβδομάδες χωρίς τροφή
- Μερικές μέρες χωρίς νερό
- Μερικά μόνο λεπτά χωρίς οξυγόνο
Τα οφέλη της αναπνοής είναι πολλά, ιδιαίτερα αυτά της διαφραγματικής, γι’ αυτό καλό είναι να σταματήσεις για λίγο και να παρατηρήσεις τον τρόπο που αναπνέεις:
- Εκπνέεις τον αέρα από τη μύτη ή από το στόμα;
- Εκπνέεις όλο τον αέρα από τους πνεύμονες;
Το πρώτο πράγμα που ο Γιάννης παρατήρησε στην αναπνοή του ήταν ότι εισπνέει και εκπνέει τον αέρα από τη μύτη. Το άρθρο συνεχιζόταν με τα είδη της αναπνοής.
Είδη αναπνοής
Υπάρχουν τρία βασικά είδη αναπνοής.
Η θωρακική, η διαφραγματική, που λέγεται και κοιλιακή, και ο συνδυασμός θωρακικής και διαφραγματικής.
Στη θωρακική αναπνοή, καθώς εισπνέουμε, ο αέρας παραμένει στο πάνω μέρος των πνευμόνων και ανασηκώνεται ο θώρακας και οι ώμοι. Ο θώρακας διαστέλλεται και η ποσότητα του αέρα που εισπνέουμε αυξάνεται, σε σχέση με τη φυσιολογική αναπνοή. Επίσης, διατηρείται σε σταθερή θέση η σπονδυλική στήλη.
Η διαφραγματική αναπνοή πήρε το όνομά της από το διάφραγμα, έναν θολωτό μυ που βρίσκεται στο κάτω άκρο των πνευμόνων και χωρίζει τη θωρακική κοιλότητα από την κοιλιακή. Κατά την εισπνοή, ο μυς αυτός χάνει το θολωτό σχήμα, επιπεδώνεται, αφήνοντας περισσότερο χώρο για αέρα στο κάτω μέρος των πνευμόνων.
Το κάτω μέρος του οστέινου περιφράγματος των πνευμόνων διαστέλλεται, επιτρέποντας σε περισσότερο αέρα να εισέλθει με την εισπνοή· η κοιλιά φουσκώνει και το κάτω μέρος των πλευρών στο πλάι και πίσω διογκώνονται. Στη διαφραγματική αναπνοή δεν ανασηκώνονται ο θώρακας και οι ώμοι.
Κατά την εκπνοή, ο αέρας αποβάλλεται από το στόμα, το διάφραγμα χαλαρώνει, επανέρχεται στην αρχική του θέση και αποκτά και πάλι το θολωτό του σχήμα. Η κοιλιά ξεφουσκώνει, οι κοιλιακοί μύες και το οστέινο περίφραγμα των πνευμόνων επανέρχονται στην αρχική τους θέση. Η πίεση του διαφράγματος προς τα κάτω κατά την εισπνοή και η επιστροφή του στην κανονική θέση κατά την εκπνοή αποτελεί ένα είδος μάλαξης των κοιλιακών σπλάχνων, που επαναλαμβάνεται χιλιάδες φορές τη μέρα.
Οφέλη αυτής της μάλαξης είναι μεταξύ άλλων: Η χαλάρωση των οργάνων της περιοχής, η βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος, της πέψης και του ανοσοποιητικού συστήματος. Αν συνδυάσουμε τη θωρακική και διαφραγματική αναπνοή, η ποσότητα του αέρα στους πνεύμονες αυξάνεται, όπως και η οξυγόνωση του αίματος.
Τα οφέλη της βαθιάς διαφραγματικής αναπνοής
Η αναπνοή γενικά και η βαθιά διαφραγματική αναπνοή ιδιαίτερα, έχουν αρκετά άμεσα και έμμεσα οφέλη. Έχουμε ήδη αναφέρει ότι παρέχει οξυγόνο στο σώμα· ότι με την εκπνοή αποβάλλεται το διοξείδιο του άνθρακα· ότι έχουμε χαλάρωση των οργάνων της περιοχής, λόγω της κίνησης του διαφράγματος· έχουμε βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και συνεπώς καλύτερη λειτουργία της καρδιάς· έχουμε βελτίωση της πέψης και της λειτουργίας του εντέρου· καλύτερη απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών και βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η αργή, βαθιά αναπνοή χαλαρώνει τους μυς, ηρεμεί το πνεύμα και απελευθερώνει την ορμόνη ενδορφίνη, που είναι το φυσικό αναλγητικό.
Δεν σταματούν όμως εδώ τα οφέλη…
Όταν έφτασε στο τέλος του άρθρου, ο Γιάννης έκανε μια σύνοψη των όσων είχε διαβάσει και πώς αυτά απαντούσαν σε κάποια από τα ερωτήματά του: Όλα όσα συνέβησαν στη σκηνή του δυστυχήματος, στον εξωτερικό μου κόσμο, δημιούργησαν αυτά που ένιωθα μέσα μου, τα συναισθήματα του θυμού, του φόβου και της θλίψης.
Με τη σειρά τους, αυτά επηρέασαν την αναπνοή μου, την κυκλοφορία του αίματος, τον ρυθμό της καρδιάς, το πώς ένιωθα γενικά.
Να, λοιπόν, πώς τα εξωτερικά γεγονότα επηρεάζουν τον εσωτερικό μου κόσμο κι αυτός με τη σειρά του καθορίζει τη συμπεριφορά μου και τι συμβαίνει στο σώμα μου, σκέφτηκε ο Γιάννης.
Στο μεταξύ, η Αντιγόνη φώναξε πως το τραπέζι ήταν στρωμένο και πως είχε έρθει η ώρα για το μεσημεριανό φαγητό. Ήταν μαστόρισσα στο μαγείρεμα η Αντιγόνη, ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα που δεν εργαζόταν…
*Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Κάνε το υποσυνείδητό σου να δουλεύει για σένα, ένα βιβλίο-οδηγό, που μέσα από παραδείγματα, τεχνικές και ασκήσεις θα σας βοηθήσει να αλλάξετε συνήθειες και να ξεκλειδώσετε τον πραγματικό σας εαυτό! Το βιβλίο μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Τμήμα Σύνταξης της Πύλης Ψυχολογίας.
Μετάφραση ξενόγλωσσου περιεχομένου, επιμέλεια άρθρων.